ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ – ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ - ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΝΟΜΑ ΦΟΙΤΗΤΗ: ΤΣΑΓΚΙΡΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΠ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΘΗΝΑ, 2015

Re-thinking... Μια κριτική αποτίμηση της προτεινόμενης πεζοδρόμησης της Οδού Πανεπιστημίου και της ταυτόχρονης δημιουργίας γραμμής Τραμ Σύνταγμα - Πατήσια

Οδός Πανεπιστημίου Από τους σημαντικότερους και ιστορικότερους οδικούς άξονες της πρωτεύουσας Σύνδεση πλατειών Συντάγματος και Ομονοίας Εμβληματικά κτίρια – κοιτίδες πολιτισμού αλλά και εμπορικής δραστηριότητας Θέατρο ποικίλων πολεοδομικών παρεμβάσεων για πάνω από έναν αιώνα Τα τελευταία χρόνια, πρόωθηση ιδέας για την πεζοδρόμησή της και την παράλληλη διέλευση γραμμής Τραμ, που θα συνδέει το Σύνταγμα με την περιοχή των Πατησίων Διεξαγωγή διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την υλοποίηση της ιδέας με την επωνυμία Rethink Athens Χρηματοδότηση της μελέτης από το ίδρυμα Ωνάση Ποικίλες αντιδράσεις σχετικά με το ζήτημα

Διάρθρωση εργασίας Ιστορική αναδρομή Η Πανεπιστημίου σήμερα - Τα Κτίρια - Η Κυκλοφορία Το Χρονικό του Rethink Athens Η παράμετρος Τραμ - Γιατί ξανά Τραμ; - Τραμ σε κέντρα άλλων πόλεων

Ιστορική Αναδρομή Η νεοκλασική Αθήνα. Η Τριλογία, το Τραμ, κάποιοι αστοί Αθηναίοι. Π. Μαθιόπουλος, (1876 - 1956)

Ιστορική Αναδρομή “Το ψάθινο καπέλο” Νικηφόρος Λύτρας, (1883 - 1927) Τα Ευαγγελικά (1901)

Ιουλιανά 1965: Συγκέντρωση στα Προπύλαια Ιστορική Αναδρομή Διαδήλωση του ΕΑΜ κατά της επέκτασης της Βουλγαρικής Κατοχής (Ιούλιος 1943) Ιουλιανά 1965: Συγκέντρωση στα Προπύλαια

Ιστορική Αναδρομή Πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο στα Προπύλαια, 2014 ΜΑΤ και διαδηλωτές στα Προπύλαια, 2013

Η Πανεπιστημίου σήμερα Τα Κτίρια

Η Κυκλοφορία Ερευνητικό πρόγραμμα “Διερεύνηση της δυνατότητας αποκλειστικής χρήσης της λεωφόρου Πανεπιστημίου από δημόσιες συγκοινωνίες” (Οκτώβριος 2010 – επ. υπευθ. Μ. Καρλαύτης) Κέντρο Αθήνας: - πυκνό δίκτυο αστικών συγκοινωνιών - δυνητική δυνατότητα βαδίσματος - ανεπάρκεια υποδομών - αυξημένη χρήση ΙΧ

Η Κυκλοφορία Πεζοδρόμηση Τα κυκλοφοριακά προβλήματα μετά την εφαρμογή λιγότερο σοβαρά από ό, τι είχε προβλεφθεί Μετά από αρχική περίοδο προσαρμογής, μέρος της κυκλοφορίας που είχε προηγουμένως η περιοχή “εξαφανίζεται” εξαιτίας της αλλαγής της συμπεριφοράς των οδηγών ως προς τις μετακινήσεις τους Το αστικό περιβάλλον γίνεται περισσότερο βιώσιμο Ενίσχυση λιανικού εμπορίου

