Αξιολόγηση παιδιών/ ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες Αξιολόγηση παιδιών/ ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες Ιατρικές εξετάσεις, ψυχομετρικά εργαλεία, εκπαιδευτική αξιολόγηση

Ορισμός της αξιολόγησης Είναι κάθε μέθοδος που χρησιμοποιείται προκειμένου να κατανοηθεί η παρούσα «γνώση» που κατέχει ένας μαθητής.

Μέθοδοι αξιολόγησης Βιοϊατρικό πρότυπο: να διαπιστωθεί η οργανική βλάβη (εξετάσεις, φάρμακα) Ψυχοδυναμικό πρότυπο: να συλλεχθούν πληροφορίες και λεπτομέρειες για όλα τα δεδομένα της κατάστασης και της ζωής του ατόμου Συμπεριφορικό πρότυπο: άμεση παρατήρηση (απόκλιση από την κανονική συμπεριφορά)

Διαφορά Το ψυχοδυναμικό πρότυπο είναι πιο έμμεσο (γίνεται καταγραφή της μη συνειδητής συμπεριφοράς). Το συμπεριφορικό πρότυπο είναι πιο άμεσο (παρατήρηση του ειδικού ή αυτοπαρατήρηση του εξεταζομένου)

Ορισμός της διάγνωσης εννοούμε τις διαδικασίες εκείνες με τις οποίες εντοπίζουμε, ανιχνεύουμε και μελετούμε μια δυσκολία. Συνίσταται στην ανακάλυψη κάποιας διαταραχής όχι μόνο με βάση τη συμπτωματολογία της αλλά και τα πιθανά αίτια. Η διάγνωση γίνεται μετά την αναγνώριση των σημείων και ενδείξεων που θεωρούνται ότι αποκλίνουν ή ότι θέτουν την ανάπτυξη σε επικινδυνότητα.

Διαγνωστικά μοντέλα Ιατρικό μοντέλο Αλληλεπιδραστικό μοντέλο Οικολογικό – φαινομενολογικό μοντέλο

Παράμετροι της αξιολόγησης Καταλληλότητα Εξατομικευμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Εκπαιδευτική αξιολόγηση

Σύστημα αξιολόγησης Αξιολογήσεις με βάση εθνικές νόρμες ή κριτήρια αναφοράς Αξιολογήσεις στην τάξη Εναλλακτικές αξιολογήσεις

Νευρολογικές εξετάσεις Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα Χαρτογράφηση του εγκεφάλου Οσφυονωτιαία παρακέντηση Αξονική τομογραφία Μαγνητικός συντονισμός Αγγειογραφία Μευλογραφία Ηλεκτρομυογραφία Προκλητά δυναμικά

Νευρολογικές εξετάσεις Ηλεκτροεγκεφα-λογράφημα Εξετάζει τις δραστηριότητες του εγκεφάλου με τη μέτρηση των κυμάτων που εκπέμπει η ηλεκτρική ενέργειά του. Χαρτογράφηση του εγκεφάλου Λειτουργεί όπως το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα. Καταγράφονται τα κύματα της ηλεκτρικής ενέργειας του εγκεφάλου και παρουσιάζονται στην οθόνη ενός υπολογιστή.

Νευρολογικές εξετάσεις Αξονική τομογραφία Χρησιμοποιείται για τη διαφορική διάγνωση επισκληριδίων, υπο-σκληριδίων και ενδοεγκεφαλικών αιμορραγιών και διαταραχών των κοιλιών από μακροσκοπικές βλάβες. Μαγνητικός συντονισμός Χρησιμοποιείται για παρατήρηση και μελέτη βλαβών του ΚΝΣ όχι ορατών με αξονική τομογραφία.

