Ειδικό Διοικητικό Δίκαιο Δημόσιες επιχειρήσεις 11.11.2016 Ορισμός δημοσίων επιχειρήσεων Αικατερίνη Ηλιάδου

Γιατί χρειάζεται ορισμός; Καθιέρωση όρου (νομοθεσία, Σύνταγμα, νομολογία) Αποσπασματικές διατάξεις Καθημερινό λεξιλόγιο Έννοια τεχνική; Νομική επιστήμη Οικονομική επιστήμη Χρήση στη νομοθεσία 2 στοιχεία: Επιχείρηση Δημόσια (επιχείρηση)

Επιχείρηση - οικονομική επιστήμη Ορισμός Οργανωμένη σύνδεση σε ενιαίο κοινωνικο-οικονομικό σύστημα συντελεστών παραγωγής (πράγματα- άυλα αγαθά – δικαιώματα – δραστηριότητες – πραγματικές σχέσεις) με στόχο την επίτευξη οικονομικού αποτελέσματος (κάλυψη τουλάχιστον του λειτουργικού κόστους / μεγιστοποίηση κέρδους) στο πλαίσιο συναλλαγών και με ανάληψη επιχειρηματικού κινδύνου «ρίσκου» 2 στοιχεία: Παραγωγική δραστηριότητα – οργάνωση / συντονισμός μέσων παραγωγής και εργασίας για την παραγωγή αγαθών και παροχή υπηρεσιών Υποκείμενο επιχειρηματικής δραστηριότητας (διαθέτει κεφάλαια και αναλαμβάνει ρίσκο) Εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων

«Επιχείρηση» – νομική επιστήμη Κανόνες δικαίου – χωρίς νομοθετικό ορισμό Παραδείγματα: Κλασική προσέγγιση ιδιωτικού δικαίου ά. 42ε παρ 5 και 96 ΚΝ2190/1920 (Α.Ε.) Πρβλ. Ν.4308/2014 «οντότητα»=(entity): είναι κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων, με ή χωρίς νομική προσωπικότητα, επιχείρηση ή οργανισμός κερδοσκοπικού ή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που ανήκει στον ιδιωτικό ή στον δημόσιο τομέα 479, 1624 περ. 6 ΑΚ, 483, 1034 επ. ΚΠολΔ ΠΔ 178/2002 Δίκαιο ελεύθερου ανταγωνισμού – υποκείμενο δικαίου; Πχ ά. 1 παρ.1 και 2 παρ. 1 Ν3959/2011, 101 επ. ΣΛΕΕ

Νομολογία πολιτικών δικαστηρίων – Κλασική προσέγγιση Αντικείμενο δικαίου Αποτελεί σύνολο ποικίλων ανομοιογενών στοιχείων, πραγμάτων, δικαιωμάτων, άυλων αγαθών (εμπορική επωνυμία, σήμα, διακριτικά γνωρίσματα), πραγματικών καταστάσεων και σχέσεων προς την αγορά στην οποία δραστηριοποιείται (πελατεία, φήμη, θέση καταστήματος, αναπτυξιακές προοπτικές και ελπίδες) το οποίο (σύνολο) τελεί υπό οικονομική οργάνωση και ενότητα που ανήκει σε ορισμένο φορέα συνιστά αναμφίβολα μία οικονομική ενότητα, που οργανώνεται στη βάση μιας συγκεκριμένης επιχειρηματικής ιδέας και δραστηριότητας, οι οποίες αποτελούν προϊόν της διανοίας του επιχειρηματία. συνιστά άυλο αγαθό, που περιλαμβάνει το σύνολο των κατ’ ιδίαν εμπραγμάτων, ενοχικών ή άλλων επί άυλων αγαθών δικαιωμάτων, με τα οποία ο επιχειρηματίας εξουσιάζει καθένα από τα περιουσιακά στοιχεία από τα οποία απαρτίζεται η επιχείρηση, όπως ακίνητα, κινητά, επωνυμία σήμα, διακριτικά γνωρίσματα