Η Κυκλοφορία Πεζοδρόμηση Ελκυστική εικόνα, δυνατότητες αναψυχής Κοινωνικές/πολιτιστικές δραστηριότητες Επίτευξη συνθηκών βιώσιμης κινητικότητας Μείωση θορύβου και ατμοσφαιρικής ρύπανσης Προώθηση του περπατήματος ως τρόπου μεταφοράς

Η Κυκλοφορία Το βασικό οδικό δίκτυο της Αθήνας Πηγή: Καρλαύτης et al. (2010), Διερεύνηση της δυνατότητας αποκλειστικής χρήσης της λεωφόρου Πανεπιστημίου από δημόσιες συγκοινωνίες

Η Κυκλοφορία Σύστημα Αστικών Συγκοινωνιών 3 γραμμές ΜΕΤΡΟ 2 γραμμές Τραμ 1 γραμμή Προαστιακού Σιδηρόδρομου Περίπου 300 γραμμές αστικών λεωφορείων και τρόλεϊ 14.000 ταξί, δημοτικές λεωφορειακές γραμμές, τοπικά δίκτυα πεζοδρόμων/ποδηλατοδρόμων

Η Κυκλοφορία Εκτιμώμενη εξέλιξη των μετακινήσεων στην Αθήνα Πηγή: ΝΑΜΑ-IBI (2006-2009), Γενικό Σενάριο Μεταφορών Αττικής

Η Κυκλοφορία Εξέλιξη του μεριδίου αστικών συγκοινωνιών στην Αθήνα Πηγή: ΝΑΜΑ-IBI (2006-2009), Γενικό Σενάριο Μεταφορών Αττικής

Η Κυκλοφορία Περιοχή που θα επηρεαστεί συγκοινωνιακά από την πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου Πηγή: Καρλαύτης et al. (2010), Διερεύνηση της δυνατότητας αποκλειστικής χρήσης της λεωφόρου Πανεπιστημίου από δημόσιες συγκοινωνίες

Η Κυκλοφορία Γραμμές ΜΜΜ που διέρχονται από τις οδούς Πανεπιστημίου, Ακαδημίας και Σταδίου Πηγή: ΟΑΣΑ

Η Κυκλοφορία Λόγοι φόρτου – χωρητικότητας στην άμεση γειτονιά της περιοχής της οδού Πανεπιστημίου κατά την αιχμή Πηγή: Καρλαύτης et al. (2010), Διερεύνηση της δυνατότητας αποκλειστικής χρήσης της λεωφόρου Πανεπιστημίου από δημόσιες συγκοινωνίες

Η Κυκλοφορία Φόρτοι αιχμής στην άμεση γειτονιά της περιοχής της Λ. Πανεπιστημίου Πηγή: Καρλαύτης et al. (2010), Διερεύνηση της δυνατότητας αποκλειστικής χρήσης της λεωφόρου Πανεπιστημίου από δημόσιες συγκοινωνίες

Η Κυκλοφορία Εξειδικευμένα θέματα Σταδίου – πλ. Συντάγματος / Ακαδημίας – περιοχή πλ. Ομονοίας και πλ. Συντάγματος Κάθετες οδοί όχι σε περασιά Φορτοεκφόρτωση / πρόσβαση με ΙΧ – ταξί (χώροι ψυχαγωγίας, ξενοδοχεία, καταστήματα) Σημαντική διέλευση ταξί Στις κάθετες οδούς κλειστοί χώροι στάθμευσης

Το Χρονικό του Rethink Athens Σκέψεις για μετατροπή της Πανεπιστημίου σε πεζόδρομο από τη δεκαετία του 1980 Ως παρέμβαση, περιλαμβάνεται τόσο στις κατευθύνσεις του ισχύοντος Ρυθμιστικού Σχεδίου για την Αθήνα του 1985 (Άρθρο 3 Ν.1515/85), όσο και στις προτάσεις του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Φεβρουάριος 2010: ενημέρωση του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, καθώς και του Δημάρχου Αθηναίων. Μάιος 2010: Ανάθεση στο ΕΜΠ ερευνητικού προγράμματος για τη “Διερεύνηση της δυνατότητας αποκλειστικής χρήσης της Λεωφόρου Πανεπιστημίου από τη δημόσια συγκοινωνία – τον πεζό και τον ποδηλάτη”, με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Μ. Καρλαύτη.

