Π ε τ ρ ώ μ α τ α και Ο ρ υ κ τ ά

Πετρώματα  χαρακτηρίζονται τα φυσικά στερεά υλικά σε συµπαγή ή χαλαρή µορφή που αποτελούνται από ένα ή περισσότερα ορυκτά και συµµετέχουν στη δοµή του φλοιού της Γης, το ανώτερο δηλ. στρώμα της λιθόσφαιρας Τα πετρώµατα διακρίνονται σε: µονόµεικτα αποτελούνται δηλαδή από ένα ορυκτό και σε πολύµεικτα αποτελούνται από περισσότερα ορυκτά Τα πετρώµατα χαρακτηρίζονται: α) από αυτοτέλεια. Αναπτύσσονται µε τα ίδια χαρακτηριστικά σε σηµαντική συνήθως έκταση και βάθος. β) από ορυκτολογική σύσταση. Κάθε πέτρωµα έχει συγκεκριµένη ορυκτολογική σύσταση. γ) από ετερογένεια. Τα πετρώµατα είναι ετερογενή συσσωµατώµατα από ένα ή περισσότερα ορυκτολογικά συστατικά στατικά.

Βασικός διαχωρισμός των πετρωμάτων Ο τρόπος γένεσης των πετρωμάτων αποτελεί το καλύτερο κριτήριο για τη συστηματική κατάταξη των πετρωμάτων. Διακρίνονται τρεις κατηγορίες πετρωμάτων: 1.Εκρηξιγενή ή Μαγματογενή ή Πυριγενή πετρώματα 2.Μεταμορφωμένα πετρώματα 3.Ιζηματογενή πετρώματα

Ιδιότητες πετρωµάτων Σχιστότητα Πορώδες Υδροαπορροφητκότητα Διαπερατότητα Αντοχή

Σχηματική αναπαράσταση του γεωλογικού κύκλου και των σχέσεων μεταξύ των διαφόρων τύπων πετρωμάτων

Ορυκτό « ο ρ ύ σ σ ω » ή « ο ρ ύ τ τ ω » που σημαίνει σκάβω Ορυκτό « ο ρ ύ σ σ ω » ή « ο ρ ύ τ τ ω » που σημαίνει σκάβω   ονομάζεται κάθε χημικό στοιχείο ή ανόργανη ένωση φυσικής προέλευσης, που βρίσκεται στο έδαφος ή στο υπέδαφος ή, υπό μορφή διαλύματος, στο νερό, αποτελώντας συστατικό των πετρωμάτων

Συνολικά υπάρχουν περίπου 4.000 ορυκτά Το μέγεθος τους είναι σχετικά μικρό και κυμαίνεται από μερικά μικρά του μέτρου (μm) έως και μερικά μέτρα(m).

Εξαιρετικά όμορφα ορυκτά και μέταλλα Εξαιρετικά όμορφα ορυκτά και μέταλλα . . . με διάφορες μίξεις μεταξύ τους που εντυπωσιάζουν με την μοναδικότητα τους

Οπάλιο που το εσωτερικό του μοιάζει με ηλιοβασίλεμα Οπάλιο που το εσωτερικό του μοιάζει με ηλιοβασίλεμα Το Οπάλιο είναι πυριτικό ορυκτό. Είναι άμορφο (σαν το γυαλί),  η σύστασή του είναι βασικά διοξείδιο του πυριτίου.  Δημιουργήθηκε 60.000.000 χρόνια πριν Ροζ Χαλαζίας Ο χαλαζίας είναι ορυκτό του πυριτίου,συγκεκριμένα πολύ καθαρό οξείδιο πυριτίου το δεύτερο πιο διαδεδομένο ορυκτό στη φύση

Ζεόλιθος Τιτάνιο με χαλαζία Οι Zεόλιθοι είναι μικροπορώδη αργυλοπυριτικά ορυκτά που χρησιμοποιούνται μεταξύ άλλων ως προσροφητικά και καταλύτες Τιτάνιο με χαλαζία

Ροδοχρωσίτης Αζουρίτης Ο ροδοχρωσίτης είναι ορυκτό του μαγγανίου. Οφείλει το όνομά του στην αρχαία ελληνική λέξη «ροδόχρους», που χαρακτηρίζει το χρώμα του. Ανήκει στην ομάδα του ασβεστίτη (ανθρακικά άλατα), με τον οποίο παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες Αζουρίτης Ο αζουρίτης είναι ορυκτό του χαλκού με ωραίο μπλε χρώμα. Βρίσκεται κατά κανόνα μαζί με άλλα χαλκούχα ορυκτά, από τα οποία και σχηματίζεται υπό την οξειδωτική επίδραση του νερού και του αέρα

