Μάρκετινγκ Αθλητισμού & Αναψυχής ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Μάρκετινγκ Αθλητισμού & Αναψυχής 7η ενότητα: Περιβάλλον Οργανισμού – Ανθρώπινο Δυναμικό Κουθούρης Χαρίλαος, Αν. Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α Τρικάλων, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Πανεπιστημίου Θεσσαλίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Στο τέλος του μαθήματος θα πρέπει να γνωρίζετε: Στο τέλος του μαθήματος θα πρέπει να γνωρίζετε: Να αναλυθούν οι παράγοντες που αποτελούν το εσωτερικό περιβάλλον του οργανισμού Να αναλυθούν οι παράγοντες που αποτελούν το μικρο-περιβάλλον του οργανισμού Να αναλυθούν οι παράγοντες που αποτελούν το εξωτερικό περιβάλλον (μάκρο-περιβάλλον του οργανισμού Να κατανοηθεί ο ρόλος της ανάλυσης του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος στο στρατηγικό σχεδιασμό ενός οργανισμού.

Το Περιβάλλον του Οργανισμού Είναι το σύνολο των δυνάμεων και συνθηκών που αναπτύσσονται στο εσωτερικό και εξωτερικό του οργανισμού και επηρεάζουν το παρόν και το μέλλον του κάθε οργανισμού (Jones & George, 2003) Χωρίζεται α) Στο εσωτερικό περιβάλλον β) Στο μικρο-περιβάλλον και γ) Στο μακρό-περιβάλλον (ή εξωτερικό περιβάλλον).   Το εσωτερικό περιβάλλον του οργανισμού περιλαμβάνει: α) τους οικονομικούς πόρους, β) τους φυσικούς πόρους, γ) τους τεχνολογικούς πόρους και δ) τους ανθρώπινους πόρους. Η ανάλυση αυτών των παραγόντων είναι απαραίτητη αφού επηρεάζουν την στρατηγική του οργανισμού. Το μικρο-περιβάλλον περιλαμβάνει τους παράγοντες που βρίσκονται κοντά στον οργανισμό και είναι οι: πελάτες, προμηθευτές, διανομείς, και ανταγωνιστές. Το Εξωτερικό περιβάλλον περιλαμβάνει παράγοντες γενικότερους και ισχυρότερους οι οποίοι επηρεάζουν όχι μόνο τον συγκεκριμένο οργανισμό αλλά και τους ανταγωνιστές και την αγορά ολόκληρη. Οι παράγοντες αυτοί σχετίζονται με την οικονομία, την τεχνολογία, τις πολιτικές συνθήκες, το νομικό πλαίσιο, τις κοινωνικο-οικονομικές και δημογραφικές τάσεις, και τις πολιτιστικές άξιες (κοινωνική κουλτούρα). Οι παράγοντες που αποτελούν το περιβάλλον του οργανισμού αναπτύσσονται με περισσότερες λεπτομέρειες στην ενότητα 10.0.

Το Περιβάλλον του Οργανισμού Εξωτερικό περιβάλλον: Παράγοντες που σχετίζονται με δυνάμεις που περιβάλλουν τον οργανισμό και την κοινωνία Εσωτερικό περιβάλλον: Το σύνολο των δυνάμεων που αναπτύσσονται στο εσωτερικό του οργανισμού Μικρο – περιβάλλον: περιλαμβάνει τους παράγοντες που βρίσκονται κοντά στον οργανισμό (συναλλάσσονται με τον οργανισμό) Χωρίζεται α) Στο εσωτερικό περιβάλλον β) Στο μικρο-περιβάλλον και γ) Στο μακρό-περιβάλλον (ή εξωτερικό περιβάλλον).   Το εσωτερικό περιβάλλον του οργανισμού περιλαμβάνει: α) τους οικονομικούς πόρους, β) τους φυσικούς πόρους, γ) τους τεχνολογικούς πόρους και δ) τους ανθρώπινους πόρους. Η ανάλυση αυτών των παραγόντων είναι απαραίτητη αφού επηρεάζουν την στρατηγική του οργανισμού. Το μικρο-περιβάλλον περιλαμβάνει τους παράγοντες που βρίσκονται κοντά στον οργανισμό και είναι οι: πελάτες, προμηθευτές, διανομείς, και ανταγωνιστές. Το Εξωτερικό περιβάλλον περιλαμβάνει παράγοντες γενικότερους και ισχυρότερους οι οποίοι επηρεάζουν όχι μόνο τον συγκεκριμένο οργανισμό αλλά και τους ανταγωνιστές και την αγορά ολόκληρη. Οι παράγοντες αυτοί σχετίζονται με την οικονομία, την τεχνολογία, τις πολιτικές συνθήκες, το νομικό πλαίσιο, τις κοινωνικο-οικονομικές και δημογραφικές τάσεις, και τις πολιτιστικές άξιες (κοινωνική κουλτούρα). Οι παράγοντες που αποτελούν το περιβάλλον του οργανισμού αναπτύσσονται με περισσότερες λεπτομέρειες στην ενότητα 10.0.

Εξωτερικό περιβάλλον (Μάκρο – Περιβάλλον) Οικονομικό Περιβάλλον Τεχνολογικό Περιβάλλον Πολιτισμικό Περιβάλλον Δημογραφικοί παράγοντες Πολιτικό και Νομικό Περιβάλλον Παράγοντες που σχετίζονται με την παγκοσμιοποίηση Οικονομικές Δυνάμεις Οι οικονομικές δυνάμεις / δείκτες επιδρούν στο βιοτικό επίπεδο και στην ψυχοσωματική υγεία των κατοίκων μια περιοχής. Παραδείγματα τέτοιων δεικτών είναι ο πληθωρισμός, η ανεργία, τα επιτόκια, οι μισθοί, και η οικονομική ανάπτυξη. Όταν οι οικονομικοί δείκτες είναι θετικοί, οι προοπτικές εξέλιξης για τις εταιρίες είναι επίσης θετικές, καθώς οι πελάτες έχουν διαθέσιμο εισόδημα να ξοδέψουν για αγορά προϊόντων. Στην αντίθετη περίπτωση οι πωλήσεις μειώνονται. Επίσης προβλήματα στην οικονομία είναι δυνατόν να συνοδευτούν από απολύσεις και μειώσεις προσωπικού. Ειδικά οι πωλήσεις των αθλητικών υπηρεσιών επειδή δεν είναι προϊόντα πρώτης ανάγκης επηρεάζονται συνήθως σημαντικά από τους δείκτες της οικονομιάς.

