ΜΑΡΙΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ 4. Γνωθι το Curriculum ΜΑΡΙΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ

Εννοιολογική αποσαφήνιση & Είδη Αναλυτικών προγραμμάτων Εννοιολογική αποσαφήνιση & Είδη Αναλυτικών προγραμμάτων ’60 : ο όρος βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων γύρω από τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις κάθε χώρας. Στις ΗΠΑ μετά την εκτόξευση του Sputnik από τους Σοβιετικούς αρχίζουν τα λεγόμενα «χρυσά χρόνια» των αναλυτικών προγραμμάτων κυρίως για τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες (Bruner 1963, Kliebart 1986, Spring 1989). Στην Ελλάδα η συζήτηση για την εκπόνηση των αναλυτικών προγραμμάτων φαίνεται να ξεκίνησε από τη δεκαετία του ΄60 (Πετρίτης 1966).

Η έννοια του Αναλυτικού προγράμματος Curriculum  λατινικής προέλευσης και σημαίνει κύκλο σε στάδιο (από τη λατινική ρίζα currere που σημαίνει τρέχω) Σε σχέση με τον ελληνικό όρο «αναλυτικό πρόγραμμα», γίνεται ευθύς εξ αρχής φανερό ότι δε μιλάμε για ωρολόγιο αναλυτικό πρόγραμμα (ο όρος αναλυτικό δε θα είχε υπόσταση διαφορετικά), αλλά για ένα πρόγραμμα δραστηριοτήτων, οδηγιών, μαθημάτων… Βασικές ερωτήσεις: Σε ποιους απευθύνεται το πρόγραμμα και τι πράγματα περιλαμβάνει…? Με ποια σειρά ή προτεραιότητα έχουν συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα…? Πώς είναι οργανωμένα σε αυτό…? Ποια είναι η δομή, η οργάνωση και τα κύρια χαρακτηριστικά του…?

Κυρίαρχες θέσεις: Paul Hirst (Βρετανός φιλόσοφος, 1969): συζητά τρία βασικά σημεία Το περιεχόμενο (δηλαδή τη διδακτέα ύλη) Τους εκπαιδευτικούς σκοπούς Τη μέθοδο ΤΙ θα διδάξω, ΠΩΣ θα το διδάξω και γιο ποιο ΣΚΟΠΟ? «Πατέρας» των αναλυτικών προγραμμάτων θεωρείται ο Tyler (1949-1971): έθεσε τέσσερα σημαντικά ερωτήματα Ποιους σκοπούς πρέπει να επιδιώκουν να επιτύχουν τα σχολεία; Ποιες εκπαιδευτικές εμπειρίες μπορούν να μεταδοθούν ώστε να επιτευχθούν αυτοί οι σκοποί; Πώς μπορούν να οργανωθούν αποτελεσματικά αυτές οι εμπειρίες; Πώς μπορεί να αξιολογηθεί η επιτυχία των σκοπών που τέθηκαν;  (ΣΚΟΠΟΙ – ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ- ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ)

Κυρίαρχοι ορισμοί: Dewey 1902: Ένας κύκλος μελέτης που λαμβάνει χώρα στο σχολείο και ο οποίος παρουσιάζει υλικό που εκτείνεται απεριόριστα πίσω στο χρόνο και προς τα έξω στο χώρο. Bobbit 1918: α). Όλες οι εμπειρίες, καθοδηγούμενες και μη, που αφορούν την ανάπτυξη των ικανοτήτων του ατόμου & β). Μια σειρά από συνειδητά καθοδηγούμενες εκπαιδευτικές εμπειρίες, τις οποίες χρησιμοποιούν τα σχολεία για να φέρουν εις πέρας και να τελειοποιήσουν τη διαδικασία της ανάπτυξης. Pratt 1980: Οργανωμένο σύνολο από επίσημες παιδαγωγικές ή και εκπαιδευτικές προθέσεις Johnson 1968: Το σύνολο των εμπειριών που έχουν οι μαθητές υπό την σκέπη του σχολείου Eisner 1985: Μια σειρά από προσχεδιασμένες δραστηριότητες οι οποίες στοχεύουν σε παιδαγωγικά αποτελέσματα για έναν ή περισσότερους μαθητές.

Stenhouse (1972 p.2): « Η μελέτη του αναλυτικού προγράμματος αφορά στη σχέση ανάμεσα σε δύο παραμέτρους: την πρόθεση και την πραγματικότητα…» «ένα αναλυτικό πρόγραμμα είναι μια προσπάθεια να διακοινώσει κανείς τις βασικές αρχές και τα χαρακτηριστικά μιας εκπαιδευτικής πρότασης, σε τέτοια μορφή, που να είναι ανοιχτή σε κριτική ανάλυση και να δίνεται η δυνατότητα για αποτελεσματική μετατροπή της σε πράξη»

Ο πλέον περιεκτικός ορισμός φαίνεται να δίνεται από τον Eisner: «το αναλυτικό πρόγραμμα είναι μια σειρά από προσχεδιασμένες δραστηριότητες (1985, p.45)». προσχεδιασμός, στόχευση και παιδαγωγικά αποτελέσματα Σχετική οργάνωση δραστηριοτήτων

Ωστόσο οι πιο σημαντικές διακρίσεις αφορούν: John Goodland 1979. Διάκριση ανάμεσα σε 5 διαφορετικά είδη αναλυτικών προγραμμάτων: Ιδανικό Αναλυτικό Πρόγραμμα Επίσημο Αναλυτικό Πρόγραμμα Αντιληπτό Αναλυτικό Πρόγραμμα Λειτουργικό Αναλυτικό Πρόγραμμα Βιωματικό Αναλυτικό Πρόγραμμα Ωστόσο οι πιο σημαντικές διακρίσεις αφορούν: Τα ανοιχτά και τα κλειστά Αναλυτικά Προγράμματα Τα Αναλυτικά Προγράμματα γραμμικής και σπειροειδούς μορφής (Bruner 1963, 1966) Το επίσημο και το κρυφό Αναλυτικό Πρόγραμμα

Το κρυφό Αναλυτικό Πρόγραμμα (Phillip Jackson 1968) Τα βασικά στοιχεία του κρυφού αναλυτικού προγράμματος αφορούν στη: Διάταξη και κίνηση αντικειμένων και προσώπων στο χώρο της αίθουσας και του σχολείου Διάκριση των μαθητών Σχολική κουλτούρα «Παιχνίδια» του μαθητή Αντίληψη για τη φύση της γνώσης

Προσανατολισμοί των Αναλυτικών Προγραμμάτων: Eisner 1985: Ακαδημαϊκός Ορθολογισμός Διαγνωστικές Διαδικασίες Κοινωνική Προσαρμογή και Κοινωνική Αναδόμηση Αυτοπραγμάτωση Τεχνοκρατισμός / Τεχνολογία ΑΤΟΜΟ ΑΥΤΟΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΝΟΙΧΤΟ ΜΕΤΡΗΣΙΜΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Και ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΔΟΜΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΆΛΛΕΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ: Θεωρίες Α.Π κατά των Schiro ... Προσανατολισμοί του Α.Π κατά την Grundy... Φιλοσοφικές βάσεις των Α.Π. … Προσανατολισμός για το μέλλον …