Σκίαση θερμοκηπίων Τ.Ε.Ι. ΛΑΡΙΣΑΣ Σ.ΤΕ.Γ Τμήμα Γεωργικών Μηχανών και Αρδεύσεων Διδάσκων: Δρ. Ν. Κατσούλας

Εισαγωγή στο πρόβλημα Ανεπαρκής ψύξη Τα Μεσογειακά θερμοκήπια χαρακτηρίζονται από χαμηλές ενεργειακές εισροές για τον έλεγχο του θερμοκηπιακού μικροκλίματος Ανεπαρκής ψύξη Ανεπαρκής θέρμανση δηλαδή Ακραίες συνθήκες: θερμοκρασίας και υγρασίας

Τύπος καλύμματος των ελληνικών θερμοκηπίων

Οι Συνέπειες Ακατάλληλες συνθήκες για την καλλιέργεια Υποβάθμιση της ποιότητας Μείωση της παραγωγής Ελάττωση της παραγωγικής περιόδου

Η ενέργεια στο θερμοκήπιο Συναγωγή και Ακτινοβολία Hr=Ur ΔΤ Αερισμός Hv=Uv ΔΤ Καθαρή ακτινοβολία (Rn) Αισθητή H= (1-a) Rn Λανθάνουσα λE= a Rn

Ενεργειακό ισοζύγιο θερμοκηπίου Μείωση της θερμοκρασίας (Ti) επιτυγχάνεται με: Μείωση της ακτινοβολίας (Rn) (σκίαση) Αύξηση του «α» της ενέργειας δηλαδή που χρησιμοποιείται για εξάτμιση (τεχνητή ομίχλη) Αυξάνοντας τον αερισμό (Ν) Αυξάνοντας τον όγκο του θερμοκηπίου (V) Ψύχοντας τον εξωτερικό αέρα (μείωση του Το) (υγρή παρειά)

Μέσα ψύξης του θερμοκηπίου Αερισμός Ψύξη με τεχνητή ομίχλη Ψύξη με βρεγμένη παρειά Σκίαση

Ψύξη με Σκίαση Σκίαση με άσπρισμα Σκίαση με κουρτίνες εσωτερικές ή εξωτερικές κινούμενες ή σταθερές Δίχτυ Σκίασης Εισερχόμενη ακτινοβολία Αισθητή (Θερμοκρασία) Λανθάνουσα (Υγρασία)

Σκίαση με άσπρισμα + Χαμηλό κόστος - Δεν είναι δυνατή η καθημερινή ρύθμιση της σκίασης - Επηρεάζεται από τη βροχή - Εμφανίζονται προβλήματα στο θερμοκήπιο αν γίνει καθυστερημένα η εφαρμογή του - Απαιτεί εργασία προκειμένου να αφαιρεθεί στο τέλος της περιόδου - Δεν απομακρύνεται τελείως και μειώνει τη διαπερατότητα του θερμοκηπίου

Ασβεστωμένο θερμοκήπιο όχι ομοιόμορφη κατανομή του υλικού

Δίχτυα Σκίασης Θερμοκηπίων

Σκίαση με δίχτυα

Σκίαση με δίχτυα + Ομοιογένεια ακτινοβολίας + Εφαρμογή μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας με υπερβολική ακτινοβολία + Αύξηση του χρόνου ζωής του υλικού κάλυψης του θερμοκηπίου + Αντιχαλαζική προστασία - Κόστος - Μείωση αερισμού

Σκίαση Επίδραση στη θερμοκρασία Όσο αυξάνεται το ποσοστό σκίασης τόσο μειώνεται η θερμοκρασία του αέρα στο θερμοκήπιο