Εξωτερικό περιβάλλον (Μάκρο – Περιβάλλον) Οικονομικό περιβάλλον Δείκτες οικονομίας: βιοτικό επίπεδο, Α.Ε.Π., πληθωρισμός, ανεργία, δείκτες ανάπτυξης, επιτόκια, μισθοί, απολύσεις, μειώσεις προσωπικού. Τα αθλητικά προϊόντα και υπηρεσίες δεν είναι προϊόντα πρώτης ανάγκης (διατροφή, κατοικία κλπ΄) όμως σχετίζονται άμεσα με την υγεία, το επίπεδο διαβίωσης και την ποιότητα ζωής Οικονομικές Δυνάμεις Οι οικονομικές δυνάμεις / δείκτες επιδρούν στο βιοτικό επίπεδο και στην ψυχοσωματική υγεία των κατοίκων μια περιοχής. Παραδείγματα τέτοιων δεικτών είναι ο πληθωρισμός, η ανεργία, τα επιτόκια, οι μισθοί, και η οικονομική ανάπτυξη. Όταν οι οικονομικοί δείκτες είναι θετικοί, οι προοπτικές εξέλιξης για τις εταιρίες είναι επίσης θετικές, καθώς οι πελάτες έχουν διαθέσιμο εισόδημα να ξοδέψουν για αγορά προϊόντων. Στην αντίθετη περίπτωση οι πωλήσεις μειώνονται. Επίσης προβλήματα στην οικονομία είναι δυνατόν να συνοδευτούν από απολύσεις και μειώσεις προσωπικού. Ειδικά οι πωλήσεις των αθλητικών υπηρεσιών επειδή δεν είναι προϊόντα πρώτης ανάγκης επηρεάζονται συνήθως σημαντικά από τους δείκτες της οικονομιάς.

Εξωτερικό περιβάλλον Μάκρο – Περιβάλλον Οικονομικό Περιβάλλον Τεχνολογικό Περιβάλλον Η τεχνολογία συνεχώς εξελίσσεται και συνοδεύεται από ραγδαίες αλλαγές που καθορίζουν την επιβίωση ή την ανάπτυξη των οργανισμών. Είναι απαραίτητο οι μάνατζερ και τα στελέχη να ακολουθούνε τις τεχνολογικές τάσεις και να εξελίσσουν τους αθλητικούς οργανισμούς. Οικονομικές Δυνάμεις Οι οικονομικές δυνάμεις / δείκτες επιδρούν στο βιοτικό επίπεδο και στην ψυχοσωματική υγεία των κατοίκων μια περιοχής. Παραδείγματα τέτοιων δεικτών είναι ο πληθωρισμός, η ανεργία, τα επιτόκια, οι μισθοί, και η οικονομική ανάπτυξη. Όταν οι οικονομικοί δείκτες είναι θετικοί, οι προοπτικές εξέλιξης για τις εταιρίες είναι επίσης θετικές, καθώς οι πελάτες έχουν διαθέσιμο εισόδημα να ξοδέψουν για αγορά προϊόντων. Στην αντίθετη περίπτωση οι πωλήσεις μειώνονται. Επίσης προβλήματα στην οικονομία είναι δυνατόν να συνοδευτούν από απολύσεις και μειώσεις προσωπικού. Ειδικά οι πωλήσεις των αθλητικών υπηρεσιών επειδή δεν είναι προϊόντα πρώτης ανάγκης επηρεάζονται συνήθως σημαντικά από τους δείκτες της οικονομιάς.

Εξωτερικό περιβάλλον Μάκρο – Περιβάλλον Οικονομικό Περιβάλλον Τεχνολογικό Περιβάλλον Πολιτισμικό Περιβάλλον Οι πολιτιστικοί παράγοντες είναι δυνάμεις που εκφράζουν την κουλτούρα κάθε κοινωνίας και των επί μέρους κοινωνικών στρωμάτων. Η σύγχρονες τάσεις και η αναγκαίες μετακινήσεις πληθυσμών από ήπειρο σε ήπειρο και μεταξύ χωρών, έχουν επιβάλλει την αλλαγή στη χρήση στρατηγικών προσέγγισης των πελατών. Οικονομικές Δυνάμεις Οι οικονομικές δυνάμεις / δείκτες επιδρούν στο βιοτικό επίπεδο και στην ψυχοσωματική υγεία των κατοίκων μια περιοχής. Παραδείγματα τέτοιων δεικτών είναι ο πληθωρισμός, η ανεργία, τα επιτόκια, οι μισθοί, και η οικονομική ανάπτυξη. Όταν οι οικονομικοί δείκτες είναι θετικοί, οι προοπτικές εξέλιξης για τις εταιρίες είναι επίσης θετικές, καθώς οι πελάτες έχουν διαθέσιμο εισόδημα να ξοδέψουν για αγορά προϊόντων. Στην αντίθετη περίπτωση οι πωλήσεις μειώνονται. Επίσης προβλήματα στην οικονομία είναι δυνατόν να συνοδευτούν από απολύσεις και μειώσεις προσωπικού. Ειδικά οι πωλήσεις των αθλητικών υπηρεσιών επειδή δεν είναι προϊόντα πρώτης ανάγκης επηρεάζονται συνήθως σημαντικά από τους δείκτες της οικονομιάς.