Ουβαροβίτης (Uvarovite) Σανδαράχη (ερυθρά) Η ερυθρά σανδαράχη είναι θειούχο ορυκτό του αρσενικού. Το όνομά της προέρχεται από το αρχ. «σανδαράκη», το οποίο θεωρείται δάνειο από κάποια ανατολική γλώσσα Ουβαροβίτης (Uvarovite) Είναι ένα ορυκτό της οικογένειας του γρανάτη. Έχει πράσινο χρώμα, και η αδιάφανη ποιότητά του παρουσιάζει μία λαμπυρίζουσα κρυσταλλική επιφάνεια

Κροκοΐτης Ασβεστίτης Κοβαλτίου Ο κροκοΐτης είναι ορυκτό χρωμικό άλας του μολύβδου. Οφείλει το όνομά του στην ελληνική λέξηκρόκος, του οποίου οι στήμονες έχουν το ίδιο χρώμα με αυτό του ορυκτού Ασβεστίτης Κοβαλτίου Το κοβάλτιο είναι σιδηρομαγνητικό μέταλλο. Δεν απαντάται ελεύθερο στη φύση, ο ασβεστίτης είναι ορυκτό του ασβεστίου και κύριο συστατικό πολλών πετρωμάτων του γήινου φλοιού.

Τουρμαλίνη με χαλαζία λεπιδολίτη και cleavelandite . . . Τόσο όμορφα που θα λέγαμε ότι ξεπερνούν πολλούς άλλους πολύτιμους λίθους

Π ο λ ύ τ ι μ ο ι λ ί θ ο ι Οι πολύτιμοι λίθοι είναι ορυκτά με χαρακτηριστική ομορφιά και εξαιρετικές ιδιότητες, που εκτιμούνται ιδιαίτερα από τον άνθρωπο και χρησιμοποιούνται, μετά από κατεργασία, ως κοσμήματα ή διακοσμητικά πετράδια Για να χαρακτηριστεί ένα ορυκτό ως πολύτιμος λίθος θα πρέπει να πληροί κάποιες προϋποθέσεις, να έχει δηλαδή κάποιες συγκεκριμένες ιδιότητες και χαρακτηριστικά: η μεγάλη σκληρότητα το χρώμα η διαύγεια ο μεγάλος δείκτης διάθλασης η σπανιότητα

Ο αμέθυστος είναι η ιώδης ευγενής ποικιλία του χαλαζία

Το ρουμπίνι είναι η κόκκινη ευγενής ποικιλία του κορούνδιου, ενός ορυκτού με πολύ μεγάλη σκληρότητα

Αραγωνίτης Χαλαζίας Αραγωνίτης

Μαλαχίτης Ασβεστίτης

Βεζουβιανός Γρανάτης

Χαλαζίες

Προβληματισμοί Μαζί με τα ορυκτά μοιραία συνυπάρχουν και τα ορυχεία, τα οποία απαιτούνται για την εξόρυξη των χρήσιμων ορυκτών κι εν συνεχεία των μετάλλων και γενικότερα των χρήσιμων υλικών Κάθε βήμα της ζωής μας είτε με το αυτοκίνητο είτε με το αεροπλάνο είτε με την φαντασία που μας προσφέρουν οι μαγικές ηλεκτρονικές οθόνες, κρύβει στο βάθος ένα ορυκτό, ένα κοίτασμα. Κι ακόμη παραπίσω ένα επιφανειακό ή υπόγειο ορυχείο. Και κάθε ψήγμα ενέργειας που καταναλώνουμε δεν προέρχεται από την ..πρίζα αλλά -τουλάχιστον για τον τόπο μας-από μια λιγνιτική μονάδα ηλεκτροπαραγωγής Η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου θα πρέπει να υπαγορεύεται από τη φιλοσοφία της βιώσιμης ανάπτυξης του συγκερασμού δηλ. περιβάλλοντος και ανάπτυξης ώστε ο πλανήτης να μην πτωχύνει σε βάρος των επόμενων γενεών

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Τι ονομάζονται πετρώματα, σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται ανάλογα με α) τον τρόπο που δημιουργήθηκαν και β) τη σύστασή τους; Τι ονομάζονται ορυκτά και σε τι μεγέθη συναντιώνται στη φύση; Αναφέρατε μερικά παραδείγματα ορυκτών που σας εντυπωσίασαν με την ομορφιά τους. Τι είναι οι πολύτιμοι λίθοι και ποιες είναι οι ιδιότητες που τα κάνουν να έχουν ξεχωριστή αξία; Πώς κατά τη γνώμη σας επηρεάζεται ο πολιτισμός μας από την εκμετάλλευση των ορυκτών (θετικά και αρνητικά) και ποιες είναι οι σκέψεις σας για την ελάττωση των αρνητικών επιπτώσεων;

Σας ευχαριστούμε πολύ Αρβανιτίδης Θάνος Μιχαηλίδης Στέφανος Α' Λυκείου Καλαμαρί 2015 - 2016