Σύγκριση μεθόδων ψύξης Επίδραση στο κλίμα

Αποτελεσματικότερη χρήση διχτύων Τα δίχτυα είναι αποτελεσματικότερα όταν χρησιμοποιούνται σε θερμοκήπια με μικρές παροχές αερισμού (φτωχά αεριζόμενα) Σε θερμοκήπιο με αερισμό 5 ανανεώσεις την ώρα η χρήση ενός διχτύου σκίασης 40% => μείωση θερμοκρασίας κατά 5οC Σε θερμοκήπιο με αερισμό 40 ανανεώσεις την ώρα η χρήση ενός διχτύου σκίασης 40%=> μείωση θερμοκρασίας κατά 1οC

Σκίαση Επίδραση σε καλλιέργεια τομάτας Αύξηση φυλλικής επιφάνειας και ύψους φυτών Αύξηση της συνολικής παραγωγής και του αριθμού των καρπών ανά φυτό Βελτίωση των φυσικών-ποιοτικών χαρακτηριστικών των καρπών Μείωση των εγκαυμάτων στους καρπούς και τα φυτά από τον ήλιο

Συγκριτικά Προτεινόμενο δίχτυ για σκίαση στα θερμοκήπια είναι το δίχτυ με σκίαση σε ποσοστό 40%. Όταν χρησιμοποιήθηκε έδωσε τα καλύτερα αποτελέσματα στην παραγωγή και ποιότητα των καρπών

Σκίαση Φύλλο : 34°C Αέρας : 32°C 50% σκίαση Αέρας: 29°C Φύλλο: 28°C

Το δίχτυ με 15% σκίαση έχει δώσει τα καλύτερα αποτελέσματα Διχτυοκήπια Κλίμα: Μείωση της θερμοκρασίας του αέρα περίπου 3οC Καλλιέργεια: Αύξηση παραγωγής, βελτίωση της ποιότητας και μείωση των εγκαυμάτων Το δίχτυ με 15% σκίαση έχει δώσει τα καλύτερα αποτελέσματα

Χρώμα διχτύων σκίασης Άσπρο Μαύρο Πράσινο

Επίδραση του χρώματος Διαπερατότητα Άσπρο 85% Πράσινο 75% Μαύρο 60%

Δίχτυα εντομοστεγανότητας

Εισαγωγή Τα δίχτυα εντομοστεγανότητας αποτελούν μία εναλλακτική-φυσική μέθοδο εντομοπροστασίας

Λόγοι που οδηγούν στην αναζήτηση εναλλακτικών μεθόδων εντομοπροστασίας Μείωση της χρήσης χημικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων κίνδυνος για την υγεία των παραγωγών & εργατών - αρνητικές επιπτώσεις για το περιβάλλον ανάπτυξη ανθεκτικότητας επιβλαβών οργανισμών & εξόντωση ωφέλιμων οργανισμών Μείωση του κόστους παραγωγής

Δίχτυα εντομοστεγανότητας

Διαστάσεις οπών και αποκλεισμός εντόμων Αντί Θρίπα < 192 μm Αντί Αλευρώδη < 288 μm Μείωση του πληθυσμού των εντόμων από 30% –70%

Αύξηση επιφάνειας ανοιγμάτων σε υπάρχον θερμοκήπιο Οδηγίες εγκατάστασης για αποφυγή κινδύνου υπερθέρμανσης Με δυναμικό αερισμό (ανεμιστήρες) Αύξηση επιφάνειας ανοιγμάτων σε υπάρχον θερμοκήπιο

Αύξηση επιφάνειας ανοιγμάτων σε υπάρχον θερμοκήπιο Οδηγίες εγκατάστασης για αποφυγή κινδύνου υπερθέρμανσης Με δυναμικό αερισμό (ανεμιστήρες) Αύξηση επιφάνειας ανοιγμάτων σε υπάρχον θερμοκήπιο

Συμπεράσματα Η χρήση των διχτύων στα θερμοκήπια οδηγεί σε βελτίωση των κλιματικών συνθηκών στο εσωτερικό τους και κατά συνέπεια σε αύξηση της παραγωγής και βελτίωση της ποιότητας των θερμοκηπιακών προϊόντων.