Εξωτερικό περιβάλλον Μάκρο – Περιβάλλον Οικονομικό Περιβάλλον Τεχνολογικό Περιβάλλον Πολιτισμικό Περιβάλλον Δημογραφικοί παράγοντες Βασικές δημογραφικές τάσεις: Χαμηλότερος μέσος όρος ηλικίας εργατικού δυναμικού Αυξανόμενος αριθμός γυναικών που εισέρχονται στη διοίκηση Μετακινήσεις πληθυσμών Κινητικότητα ανθρώπινου εργατικού δυναμικού Γήρανση του πληθυσμού Οικονομικές Δυνάμεις Οι οικονομικές δυνάμεις / δείκτες επιδρούν στο βιοτικό επίπεδο και στην ψυχοσωματική υγεία των κατοίκων μια περιοχής. Παραδείγματα τέτοιων δεικτών είναι ο πληθωρισμός, η ανεργία, τα επιτόκια, οι μισθοί, και η οικονομική ανάπτυξη. Όταν οι οικονομικοί δείκτες είναι θετικοί, οι προοπτικές εξέλιξης για τις εταιρίες είναι επίσης θετικές, καθώς οι πελάτες έχουν διαθέσιμο εισόδημα να ξοδέψουν για αγορά προϊόντων. Στην αντίθετη περίπτωση οι πωλήσεις μειώνονται. Επίσης προβλήματα στην οικονομία είναι δυνατόν να συνοδευτούν από απολύσεις και μειώσεις προσωπικού. Ειδικά οι πωλήσεις των αθλητικών υπηρεσιών επειδή δεν είναι προϊόντα πρώτης ανάγκης επηρεάζονται συνήθως σημαντικά από τους δείκτες της οικονομιάς.

Εξωτερικό περιβάλλον Μάκρο – Περιβάλλον Οικονομικό Περιβάλλον Τεχνολογικό Περιβάλλον Πολιτισμικό Περιβάλλον Δημογραφικοί παράγοντες Πολιτικό και Νομικό Περιβάλλον Εθνικό Νομικό πλαίσιο κάθε χώρας (νομοθεσία) Διεθνές δίκαιο – Ευρωπαϊκό δίκαιο και σχέση με το εθνικό δίκαιο κάθε χώρας Πλεονεκτήματα – ευκαιρίες – επιχειρηματικότητα – φορολογικό καθεστώς Οικονομικές Δυνάμεις Οι οικονομικές δυνάμεις / δείκτες επιδρούν στο βιοτικό επίπεδο και στην ψυχοσωματική υγεία των κατοίκων μια περιοχής. Παραδείγματα τέτοιων δεικτών είναι ο πληθωρισμός, η ανεργία, τα επιτόκια, οι μισθοί, και η οικονομική ανάπτυξη. Όταν οι οικονομικοί δείκτες είναι θετικοί, οι προοπτικές εξέλιξης για τις εταιρίες είναι επίσης θετικές, καθώς οι πελάτες έχουν διαθέσιμο εισόδημα να ξοδέψουν για αγορά προϊόντων. Στην αντίθετη περίπτωση οι πωλήσεις μειώνονται. Επίσης προβλήματα στην οικονομία είναι δυνατόν να συνοδευτούν από απολύσεις και μειώσεις προσωπικού. Ειδικά οι πωλήσεις των αθλητικών υπηρεσιών επειδή δεν είναι προϊόντα πρώτης ανάγκης επηρεάζονται συνήθως σημαντικά από τους δείκτες της οικονομιάς.

Εξωτερικό περιβάλλον Μάκρο – Περιβάλλον Οικονομικό Περιβάλλον Τεχνολογικό Περιβάλλον Πολιτισμικό Περιβάλλον Δημογραφικοί παράγοντες Πολιτικό και Νομικό Περιβάλλον Παράγοντες που σχετίζονται με την παγκοσμιοποίηση Συνεργασίες ανάμεσα σε χώρες, διεθνείς οργανισμούς, διεθνείς εταιρίες με διαφορετική φυσική τοποθέτηση. Συνύπαρξη και λειτουργία σε κοινό αλλά διαφορετικό διεθνές περιβάλλον Αναγκαστική συνεργασία μεταξύ ατόμων διαφορετικής προέλευσης και νοοτροπίας. Οικονομικές Δυνάμεις Οι οικονομικές δυνάμεις / δείκτες επιδρούν στο βιοτικό επίπεδο και στην ψυχοσωματική υγεία των κατοίκων μια περιοχής. Παραδείγματα τέτοιων δεικτών είναι ο πληθωρισμός, η ανεργία, τα επιτόκια, οι μισθοί, και η οικονομική ανάπτυξη. Όταν οι οικονομικοί δείκτες είναι θετικοί, οι προοπτικές εξέλιξης για τις εταιρίες είναι επίσης θετικές, καθώς οι πελάτες έχουν διαθέσιμο εισόδημα να ξοδέψουν για αγορά προϊόντων. Στην αντίθετη περίπτωση οι πωλήσεις μειώνονται. Επίσης προβλήματα στην οικονομία είναι δυνατόν να συνοδευτούν από απολύσεις και μειώσεις προσωπικού. Ειδικά οι πωλήσεις των αθλητικών υπηρεσιών επειδή δεν είναι προϊόντα πρώτης ανάγκης επηρεάζονται συνήθως σημαντικά από τους δείκτες της οικονομιάς.