Σημασία Περιουσιακό αντικείμενο δικαιώματος Ίδια χρηματική αξία (ίσως και μεγαλύτερη από αξία επιμέρους στοιχείων) Μεταβιβάσιμο αντικείμενο δικαιώματος (μεταβίβαση κάθε ενός στοιχείου/ κανόνας ειδικότητας) Αντικείμενο πώλησης, κατά τρόπο ώστε ο αγοραστής να καθίσταται δικαιούχος του συνόλου των δικαιωμάτων Διατηρείται ως αυθύπαρκτη και ενιαία οικονομική μονάδα Απαρτίζεται από 1 ή περισσότερες «εκμεταλλεύσεις» = η παραγωγική /οικονομική μονάδα

Δίκαιο ελεύθερου ανταγωνισμού Ευρεία έννοια, βάσει λειτουργικών κριτηρίων – πρβλ. ειδική σημασία Δικαίου ΕΕ Κάθε οντότητα, η οποία ασκεί οικονομική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από νομικό καθεστώς και τρόπο χρηματοδότησης ΔΕΕ Höfner (C-41-90): δημόσιος οργανισμός που μεσολαβεί στην απασχόληση είναι επιχείρηση ΔΕΕ Cassa di Risparmio di Firenze (C-222/04): η επιδίωξη κέρδους είναι αδιάφορη ΔΕΕ Eurocontrol (C-364/92):Όχι άσκηση δημόσιας εξουσίας ΔΕΕ Albany (C-67/96): Ακόμη και ΦΚΑ, όταν οι παροχές εξαρτώνται από οικονομικά αποτελέσματα Οικονομική δραστηριότητα = προσφορά αγαθών και υπηρεσιών σε αγορά Απαιτούνται: Αυτονομία οικονομικής δράσης Πλήρης ανάληψη οικονομικών κινδύνων

Νομοθεσία για ομαδικές απολύσεις Ν.1387/1983, Οδ.98/59/ΕΚ ΔΕΕ C-270-05: Έννοια δικαίου ΕΕ – όχι παραπομπή στις διατάξεις των κρατών μελών Αυτόνομη ερμηνεία Επιχείρηση υπάρχει στο πλαίσιο επιχειρηματικού φορέα, εφόσον πρόκειται για διακριτή μονάδα με ορισμένη διάρκεια/σταθερότητα, για την εκτέλεση καθηκόντων και διαθέτει σύνολο εργαζομένων, τεχνικά μέσα και οργανωτική δομή που επιτρέπουν την εκτέλεση των καθηκόντων Δεν απαιτείται νομική αυτοτέλεια, χρηματοοικονομική, διοικητική, τεχνική αυτονομία, να έχει δική της διεύθυνση

Συμπέρασμα Δεν υπάρχει ενιαίος ορισμός Συστηματική ερμηνεία στο πλαίσιο ειδικών κανόνων δικαίου – Ειδικότητα Βασικά χαρακτηριστικά: Οικονομική οντότητα οργάνωσης παραγωγικών μέσων Ενότητα, σταθερότητα Παραγωγή και διάθεση αγαθών και υπηρεσιών Βάσει συναλλαγών Ανάληψη κινδύνου Επιδίωξη θετικών οικονομικών αποτελεσμάτων υπέρ του οικονομικού υποκειμένου Εμπορική ιδιότητα – κίνδυνος πτώχευσης

Δημόσιες Επιχειρήσεις 1 κατηγορία επιχειρήσεων Ενίοτε, διαφορετικοί κανόνες από αυτούς για ιδιωτικές επιχειρήσεις Κοινή αντίληψη: Σχέση με το Δημόσιο – εξυπηρετείται δημόσιο συμφέρον Διάφορες αναφορές στις δημόσιες επιχειρήσεις / κατηγορίες κανόνων δικαίου

