Σακοβέλη Πηνελόπη Παπαϊωάννου Ιωάννα ΤΜΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αχαΐας Η Θάλασσά μας Το «πράσινο» στο βαθύ γαλάζιο Σακοβέλη Πηνελόπη Παπαϊωάννου Ιωάννα

Πρόγραμμα Σεμιναρίου 17:00-17:30 Τα προγράμματα του δικτύου « ΘΑΛΑΣΣΑ» 17:00-17:30 Τα προγράμματα του δικτύου « ΘΑΛΑΣΣΑ» 17:30-18:00 «Εξερευνώντας τις Ελληνικές Θάλασσες» 18:00-18:30 «Το περιβάλλον και οι οργανισμοί στη θάλασσα» 18.30-19:00 «Ερωτήματα και ερωτηματικά» 19:00-19:15 Διάλειμμα 19:15-19:45 «Περιβαλλοντική εκπαίδευση μέσα από τα έργα LIFE AMMOS & LIFE DEBAG» 19:45-20:30 Περιβαλλοντικά παιχνίδια «Τροφικό πλέγμα στη θάλασσα» 20:30 Αξιολόγηση-Κλείσιμο σεμιναρίου

Η Θάλασσά μας: Το «πράσινο» στο βαθύ γαλάζιο Θεματικές Ενότητες

Το θαλασσινό νερό στον πλανήτη Πως δημιουργήθηκαν οι θάλασσες Η αλληλεπίδραση των θαλάσσιων συστημάτων του πλανήτη Ο κύκλος των θαλασσών Η Μεσόγειος και οι Ελληνικές θάλασσες Η ιδιαιτερότητα της Μεσογείου Λιμνοθάλασσες

Γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της θάλασσας Γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της θάλασσας Ζώνες θαλάσσιου περιβάλλοντος (υφαλοκρηπίδα, βαθύαλος ζώνη, πελαγική ζώνη) Θερμοκρασία – αλατότητα Ποιότητα θαλασσινού νερού Διάκριση θαλάσσιας ρύπανσης και μόλυνσης Θαλάσσιοι άνεμοι Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (παράκτιες ανεμογεννήτριες, παλίρροιες, κυματισμός,…) Αφαλάτωση Βυθός, ναυάγια

Βιολογικά χαρακτηριστικά της θάλασσας Βιολογικά χαρακτηριστικά της θάλασσας Θαλάσσια οικοσυστήματα (Παράκτιοι και θαλάσσιοι βιότοποι) Βιολογικές ζώνες (ευφωτική, μεσοπελαγική, βαθυπελαγική, βενθική ζώνη) Θαλάσσιοι οργανισμοί (βενθικοί, νηκτόν, νευστόν, πλαγκτόν,…) Τροφικά πλέγματα Θαλάσσια απειλούμενα είδη Ξενικά είδη

Οικονομία / Αναψυχή / Τουρισμός & Αειφόρος ανάπτυξη Οικονομία / Αναψυχή / Τουρισμός & Αειφόρος ανάπτυξη Επιχειρήσεις και θάλασσα –Τα επαγγέλματα Τουριστική ανάπτυξη (υπέρ / κατά / προβλήματα Αθλήματα, ψυχαγωγία Απόψεις των πολιτών για το θαλάσσιο μέτωπο Καλές πρακτικές

Θάλασσα: πηγή ζωής Θάλασσα πηγή τροφής (Αλιεία, υπεραλίευση, Ιχθυοκαλλιέργειες Ωφέλειες από τη θάλασσα Κλιματική αλλαγή (Κλίμα, νερό, οξυγόνο, ενέργεια…)

Ακτές - Παράκτια ζώνη Ορισµός, Σηµασία, Γεωγραφικά και φυσικά χαρακτηριστικά που προκαλούν μεταβολές Χρήση , σενάρια ανάπλασης και εξυγίανσης παράκτιων περιοχών. Προβλήματα ρύπανσης ακτών, Απορρίμματα στην ακτή, Νοµοθεσία , φορείς

Μεταφορές -επικοινωνία Δρόμοι μετακίνησης Επιρροές στα ήθη, τα έθιμα, τους θρύλους , τις παραδόσεις και τις τέχνες Παλιές ονομασίες πλοίων (αναζήτηση ή ζωντανές μαρτυρίες) Ενέργεια θαλάσσιων μέσα μεταφοράς (νέες προτάσεις)

Λιμάνια Ταυτότητα, ιστορία, διοίκηση, εγκαταστάσεις, σύνδεση με λοιπό συγκοινωνιακό δίκτυο Αλλαγές στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον του λιμανιού Εμπορική και τουριστική κίνηση, προβλήματα Μετανάστευση και κοινωνικά ζητήματα Βιώσιμη ανάπτυξη του λιμανιού. Ατμοσφαιρική, θαλάσσια ρύπανση