Το εσωτερικό περιβάλλον Τους χρηματοδοτικούς πόρους Τους φυσικούς πόρους Τους τεχνολογικούς πόρους Το ανθρώπινο δυναμικό  Ανταγωνιστές: Είναι εκείνοι οι οποίοι παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες παρόμοια με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες ενός συγκεκριμένου οργανισμού. Απαιτείται καλή γνώση και ανάλυση των ανταγωνιστών, προκειμένου να αποφασίσει ο οργανισμός το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα. Απαιτείται η συλλογή πληροφοριών, όπως για τα προϊόντα των ανταγωνιστών, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους, τα χαρακτηριστικά των πελατών τους, την τιμολογιακή τους πολιτική, καθώς και στοιχεία τα οποία σχετίζονται με το εργασιακό περιβάλλον, όπως τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων και στελεχών τους, οι πολιτικές των αμοιβών κτλ. Στον χώρο του αθλητισμού έχουμε μια ιδιόμορφη περίπτωση όπου ο ανταγωνισμός είναι απαραίτητος προκειμένου να λειτουργήσει η αγορά. Δεν είναι δυνατόν να διεξαχθεί, για παράδειγμα, πρωτάθλημα ποδοσφαίρου αν δεν έχουμε άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες. Η ποιότητα μάλιστα του τελικού προϊόντος εξαρτάται από το κατά πόσο ο ανταγωνισμός είναι ισχυρός. Στο Εθνικό Επαγγελματικό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης (ΝΒΑ) των ΗΠΑ, για παράδειγμα, προσπαθούν να έχουν ισοδύναμες ομάδες μέσω του συστήματος επιλογής νέων παικτών. Η τελευταία ομάδα επιλέγει πρώτη παίκτη στο ετήσιο ντραφτ για να ισχυροποιηθεί. Πρωταθλήματα στα οποία η αβεβαιότητα στο αποτέλεσμα είναι ψηλή προσελκύουν και πιο υψηλό αριθμό θεατών (π.χ., Αγγλία). Πελάτες: Είναι τα άτομα και οι οργανισμοί οι οποίοι αγοράζουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Η λεπτομερής ανάλυση και γνώση των πελατών του κάθε οργανισμού είναι από τις πιο σημαντικές εργασίες. Απαιτείται τμηματοποίηση των πελατών και μελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και προτιμήσεων της κάθε ομάδας. Ο ορισμός του προφίλ των πελατών, για παράδειγμα, μιας εταιρίας η οποία διοργανώνει δραστηριότητες αναψυχής στο βουνό είναι απαραίτητο προκειμένου να γνωρίζει η εταιρία σε ποιους θα στοχεύσει για να τους προσελκύσει ως πελάτες της.

Το εσωτερικό περιβάλλον Τους χρηματοδοτικοί πόροι Οι οργανισμοί χρειάζονται κεφάλαια / οικονομικούς πόρους προκειμένου να λειτουργήσουν και να αναπτυχθούν. Ίδια κεφάλαια, δάνεια, χορηγίες, επιχορήγηση,  Ανταγωνιστές: Είναι εκείνοι οι οποίοι παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες παρόμοια με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες ενός συγκεκριμένου οργανισμού. Απαιτείται καλή γνώση και ανάλυση των ανταγωνιστών, προκειμένου να αποφασίσει ο οργανισμός το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα. Απαιτείται η συλλογή πληροφοριών, όπως για τα προϊόντα των ανταγωνιστών, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους, τα χαρακτηριστικά των πελατών τους, την τιμολογιακή τους πολιτική, καθώς και στοιχεία τα οποία σχετίζονται με το εργασιακό περιβάλλον, όπως τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων και στελεχών τους, οι πολιτικές των αμοιβών κτλ. Στον χώρο του αθλητισμού έχουμε μια ιδιόμορφη περίπτωση όπου ο ανταγωνισμός είναι απαραίτητος προκειμένου να λειτουργήσει η αγορά. Δεν είναι δυνατόν να διεξαχθεί, για παράδειγμα, πρωτάθλημα ποδοσφαίρου αν δεν έχουμε άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες. Η ποιότητα μάλιστα του τελικού προϊόντος εξαρτάται από το κατά πόσο ο ανταγωνισμός είναι ισχυρός. Στο Εθνικό Επαγγελματικό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης (ΝΒΑ) των ΗΠΑ, για παράδειγμα, προσπαθούν να έχουν ισοδύναμες ομάδες μέσω του συστήματος επιλογής νέων παικτών. Η τελευταία ομάδα επιλέγει πρώτη παίκτη στο ετήσιο ντραφτ για να ισχυροποιηθεί. Πρωταθλήματα στα οποία η αβεβαιότητα στο αποτέλεσμα είναι ψηλή προσελκύουν και πιο υψηλό αριθμό θεατών (π.χ., Αγγλία). Πελάτες: Είναι τα άτομα και οι οργανισμοί οι οποίοι αγοράζουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Η λεπτομερής ανάλυση και γνώση των πελατών του κάθε οργανισμού είναι από τις πιο σημαντικές εργασίες. Απαιτείται τμηματοποίηση των πελατών και μελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και προτιμήσεων της κάθε ομάδας. Ο ορισμός του προφίλ των πελατών, για παράδειγμα, μιας εταιρίας η οποία διοργανώνει δραστηριότητες αναψυχής στο βουνό είναι απαραίτητο προκειμένου να γνωρίζει η εταιρία σε ποιους θα στοχεύσει για να τους προσελκύσει ως πελάτες της.