Δίκαιο ΕΕ Πρωτογενές Δίκαιο ΕΕ ά. 106 ΣΛΕΕ: «1. Τα κράτη μέλη δεν θεσπίζουν ούτε διατηρούν μέτρα αντίθετα προς τους κανόνες των Συνθηκών, ιδίως προς εκείνους των άρθρων 18 και 101 μέχρι και 109, ως προς τις δημόσιες επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις στις οποίες χορηγούν ειδικά ή αποκλειστικά δικαιώματα. 2. Οι επιχειρήσεις που είναι επιφορτισμένες με τη διαχείριση υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος ή που έχουν χαρακτήρα δημοσιονομικού μονοπωλίου υπόκεινται στους κανόνες των Συνθηκών ιδίως στους κανόνες ανταγωνισμού, κατά το μέτρο που η εφαρμογή των κανόνων αυτών δεν εμποδίζει νομικά ή πραγματικά την εκπλήρωση της ιδιαίτερης αποστολής που τους έχει ανατεθεί. Η ανάπτυξη των συναλλαγών δεν πρέπει να επηρεάζεται σε βαθμό ο οποίος θα αντέκειτο προς το συμφέρον της Ένωσης. 3. Η Επιτροπή μεριμνά για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου και απευθύνει, εφόσον είναι ανάγκη, κατάλληλες οδηγίες ή αποφάσεις προς τα κράτη μέλη.»

Ορισμός κατά το πρωτογενές Δίκαιο ΕΕ Δεν υπάρχει ρητώς στο κείμενο ΣΛΕΕ Ευρεία έννοια Λειτουργικός ορισμός Στόχος: αποφυγή προβλημάτων σε βάρος ανταγωνισμού ΔΕ= οι επιχειρήσεις, στις οποίες το κράτος δύναται να ασκεί αμέσως ή εμμέσως αποφασιστική επιρροή- δομική έλλειψη οικονομικής αυτονομίας Αδιάφορο εάν πλήρη νομική αυτονομία, μορφή οργάνωσης

Παράγωγο δίκαιο ΕΕ Ά. 2 παρ. 1 περ. β' της Οδ. 80/723/ΕΟΚ (ΕΕ L 195/35) και στη συνέχεια Οδ. 2006/111/ΕΚ για τη διαφάνεια των χρηματοοικονομικών σχέσεων μεταξύ των κρατών μελών και των δημοσίων επιχειρήσεων καθώς και για τη χρηματοοικονομική διαφάνεια εντός ορισμένων επιχειρήσεων Νομοθετικός ορισμός: «δημόσια επιχείρηση» είναι «κάθε επιχείρηση στην οποία οι αρχές μπορούν να ασκούν άμεσα ή έμμεσα αποφασιστική επιρροή λόγω κυριότητας ή χρηματοοικονομικής συμμετοχής τους σε αυτήν ή δυνάμει των κανόνων που την διέπουν»

Σ 1975 – Ρητή αναφορά Δύο ομάδες διατάξεων Σημασία Διατάξεις που εφαρμόζονται για το κράτος και μορφές οργάνωσης αυτού κατ’ εξαίρεση από γενικούς κανόνες Πχ 17 παρ. 7 Σ ειδικοί περιορισμοί ως προς την άσκηση θεμελιωδών δικαιωμάτων σε βάρος των προσώπων τα οποία συνδέονται με διάφορες έννομες σχέσεις με τη λειτουργία και ιδίως τη διοίκηση δημοσίων επιχειρήσεων Πχ 23 παρ. 2 εδ. γ’ Σ, 29 παρ. 3 εδ. β’ Σ, 56 παρ. 1 εδ. α’ και παρ. 3 και 57 παρ. 1 Σ, 104 παρ. 1 εδ. α’ Σ Σημασία Καθιέρωση ΔΕ Οι ΔΕ τμήμα της ΔΔ κατά την ευρεία έννοια – τι είναι όμως;

Σ1975 – Έμμεση αναφορά Ά. 106 παρ. 3 επ. Δεν εστιάζει στις ΔΕ Εξαγορά / αναγκαστική συμμετοχή κράτους σε σχέση με συγκεκριμένες επιχειρηματικές δραστηριότητες Δεν εστιάζει στις ΔΕ Κυριότητα Κράτους – ΔΕ Δεν έχει εφαρμοστεί στην πράξη

