Τόπος Εγκατάστασης και Κόστος Παραγωγής Τόπος Εγκατάστασης και Κόστος Παραγωγής Θεωρία Smith: A Theoretical Framework for Geographical Studies of Industrial Location Το κόστος μεταφοράς είναι συνάρτηση της απόστασης. Με βάση αυτή την συναρτησιακή σχέση μπορεί να μελετηθεί η μεταβολή αυτής της δαπάνης στο χώρο. Συμβαίνει το ίδιο και με τις άλλες δαπάνες παραγωγής; Η κύρια συνεισφορά του Smith είναι η διάκριση μεταξύ βασικού και χωροταξικού κόστους

Βασικοί Ορισμοί της Θεωρίας Smith Βασικό κόστος είναι το ελάχιστο κόστος απόκτησης ενός παραγωγικού συντελεστή ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασης της οικονομικής δραστηριότητας Χωροταξικό κόστος είναι οι πρόσθετες διατοπικές διαφορές του κόστους ενός παραγωγικού συντελεστή ή το πρόσθετο κόστος που προκαλεί η μεταφορά ορισμένων παραγωγικών συντελεστών στον τόπο εγκατάστασης της οικονομικής δραστηριότητας

Βασικές Υποθέσεις της Θεωρίας Smith Οι παραγωγοί γνωρίζουν τις διατοπικές διαφορές του κόστους και προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν το κέρδος τους ελαχιστοποιώντας το κόστος παραγωγής Επικρατεί τέλειος ανταγωνισμός και η επιλογή του τόπου εγκατάστασης μίας νέας επιχείρησης δεν επηρεάζεται από τον τόπο εγκατάστασης των άλλων επιχειρήσεων Οι πηγές των παραγωγικών συντελεστών είναι ορισμένες αλλά η προσφορά απεριόριστη Η τιμή του προϊόντος και η συνολική ποσότητα ζήτησης είναι σταθερή στο χώρο Η ανάλυση είναι βραχυχρόνια. Τιμή προϊόντος, δαπάνες παραγωγικών συντελεστών και τεχνολογία δεν αλλάζουν Παραγωγοί με την ίδια επιχειρηματικότητα Δεν υπάρχουν επιχορηγήσεις Συμμετοχή των συντελεστών στην παραγωγή με σταθερές αναλογίες Δεν υπάρχουν οικονομίες συσπείρωσης

Βασικό Υπόδειγμα Θεωρίας Smith Κόστος Καμπύλη μέσου χωροταξικού κόστους Τιμή προϊόντος p Βασικό κόστος Οβ Οα Π Απόσταση Χωρικά όρια κέρδους

Οι οικονομίες συσπείρωσης Οι οικονομίες συσπείρωσης διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: Οικονομίες το πλεονέκτημα των οποίων δημιουργείται από την επέκταση της παραγωγής σε μια καθορισμένη τοποθεσία (οικονομίες κλίμακας - scale economies) Οικονομίες το πλεονέκτημα των οποίων δημιουργείται από την τοπική συγκέντρωση επιχειρήσεων διαφόρων κλάδων (urbanisation economies) Οικονομίες το πλεονέκτημα των οποίων δημιουργείται από την τοπική συγκέντρωση ομοειδών επιχειρήσεων (localisation economies)

Επεκτάσεις του Βασικού Υποδείγματος Smith: 1 Τιμή, Κόστος δ1 δ δ2 p Ο2α Ο1α Οα Π Οβ Ο1β Ο2β Απόσταση

Επεκτάσεις του Βασικού Υποδείγματος Smith: 2. Οικονομίες Συσπείρωσης Τιμή, Κόστος p Μια μεγάλη πόλη Οα Π Α Οβ Β Ο2β Απόσταση

Επεκτάσεις του Βασικού Υποδείγματος Smith: 3 Τιμή, Κόστος Κέρδη Φορολογική επιβάρυνση Ζημιές p Επιχορήγηση 1 2 3 4 Π Οβ Οα

Επεκτάσεις του Βασικού Υποδείγματος Smith: 4 Τιμή, Κόστος p2 p p1 Ο2α Οα Ο1α Π Ο1β Οβ Ο2β Απόσταση

Επεκτάσεις του Βασικού Υποδείγματος Smith: 5 Τιμή, Κόστος ΧΚ ΧΚ’ ΧΚ’’ p Ο2α Ο1α Οα Π Οβ Ο1β Ο2β Απόσταση

Η Συνεισφορά του Smith - Συμπεράσματα Υπάρχει ένα ανώτερο επίπεδο παραγωγής πάνω από το οποίο η επιχείρηση δεν μπορεί να λειτουργήσει με κέρδος σε καμία τοποθεσία. Το ίδιο συμβαίνει και με ένα κατώτατο επίπεδο παραγωγής Η αύξηση του επιπέδου παραγωγής αυξάνει την σημασία κάποιων συντελεστών της παραγωγής και έτσι οι πηγές των παραγωγικών συντελεστών γίνονται τόπος εγκατάστασης Υπάρχει ένα ορισμένο επίπεδο παραγωγής στο οποίο το ανά μονάδα κέρδος και τα χωρικά όρια κέρδους μεγιστοποιούνται

Αξιολόγηση της Θεωρίας Smith Σε σύγκριση με παλαιότερες θεωρίες δίνει μια πλήρη εικόνα της μεταβολής του κόστους παραγωγής στο χώρο και όχι μόνο του κόστους μεταφοράς Χρησιμοποιεί εργαλεία της παραδοσιακής οικονομικής ανάλυσης που κάνουν ευκολότερη την ενσωμάτωση της θεωρίας Smith στην συνολική οικονομική θεωρία Προσφέρεται για εμπειρική δοκιμή, όμως οι εμπειρικές μελέτες είναι περιορισμένες διότι: Δεν είναι εύκολο να βρεθούν τα απαιτούμενα εμπειρικά δεδομένα Δεν είναι εύκολο να ποσοτικοποιηθούν κάποιες βασικές παράμετροι της θεωρίας όπως, για παράδειγμα, οι οικονομίες συσπείρωσης