Το εσωτερικό περιβάλλον Τους χρηματοδοτικούς πόρους Οι φυσικοί πόροι Περιουσιακά στοιχεία Εγκαταστάσεις Εξοπλισμός Πρόσβαση (γεωγραφική θεση, ποιότητα)  Ανταγωνιστές: Είναι εκείνοι οι οποίοι παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες παρόμοια με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες ενός συγκεκριμένου οργανισμού. Απαιτείται καλή γνώση και ανάλυση των ανταγωνιστών, προκειμένου να αποφασίσει ο οργανισμός το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα. Απαιτείται η συλλογή πληροφοριών, όπως για τα προϊόντα των ανταγωνιστών, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους, τα χαρακτηριστικά των πελατών τους, την τιμολογιακή τους πολιτική, καθώς και στοιχεία τα οποία σχετίζονται με το εργασιακό περιβάλλον, όπως τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων και στελεχών τους, οι πολιτικές των αμοιβών κτλ. Στον χώρο του αθλητισμού έχουμε μια ιδιόμορφη περίπτωση όπου ο ανταγωνισμός είναι απαραίτητος προκειμένου να λειτουργήσει η αγορά. Δεν είναι δυνατόν να διεξαχθεί, για παράδειγμα, πρωτάθλημα ποδοσφαίρου αν δεν έχουμε άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες. Η ποιότητα μάλιστα του τελικού προϊόντος εξαρτάται από το κατά πόσο ο ανταγωνισμός είναι ισχυρός. Στο Εθνικό Επαγγελματικό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης (ΝΒΑ) των ΗΠΑ, για παράδειγμα, προσπαθούν να έχουν ισοδύναμες ομάδες μέσω του συστήματος επιλογής νέων παικτών. Η τελευταία ομάδα επιλέγει πρώτη παίκτη στο ετήσιο ντραφτ για να ισχυροποιηθεί. Πρωταθλήματα στα οποία η αβεβαιότητα στο αποτέλεσμα είναι ψηλή προσελκύουν και πιο υψηλό αριθμό θεατών (π.χ., Αγγλία). Πελάτες: Είναι τα άτομα και οι οργανισμοί οι οποίοι αγοράζουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Η λεπτομερής ανάλυση και γνώση των πελατών του κάθε οργανισμού είναι από τις πιο σημαντικές εργασίες. Απαιτείται τμηματοποίηση των πελατών και μελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και προτιμήσεων της κάθε ομάδας. Ο ορισμός του προφίλ των πελατών, για παράδειγμα, μιας εταιρίας η οποία διοργανώνει δραστηριότητες αναψυχής στο βουνό είναι απαραίτητο προκειμένου να γνωρίζει η εταιρία σε ποιους θα στοχεύσει για να τους προσελκύσει ως πελάτες της.

Το εσωτερικό περιβάλλον Τους χρηματοδοτικούς πόρους Τους φυσικούς πόρους Οι τεχνολογικοί πόροι Ηλεκτρονικά όργανα γυμναστικής σε γυμναστήρια Εργομετρικά κέντρα Ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων των πελατών Συστήματα διαχείρισης εισητηρίων Ιστοσελίδες και δια-δίκτυο  Ανταγωνιστές: Είναι εκείνοι οι οποίοι παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες παρόμοια με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες ενός συγκεκριμένου οργανισμού. Απαιτείται καλή γνώση και ανάλυση των ανταγωνιστών, προκειμένου να αποφασίσει ο οργανισμός το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα. Απαιτείται η συλλογή πληροφοριών, όπως για τα προϊόντα των ανταγωνιστών, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους, τα χαρακτηριστικά των πελατών τους, την τιμολογιακή τους πολιτική, καθώς και στοιχεία τα οποία σχετίζονται με το εργασιακό περιβάλλον, όπως τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων και στελεχών τους, οι πολιτικές των αμοιβών κτλ. Στον χώρο του αθλητισμού έχουμε μια ιδιόμορφη περίπτωση όπου ο ανταγωνισμός είναι απαραίτητος προκειμένου να λειτουργήσει η αγορά. Δεν είναι δυνατόν να διεξαχθεί, για παράδειγμα, πρωτάθλημα ποδοσφαίρου αν δεν έχουμε άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες. Η ποιότητα μάλιστα του τελικού προϊόντος εξαρτάται από το κατά πόσο ο ανταγωνισμός είναι ισχυρός. Στο Εθνικό Επαγγελματικό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης (ΝΒΑ) των ΗΠΑ, για παράδειγμα, προσπαθούν να έχουν ισοδύναμες ομάδες μέσω του συστήματος επιλογής νέων παικτών. Η τελευταία ομάδα επιλέγει πρώτη παίκτη στο ετήσιο ντραφτ για να ισχυροποιηθεί. Πρωταθλήματα στα οποία η αβεβαιότητα στο αποτέλεσμα είναι ψηλή προσελκύουν και πιο υψηλό αριθμό θεατών (π.χ., Αγγλία). Πελάτες: Είναι τα άτομα και οι οργανισμοί οι οποίοι αγοράζουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Η λεπτομερής ανάλυση και γνώση των πελατών του κάθε οργανισμού είναι από τις πιο σημαντικές εργασίες. Απαιτείται τμηματοποίηση των πελατών και μελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και προτιμήσεων της κάθε ομάδας. Ο ορισμός του προφίλ των πελατών, για παράδειγμα, μιας εταιρίας η οποία διοργανώνει δραστηριότητες αναψυχής στο βουνό είναι απαραίτητο προκειμένου να γνωρίζει η εταιρία σε ποιους θα στοχεύσει για να τους προσελκύσει ως πελάτες της.