Νομολογία ΑΕΔ Ενστάσεις κατ’ ά. 58 και 100 παρ. 1 α’ Σ Ερμηνεία ά. 56 παρ.3 Σ: ΔΕ είναι «εκείνη για την οποία ο νόμος, ιδρυτικός ή άλλος ή άλλη κανονιστική πράξη, βάσει νόμου, προβλέπει ότι λειτουργεί χάριν του δημόσιου συμφέροντος, περαιτέρω δε οργανωμένη σε νομικό πρόσωπο, στο οποίο το Δημόσιο ασκεί αποφασιστική επιρροή, λειτουργεί με κριτήρια επιδίωξης οικονομικού αποτελέσματος, με την έννοια όχι της κερδοσκοπίας, η οποία δεν αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για τη δραστηριότητά της, αλλά της δημιουργίας οικονομικών δυνατοτήτων (όπως με τη μείωση του κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών) για την επίτευξη των βασικών σκοπών της»

Στοιχεία ΔΕ κατά ορισμό ΑΕΔ (α) Ίδρυση δυνάμει κανόνα δικαίου (β) ίδια νομική προσωπικότητα (γ) λειτουργία χάριν του δημοσίου συμφέροντος (δ) άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας αποβλέπουσας σε οικονομικό αποτέλεσμα χάριν της επίτευξης των σκοπών της επιχείρησης και (ε) άσκηση αποφασιστικής επιρροής από το Δημόσιο Με βάση το κριτήριο του δημοσίου συμφέροντος κρίθηκε ότι δεν αποτελούν δημόσιες επιχειρήσεις η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ΑΕ, η Γενική Τράπεζα της Ελλάδος και οι επιχειρήσεις που υπήχθησαν στο Ν.1386/1983 και το μετοχικό κεφάλαιο των οποίων περιήλθε στον ΟΑΕ ΑΕ έστω και κατά πλειοψηφία, καθώς δεν λειτουργούν χάριν του δημοσίου συμφέροντος και δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο στο κανονιστικό πλαίσιο που τις διέπει (ΑΕΔ 82/1997, 25/2000 και 29/1995)

Σημασία ορισμού ΑΕΔ Αμετάκλητες αποφάσεις – ισχύουν erga omnes για το νομικό ζήτημα το οποίο επιλύεται Όμως: περιορισμοί παθητικού εκλογικού δικαιώματος – στενή ερμηνεία: στόχος να διασφαλισθεί η ανόθευτη εκδήλωση της λαϊκής θέλησης από τις άμεσες ή έμμεσες επιρροές που μπορεί να ασκήσει ο κάτοχος κάποιας από τις ιδιότητες που προβλέπονται στις διατάξεις του άρθρου 56 του Συντάγματος

Νομοθετικός ορισμός; Αποσπασματικές ρυθμίσεις νομοθεσίας Όχι ενιαίο πρότυπο οργάνωσης Ν.2414/1996: απαρίθμηση και όχι ορισμός Ν.3049/2002: Επιχειρήσεις του Δημοσίου Αλλαγή πρακτικής με Ν.3429/2005 – ά. 1 ορισμός των ΔΕ

Ορισμός Ν.3429/2005 ΔΕ αποτελεί «κάθε ανώνυμη εταιρεία, στην οποία το ελληνικό δημόσιο δύναται να ασκεί άμεσα ή έμμεσα αποφασιστική επιρροή, λόγω της συμμετοχής του στο μετοχικό της κεφάλαιο ή της χρηματοοικονομικής συμμετοχής του ή των κανόνων που τη διέπουν» Ομοιότητα με ορισμό Δικαίου ΕΕ Και οι θυγατρικές /υποχρεωτικά ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις κατά το ά. 32 Ν.4308/2014 (περιουσιακά ή λειτουργικά κριτήρια ελέγχου) Μόνο ΑΕ (ΝΙΠΔ όχι εταιρείες: Δημόσιοι «Οργανισμοί»)

