ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ Διδάσκων: Λεμονίδης Χαράλαμπος Φοιτήτριες: Γεωργιάδου Ειρήνη ΑΕΜ4154 Σαμαρά Γεωργία ΑΕΜ 4110
Ἓν οἶδα ὅτι ουδὲν οἶδα (Ένα ξέρω,ότι δεν ξέρω) Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ : Δεν θεωρούσε τον εαυτό του σοφό. Προσπαθούσε μέσα από ερωτήσεις να αποδείξει στους σοφούς εκείνης της εποχής, ότι δεν ήταν τόσο σοφοί όσο νόμιζαν.
ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Δεν εξέφραζε ο ίδιος κάποια θεωρία ή άποψη Μέσω των ερωτήσεων εξήγαγε την Σωκρατική άποψη. Παραδείγματα από την καθημερινή ζωή και την εμπειρία.
ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Καθοδήγηση της σκέψης του συνομιλητή. Εξαγωγή καθολικών συμπερασμάτων. Κατάληξη στην απόλυτη γνώση του θέματος.
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ Ο Piaget τη χαρακτηρίζει «ευρετική» μέθοδο, κωδικοποιεί φάσεις και βήματα. Την στηρίζει στην επαγωγική σκέψη και την αναλογία ιδιοτήτων και διαδικασιών. Μετάβαση από το παλιό στο νέο.
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ Στην Ελλάδα χρησιμοποιούμε τον όρο «μαιευτική». Κατέχει κυρίαρχη και ουσιαστική θέση στην σύγχρονη παιδαγωγική και όχι τυπική.
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Ο Σωκράτης ρωτάει τον δούλο αν γνωρίζει ότι το παρακάτω σχήμα είναι τετράγωνο Ο δούλος συμφωνεί.
Τον οδηγεί να καταλάβει τον τρόπο που υπολογίζεται το εμβαδόν. 1πόδι 1πόδι 1πόδι 2πόδια 2πόδια Ο δούλος βρήκε ότι το εμβαδόν του είναι 4 πόδια. 2 2 2 2πόδια
Οι πρώτη σκέψη του δούλου ήταν να διπλασιάσει το μήκος της πλευράς. Τότε ο Σωκράτης τον ρώτησε αν μπορούσε να φτιάξει ένα τετράγωνο με το διπλάσιο εμβαδόν. Οι πρώτη σκέψη του δούλου ήταν να διπλασιάσει το μήκος της πλευράς. 4 4 4 4
Τον ρωτάει πόσα τετράγωνα σαν το αρχικό έχουμε μέσα στο καινούριο και ο δούλος βλέπει ότι έχει 4. Ο Σωκράτης του ζητάει να μετρήσει το εμβαδόν και ο δούλος καταλαβαίνει ότι είναι 16 πόδια.
Η δεύτερη προσπάθεια του δούλου ήταν να μεγαλώσει την πλευρά κατά 1 πόδι. Α 2 Β 1 Ε 2 Δ 1 Η Ζ Ο Σωκράτης τον ρωτάει αν το εμβαδόν του θα είναι 3 φορές το 3. Γ
Ο δούλος συμφωνεί και καταλαβαίνει ότι έκανε λάθος Ο δούλος συμφωνεί και καταλαβαίνει ότι έκανε λάθος. Τότε ο Σωκράτης ζωγραφίζει το αρχικό τετράγωνο και τον ρωτάει αν μπορούμε να προσθέσουμε ένα ίσο με αυτό. Α Β Ε Δ Γ Ζ 4 4
Στη συνέχεια άλλο ένα και στο τέλος άλλο ένα για να κλείσει το τετράγωνο. Συμφωνούν ότι έχουν 4 ίσα με το αρχικό τετράγωνο.
Στη συνέχεια τραβάει τη διαγώνιο του πρώτου τετραγώνου. Και κάνει το ίδιο και για τα υπόλοιπα 3 τετράγωνα.
Του ζητάει να εξετάσει πόσο μεγάλο είναι το καινούριο τετράγωνο ΒΔΘΖ. Ο δούλος δυσκολεύεται Ο Σωκράτης τον ρωτάει πόσα μισά υπάρχουν μέσα σε αυτό το τετράγωνο.
Εύκολα απαντάει ότι είναι 4. Τότε τον ρωτάει πόσα μισά υπάρχουν στο αρχικό ΑΒΓΔ. Απαντάει 2. Η επόμενη ερώτηση είναι τα 4 τι είναι των 2; Ο δούλος απαντάει διπλάσια. Τέλος ο Σωκράτης τον ρωτάει το τετράγωνο ΒΔΘΖ πόσα πόδια είναι;
Ο δούλος εύκολα βρίσκει ότι είναι 8 πόδια. 2 2 2 2 2 2 2 2 Ο δούλος εύκολα βρίσκει ότι είναι 8 πόδια. Τον ρωτάει από ποια πλευρά έγινε το τετράγωνο των 8 ποδιών και ο δούλος απαντάει από τη ΒΔ.
Συμπεραίνουν ότι από την διαγώνιο του αρχικού τετραγώνου μπορούμε να κατασκευάσουμε ένα τετράγωνο με διπλάσιο εμβαδόν.
Ο διάλογος αυτός είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της μαιευτικής μεθόδου, όπου ο Σωκράτης οδηγεί έναν αγράμματο δούλο στη λύση ενός μαθηματικού προβλήματος, μέσω των ερωτήσεων και της εποπτείας.