Το εσωτερικό περιβάλλον Τους χρηματοδοτικούς πόρους Τους φυσικούς πόρους Τους τεχνολογικούς πόρους Το ανθρώπινο δυναμικό Πρόσληψη Εκπαίδευση Καθοδήγηση Παρακίνηση - Αξιολόγηση  Ανταγωνιστές: Είναι εκείνοι οι οποίοι παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες παρόμοια με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες ενός συγκεκριμένου οργανισμού. Απαιτείται καλή γνώση και ανάλυση των ανταγωνιστών, προκειμένου να αποφασίσει ο οργανισμός το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα. Απαιτείται η συλλογή πληροφοριών, όπως για τα προϊόντα των ανταγωνιστών, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους, τα χαρακτηριστικά των πελατών τους, την τιμολογιακή τους πολιτική, καθώς και στοιχεία τα οποία σχετίζονται με το εργασιακό περιβάλλον, όπως τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων και στελεχών τους, οι πολιτικές των αμοιβών κτλ. Στον χώρο του αθλητισμού έχουμε μια ιδιόμορφη περίπτωση όπου ο ανταγωνισμός είναι απαραίτητος προκειμένου να λειτουργήσει η αγορά. Δεν είναι δυνατόν να διεξαχθεί, για παράδειγμα, πρωτάθλημα ποδοσφαίρου αν δεν έχουμε άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες. Η ποιότητα μάλιστα του τελικού προϊόντος εξαρτάται από το κατά πόσο ο ανταγωνισμός είναι ισχυρός. Στο Εθνικό Επαγγελματικό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης (ΝΒΑ) των ΗΠΑ, για παράδειγμα, προσπαθούν να έχουν ισοδύναμες ομάδες μέσω του συστήματος επιλογής νέων παικτών. Η τελευταία ομάδα επιλέγει πρώτη παίκτη στο ετήσιο ντραφτ για να ισχυροποιηθεί. Πρωταθλήματα στα οποία η αβεβαιότητα στο αποτέλεσμα είναι ψηλή προσελκύουν και πιο υψηλό αριθμό θεατών (π.χ., Αγγλία). Πελάτες: Είναι τα άτομα και οι οργανισμοί οι οποίοι αγοράζουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Η λεπτομερής ανάλυση και γνώση των πελατών του κάθε οργανισμού είναι από τις πιο σημαντικές εργασίες. Απαιτείται τμηματοποίηση των πελατών και μελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και προτιμήσεων της κάθε ομάδας. Ο ορισμός του προφίλ των πελατών, για παράδειγμα, μιας εταιρίας η οποία διοργανώνει δραστηριότητες αναψυχής στο βουνό είναι απαραίτητο προκειμένου να γνωρίζει η εταιρία σε ποιους θα στοχεύσει για να τους προσελκύσει ως πελάτες της.

Το Μικρο-περιβάλλον Πελάτες Προμηθευτές Κανάλια διανομής Η αγορά και οι ανταγωνιστές  Ανταγωνιστές: Είναι εκείνοι οι οποίοι παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες παρόμοια με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες ενός συγκεκριμένου οργανισμού. Απαιτείται καλή γνώση και ανάλυση των ανταγωνιστών, προκειμένου να αποφασίσει ο οργανισμός το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα. Απαιτείται η συλλογή πληροφοριών, όπως για τα προϊόντα των ανταγωνιστών, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους, τα χαρακτηριστικά των πελατών τους, την τιμολογιακή τους πολιτική, καθώς και στοιχεία τα οποία σχετίζονται με το εργασιακό περιβάλλον, όπως τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων και στελεχών τους, οι πολιτικές των αμοιβών κτλ. Στον χώρο του αθλητισμού έχουμε μια ιδιόμορφη περίπτωση όπου ο ανταγωνισμός είναι απαραίτητος προκειμένου να λειτουργήσει η αγορά. Δεν είναι δυνατόν να διεξαχθεί, για παράδειγμα, πρωτάθλημα ποδοσφαίρου αν δεν έχουμε άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες. Η ποιότητα μάλιστα του τελικού προϊόντος εξαρτάται από το κατά πόσο ο ανταγωνισμός είναι ισχυρός. Στο Εθνικό Επαγγελματικό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης (ΝΒΑ) των ΗΠΑ, για παράδειγμα, προσπαθούν να έχουν ισοδύναμες ομάδες μέσω του συστήματος επιλογής νέων παικτών. Η τελευταία ομάδα επιλέγει πρώτη παίκτη στο ετήσιο ντραφτ για να ισχυροποιηθεί. Πρωταθλήματα στα οποία η αβεβαιότητα στο αποτέλεσμα είναι ψηλή προσελκύουν και πιο υψηλό αριθμό θεατών (π.χ., Αγγλία). Πελάτες: Είναι τα άτομα και οι οργανισμοί οι οποίοι αγοράζουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Η λεπτομερής ανάλυση και γνώση των πελατών του κάθε οργανισμού είναι από τις πιο σημαντικές εργασίες. Απαιτείται τμηματοποίηση των πελατών και μελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και προτιμήσεων της κάθε ομάδας. Ο ορισμός του προφίλ των πελατών, για παράδειγμα, μιας εταιρίας η οποία διοργανώνει δραστηριότητες αναψυχής στο βουνό είναι απαραίτητο προκειμένου να γνωρίζει η εταιρία σε ποιους θα στοχεύσει για να τους προσελκύσει ως πελάτες της.