Βασικό κριτήριο Αποφασιστική επιρροή Δημοσίου – ά. 1 παρ. 2 Ν.3429/2005 Τεκμαίρεται «όταν το ελληνικό δημόσιο ή νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου χρηματοδοτούμενα από το ελληνικό δημόσιο ή από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου σε ποσοστό άνω του πενήντα τοις εκατό ή άλλες δημόσιες επιχειρήσεις υπό την έννοια του παρόντος νόμου: α) είναι κύριοι μετοχών που εκπροσωπούν την απόλυτη πλειοψηφία του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου της ή β) ελέγχουν την πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου στη γενική της συνέλευση ή γ) δύνανται να διορίζουν το ήμισυ πλέον ενός των μελών του διοικητικού της συμβουλίου ή δ) χρηματοδοτούν την ετήσια δραστηριότητά της σε ποσοστό άνω του πενήντα τοις εκατό» Δημόσιες εταιρείες Εταιρείες μικτής οικονομίας Μαχητό ή αμάχητο τεκμήριο; Αποκλειστική ή ενδεικτική απαρίθμηση; Άλλες περιπτώσεις άσκησης αποφασιστικής επιρροής

Κατηγορίες 2 Κεφάλαια Ν.3429/2005 Δημόσιες επιχειρήσεις – εφαρμογή Κεφαλαίου Α’ Ν.3429/2005 «ανώνυμες εταιρείες του Κεφαλαίου Β’ Ν.3429/2005 εισηγμένες σε χρηματιστήριο ΑΕ, εφόσον το Δημόσιο ή λοιπά ΔΝΠ εξακολουθούν να συμμετέχουν με οποιοδήποτε ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό τους κεφάλαιο ΑΕ συνδεδεμένες με τις εισηγμένες εταιρείες της προηγούμενης περίπτωσης ΑΕ ως προς τις οποίες έχει αποφασιστεί η έναρξη διαδικασιών αποκρατικοποίησης δια της εισαγωγής μετοχών τους σε οργανωμένη αγορά ΑΕ στο μετοχικό κεφάλαιο των οποίων συμμετέχει με οποιοδήποτε ποσοστό το Δημόσιο ή άλλο ΔΝΠ και των οποίων το δικαίωμα διορισμού της πλειοψηφίας των μελών του διοικητικού συμβουλίου ή των οργάνων της διοίκησης ή το δικαίωμα άσκησης της διαχείρισης της επιχείρησης στο πλαίσιο διαδικασίας αποκρατικοποίησης έχει μεταβιβασθεί εν όλω ή εν μέρει από το Δημόσιο σε τρίτους, που δεν αποτελούν δημόσιους φορείς

Σημασία νομοθετικού ορισμού Όχι για το σύνολο της έννομης τάξης Όχι για την εφαρμογή και ερμηνεία διατάξεων του Σ Ειδικές διατάξεις Εξαιρέσεις Χρήση συναφών εννοιών (πχ δημόσιος τομέας)

Θεωρητικές προσεγγίσεις Ευρεία έννοια Οποιαδήποτε επιχειρηματική δραστηριότητα με οικονομικό υποκείμενο το Δημόσιο ή φορείς αυτού ανεξαρτήτως μορφής οργάνωσης (Στασινόπουλος) Στενή έννοια συγκεκριμένο οργανωτικό πρότυπο άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας με οικονομικό υποκείμενο φορείς του Δημοσίου, το οποίο προσδιορίζεται με αναφορά σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, ανεξαρτήτως της τυπικής νομικής μορφής οργάνωσης ΔΕ είναι νέον είδος νομικού προσώπου, το οποίον συνιστάται υπό του Κράτους δια την άσκησιν βιομηχανικής ή εμπορικής επιχειρήσεως κατά τους κανόνας της ιδιωτικής οικονομίας προς χάριν του δημοσίου συμφέροντος, έχει ευρείαν διοικητικήν ανεξαρτησίαν, διέπεται κατ’ αρχήν υπό του ιδιωτικού δικαίου και υπόκειται εις τον δημόσιον έλεγχον» (Σπηλιωτόπουλος) Επιχειρήσεις δημοσίου τομέα Ν.1232/1982 – Ένταξη στο δημόσιο τομέα / περιουσιακό κριτήριο + ύπαρξη αυτοτελούς επιχειρηματικού φορέα – αδιάφορο εάν εξυπηρετεί κοινή ωφέλεια (Αναστόπουλος)

Δημόσια επιχείρηση με στενή έννοια (α) ίδρυση βάσει διάταξης νόμου (β) με περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου (γ) νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου (συνήθως Α.Ε.) (δ) για την ικανοποίηση του δημοσίου συμφέροντος μέσω της ανάπτυξης επιχειρηματικής δραστηριότητας (ε) υπαγόμενου σε κρατική εποπτεία και ελέγχους