Το Χρονικό του Rethink Athens Αύγουστος 2010: Σύμβαση εκπόνησης ερευνητικού προγράμματος με το ΕΜΠ, με θέμα “Μεταλλασόμενοι χαρακτήρες και πολιτικές στα κέντρα πόλης Αθήνα και Πειραιά” και επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Π. Τουρνικιώτη. Ανάθεση της ευθύνης διοργάνωσης του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού στην ΕΑΧΑ. “Επαναπροσδιορισμός του Κέντρου της πόλης με άξονα την Πανεπιστημίου” (ΟΡΣΑ) Δημιουργία Επιτροπής με συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων, η οποία πραγματοποίησε συναντήσεις με εκπροσώπους εμπόρων, επιχειρήσεων και ξενοδόχων που δραστηριοποιούνται στο κέντρο της πόλης.

Το Χρονικό του Rethink Athens Μάρτιος 2011: Υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας από τους Υπουργούς Περιβάλλοντος, Υποδομών και Πολιτισμού όπως και από όλους τους συναρμόδιους φορείς, δηλαδή τους ΟΡΣΑ, ΕΑΧΑ ΑΕ, ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ, ΟΑΣΑ. Απρίλιος 2011: Αίτημα της Υπουργού ΠΕΚΑ, Τ. Μπιρμπίλη, προς τον Πρόεδρο του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης (ΚΙΑΣΩ), Α. Παπαδημητρίου, να αναλάβει το Ίδρυμα τις δαπάνες του διαγωνισμού και των απαιτούμενων μελετών για το έργο. Νομοθετική κατοχύρωση της σύμπραξης και υπογραφή Συμφώνου Συνεργασίας. Προκήρυξη του ανοιχτού Ευρωπαϊκού Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού σε δύο στάδια.

Το Χρονικό του Rethink Athens 2013 – 2014: Εκθέσεις στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στο σταθμό Μετρό Σύνταγμα και στη Στοά Αρσακείου. Νοέμβριος 2014: Απένταξη του έργου από το ΣΕΣ. Ιουνίος 2015: Το ΣτΕ κάνει δεκτή την προσφυγή πολιτών κατά της έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων του έργου.

Το Τραμ Τα πρώτα ιππήλατα οχήματα (1882) Ατμήλατο Τραμ του Φαλήρου (1887) Τα πρώτα ηλεκτρικά Τραμ (1908) Ξήλωμα σιδηροτροχιών στα Χαυτεία από Κ. Καραμανλή (1953) Τελευταίο δρομολόγιο γραμμής Πειραιάς – Πέραμα (1977)

Το Τραμ

Το Τραμ

Το Τραμ

Πλεονεκτήματα σύγχρονου Τραμ Οικονομικό Πρακτικό Αθόρυβο Γρήγορο Οικολογικό Ελκυστικό Ασφαλές

Το Τραμ Κατάληψη οδοστρώματος για μεταφορά 100 επιβατών με τραμ, λεωφορεία, μοτοποδήλατα και ΙΧ. Πηγή: Σαρηγιάννης Γ. (2014), Οι μεταφορές στην πόλη. Σημειώσεις για το μάθημα «Μεταφορικά συστήματα πόλεων», ΔΠΜΣ Πολεοδομία – Χωροταξία.