Το Μικρο-περιβάλλον Πελάτες Το προφίλ των πελατών τους. • Η τιμολογιακή τους πολιτική. • Η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. • Χαρακτηριστικά στελεχών κι εργαζομένων. • Οι συνθήκες εργασίας. • Η συνολική εκτίμηση για την προοπτική τους στην αγορά.  Ανταγωνιστές: Είναι εκείνοι οι οποίοι παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες παρόμοια με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες ενός συγκεκριμένου οργανισμού. Απαιτείται καλή γνώση και ανάλυση των ανταγωνιστών, προκειμένου να αποφασίσει ο οργανισμός το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα. Απαιτείται η συλλογή πληροφοριών, όπως για τα προϊόντα των ανταγωνιστών, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους, τα χαρακτηριστικά των πελατών τους, την τιμολογιακή τους πολιτική, καθώς και στοιχεία τα οποία σχετίζονται με το εργασιακό περιβάλλον, όπως τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων και στελεχών τους, οι πολιτικές των αμοιβών κτλ. Στον χώρο του αθλητισμού έχουμε μια ιδιόμορφη περίπτωση όπου ο ανταγωνισμός είναι απαραίτητος προκειμένου να λειτουργήσει η αγορά. Δεν είναι δυνατόν να διεξαχθεί, για παράδειγμα, πρωτάθλημα ποδοσφαίρου αν δεν έχουμε άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες. Η ποιότητα μάλιστα του τελικού προϊόντος εξαρτάται από το κατά πόσο ο ανταγωνισμός είναι ισχυρός. Στο Εθνικό Επαγγελματικό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης (ΝΒΑ) των ΗΠΑ, για παράδειγμα, προσπαθούν να έχουν ισοδύναμες ομάδες μέσω του συστήματος επιλογής νέων παικτών. Η τελευταία ομάδα επιλέγει πρώτη παίκτη στο ετήσιο ντραφτ για να ισχυροποιηθεί. Πρωταθλήματα στα οποία η αβεβαιότητα στο αποτέλεσμα είναι ψηλή προσελκύουν και πιο υψηλό αριθμό θεατών (π.χ., Αγγλία). Πελάτες: Είναι τα άτομα και οι οργανισμοί οι οποίοι αγοράζουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Η λεπτομερής ανάλυση και γνώση των πελατών του κάθε οργανισμού είναι από τις πιο σημαντικές εργασίες. Απαιτείται τμηματοποίηση των πελατών και μελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και προτιμήσεων της κάθε ομάδας. Ο ορισμός του προφίλ των πελατών, για παράδειγμα, μιας εταιρίας η οποία διοργανώνει δραστηριότητες αναψυχής στο βουνό είναι απαραίτητο προκειμένου να γνωρίζει η εταιρία σε ποιους θα στοχεύσει για να τους προσελκύσει ως πελάτες της.

Το Μικρο-περιβάλλον Προμηθευτές Προμήθεια σε πρώτες ύλες Πελάτες Προμηθευτές Προμήθεια σε πρώτες ύλες Σημαντικότητα δικτύου προμηθευτών Το επίπεδο ποιότητας προμηθειών καθορίζει το τελικό προϊόν  Ανταγωνιστές: Είναι εκείνοι οι οποίοι παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες παρόμοια με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες ενός συγκεκριμένου οργανισμού. Απαιτείται καλή γνώση και ανάλυση των ανταγωνιστών, προκειμένου να αποφασίσει ο οργανισμός το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα. Απαιτείται η συλλογή πληροφοριών, όπως για τα προϊόντα των ανταγωνιστών, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους, τα χαρακτηριστικά των πελατών τους, την τιμολογιακή τους πολιτική, καθώς και στοιχεία τα οποία σχετίζονται με το εργασιακό περιβάλλον, όπως τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων και στελεχών τους, οι πολιτικές των αμοιβών κτλ. Στον χώρο του αθλητισμού έχουμε μια ιδιόμορφη περίπτωση όπου ο ανταγωνισμός είναι απαραίτητος προκειμένου να λειτουργήσει η αγορά. Δεν είναι δυνατόν να διεξαχθεί, για παράδειγμα, πρωτάθλημα ποδοσφαίρου αν δεν έχουμε άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες. Η ποιότητα μάλιστα του τελικού προϊόντος εξαρτάται από το κατά πόσο ο ανταγωνισμός είναι ισχυρός. Στο Εθνικό Επαγγελματικό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης (ΝΒΑ) των ΗΠΑ, για παράδειγμα, προσπαθούν να έχουν ισοδύναμες ομάδες μέσω του συστήματος επιλογής νέων παικτών. Η τελευταία ομάδα επιλέγει πρώτη παίκτη στο ετήσιο ντραφτ για να ισχυροποιηθεί. Πρωταθλήματα στα οποία η αβεβαιότητα στο αποτέλεσμα είναι ψηλή προσελκύουν και πιο υψηλό αριθμό θεατών (π.χ., Αγγλία). Πελάτες: Είναι τα άτομα και οι οργανισμοί οι οποίοι αγοράζουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Η λεπτομερής ανάλυση και γνώση των πελατών του κάθε οργανισμού είναι από τις πιο σημαντικές εργασίες. Απαιτείται τμηματοποίηση των πελατών και μελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και προτιμήσεων της κάθε ομάδας. Ο ορισμός του προφίλ των πελατών, για παράδειγμα, μιας εταιρίας η οποία διοργανώνει δραστηριότητες αναψυχής στο βουνό είναι απαραίτητο προκειμένου να γνωρίζει η εταιρία σε ποιους θα στοχεύσει για να τους προσελκύσει ως πελάτες της.

