ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ-EΓΚΑΙΡΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Αξιολόγηση δεξιοτήτων Παιδαγωγός- ψυχολόγος Η επίδοση του παιδιού μπορεί να φανεί πολύ κατώτερη από την πραγματικότητα: Άγνωστος εξεταστής, μη εξοικειωμένος με τις μη λεκτικές αντιδράσεις Νευρικότητα του παιδιού Μειωμένη ταχύτητα επεξεργασίας (χαρακτηριστική) Συνύπαρξη και άλλων αναπηριών

Αξιολόγηση δεξιοτήτων Παιδαγωγός- ψυχολόγος Εκτίμηση της υπολειπόμενης όρασης – δε στηριζόμαστε αποκλειστικά στην αντικειμενική μέτρηση της οπτικής οξύτητας από τον οφθαλμίατρο. Για ποιους σκοπούς και με ποιες συνθήκες φωτισμού μπορεί να χρησιμοποιηθεί;

Εξειδικευμένες δοκιμασίες για παιδιά προσχολικής ηλικίας 1. Αναπτυξιακές κλίμακες για Μικρά Παιδιά με Οπτική Αναπηρία (Developmental Scales for Young Visually Handicapped Children), Reynell- Zinking, 1979. Κοινωνική προσαρμογή Αισθητηριακές- κινητικές δεξιότητες Εξερεύνηση του περιβάλλοντος Ανταπόκριση στον ήχο- λεκτική κατανόηση Άρθρωση και έκφραση (δομή, λεξιλόγιο και περιεχόμενο)

Εξειδικευμένες δοκιμασίες για παιδιά προσχολικής ηλικίας 2. Σχέδιο Oregon για Μερικώς Βλέποντα και Τυφλά Παιδιά Προσχολικής Ηλικίας (Oregon Project for Visually Impaired and Blind Preschool Children) Brown et al, 1986 Πρόγραμμα αξιολόγησης και διδασκαλίας, προέρχεται από το Portage- 700 θέματα που αφορούν: αντίληψη, γλώσσα, αυτοεξυπηρέτηση, κοινωνικοποίηση, λεπτή και αδρή κινητικότητα

Πως επηρεάζει η αναπηρία της όρασης την εξέλιξη του νηπίου; Πιθανή γενικότερη καθυστέρηση, catch-up στην εφηβεία Έγκαιρη παρέμβαση με στόχο εξέλιξη ανάλογη με τα βλέποντα παιδιά Το εξαρτημένο παιδί γίνεται εξαρτημένος ενήλικος

Ε.Π. σε παιδιά με διαταραχές όρασης Στόχος: εξέλιξη ανάλογη με τα βλέποντα παιδιά

1. Συναισθηματική- κοινωνική εξέλιξη 1. Συναισθηματική- κοινωνική εξέλιξη

1. Συναισθηματική- κοινωνική εξέλιξη Συμβουλευτική στήριξη των γονέων (απόρριψη του βρέφους, ενοχές, άγχος για το μέλλον) Οδηγίες: να αφιερώνεται περισσότερος χρόνος για αγκαλιά, κράτημα, χάιδεμα, κούνημα, απλούς ήχους και ομιλία Το βρέφος δεν κάνει τις κινήσεις «προσδοκίας» και χαράς όταν το πλησιάζουν οι γονείς του, αλλά αντίθετα παραμένει ακίνητο για να τους ακούσει.

1. Συναισθηματική- κοινωνική εξέλιξη Δεσμός γονέων- παιδιού: δυσχεραίνεται από την απουσία βλεματικής επαφής και τον πιθανό παρατεταμένο χωρισμό λόγω νοσηλείας του νεογνού Η προσκόλληση – πρώτο επίπεδο συναισθηματικής εξέλιξης- επιτρέπει την ανάπτυξη αισθήματος ασφάλειας στις σχέσεις με τους άλλους και τον κόσμο.

2. Κινητική εξέλιξη Καθυστέρηση της κινητικής εξέλιξης : Καθυστέρηση της κινητικής εξέλιξης : έλλειψη κινήτρου για εξερεύνηση φόβος και ανασφάλεια

2. Κινητική εξέλιξη Πρώτοι μήνες: ενθαρρύνουμε το βρέφος να ελέγξει το σώμα του, να κινείται διερευνητικά και σκόπιμα και να αναπτύξει αίσθημα ασφάλειας. Μπάνιο, ντύσιμο, μασάζ. Η απόκτηση εικόνας του σώματος -> κατάκτηση του συντονισμού και της κίνησης. Διδάσκουμε τα ονόματα των μερών του σώματος : «μέχρι τα γόνατα», «πάνω τα χέρια»

2.Κινητική εξέλιξη Δεν έχει κίνητρο για να κρατήσει το κεφάλι και τη ράχη- ο κόσμος δε γίνεται πιο ενδιαφέρων-, δεν του αρέσει η πρηνής θέση, Xρειάζεται βοήθεια και ενθάρρυνση για να τα επιτύχει.

2. Κινητική εξέλιξη Αφού κατακτήσουν το κάθισμα, τα τυφλά παιδιά δεν έχουν κίνητρο να σηκωθούν όρθια ή να βαδίσουν, οπότε επιβραδύνεται η κινητική τους ανάπτυξη. Αντίθετα, διοχετεύουν την ενέργειά τους σε στερεότυπες κινήσεις: κούνημα μπρος-πίσω, πάνω-κάτω, ενέργειες που δυσκολεύουν τη μάθηση και την κοινωνικοποίηση.