Ενδεικτικό παιδαγωγικό υλικό Θαλάσσιο περιβάλλον – Διερευνώντας τη σχέση του μαζί μας (Helmepa) http://helmepa.gr/pdf/helmepa_perivallon_2014.pdf Θάλασσα/ Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για το Δημοτικό Σχολείο http://www.env-edu.gr/ViewUnit.aspx?id=55 Εκπαίδευση για τη βιώσιμη διαχείριση παράκτιων περιοχών (ΚΠΕ Δραπετσώνας) http://www.kpedrapetsonas.gr/pdf-files/entypo_grundvig.pdf Μάθε, νοιώσε, δράσε για θάλασσες χωρίς σκουπίδια (MARLISCO) http://goo.gl/Sq2C7k

Το νερό στη Μεσόγειο (MIO-ECSDE) http://www. medies Το νερό στη Μεσόγειο (MIO-ECSDE) http://www.medies.net/_uploaded_files/publications/water_greek_full .pdf Θαλάσσια ζωή και αλιεία στο Σαρωνικό (ΚΠΕ Δραπετσώνας) http://www.kpedrapetsonas.gr/pdf- files/saronikos.pdf Παραθαλάσσια διαδρομή (ΚΠΕΔραπετσώνας) http://www.kpedrapetsonas.gr/pdf-files/para8alassia_diadromi.pdf Οδηγίες προς ναυτιλομένους (WWF) http://www.wwf.gr/images/pdfs/odigos-symperiforas.pdf Τροφικές αλυσίδες της θάλασσας (ΚΠΕΔραπετσώνας) http://www.kpedrapetsonas.gr/pdf- files/entypa/entypo_2013_trofikes_alysides.pdf Ξενικά είδη – εισβολείς (ΚΠΕ Δραπετσώνας) http://www.kpedrapetsonas.gr/pdf-files/entypa/entypo_2013_xena_eidi.pdf

Ενδεικτικό παιδαγωγικό υλικό Παιχνίδια… Ποιο ψάρι είναι αυτό; http://oikoskopio.gr/oikoskopio- kids/swf/poio_psari.swf Με τον χάρακα στην τσέπη http://oikoskopio.gr/oikoskopio- kids/quest-elahisto-mikos.html Το τηγάνι στη φωτιά και τα ψάρια στο γυαλό http://oikoskopio.gr/oikoskopio-kids/quest-tigani.html Θαλάσσια θηλαστικά (Video) https://vimeo.com/46809882

Δραστηριότητες Παρατήρηση – Καταγραφή: Φύκια και φυτοπλαγκτόν Παρατήρηση – Καταγραφή: Φύκια και φυτοπλαγκτόν Μελέτη πεδίου Επιτόπια έρευνα: συνέντευξη με ιχθυέμπορους, με αλιείς, με εργαζόμενους Ο βυθός: φωτο-συζήτηση με δύτες Θάλασσα και ξηρά (αναλογία ηπείρων και θαλασσών) Περιεκτικότητα σε άλατα (πείραμα)

Ο κόσμος της θάλασσας (κείμενα, φωτο, σκίτσα, ποιήματα , μουσική) Η ακτογραμμή (φωτογραφίες, ζωγραφική, αναπαράσταση, ρεύματα κύματα, υδροδυναμισμός) Οργανισμοί (κολλάζ, φωτογραφίες, αντιστοιχία , ταξινόμηση) Δημιουργίες, κατασκευές από υλικά φύσης Πάνινες τσάντες για αντικατάσταση της πλαστικής σακούλας

Θαλάσσια μέσα μεταφοράς ιστορικά Περιγραφή από θαλάσσιο ταξίδι Καταγραφή παράκτιων απορριμμάτων Πετρελαιοκηλίδα: πείραμα, φωτογραφίες Μελέτη κειμένων για Βαρέα μέταλλα, παράκτιες βιομηχανίες κλπ. Φυλλάδια ενημέρωσης Το αλφαβητάρι της Θάλασσας Παιχνίδια ρόλων Τροφικά πλέγματα

Δράσεις Ενημερωτικές καμπάνιες Καθαρισμός ακτών Σήμανση ακτών Συμμετοχή στην δράση LET’s do it Greece Έκθεση Εικαστικής δημιουργίας …..

Επισκέψεις Ακτή Λιμάνι Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Ιχθυόσκαλα Ιστιοπλοϊκός όμιλος Πλοίο ΕΛΚΕΘΕ Ενυδρεία…

Συνεργασίες Πανεπιστήμιο Πατρών / Τμήμα Γεωλογίας / Τομέας Θαλάσσιας Γεωλογίας Πανεπιστήμιο Πατρών / Τμήμα Βιολογίας / Τομέας Βιολογίας Ζώων Ιστιοπλοϊκός όμιλος Πατρών ΟΛΠΑ Περιφ. Δ. Ελλάδας Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας- Τμήμα Αλιείας ΕΛΚΕΘΕ ΚΠΕ Ζακύνθου

Ευχαριστούμε…