Νευρολογικές εξετάσεις Ηλεκτρο-μυογρα-φία Βοηθά στην ανάλυση ασθενειών που προσβάλλουν το νευρομυϊκό σύστημα. Χρησιμεύει στη διαφορική διάγνωση ασθενειών της νευρομυϊκής συνάψεως από πρωτοπαθείς μυοπάθειες ή δευτεροπαθείς οφειλόμενες σε απονεύρωση. Προκλητά δυναμικά Πρόκειται για καταγραφή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ομάδες νευρώνων στο νωτιαίο μυελό, εγκεφαλικό στέλεχος, θάλαμο ή εγκεφαλικά ημισφαίρια έπειτα από αισθητηριακή διέγερση με οπτικά, ακουστικά ή απτικά ερεθίσματα.

Νευροψυχολογικές εξετάσεις Νευροψυχολογική αξιολόγηση Νευρολογικές κλίμακες

Νευροψυχολογικές κλίμακες Bender Visual Motor Gestalt Test Benton Revised Visual Retention Test Quick Neurological Screening Test (QNST) Memory-for-designs Test Luria Nebraska Neuropsychological Battery

Bender Visual Motor Gestalt Test Εργαλείο εξέτασης της εγκεφαλικής βλάβης με την εκτίμηση της οπτικοακουστικής ανάπτυξης του ατόμου. Στηρίζεται στη θεωρίας της μορφής (Gestalt) του Wertheimer. Αποτελείται από 9 σχήματα τα οποία πρέπει διαδοχικά να αντιγράψει ο εξεταζόμενος με μολύβι σε λευκό χαρτί. Θεωρείται ένα από τα πλέον κατάλληλα εργαλεία για την αξιολόγηση της οπτικοκινητικής ικανότητας των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες. Ηλικία 5 έως 10 ετών.

Benton Revised Visual Retention Test Το τεστ έχει χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση της εγκεφαλικής δυσλειτουργίας, τη γενική αντίληψη, την βραχυπρόθεσμη μνήμη και την οπτικοκινητική ανάπτυξη. Αποτελείται από 10 κάρτες, η κάθε μια περιλαμβάνει ένα ή και περισσότερα γεωμετρικά σχήματα. Κάθε κάρτα παρουσιάζεται για 10’’ και ο εξεταζόμενος πρέπει να σχεδιάσει ακριβώς το ίδιο σχήμα αμέσως μετά την απόσυρση της κάρτας. Για παιδιά και ενήλικες.

Quick Neurological Screening Test Μετρά νευροεκπαιδευτικά την κινητική ανάπτυξη, αντίληψη, έλεγχο των μυών, ρυθμό, ισορροπία, εγκεφαλική επάρκεια και ικανότητα προσοχής. Για άτομα ηλικίας 5 ετών και άνω. Η διάρκεια του είναι 25’.

Quick Neurological Screening Test Αποτελείται από 15 δοκιμασίες Δεξιότητα του χεριού Αναγνώριση και αναπαραγωγή σχημάτων Αναγνώριση σχήματος στην παλάμη Αλλαγή βλέμματος Ηχητικά πρότυπα Το δάχτυλο – στη – μύτη Κύκλος με τον αντίχειρα και τα δάκτυλα Διπλός συγχρονισμένος ερεθισμός του χεριού και της παρειάς Ταχεία επαναληπτική αντίστροφη κίνηση των χεριών Έκταση του βραχίονα και του σκέλους Βάδισμα προς τα πίσω Στήριγμα στο ένα σκέλος Πήδημα Διάκριση αριστερής – δεξιάς πλευράς Προβλήματα συμπεριφοράς

Memory-for-designs Test Αναπτύχθηκε από τους Graham/ Kendall. Αξιολογεί τον οπτικοκινητικό συντονισμό και τη μνήμη ενώ παρέχει διάγνωση για τυχόν εγκεφαλική βλάβη ή/ και οργανικότητα. Αποτελείται από 15 γεωμετρικά σχήματα. Κάθε σχήμα παρουσιάζεται στον εξεταζόμενο για 5’’ και πρέπει να το αναπαράγει αμέσως μετά την απόσυρσή του. Για άτομα ηλικίας 8,6 έως 60 ετών. 10’ διάρκεια.

Luria Nebraska Neuropsychological Battery Αποτελείται από 269 ερωτήσεις. 2 ½ ώρες διάρκεια. Για παιδιά και ενήλικες 15 ετών και άνω. Παρέχει βαθμό για τις δραστηριότητες του αριστερού και του δεξιού εγκεφαλικού ημισφαίριου χωριστά και για την εγκεφαλική ανεπάρκεια.

Luria Nebraska Neuropsychological Battery Αποτελείται από 14 υποκλίμακες Ρυθμός Απτικότητα – υψηλές δερματικές και κιναισθητικές λειτουργίες Οπτικές – χωρικές λειτουργίες Κινητική λειτουργία Δεκτική ομιλία Εκφραστική ομιλία Γραφή Ανάγνωση Μαθηματικά Μνήμη Διανοητικοί μηχανισμοί Παθογνωμονικό Αριστερό ημισφαίριο Δεξί ημισφαίριο

Αξιολόγηση της σχολικής συμπεριφοράς – συνέντευξη ABC Analysis ή Ανάλυση Ακολουθίας The Conner’s Teacher Rating Scale Teacher Observation Checklist Ερωτηματολόγιο για δασκάλους (Rutter)

ABC Analysis A = antecedent B = behavior C = consequence (τι προηγείται, το ερέθισμα) B = behavior (η ανταπόκριση – συμπεριφορά του παιδιού) C = consequence (οι συνέπειες – τι επακολουθεί αμέσως μετά τη συμπεριφορά του παιδιού)

ABC Analysis A B C Χρόνος Ερέθισμα Ανταπόκριση/ αντίδραση/ Συμπεριφορά παιδιού Συνέπειες

The Conner’s Teacher Rating Scale Αξιολογεί τη σχολική συμπεριφορά των παιδιών ηλικίας 3-17 ετών. Διάγνωση για προβλήματα συμπεριφοράς και υπερκινητικότητα. Αποτελείται από 28 ερωτήσεις. Η κάθε ερώτηση περιγράφει συγκεκριμένη συμπεριφορά κατά τη διάρκεια του μαθήματος και ο δάσκαλος σημειώνει τον βαθμό στον οποίο παρατηρείται το πρόβλημα.

The Conner’s Teacher Rating Scale Εξετάζονται τέσσερις παράγοντες και βαθμολογούνται χωριστά: Προβλήματα συμπεριφοράς. Υπερκινητικότητα. Έλλειψη προσοχής – παθητικότητα. Δείκτης υπερκινητικότητας.

Teacher Observation Checklist Μετρά τη σχολική συμπεριφορά των παιδιών σχολικής ηλικίας. Συμπληρώνεται με τον δάσκαλο σε περίπου 15’-20’. Εξετάζει 4 βασικούς παράγοντες: την κατάσταση της υγείας του παιδιού, την κοινωνική ανάπτυξη, τη σχολική προσαρμογή, την οικογενειακή κατάσταση.

Ερωτηματολόγιο για δασκάλους Δημιουργός της κλίμακας είναι ο Rutter. Αξιολογεί τη συμπεριφορά του παιδιού εντός του σχολείου και συμπληρώνεται από το δάσκαλο. Αποτελείται από 27 ερωτήσεις, κάθε μία παρουσιάζει μια προβληματική συμπεριφορά. Ο δάσκαλος σημειώνει τον βαθμό στον οποίο ισχύει η συγκεκριμένη συμπεριφορά για τον εξεταζόμενο μαθητή. Η κλίμακα συμπληρώνεται σε 15’-20’.

Συνέντευξη με τους γονείς 1ο στάδιο αξιολόγησης Κατά τις αρχικές τέσσερις περιόδους ανάπτυξης του παιδιού (Πρώιμη παρέμβαση) 2ο στάδιο αξιολόγησης Μετά την προσχολική και σχολική ηλικία

Ερωτηματολόγια και κλίμακες για το 2ο στάδιο Parent questionnaire for functional and developmental assessments. Ερωτηματολόγιο προβληματικής συμπεριφοράς. Achenbach: Child Behavior Checklist & Revised Child Behavior Profile. Mother – Child Relationship Evaluation Scale.

Parent questionnaire for functional and developmental assessments Δημογραφικά στοιχεία. Περιγραφή προβλήματος. Εξελικτικό ιστορικό παιδιού. Προβλήματα συμπεριφοράς. Οικογενειακό ιστορικό. Εκτίμηση ικανοτήτων – δεξιοτήτων και ενδιαφερόντων του παιδιού κατά τα πρώτα 5 έτη της ζωής του. Εκτίμηση της σχολικής επίδοσης – συμμετοχής και συμπεριφοράς του παιδιού στο σχολείο.

Ερωτηματολόγιο προβληματικής συμπεριφοράς Ερωτηματολόγιο προβληματικής συμπεριφοράς Σταθμίστηκε από τον Παρασκευόπουλο. 30’-45’ διάρκεια. Αποτελείται από 67 ερωτήσεις. Συμπληρώνεται από τους γονείς του παιδιού. Εξετάζει τους ακόλουθους 4 βασικούς παράγοντες: αντικοινωνική συμπεριφορά του παιδιού, υπερβολική αναστολή – νεύρωση, ανεπάρκεια – ανωριμότητα, ψυχοσωματικό σύνδρομο.

Achenbach: Child Behavior Checklist Εξετάζει: τις δραστηριότητες του παιδιού (εξωσχολικά), τη σχολική επίδοση, τις κοινωνικές δεξιότητες.

Achenbach: Revised Child Behavior Profile Εξετάζει την εμφάνιση ψυχοπαθολογίας με εκτιμήσεις της προβληματικής συμπεριφοράς του παιδιού. Βαθμολογεί 9 παράγοντες: σχιζοειδής ή αγχωτική συμπεριφορά, καταθλιπτική διάθεση, προβληματική επικοινωνία, ιδεοληψία – ψυχαναγκασμό, σωματικά προβλήματα, κοινωνική απόσυρση, υπερκινητικότητα, επιθετικότητα, παραβατική συμπεριφορά.

Mother – Child Relationship Evaluation Scale Δημιουργός ο Roth (1961), στα ελληνικά Κοντοπούλου (1989). Αποτελείται από 48 ερωτήσεις - 30’ διάρκεια. Εξετάζει ψυχαναλυτικά τη σχέση της μητέρας και του παιδιού με βάση 4 παράγοντες: αποδοχή του παιδιού, απόρριψη, υπερπροστασία, υπερεπιείκια. Συμπληρώνεται από την ίδια τη μητέρα. Παρέχει έναν συνολικό βαθμό «σύγχυσης» ή «καθιέρωσης» του μητρικού ρόλου. Κατάλληλη για παιδιά (νηπιαγωγείου, δημοτικού) με μαθησιακές δυσκολίες και με εμφανή οικογενειακά προβλήματα.

Κλίμακες γνωστικών ικανοτήτων Stanford – Binet Intelligence Scale. WISC III: Wechsler Intelligence Scale for Children. Leiter International Performance Scale. Raven Standard Progressive Matrices. TOMAL: Test of Memory and Learning.

Stanford – Binet Intelligence Scale Αναπτύχθηκε πρώτη φορά το 1905 και από τότε έχουν γίνει διάφορες σταθμίσεις. Εξετάζει τη νοημοσύνη ατόμων ηλικίας 2 ετών και άνω. Περιλαμβάνει ένα λεκτικό και ένα πρακτικό μέρος. Αποτελείται από 142 ερωτήσεις-δοκιμασίες, αλλά μόνο περίπου 18-24 ερωτήσεις αφορούν κάθε εξεταζόμενο. 45’-90’ διάρκεια για παιδιά, 90’ διάρκεια για ενήλικες. Αδυναμία της κλίμακας είναι ότι έχει δοθεί μικρός βαθμός στο προφορικό μέρος και μεγάλο στο πρακτικό μέρος στα παιδιά.

WISC III Μετρά τις γνωστικές ικανότητες παιδιών ηλικίας 6-17 ετών. Υπάρχουν αντίστοιχες κλίμακες για νήπια και για ενήλικες. 60’-90’ διάρκεια. Αποτελείται από ένα λεκτικό και ένα πρακτικό μέρος. Λεκτικό μέρος: - Πρακτικό μέρος: Πληροφορίες - Συμπλήρωση εικόνων Ομοιότητες - Τακτοποίηση εικόνων Αριθμητική - Κύβοι Λεξιλόγιο - Συναρμολόγηση αντικειμένων Κατανόηση και το Digit Span το οποίο χρησιμοποιείται ως εναλλακτικό για κάθε μία από τις 1-5 υποκλίμακες - Κωδικοί / Λαβύρινθοι που χρησιμοποιούνται ως εναλλακτικοί για τους κώδικες ή κάποια άλλη υποκλίμακα – Εντοπισμό συμβόλων

Leiter International Performance Scale Εργαλείο νοημοσύνης απαλλαγμένο από πολιτισμικούς παράγοντες. Εξετάζει τη νοημοσύνη σε άτομα που δεν έχουν αναπτύξει τον προφορικό λόγο. Περιλαμβάνει μόνο πρακτικές δοκιμασίες που αρχίζουν ανά ηλικία ως απλές και σταδιακά δυσκολεύουν. Άτομα ηλικίας 2-18 ετών και παρέχει Δ.Ν. και δείκτες νοητικής ηλικίας. 20’ διάρκεια.

Raven Standard Progressive Matrices Εξετάζει την αντίληψη, τον τρόπο σκέψης και τις γνωστικές ικανότητες παιδιών και ενηλίκων (5 ετών και άνω). Αποτελείται από 60 σχέδια. Ο εξεταζόμενος πρέπει να δείξει ανάμεσα σε ορισμένα σχήματα, το σχήμα που καλύτερα ταιριάζει με το συνολικό σχέδιο. Οι δοκιμασίες περιλαμβάνουν αναλογίες, λογικές αλληλουχίες, μεταθέσεις κ.λπ.

TOMAL : Test of Memory and Learning Εξετάζει το δυναμικό της μνήμης και μάθησης παιδιών ηλικίας 5-19 ετών. Έχει σταθμιστεί στα ελληνικά από την Κοντοπούλου και Μπαρτζώκη (1997). Περιλαμβάνει υποκλίμακες όσον αφορά το αριστερό και δεξί εγκεφαλικό ημισφαίριο.

TOMAL : Test of Memory and Learning Υποκλίμακες όσον αφορά το αριστερό εγκεφαλικό ημισφαίριο: μνήμη για ιστορίες, επιλεκτική υπόμνηση λέξεων, ανάκληση λέξεων για αντικείμενα, αριθμοί στη σειρά (μη λογική μνήμη), ανάκληση ζευγών λέξεων, γράμματα στη σειρά (μη λογική μνήμη), αριθμοί σε αντίστροφη σειρά (μη λογική μνήμη), γράμματα σε αντίστροφη σειρά (μη λογική μνήμη).

TOMAL : Test of Memory and Learning Υποκλίμακες όσον αφορά το δεξί εγκεφαλικό ημισφαίριο: μνήμη προσώπων, επιλεκτική οπτική μνήμη, αφηρημένη οπτική μνήμη, οπτική διαδοχική μνήμη, μνήμη θέσης/ τοποθεσίας, απομίμηση χειρονομίας.

TOMAL : Test of Memory and Learning Για το μικτό δείκτη μνήμης και μάθησης παρέχει τις ακόλουθες εκτιμήσεις: δείκτη λεκτικής μνήμης, δείκτη μη-λεκτικής μνήμης, γενικό δείκτη μνήμης, δείκτη μακροπρόθεσμης μνήμης, δείκτη αυτοσυγκέντρωσης, δείκτη διαδοχικής ανάκλησης, δείκτη μη-συνειρμικής ανάκλησης, δείκτη συνειρμικής ανάκλησης, δείκτη μάθησης.

Κλίμακες Μαθησιακών Ικανοτήτων Illinois Test of Psycholinguistic Abilities – Revised (ITPA) Porch Index of Communicative Ability in Children (PICAC) Peabody Picture Vocabulary Test (PPVT-R) The Reynell Scales of Language Development Wide Range Achievement Test (WRAT)

Illinois Test (ITPA) Είναι πολύ χρήσιμο για τη μελέτη των μαθησιακών ικανοτήτων παιδιών ηλικίας 2-11 ετών. Προσαρμογή στα ελληνικά από Παρασκευόπουλο. Ανάλογο τεστ είναι το ΑΘΗΝΑ ΤΕΣΤ. Αποτελείται από 12 επιμέρους κλίμακες: ερμηνεία ακουστικών παραστάσεων, ερμηνεία οπτικών παραστάσεων, συσχέτιση ακουστικών παραστάσεων, συσχέτιση οπτικών παραστάσεων, έκφραση με λόγο, έκφραση με κινήσεις, ολοκλήρωση ελλιπών προτάσεων, ολοκλήρωση ελλιπών λέξεων, συγκερασμός γλωσσικών φθόγγων, ολοκλήρωση οπτικών παραστάσεων, μνήμη ακουστικών ακολουθιών, μνήμη οπτικών ακολουθιών.

Porch Index of Communicative Ability in Children (PICAC) Μελετά το λόγο σε παιδιά ηλικίας 1-6 ετών (α’ μέρος) και ηλικίας 6-12 ετών (β’ μέρος). Χρησιμοποιούνται 10 συγκεκριμένα αντικείμενα για κάθε δοκιμασία, τα οποία παρουσιάζονται σε διάφορες μορφές και ο εξεταζόμενος ανταποκρίνεται ολοκληρώνοντας συγκεκριμένες διαδικασίες με αυτά. Παρέχει ξεχωριστή βαθμολόγηση για τις τρεις περιοχές της γλωσσικής επικοινωνίας: πληροφόρηση (οπτική/ ακουστική/ απτική), αφομοίωση, ανταπόκριση – αποτέλεσμα (προφορικά/ γραπτά/ χειρονομικά).

Peabody Picture Vocabulary Test Εξετάζει τη διανοητική ανάπτυξη του ατόμου με την μέτρηση της εξέλιξης του λεξιλογίου του. Δεν απαιτεί προφορικό λόγο. Χορηγείται σε παιδιά ηλικίας 2,5-18 ετών. Αποτελείται από 175 δίσκους: κάθε δίσκος περιέχει 4 εικόνες. Ο εξεταστής αναφέρει τη λέξη προφορικά και ο εξεταζόμενος δείχνει το αντικείμενο στο οποίο αναφέρεται. 15’ διάρκεια.

The Reynell Scales of Language Development Εξετάζουν την κατανόηση του λόγου και τη γενική γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών ηλικίας 1-6 ετών. Οι δοκιμασίες περιλαμβάνουν παιχνίδια π.χ. κούκλες. Το παιδί δείχνει το αντικείμενο το οποίο προφορικά ζητά ο εξεταστής. Η προφορική επίδοση βαθμολογείται με την επανάληψη των λέξεων, αφού πρώτα παρουσιαστούν προφορικά από τον εξεταστή. Θεωρείται κατάλληλο εργαλείο αξιολόγησης για τις μικρές ηλικίες στις οποίες δεν έχει ακόμα ορθά κατακτηθεί ο προφορικός λόγος.

Wide Range Achievement Test Εξετάζει την ακαδημαϊκή εξέλιξη και σχολική πρόοδο στα μαθηματικά, ανάγνωση και γραφή. Μπορεί να χορηγηθεί και ομαδικά. Κάθε εξεταζόμενος συμπληρώνει μόνο τα ερωτήματα που αφορούν τη Χ.Η.. Αποτελείται από 50-100 ερωτήσεις για κάθε μια από τις τρεις δοκιμασίες, (α-αριθμητική, β-ανάγνωση, γ-γραφή). Για παιδιά ηλικίας 5-11 ετών. 10’ διάρκεια. Υπάρχει και β’ μέρος για ηλικίες άνω των 12 ετών.

Κλίμακες κοινωνικής και συναισθηματικής ανάπτυξης Vineland Social Maturity Scale Draw-a-Person ή Σχέδιο του ανθρώπου (DAP & DAP-SPED) Children’s Apperception Test (CAT & CAT-H) Coopersmith Inventory Locus of Control Scale for Children

Vineland Social Maturity Scale Δημιουργός της κλίμακας είναι ο Doll. Χορηγείται σε άτομα ηλικίας 1-30 ετών. Εξετάζει την κοινωνική ωριμότητα του ατόμου σε σύγκριση με την χρονολογική του ηλικία. Συμπληρώνεται από τον ειδικό με συνέντευξη του γονιού ή κηδεμόνα του παιδιού, σε 15’ περίπου.

Draw-a-Person ή Σχέδιο του ανθρώπου (DAP & DAP-SPED) Εξετάζει την αντίληψη του παιδιού (ηλικίας 4 ετών και άνω), τη σχέση του με το περιβάλλον και έμμεσα τους συναισθηματικούς παράγοντες που επηρεάζουν την επικοινωνία του παιδιού με τον κόσμο γύρω του. Περιλαμβάνει το σχεδιασμό ενός ανθρώπου και στη συνέχεια ο ψυχολόγος παίρνει μια μικρή συνέντευξη σχετικά με το σχέδιο από το παιδί. Υπάρχουν υποκειμενικοί και αντικειμενικοί τρόποι ανάλυσης του σχεδίου, εξελικτικής και ψυχαναλυτικής φύσεως.

Children’s Apperception Test Χορηγείται σε παιδιά ηλικίας 3-10 ετών. Αποτελείται από 10 κάρτες με ζώα, που απεικονίζονται σε ανθρωπομορφικές καταστάσεις. Το παιδί για κάθε κάρτα αναφέρει μια μικρή ιστορία. Είναι προβλητικό τεστ, εξετάζει τη συναισθηματική κατάσταση του παιδιού, τη σχέση του με την οικογένειά του, το σχολείο, το άμεσο γενικά περιβάλλον του. Πιστεύεται ψυχαναλυτικά ότι το παιδί προβάλλει στις ιστορίες αυτό που το απασχολεί.

Coopersmith Inventory Αξιολογεί το αυτοσυναίσθημα, τη σχέση του παιδιού με το περιβάλλον, τους φίλους και το σχολείο του, παράγοντες που συνθέτουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Αποτελείται από 27 ερωτήσεις. Για παιδιά ηλικίας 8-15 ετών. Είναι κατάλληλο για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες που είναι αποσυρμένα από τον κοινωνικό τους περίγυρο.

Locus of Control Scale for Children Αποτελείται από 40 ερωτήσεις και αξιολογεί την μέτρηση της εναπόθεσης του ελέγχου του παιδιού εξωτερικά ή εσωτερικά. Για παιδιά ηλικίας 9-18 ετών. 30’-45’ διάρκεια.

Ψυχοεκπαιδευτική αξιολόγηση και παρέμβαση Δικτύωση και σύνδεση διάγνωσης και παρέμβασης Καθορίζει το επίπεδο λειτουργίας του μαθητή και πρέπει να συμπεριλάβει τις πληροφορίες σχετικά με: ακαδημαϊκές δεξιότητες, δεξιότητες ζωής, δεξιότητες επικοινωνίας, αισθητηριακές διαταραχές, κοινωνική - συναισθηματική ανάπτυξη, και άλλες συγκεκριμένες ικανότητες.

Μέθοδος Valett Ψυχοεκπαιδευτική αξιολόγηση και παρέμβαση. Αξιολογούνται 6 συγκεκριμένες περιοχές εξελικτικών δεξιοτήτων: κινητική ανάπτυξη, αισθησιοκινητική ανάπτυξη, αντιληπτικο-κινητικές δεξιότητες, ανάπτυξη του λόγου, δεξιότητες αντίληψης, κοινωνικές δεξιότητες. Βάσει αυτών των δεξιοτήτων υπάρχει οδηγός συστάσεων για τους εκπαιδευτικούς. Για κάθε περιοχή ο εκπαιδευτικός μπορεί να ανατρέξει στους αντίστοιχους στόχους παρέμβασης