Δίκτυο Τραμ Αθήνας Πηγή: ΤΡΑΜ Το Τραμ Δίκτυο Τραμ Αθήνας Πηγή: ΤΡΑΜ

Βασικά χαρακτηριστικά γραμμών Τραμ Πηγή: ΤΡΑΜ Το Τραμ Βασικά χαρακτηριστικά γραμμών Τραμ Πηγή: ΤΡΑΜ

Το Τραμ Συγκεντρωτικά στοιχεία ταχυτήτων ανά κατηγορία γραμμής ΜΜΜ Πηγή: ΝΑΜΑ-IBI (2006-2009), Γενικό Σενάριο Μεταφορών Αττικής

Το Τραμ Ετήσια Επιβατική Κίνηση ανά μέσο μεταφοράς 2002 – 2006 Πηγή: ΝΑΜΑ-IBI (2006-2009), Γενικό Σενάριο Μεταφορών Αττικής

Το Τραμ Κατανομή Επιβατικής Κίνησης ανά μέσο μεταφοράς (2006) Πηγή: Καρλαύτης et al. (2010), Διερεύνηση της δυνατότητας αποκλειστικής χρήσης της λεωφόρου Πανεπιστημίου από δημόσιες συγκοινωνίες

Το Τραμ σε άλλες πόλεις Άμστερνταμ Λεπτομέρεια του συνολικού δικτύου, με κόκκινο τα Τραμ (κέντρο), με μπλε τα λεωφορεία (περιφέρεια) με διακεκομμένη το μετρό και τα τραίνα Πηγή: Σαρηγιάννης (2012α), Το μεταφορικό σύστημα του Άμστερνταμ

Το Τραμ σε άλλες πόλεις Άμστερνταμ Το πυκνό δίκτυο των Τραμ στο ιστορικό κέντρο του Άμστερνταμ Πηγή: Σαρηγιάννης (2012α), Το μεταφορικό σύστημα του Άμστερνταμ

Το Τραμ σε άλλες πόλεις Άμστερνταμ Τραμ, λεωφορεία και ΙΧ καθώς και ιππήλατη άμαξα, διαμορφωμένος με σήμανση ποδηλατόδρομος, χώροι στάθμευσης και άνετα πεζοδρόμια, στο ιστορικό κέντρο του Άμστερνταμ Πηγή: Σαρηγιάννης (2012α), Το μεταφορικό σύστημα του Άμστερνταμ

Το Τραμ σε άλλες πόλεις Βερολίνο Φωτογραφία της Alexanderplatz στο Μεσοπόλεμο. Διακρίνεται το διερχόμενο Τραμ. Πηγή: Σαρηγιάννης (2012β), Το Βερολίνο και το μεταφορικό του σύστημα.

Το Τραμ σε άλλες πόλεις Βερολίνο Τραμ στο Ανατολικό Βερολίνο, 1980 Πηγή: Σαρηγιάννης (2012β), Το Βερολίνο και το μεταφορικό του σύστημα

Το Τραμ σε άλλες πόλεις Βερολίνο Σημερινό δίκτυο Τραμ στο Βερολίνο. Πηγή: Σαρηγιάννης (2012β), Το Βερολίνο και το μεταφορικό του σύστημα

Το Τραμ σε άλλες πόλεις Κωνσταντινούπολη Τραμ στην Κωνσταντινούπολη πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Πηγή: Σαρηγιάννης (2012γ), Το μεταφορικό σύστημα της Κωνσταντινούπολης.

Το Τραμ σε άλλες πόλεις Κωνσταντινούπολη Τραμ στην Ιστικλάλ Τζαντεσί, Κωνσταντινούπολη. Πηγή: Πηγή: Σαρηγιάννης (2012γ), Το μεταφορικό σύστημα της Κωνσταντινούπολης.

Το Τραμ σε άλλες πόλεις Κωνσταντινούπολη Το σύγχρονο Τραμ στην Κωνσταντινούπολη. Πηγή: Πηγή: Σαρηγιάννης (2012γ), Το μεταφορικό σύστημα της Κωνσταντινούπολης.