ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ

Τι είναι η επιδημιολογία Ετυμολογία: Επιδημιολογία: επί-δήμος-λόγος , «επί τον δήμον» σημαίνει το λόγο για το τι συμβαίνει στο λαό/πληθυσμό Παλαιότερα η επιδημιολογία οριζόταν ως «η επιστήμη που μελετά τις επιδημίες»,γιατί αρχικά είχε ως περιεχόμενο την διερεύνηση και τον έλεγχο επιδημιών λοιμωδών νοσημάτων που μάστιζαν την ανθρωπότητα .Τέτοια νοσήματα ήταν η ευλογιά ,η πανώλη ,η φυματίωση ,η ελονοσία ,ο κίτρινος πυρετός,η χολέρα,η διφθερίτιδα ,οι τυφο-παρατυφικές λοιμώξεις , διάφορες παρασιτικές λοιμώξεις κ.άλ. Αργότερα και ιδιαίτερα μετά την βιομηχανική επανάσταση οι επιδημίες των λοιμωδών νοσημάτων είχαν ελεγχθεί σημαντικά με την εφαρμογή προληπτικών μέτρων,ενώ άλλα νοσήματα έμπαιναν στο προσκήνιο όπως χρόνια εκφυλιστικά νοσήματα,χρόνια νοσήματα και νοσήματα φθοράς εξαιτίας της αύξησης του προσδώκιμου επιβίωσης. Η μεταβολή του νοσολογικού φάσματος των ανθρώπων οδήγησε σε διεύρυνση του περιεχομένου της επιδημιολογίας ως επιστήμης όσον αφορά, τα νοσήματα ,τους καθοριστικούς παράγοντες που επηρεάζουν την συχνότητα των νοσημάτων ,τις καταστάσεις που συνδέονται με την υγεία (κακώσεις,αναπηρίες,θάνατοι) αλλά και όσον αφορά την αναζήτηση ,τον έλεγχο και την αποτελεσματικότητα θεραπευτικών και προληπτικών μέτρων.

Ορισμοί της Επιδημιολογίας Η επιστήμη που μελετά την συχνότητα των ασθενειών στους ανθρώπινους πληθυσμούς και την σχέση τους με διάφορα χαρακτηριστικά των ατόμων ή του περιβάλλοντός τους. Μελέτη της κατανομής και των καθοριστικών παραγόντων που επηρεάζουν την συχνότητα ενός νοσήματος στον άνθρωπο,και την εφαρμογή αυτής της μελέτης στον έλεγχο των υγειονομικών προβλημάτων (Aschengrau A.,Seage III G.R Επιδημιολογία εκδόσεις Π.Χ.ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ 2012)

Επιδημιολογία όπως ορίζεται από τον Last : η μελέτη της κατανομής και των καθοριστικών παραγόντων που σχετίζονται με την υγεία,καταστάσεων ή γεγονότων σε συγκεκριμένους πληθυσμούς,καθώς και η εφαρμογή αυτής της μελέτης στην πρόληψη και στον έλεγχο των προβλημάτων υγείας. John Murray Last professor of epidemiology and community medicine at the University of Ottawa since 1969.

Όροι- κλειδιά στο αντικείμενο της επιδημιολογίας Πληθυσμός (Βασική εστίαση της επιδημιολογικής μελέτης είναι ο πληθυσμός) Συχνότητα νοσήματος Φυσική πορεία της νόσου Κατανομή του νοσήματος Προσδιοριστικοί παράγοντες του νοσήματος (αιτιολογία) Έλεγχος του νοσήματος (έρευνα και επιτήρηση)

Εφαρμογές της Επιδημιολογίας Αξιολόγηση παρεμβάσεων Αξιολόγηση υπηρεσιών υγείας Προσδιορισμός του επιπέδου υγείας πληθυσμών Βελτίωση της δημόσιας υγείας

Archibald L. (Archie) Cochrane Archibald L. (Archie) Cochrane 1909-1988. Ιατρός-Επιδημιολόγος 1972 έκανε μια επιστημονική κριτική αιχμής της ιατρικής πρακτικής με την δημοσίευσή του "Effectiveness and Efficiency.Random Reflections on Health Services”.Το όνομά του δόθηκε στην Cochrane Collaboration, ένα δίκτυο ερευνητών αφιερωμένων στις κλινικές δοκιμές.Οι ιδέες του προωθούνται περαιτέρω από τις ομάδες που προάγουν την βασισμένη σε ενδείξεις –ιατρική.

