Λογιστική Κόστους Ενότητα # 4: Κοστολόγηση Συνεχούς Παραγωγής Διδάσκουσα: Σάνδρα Κοέν Τμήμα: Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 2

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. 3

Σκοποί ενότητας Κατανόηση κοστολόγησης συνεχούς παραγωγής. Κατανόηση μεθόδου Μέσου Σταθμικού Όρου. Κατανόηση μεθόδου FIFO. 4

Περιεχόμενα ενότητας Κοστολόγηση Συνεχούς Παραγωγής. 5

Κοστολόγηση Συνεχούς Παραγωγής Μάθημα: Λογιστική Κόστους, Ενότητα # 4: Κοστολόγηση Συνεχούς Παραγωγής Διδάσκουσα: Σάνδρα Κοέν, Τμήμα: Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων 6

Χαρακτηριστικά κοστολόγησης συνεχούς παραγωγής Πολλά τμήματα παραγωγής: Φάσεις επεξεργασίας του προϊόντος. Τυποποιημένο προϊόν. Μεγάλες ποσότητες. Κοστολόγηση: Μέσο κόστος προϊόντος ανά φάση. Προοδευτική διαμόρφωση του κόστους.

Φυσική ροή παραγωγικής διαδικασίας Αρχικό Απόθεμα Παραγωγής σε Εξέλιξη + Εισερχόμενες μονάδες (Από προηγούμενο τμήμα, Των οποίων ξεκίνησε η παραγωγή) = Εξερχόμενες μονάδες (Στην αποθήκη των ετοίμων, Σε άλλο τμήμα) + Τελικό Απόθεμα Παραγωγής σε Εξέλιξη

Σύνολο κόστους ενός τμήματος για μια περίοδο Το συνολικό κόστος που δημιουργείται σε ένα Τμήμα κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου αφορά: την ολοκλήρωση μονάδων προϊόντος που η επεξεργασία τους άρχισε την προηγούμενη περίοδο. την παραγωγή μονάδων προϊόντος που η επεξεργασία τους άρχισε και τελείωσε μέσα στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. την έναρξη της παραγωγής μονάδων προϊόντος που η επεξεργασία τους θα ολοκληρωθεί την επόμενη χρονική περίοδο.

Ισοδύναμη Μονάδα Η ισοδύναμη μονάδα δεν είναι φυσική μονάδα. Είναι θεωρητική μονάδα και εκφράζει το ποσοστό της ολοκληρωμένης μονάδας στο οποίο αντιστοιχεί μια ημικατεργασμένη μονάδα προϊόντος. Δηλαδή μια ολοκληρωμένη μονάδα ισούται με μια ισοδύναμη μονάδα.

Χρησιμοποίηση Ισοδύναμων Μονάδων Ευχέρεια άθροισης: Ολοκληρωμένων και μη ολοκληρωμένων μονάδων. Συνολική έκφρασή τους σε όρους ολοκληρωμένων μονάδων. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται ο υπολογισμός του ανά ισοδύναμη μονάδα μέσου κόστους παραγωγής.

Φυσική Ροή – ΜΣΟ (1 από 2) Α.Α. Ημικατεργασμένων + Εισροές + Εισροές = Μονάδες που ολοκληρώθηκαν μέσα στην περίοδο + Τ.Α. Ημικατεργασμένων.

Φυσική Ροή – ΜΣΟ (2 από 2) = + + + Α.Α Ημικατεργασμένων Εισροές Μονάδες που ολοκληρώθηκαν μέσα στην περίοδο Τρέχον κόστος = + + Τ.Α Ημικατεργασμένων Κόστος Αρχικού Αποθέματος 13

Βήματα κοστολόγησης συνεχούς παραγωγής – ΜΣΟ (1 από 2) Βήμα 1: Προσδιορισμός της φυσικής ροής. Βήμα 2: Προσδιορισμός των ισοδύναμων μονάδων: Βάσει του ποσοστού ολοκλήρωσης (Η εκτίμηση γίνεται από τους τεχνικούς). Βήμα 3: Προσδιορισμός του συνολικού κόστους παραγωγής: Κόστος αρχικού αποθέματος ημικατεργασμένων. Τρέχον κόστος περιόδου.