Το Μικρο-περιβάλλον Κανάλια διανομής Πελάτες Προμηθευτές Κανάλια διανομής Είναι το σύνολο των ατόμων ή οργανισμών που παρεμβαίνουν, ανάμεσα στο σημείο παραγωγής του αγαθού και του σημείου πώλησης. Το καλό δίκτυο διανομέων, η ποιότητα και λειτουργικότητα του δικτύου επηρεάζει καθοριστικά τις τελικές πωλήσεις.  Ανταγωνιστές: Είναι εκείνοι οι οποίοι παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες παρόμοια με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες ενός συγκεκριμένου οργανισμού. Απαιτείται καλή γνώση και ανάλυση των ανταγωνιστών, προκειμένου να αποφασίσει ο οργανισμός το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα. Απαιτείται η συλλογή πληροφοριών, όπως για τα προϊόντα των ανταγωνιστών, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους, τα χαρακτηριστικά των πελατών τους, την τιμολογιακή τους πολιτική, καθώς και στοιχεία τα οποία σχετίζονται με το εργασιακό περιβάλλον, όπως τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων και στελεχών τους, οι πολιτικές των αμοιβών κτλ. Στον χώρο του αθλητισμού έχουμε μια ιδιόμορφη περίπτωση όπου ο ανταγωνισμός είναι απαραίτητος προκειμένου να λειτουργήσει η αγορά. Δεν είναι δυνατόν να διεξαχθεί, για παράδειγμα, πρωτάθλημα ποδοσφαίρου αν δεν έχουμε άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες. Η ποιότητα μάλιστα του τελικού προϊόντος εξαρτάται από το κατά πόσο ο ανταγωνισμός είναι ισχυρός. Στο Εθνικό Επαγγελματικό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης (ΝΒΑ) των ΗΠΑ, για παράδειγμα, προσπαθούν να έχουν ισοδύναμες ομάδες μέσω του συστήματος επιλογής νέων παικτών. Η τελευταία ομάδα επιλέγει πρώτη παίκτη στο ετήσιο ντραφτ για να ισχυροποιηθεί. Πρωταθλήματα στα οποία η αβεβαιότητα στο αποτέλεσμα είναι ψηλή προσελκύουν και πιο υψηλό αριθμό θεατών (π.χ., Αγγλία). Πελάτες: Είναι τα άτομα και οι οργανισμοί οι οποίοι αγοράζουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Η λεπτομερής ανάλυση και γνώση των πελατών του κάθε οργανισμού είναι από τις πιο σημαντικές εργασίες. Απαιτείται τμηματοποίηση των πελατών και μελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και προτιμήσεων της κάθε ομάδας. Ο ορισμός του προφίλ των πελατών, για παράδειγμα, μιας εταιρίας η οποία διοργανώνει δραστηριότητες αναψυχής στο βουνό είναι απαραίτητο προκειμένου να γνωρίζει η εταιρία σε ποιους θα στοχεύσει για να τους προσελκύσει ως πελάτες της.

Το Μικρο-περιβάλλον Η αγορά και οι ανταγωνιστές Πελάτες Προμηθευτές Κανάλια διανομής Η αγορά και οι ανταγωνιστές • Εντοπισμός των ανταγωνιστικών εταιριών. • Διοικητική διάρθρωση. • Προϊόντα και υπηρεσίες που προσφέρουν. • Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. • Η στρατηγική που εφαρμόζεται. • Το μερίδιο αγοράς που κατέχουν  Ανταγωνιστές: Είναι εκείνοι οι οποίοι παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες παρόμοια με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες ενός συγκεκριμένου οργανισμού. Απαιτείται καλή γνώση και ανάλυση των ανταγωνιστών, προκειμένου να αποφασίσει ο οργανισμός το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα. Απαιτείται η συλλογή πληροφοριών, όπως για τα προϊόντα των ανταγωνιστών, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους, τα χαρακτηριστικά των πελατών τους, την τιμολογιακή τους πολιτική, καθώς και στοιχεία τα οποία σχετίζονται με το εργασιακό περιβάλλον, όπως τα χαρακτηριστικά των εργαζομένων και στελεχών τους, οι πολιτικές των αμοιβών κτλ. Στον χώρο του αθλητισμού έχουμε μια ιδιόμορφη περίπτωση όπου ο ανταγωνισμός είναι απαραίτητος προκειμένου να λειτουργήσει η αγορά. Δεν είναι δυνατόν να διεξαχθεί, για παράδειγμα, πρωτάθλημα ποδοσφαίρου αν δεν έχουμε άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες. Η ποιότητα μάλιστα του τελικού προϊόντος εξαρτάται από το κατά πόσο ο ανταγωνισμός είναι ισχυρός. Στο Εθνικό Επαγγελματικό Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης (ΝΒΑ) των ΗΠΑ, για παράδειγμα, προσπαθούν να έχουν ισοδύναμες ομάδες μέσω του συστήματος επιλογής νέων παικτών. Η τελευταία ομάδα επιλέγει πρώτη παίκτη στο ετήσιο ντραφτ για να ισχυροποιηθεί. Πρωταθλήματα στα οποία η αβεβαιότητα στο αποτέλεσμα είναι ψηλή προσελκύουν και πιο υψηλό αριθμό θεατών (π.χ., Αγγλία). Πελάτες: Είναι τα άτομα και οι οργανισμοί οι οποίοι αγοράζουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Η λεπτομερής ανάλυση και γνώση των πελατών του κάθε οργανισμού είναι από τις πιο σημαντικές εργασίες. Απαιτείται τμηματοποίηση των πελατών και μελέτη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και προτιμήσεων της κάθε ομάδας. Ο ορισμός του προφίλ των πελατών, για παράδειγμα, μιας εταιρίας η οποία διοργανώνει δραστηριότητες αναψυχής στο βουνό είναι απαραίτητο προκειμένου να γνωρίζει η εταιρία σε ποιους θα στοχεύσει για να τους προσελκύσει ως πελάτες της.

Βιβλιογραφία Αλεξανδρής, Κ. (2011). Αρχές Μάνατζμεντ και Μάρκετινγκ Οργανισμών & Επιχειρήσεων Αθλητισμού & Αναψυχής. Θεσ/νκη: Εκδόσεις Χριστοδουλίδη. Αυθίνος, Ι. (2004). Αθλητικό Μάρκετινγκ. Αθήνα: Εκδόσεις Πασχαλίδη. Κουθούρης, Χ. (2009). Υπαίθριες Δραστηριότητες Αναψυχής, Ακραία Αθλήματα. Μάνατζμεντ Υπηρεσιών. Θεσ/νίκη: Εκδόσεις Χριστοδουλίδη. Παπαδημητρίου, Δ. (2005). Διοίκηση Αθλητικών Οργανισμών και Επιχειρήσεων. Αθήνα: Κλειδάριθμος. Mullin, B., Hardy, S., & Sutton, W. (2003). Sport Marketing. Champaign, IL: Human Kinetics.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Τέλος ενότητας