Ιστορική Εξέλιξη της Επιδημιολογίας -Επιτεύγματα John Graunt: Λονδρέζος έμπορος ,αρχεία θνησιμότητας 1662 James Lind: Ναυτικός-χειρουργός, Σκορβούτο 1747 ,προληπτική χρήση εσπεριδοειδών William Far : ένας εκ των ιδρυτών της μοντέρνας επιδημιολογίας ,γιατρός ,συνέτασε τις Περιλήψεις Στατιστικής του Γενικού Ληξιαρχείου στην Μεγάλη Βρετανία από το 1839-1880,σύστημα ταξινόμησης αιτιών θανάτου,επινόησε τον «προτυποποιημένο δείκτη θνησιμότητας» για την αντικειμενική σύγκριση ομάδων με διαφορετική ηλικιακή σύνθεση. John Snow : γιατρός αναισθησιολόγος ,επιδημία χολέρας στο λονδίνο 1854

John Snow – συσχέτιση της Eπιδημίας χολέρας στο Λονδίνο με την κατανάλωση νερού που προερχόταν από συγκεκριμένη επιχείριση ύδρευσης 1853-1854.

Θάνατοι από χολέρα στις περιοχές του Λονδίνου που προμηθεύονταν νερό από 2 επιχειρήσεις ύδρευσης, 8 Ιουλίου έως 26 Αυγούστου 1854 Εταιρεία Ύδρευσης Πληθυσμός το 1851 Θάνατοι από χολέρα θάνατοι από χολέρα (ανά 1000 άτομα) Southwark 167.654 844 5.0 Lambeth 19.133 18 0.9 Southwark+ 300.149 652 2,2

Ιστορική Εξέλιξη της Επιδημιολογίας -Επιτεύγματα Comte, Conseil και Nicolle: 1909,επιδημιολογική έρευνα για τον εξανθηματικό τύφο στην Τύνιδα οδήγησε στην επιβεβαίωση της υπόθεσης ότι οι ψείρες των ενδυμάτων και της κεφαλής (Pediculus capitis,P.vestimentis) ήταν ο φορέας του εξανθηματικού τύφου σε εποχή που η αιτία της νόσου Ρicketsia prowazecki ήταν άγνωστη. Στις αρχές του 20ου αιώνα επιδημιολογικές μελέτες έδωσαν έμφαση στον ρόλο των κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων που συμβάλλουν στις επιδημικές εκρήξεις του ρευματικού πυρετού και στην διάδοση της μόλυνσης της τραχείας από στρεπτόκοκκο,με αποτέλεσμα την πτώση στην εμφάνιση του ρευματικού πυρετού .

Ρευματικός πυρετός στην Δανία την περίοδο 1862-1962

Ιστορική Εξέλιξη της Επιδημιολογίας -Επιτεύγματα 1924 καθιερώνεται η χρήση του ιωδιωμένου αλατιού για τον έλεγχο της ενδημικής βρογχοκήλης. Ελεγχόμενη κλινική δοκιμή για την δοκιμή της Στρεπτομυκίνης στην θεραπεία της φυματίωσης 1946 Η έρευνα Framingham (Framingham Massachusetts) Ξεκίνησε το 1947 και συνεχίζεται .Σκοπός στο ξεκίνημα ήταν η ανάπτυξη μεθόδων για την αναγνώριση της λανθάνουσας καρδιοαγγειακής νόσου μεταξύ υγιών εθελοντών. Η μελέτη στην συνέχεια διερύνθηκε και τώρα ερευνά αρκετά νοσήματα (Α.Ε.Ε,ΣΔ,Ca,Alzheimer) Ορόσημο στην επιδημιολογία ήταν οι έρευνες των Richard Doll και Andrew Hill στην σχέση του καπνίσματος με τον καρκίνο του πνεύμονα.