Βήματα κοστολόγησης συνεχούς παραγωγής – ΜΣΟ (2 από 2) Βήμα 4: Προσδιορισμός του κόστους ανά ισοδύναμη ολοκληρωμένη μονάδα: Διαίρεση του κόστους του βήματος 3 αναλυμένο στους συντελεστές του κόστους με τις αντίστοιχες ισοδύναμες μονάδες. Βήμα 5: Προσδιορισμός του κόστους των παραχθέντων και του κόστους του τελικού αποθέματος των ημικατεργασμένων.

Μορφές παραγωγικής διαδικασίας (1 από 3) Διαδοχική: Η ολοκλήρωση του προϊόντος προϋποθέτει ότι αυτό θα περάσει από όλα τα τμήματα παραγωγής.

Μορφές παραγωγικής διαδικασίας (2 από 3) Παράλληλη: Η ολοκλήρωση κομματιών ενός προϊόντος γίνεται παράλληλα σε διάφορα τμήματα της παραγωγής και σε κάποιο τελικό τμήμα τα επιμέρους ολοκληρωμένα κομμάτια του προϊόντος ενώνονται στο τελικό προϊόν.

Μορφές παραγωγικής διαδικασίας (3 από 3) Επιλεκτική: Η επιχείρηση παράγει περισσότερα από ένα προϊόντα. Η επεξεργασία των προϊόντων ακολουθεί διαφορετική ροή, δηλαδή η σειρά και ο αριθμός των τμημάτων στα οποία πραγματοποιείται η παραγωγή των προϊόντων είναι διαφορετική.

Πρώτες ύλες (1 από 2) Εάν οι πρώτες ύλες μπαίνουν: Στην αρχή της παραγωγικής διαδικασίας. Το Τελικό Απόθεμα είναι ολοκληρωμένο κατά 100% ως προς τις Πρώτες Ύλες. Στο τέλος της παραγωγικής διαδικασίας. Το Τελικό Απόθεμα είναι ολοκληρωμένο κατά 0% ως προς τις Πρώτες Ύλες.

Πρώτες ύλες (2 από 2) Συνέπειες στο κόστος και τις μονάδες : Μπορεί να αυξάνεται ο αριθμός των μονάδων χωρίς να αυξάνεται το κόστος. Μπορεί να παραμένει σταθερός ο αριθμός των μονάδων και να αυξάνεται το κόστος. Μπορεί να αυξάνεται ο αριθμός των μονάδων και να αυξάνεται και το κόστος.

Διαφορά μεθόδων αποτίμησης Μέσος σταθμικός όρος: Δεν διαχωρίζονται οι ολοκληρωμένες μονάδες σε αυτές που προέρχονται από το αρχικό απόθεμα και αυτές που προέρχονται από τις εισροές της περιόδου. FIFO: Διαχωρίζονται οι ολοκληρωμένες μονάδες σε αυτές που προέρχονται από το αρχικό απόθεμα και αυτές που προέρχονται από τις εισροές της περιόδου.

Φυσική Ροή – FIFO (1 από 2) Α.Α. Ημικατεργασμένων + Εισροές + Εισροές = Ολοκληρωμένες μονάδες από το Α.Α. + Ολοκληρωμένες που ξεκίνησαν και ολοκληρώθηκαν μέσα στην περίοδο + Τ.Α. προερχόμενο από τις εισροές.

Φυσική Ροή – FIFO (2 από 2) + + = Τ.Α προερχόμενο από τις εισροές Τ Α.Α Ημικατεργασμένων Εισροές + Ολοκληρωμένες από το Α.Α που ξεκίνησαν και ολοκληρώθηκαν μέσα στην περίοδο + Τ.Α προερχόμενο από τις εισροές Τ Ρ Ε Χ Ο Ν Κ Σ Κόστος Α.Α = 23

Βήματα κοστολόγησης συνεχούς παραγωγής – FIFO (1 από 2) Βήμα 1. Προσδιορισμός της φυσικής ροής: Ανάλυση των ολοκληρωμένων. Βήμα 2. Προσδιορισμός των ισοδύναμων μονάδων: Για τις ολοκληρωμένες από το Α.Α, το υπόλοιπο % επεξεργασίας. Βήμα 3. Προσδιορισμός του συνολικού κόστους παραγωγής: Κόστος Α.Α ημικατεργασμένων (αφορά μόνο τις ολοκληρωμένες). Τρέχον κόστος περιόδου.