Συγκρίσεις (1) Δίκαιο ΕΕ: έννοια ευρύτερη από έννοια Σ Και μη διακριτά από το κράτος ΝΠ Αδιάφορος ο τρόπος σύστασης Αδιάφορη η σύνδεση με την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος Ομοιάζει ο νομοθετικός ορισμός Ν.3429/2005 Αναφέρεται σε ΑΕ κατά βάση Δεν έχει σημασία για όλη την έννομη τάξη Ιδιαίτερη σημασία ΥΓΟΣ – δυνατότητα παρέκκλισης από κανόνες ελεύθερου ανταγωνισμού / ειδικός έλεγχος, ανεξάρτητα από δημόσια ή ιδιωτική επιχείρηση

Συγκρίσεις (2) Νομοθετικός ορισμός – Σ Μόνο ΑΕ; Γιατί; Δημόσιο συμφέρον; Τρόπος σύστασης; Αρχή νομιμότητας Διάθεση περιουσιακών στοιχείων Περιορισμοί συνταγματικών δικαιωμάτων Θέσπιση ειδικού κανονιστικού πλαισίου Όμως: σύσταση με εταιρικές διαδικασίες στην πράξη

Συγκρίσεις (3) Θεωρητικές προσεγγίσεις Ευρεία έννοια: όχι συστηματικότητα Δημόσιος τομέας: αβεβαιότητα – ΣτΕ: το ιδιαίτερο νομικό καθεστώς που προκύπτει από επί μέρους νομοθετήματα που αφορούν σε περιορισμούς προσήκοντες ή συναφείς προς την έννοια της δημόσιας υπηρεσίας και αναγομένους είτε στην πρόσληψη και την υπηρεσιακή κατάσταση του προσωπικού του, είτε στην απόκτηση και χρήση πόρων, προς επίτευξη του δημόσιου σκοπού τον οποίο επιδιώκουν (άρα συνέπεια και όχι προϋπόθεση) Στενή έννοια – πρόβλημα δυαδικής θεώρησης

Αφετηρία για την κατάταξη – Διάκριση λειτουργιών Νομοθετική λειτουργία Δικαστική λειτουργία Εκτελεστική λειτουργία Κυβερνητική λειτουργία: καθορισμός γενικής πολιτικής της χώρας (ά. 82 παρ. 1 Σ) Δημόσια Διοίκηση: Το σύνολο των νομικών προσώπων στα οποία είναι οργανωμένα τα διοικητικά όργανα που προβλέπονται κατά το Δίκαιο, έχοντας αρμοδιότητα να ασκούν δημόσια εξουσία = επιβολή συμπεριφοράς / ανοχή, ανεξάρτητα από τη βούληση του αποδέκτη Μόνο;

Δημόσια Διοίκηση: Στενή &ευρεία έννοια Κατά το παρελθόν (πριν τη διεύρυνση της ανάμειξης του κράτους στην οικονομική και κοινωνική ζωή) – ΝΠΔΔ : εφαρμογή κανόνων δημοσίου δικαίου Διεύρυνση σκοπών του κράτους: + Νέα νομικά πρόσωπα, υπαγωγή στο ιδιωτικό δίκαιο (δημόσιες επιχειρήσεις κατά την κλασική έννοια) + Δημόσιες εταιρείες = Δημόσια Νομικά Πρόσωπα (ΔΝΠ) Δημόσια εξουσία / Δημόσια Διοίκηση με στενή έννοια Περιουσιακό/υλικό κριτήριο: ΔΝΠ που διέπονται από ΙΔ, Δημόσιες Εταιρείες

Αρμοδιότητες δημόσιας διοίκησης Ρυθμιστικές: καθορισμός συμπεριφοράς διοικουμένων Παραγωγικές: Απλή παραγωγική αρμοδιότητα: παροχή δημοσίων αγαθών (πχ. ασφάλεια) Επιχειρηματική δραστηριότητα (παραγωγή και διάθεση εμπορικών αγαθών/υπηρεσιών) Δημόσιες επιχειρήσεις