Ποσοστά θανάτου από τον ca πνεύμονα(ανά 1000) ανάλογα με τον αριθμό των τσιγάρων που κάπνισαν,Βρετανοί άνδρες γιατροί από 1951-1961( Έρευνα Richard Doll και Andrew Hill)

Επιβίωση από την ηλικία των 35 για τους χρόνιους καπνιστές τσιγάρων και τους μη καπνιστές μεταξύ των Βρετανών ανδρών γιατρών γεννημένων από 1900-1930,με τα ποσοστά επιβίωσης ανά δεκαετία. (Έρευνα Richard Doll και Andrew Hill)

Ιστορική Εξέλιξη της Επιδημιολογίας -Επιτεύγματα Στην ασθένεια της Minamata (Ιαπωνία) η επιδημιολογία συνέβαλε στον προσδιορισμό της αιτίας (ενώσεις υδραργύρου-συσσώρευση μεθυλικού υδραργύρου στα ψάρια)και στον έλεγχο μιας επιδημίας που προκλήθηκε από περιβαλλοντική ρύπανση. Η εξάλειψη της Ευλογιάς δηλώθηκε στις 8 Μαϊου 1980, τελευταίο περιστατικό το 1977 σε προσωπικό εργαστηρίου , αφού είχε προηγηθεί ένα πρόγραμμα εκτεταμένου εμβολιασμού για την εξάλειψη της ασθένειας από την WHO(1967)

Ιστορική Εξέλιξη της Επιδημιολογίας -Επιτεύγματα 1984 ,Έναρξη της επιδημίας του HIV/AIDS ιού της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας 2002 επιδημία του Σοβαρού Οξέος Αναπνευστικού Συνδρόμου(SARS) EBS Σπογγώδης Εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών

Πρόσφατες εξελίξεις στην επιδημιολογία Εμφάνιση επιμέρους κλάδων στην επιδημιολογία με βάση την νόσο,την έκθεση ,τον υπό μελέτη πληθυσμό. Μοριακή επιδημιολογία (προσδιοριστικοί παράγοντες υγείας σε μοριακό και γενετικό επίπεδο) Κλινική επιδημιολογία Σήμερα Πρόκληση η εξερεύνηση και εξιχνίαση κοινωνικο-οικονομικών καθοριστικών παραγόντων της υγείας και της ασθένειας

Fact sheet N°360 Updated October 2013 WHO HIV/AIDS Fact sheet N°360 Updated October 2013 HIV continues to be a major global public health issue, having claimed more than 25 million lives over the past three decades. There were approximately 35.3 [32.2–38.8] million people living with HIV in 2012. Sub-Saharan Africa is the most affected region, with nearly 1 in every 20 adults living with HIV. Sixty nine per cent of all people living with HIV are living in this region. HIV infection is usually diagnosed through blood tests detecting the presence or absence of HIV antibodies. There is no cure for HIV infection. However, effective treatment with antiretroviral drugs can control the virus so that people with HIV can enjoy healthy and productive lives. In 2012, more than 9.7 million people living with HIV were receiving antiretroviral therapy (ART) in low- and middle-income countries.

WHO: ΧΟΛΕΡΑ 13 Νοεμβρίου 2013 : Cholera in Mexico Since the beginning of this outbreak in September 2013 to date, a total of 180 confirmed cases, including one death, of cholera due to Vibrio cholerae O1 Ogawa has been reported in the country. 22 Αυγούστου 2012: Cholera in Sierra Leone Από την αρχή του έτους έως τις 30 Αυγούστου, καταγράφηκαν στη Σιέρρα Λεόνε 13934 κρούσματα χολέρας, συμπεριλαμβανομένων 232 θανάτων (θνητότητα 1.7). 23 Ιουλίου 2012 : Cholera outbreaks in the Democratic Republic of Congo Οκτώβριος 2010 :Cholera in Haiti 25 Οκτωβρίου 2010 : Cholera in Pakistan