2. Κινητική εξέλιξη Συχνά δε μαθαίνουν το μπουσούλημα. Ήχοι, πχ μουσικά κουτιά, αρώματα, παιχνίδια με λαμπερά χρώματα, φαγητά που του αρέσουν αποτελούν κίνητρο για μπουσούλημα. Ενθαρρύνουμε το παιδί να στέκεται υποβασταζόμενο, να χορεύει και σιγά- σιγά να κάνει βήματα στο πάτωμα και να κινείται πλάγια για να καθίσει με ασφάλεια.

Διδασκαλία της ισορροπίας από τους γονείς που μπορούν να κανακεύουν το βρέφος και να το «χορεύουν» στα πόδια τους ή σε μαλακή επιφάνεια. Μερικά παιδιά περπατούν μόνα τους γύρω στους 14 μήνες, όπως τα βλέποντα, άλλα αργούν και έχουν την ανάγκη να ακουμπούν σε τοίχους και έπιπλα μέχρι να αισθανθούν αυτοπεποίθηση.

Δεξιότητες Προσανατολισμού και Μετακίνησης

3. Δεξιότητες αυτοεξυπηρέτησης. Χρυσή τομή μεταξύ βοήθειας και παρότρυνσης για αυτονομία

3. Δεξιότητες αυτοεξυπηρέτησης Ντύσιμο- γδύσιμο- ατομική υγιεινή – χρήση της τουαλέτας- φαγητό Ενθάρρυνση όσο πιο νωρίς μπορούμε Προσαρμογή εργαλείων, σκευών και ρούχων Ρουτίνα Το τυφλό παιδί χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να κατακτήσει αυτές τις δραστηριότητες- χρόνος και υπομονή.

4. Αφή. Δεν αναπτύσσεται αυτόματα, αλλά χρειάζεται εκπαίδευση. Η περιέργεια διδάσκεται……. Ανάγλυφες επιφάνειες- διαφορετικές υφές

4. Αφή…………..-> αλφάβητο Braille Τα παιδιά μαθαίνουν το σχήμα ενός αντικειμένου κρατώντας το με το ένα χέρι και εξερευνώντας με το άλλο. Πρέπει να αναπτύξουν την ικανότητα ταυτόχρονης χρήσης των χεριών. Δε βάζουμε απότομα ένα αντικείμενο στο χέρι του παιδιού, φέρνουμε το χέρι μας πάνω στο χέρι του παιδιού και το οδηγούμε να ψηλαφίσει το αντικείμενο

5. Κινητοποίηση της λειτουργικής όρασης, όσο το δυνατόν νωρίτερα….. 5. Κινητοποίηση της λειτουργικής όρασης, όσο το δυνατόν νωρίτερα….. Εξέταση από Παιδοοφθαλμίατρο και Οπτομέτρη για την αξιολόγηση της λειτουργικής όρασης. Ενημέρωση της οικογένειας. Διδασκαλία στρατηγικών για τη χρήση της λειτουργικής όρασης στις καθημερινές δραστηριότητες, ώστε να υπάρχει ενδιαφέρον και ευχαρίστηση. Απόσταση, οπτικά πεδία, αναγνώριση χρωμάτων, φωτισμός, θέση της κεφαλής.

5. Κινητοποίηση της λειτουργικής όρασης Παιχνίδια……… Κουρδιστά που αλλάζουν πορεία, Παιχνίδια με φώτα που αναβοσβήνουν Παιχνίδια που πετάγονται από τo κουτί τους Σαπουνόφουσκες Μπαλόνια Κοντράστ, κόκκινο και κίτρινο χρώμα…..

6. Γλωσσική εξέλιξη Οι γονείς κατονομάζουν τα αντικείμενα, περιγράφουν τις κινήσεις και σχολιάζουν τις δραστηριότητες, πριν καν το παιδί μιλήσει. Να του δίνουν χρόνο για να διατυπώνει ερωτήσεις και να συνδέει το λόγο με αντικείμενα που έχει εξερευνήσει. Όχι συνεχή και υπερβολικά ηχητικά ερεθίσματα, πχ τηλεόραση, γιατί το παιδί παύει να προσέχει τους φυσικούς ήχους και να τους ερμηνεύει.

7. Εξοικείωση με την τεχνολογία

Στο σπίτι του παιδιού δεν πρέπει να αλλάζει τίποτε, γιατί αλλάζει ο χωρικός του χάρτης , αισθάνεται σύγχυση και αποθαρρύνεται. Σκαρφάλωμα και ύστερα ανέβασμα σκάλας, πιο δύσκολο και επικίνδυνο το κατέβασμα. Τραμπολίνο. Το τρέξιμο απαιτεί αίσθημα ασφάλειας και ισορροπία- μπορεί να γίνει σε εξωτερικό, ελεύθερο χώρο, ο μεγάλος, αντί να κρατά το χέρι του παιδιού, μπορεί να κρατά μαζί του ένα στεφάνι. Αντίληψη του αντίλαλου. Ενθάρρυνση, αλλά πρόβλεψη κινδύνων και ασφάλεια.