Βήματα κοστολόγησης συνεχούς παραγωγής – FIFO (2 από 2) Βήμα 4. Προσδιορισμός του κόστους ανά ισοδύναμη ολοκληρωμένη μονάδα: Διαίρεση του κόστους του βήματος 3 (Μόνο Τρέχον Κόστος) αναλυμένο στους συντελεστές του κόστους με τις αντίστοιχες ισοδύναμες μονάδες. Βήμα 5. Κοστολόγηση: Κόστος παραχθέντων. Κόστος του Τ.Α. των ημικατεργασμένων.

Προσθήκη πρώτων υλών και αύξηση των φυσικών μονάδων Αρχικό Απόθεμα Παραγωγής σε Εξέλιξη + Εισερχόμενες μονάδες (Από προηγούμενο τμήμα, Των οποίων ξεκίνησε η παραγωγή) + Μονάδες πρώτων υλών που προστίθενται = Εξερχόμενες μονάδες (Στην αποθήκη των ετοίμων, Σε άλλο τμήμα) + Τελικό Απόθεμα Παραγωγής σε Εξέλιξη

Φθαρμένες μονάδες (1 από 2) Α΄ τρόπος αντιμετώπισης: Δεν λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό των ισοδύναμων μονάδων και του κόστους των ισοδύναμων μονάδων. Επιβαρύνονται οι ολοκληρωμένες και οι ημικατεργασμένες με το συνολικό κόστος της φθοράς (Κανονική και έκτακτη). Το κόστος της φθοράς δεν υπολογίζεται.

Φθαρμένες μονάδες (2 από 2) Β΄ τρόπος αντιμετώπισης: Λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό των ισοδύναμων μονάδων και του κόστους των ισοδύναμων μονάδων. Υπολογίζεται το κόστος της φθοράς αναλυτικά για κανονική και έκτακτη. Η κανονική φθορά επιβαρύνει το κόστος της κανονικής παραγωγής. Το κόστος της έκτακτης φθοράς θεωρείται ζημιά.

Φυσική ροή μονάδων και παραγωγή φθαρμένων μονάδων Αρχικό Απόθεμα Παραγωγής σε Εξέλιξη + Εισερχόμενες μονάδες (Από προηγούμενο τμήμα, Των οποίων ξεκίνησε η παραγωγή) = Εξερχόμενες μονάδες (Στην αποθήκη των ετοίμων, Σε άλλο τμήμα) + Φθαρμένες μονάδες (Κανονική φθορά, Έκτακτη φθορά) + Τελικό Απόθεμα Παραγωγής σε Εξέλιξη

Υπολείμματα Τα υπολείμματα δεν έχουν κόστος παραγωγής και για το λόγο αυτό δεν παρακολουθούνται λογιστικά συνήθως ως αποθέματα. Στην ακραία περίπτωση που τα υπολείμματα έχουν σημαντική αξία ή το διάστημα μεταξύ της δημιουργίας των υπολειμμάτων και της πώλησής τους είναι μακροχρόνιο, τότε η επιχείρηση μπορεί να παρακολουθεί τα υπολείμματα ως αποθέματα.

Ελαττωματικά προϊόντα Οι ελαττωματικές μονάδες δεν απομακρύνονται από την παραγωγική διαδικασία αλλά απορροφούν επιπλέον κόστος προκειμένου να μετατραπούν σε άρτιες ή έστω δεύτερης διαλογής.

Φύρα παραγωγής Η λογιστική αντιμετώπιση της φύρας είναι παρόμοια με την κοστολόγηση εξατομικευμένης παραγωγής. Το κόστος της φύρας ενσωματώνεται εντός του κόστους παραγωγής και επιβαρύνει τις παραγόμενες μονάδες. Εάν υπάρχουν έξοδα για την απομάκρυνση της φύρας από το χώρο της παραγωγής τότε αυτά μπορούν να αντιμετωπισθούν ως Γ.Β.Ε.

Τέλος Ενότητας # 4 Μάθημα: Λογιστική Κόστους, Ενότητα # 4: Κοστολόγηση Συνεχούς Παραγωγής Διδάσκουσα: Σάνδρα Κοέν, Τμήμα: Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων