2. Αξίες, στάσεις & εργασιακή ικανοποίηση ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Σχολή Επιστημών Ανθρώπινης Κίνησης & Ποιότητας Ζωής Τμήμα Οργάνωσης & Διαχείρισης Αθλητισμού 2. Αξίες, στάσεις & εργασιακή ικανοποίηση ΟΔΕ042 Οργανωσιακή Συμπεριφορά Διδάσκουσα Κουρτεσοπούλου Άννα, Διδάκτωρ ΤΟΔΑ © 2016-17

Μαθησιακοί στόχοι Ορισμός και είδη αξιών Ορισμός στάσεων & συμπεριφορών Κατανόηση των τριών συστατικών μιας στάσης Σύνοψη της σχέσης μεταξύ στάσεων & συμπεριφοράς Ορισμός & σημαντικότητα εργασιακής ικανοποίησης Αναγνώριση των παραγόντων που επηρεάζουν τα επίπεδα εργασιακής ικανοποίησης Κατανόηση της επίδρασης της εργασιακής δυσαρέσκειας σε έναν οργανισμό/εταιρεία Ορισμός και σημαντικότητα επαγγελματικής εξουθένωσης

Αξίες …ορισμός Βασικές πεποιθήσεις ότι μια συγκεκριμένη συμπεριφοράς ή κατασταλαγμένη μορφή ύπαρξης προτιμάται σε ατομικό ή κοινωνικό επίπεδο από μια άλλη. -είναι τα πιστέυω του ατόμου -συνδέονται με τις ανάγκες-κίνητρα του ατόμου -επηρεάζουν άμεσα την συμπεριφορά του -δεν είναι έμφυτες

Σύγκριση εσωτερικών & εξωτερικών επαγγελματικών αξιών Εσωτερικών Εξωτερικών (αποτελέσματα της εργασίας) Ενδιαφέρουσα δουλειά Γεμάτη προκλήσεις Δυνατότητα μάθησης νέων πραγμάτων Πραγματοποίηση σημαντικής συμβολής/ συνεισφοράς Δημιουργικότητα Ανάθεση ευθυνών & αυτονομία Πλήρης αξιοποίηση δυνατοτήτων Υψηλός μισθός Ασφάλεια Προνόμια Κοινωνικό στάτους Κοινωνικές επαφές Χρόνος με την οικογένεια Διαθέσιμος χρόνος για χόμπι Συνήθως υπάρχει συνδυασμός αυτών Πηγή: George, J. M. & Jones, G.R. (2012). Understanding and managing organizational behavior. (6th Ed).

Σημαντικότητα Αξιών Οι σύγχρονοι μάνατζερ θα πρέπει να αναγνωρίζουν τις διαφορετικές αξίες & τάσεις στον χώρο εργασίας ώστε να μπορούν να ταιριάξουν τις θέσεις εργασίας με τις αξίες των ατόμων και να πετύχουν υψηλά επίπεδα απόδοσης. -οι πιο κυρίαρχες τάσεις σε επίπεδο ιεράρχησης αξιών σε παγκόσμιο επίπεδο είναι: αναγνώριση ικανοτήτων & επιτευγμάτων, σεβασμός & αξιοπρέπεια, προσωπική επιλογή & ελευθερία, ενεργή εμπλοκή, αίσθημα περηφάνιας για την δουλειά, ποιότητα ζωής, οικονομική ασφάλεια, προσωπική ανάπτυξη, υγεία & ευρωστία. Η σημαντικότητα των τάσεων των αξιών έγκειται στην καλύτερη πληροφόρηση για τo νέο εργατικό δυναμικό ώστε να μπορέσουν οι μάνατζερ & τα στελέχη στον τομέα του ανθρώπινου δυναμικού να σχεδιάζουν κατάλληλα εργασιακά περιβάλλοντα που καλύπτουν όσο τον δυνατόν περισσότερες από τις κυρίαρχες τάσεις αξιών Πηγή: Schermerhorn, J. R., Osborn, R., & Hunt, J. G. (2005). Organizational behavior. New York: Wiley. Παρέχουν κατανόηση της στάσης, κινητήριων δυνάμεων & διαγωγής ατόμων & πολιτισμών. Επηρεάζουν την αντίληψή μας για τον κόσμο γύρω μας. Εκπροσωπούν ερμηνείες του “σωστού” & του ”λάθους”. Υπονοούν ότι κάποιες συμπεριφορές ή συμπεράσματα προτιμώνται έναντι άλλων Πηγή: Χυτήρης (2001). Οργανωσιακή Συμπεριφορά σε οργανισμούς & επιχειρήσεις. Εκδόσεις Interbooks: Αθήνα

Στάση Συστατικά της Ορισμός Γνώση: οι πεποιθήσεις & οι αξίες «Μόλις ανακάλυψα ότι πληρώνομαι 20% λιγότερο από τους συναδέλφους μου» Συναίσθημα: ένα συγκεκριμένο συναίσθημα, που διαμορφώνει την στάση (πραγματική στάση) «Νιώθω θυμό που δεν τυγχάνω δίκαιης αντιμετώπισης» Συμπεριφορά: η πρόθεση του ατόμου να συμπεριφερθεί με συγκεκριμένο τρόπο (αποτέλεσμα της στάσης) «Θα παραιτηθώ από αυτή τη δουλειά όσο πιο σύντομα μπορώ και θα πω σε όλους πόσο απαίσια είναι αυτή η εταιρεία» Προδιάθεση του ατόμου να ανταποκριθεί θετικά ή αρνητικά Αξιολογικές δηλώσεις ευνοϊκές ή δυσμενείς Αντανακλούν το πώς νιώθει κανείς για κάτι …… σε άτομα, γεγονότα ή καταστάσεις

Πως συνδέονται μεταξύ τους Λιγότερο σταθερές Οι περισσότερο μεταβαλλόμενες Πιο σταθερές Στάσεις Οι οποίες προδιαθέτουν Για μια συμπεριφορά Οι πεποιθήσεις + οι αξίες δημιουργούν Όχι πάντα βέβαιη σχέση Π.χ. είναι σημαντικό να σπουδάζει ο άνθρωπος (προηγοΥμενη αντΙληψη/αξΙα) Μου αρέσει πολύ η σχολή που έχω περάσει (ΣΤΑΣΗ) Θα προσπαθήσω να είμαι επιμελής φοιτητής (ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ)

Σχέση στάσεων & συμπεριφοράς Η σχέση μεταξύ στάσης & συμπεριφοράς είναι αβέβαιη Οι πιο σημαντικοί ρυθμιστές των σχέσεων στάσης-συμπεριφοράς είναι: Η σημαντικότητα Η αντιστοιχία προς τη συμπεριφορά Η προσβασιμότητα Οι κοινωνικές πιέσεις Η άμεση προσωπική εμπειρία Γιατί μας νοιάζει να γνωρίζουμε τις στάσεις των άλλων ανθρώπων ? Η γνώση των στάσεων βοηθά στην πρόβλεψη της συμπεριφοράς

Βασικές Στάσεις των Εργαζομένων Εργασιακή Ικανοποίηση Ψυχολογική Ενδυνάμωση Οργανωσιακή Δέσμευση Οργανωσιακή Ταύτιση Αντιληπτή Οργανωσιακή Υποστήριξη Εργασιακή Προσήλωση/αφοσίωση Βασικές Στάσεις των Εργαζομένων

Βασικές Συμπεριφορές των Εργαζομένων Αποχώρηση Απουσίες Εκφοβισμός Εργασιακή Απόδοση Φιλότιμη Οργανωσιακή Συμπεριφορά Βασικές Συμπεριφορές των Εργαζομένων

Κατηγορίες προσδιοριστικών παραγόντων στάσης & συμπεριφοράς 1. Σε επίπεδο εργαζόμενου: α) Ατομικά χαρακτηριστικά β) αξίες και πρότυπα συμπεριφοράς γ) κίνητρα δ) ατομικοί στόχοι 2. σε επίπεδο ομάδας α) Συνεκτικότητα β) Διαφορετικότητα γ) Επάρκεια 3. σε επίπεδο προϊσταμένου: α) Ηγετικό στυλ β) Ηγετική ικανότητα 4. σε επίπεδο οργανισμού : α) Δικαιοσύνη β) Οργανωσιακή υποστήριξη γ) Κουλτούρα δ) Ψυχολογικό συμβόλαιο Κατηγορίες προσδιοριστικών παραγόντων στάσης & συμπεριφοράς Εξέταση/ανάλυση στοιχείων που σχετίζονται με τον ίδιο τον εργαζόμενο, την ομάδα στην οποία εντάσσεται, τον προϊστάμενο & τον οργανισμό

Οφέλη κατανόησης της ανθρώπινης στάσης & συμπεριφοράς Καλύτερη επικοινωνία Αποτελεσματική παρακίνηση Ουσιαστική καθοδήγηση Μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα & αποδοτικότητα

Εργασιακή Ικανοποίηση Ορισμός οι θετικές ή αρνητικές στάσεις που έχουν τα άτομα προς το επάγγελμά τους θετικό αίσθημα για τη δουλειά Συνήθως εστιάζει στο άτομο Συνολική θεώρηση ή σε σύνολο χαρακτηριστικών εργασίας Είναι δυναμική με συνεχείς μεταβολές Εργασιακή Ικανοποίηση Ορισμός

Προσωπικότητα (επηρεάζει το αν θα έχει θετικά ή αρνητικά αισθήματα για την εργασία του) Οι Αξίες (εσωτερικές και εξωτερικές επαγγελματικές και ηθικές) Η φύση της εργασίας (π.χ. πόσο ενδιαφέροντα ή όχι αντικείμενα αρμοδιότητας έχει, το εργασιακό περιβάλλον, η αίσθηση ασφάλειας, ο τρόπος αντιμετώπισης των εργαζομένων από την ηγεσία) Η κοινωνική επιρροή (οι συνάδελφοι/ συνεργάτες, η ομάδα με την οποία συνεργάζεται & η κουλτούρα του ατόμου) 30% ερμηνείας του βαθμού επαγγελματικής ικανοποίησης από γενετική προδιάθεση (προσωπικότητα) Το υπόλοιπο 70% είναι διαθέσιμο στην διοίκηση των οργανισμών να επηρεάσουν θετικά & να υοθετήσουν καλές πρακτικές διατήρησής του σε υψηλά επίπεδα Γιατί χρειάζονται οι οργανισμοί υψηλά επίπεδα ικανοποιημένων εργαζομένων ; Προσδιοριστικοί παράγοντες επαγγελματικής ικανοποίησης

Επίδραση Επαγγελματικής Ικανοποίησης στην απόδοση Επίδραση Επαγγελματικής Ικανοποίησης στην απόδοση Αδικαιολόγητη απουσία (μεγάλο κόστος για τις εταιρείες περίπου 40 Δισ. Δολάρια/χρόνο στις Η.Π.Α.) Οριστική εγκατάλειψη εργασίας /παραίτηση Organizational Citizenship Behavior ( μια συμπεριφορά πέρα από τα καθημερινά καθήκοντα π.χ. η παροχή βοήθειας σε συναδέλφους ή/και η ανάπτυξη δεξιοτήτων/ ικανοτήτων) Ευημερία εργαζομένων Οργανωσιακή δέσμευση

Εργαλεία μέτρησης Επαγγελματικής ικανοποίησης Εργαλεία μέτρησης Επαγγελματικής ικανοποίησης Αξιολογούν τις αντιδράσεις προς την εργασία Ερωτηματολόγια Δείκτης Περιγραφής Εργασίας (JDI, Smith et al., 1969) Ερωτηματολόγιο Ικανοποίησης της Minnesota(MSQ, Weiss et al., 1967) Ερωτηματολόγιο για την Ικανοποίηση από την Αμοιβή Κρίσιμα συμβάντα Μέθοδος των κρίσιμων συμβάντων Συνεντεύξεις

Προτάσεις προαγωγής της επαγγελματικής ικανοποίησης Προτάσεις προαγωγής της επαγγελματικής ικανοποίησης Δίκαιη ανταμοιβή των εργαζομένων τους ανθρώπου Βελτίωση της ποιότητας των μηχανισμών εποπτείας/ελέγχου Τοποθέτηση των ανθρώπων σε εργασίες που ταιριάζουν με τα ενδιαφέροντά τους Αποκεντρωμένη διοίκηση Αποκέντρωση: ο βαθμός στον οποίο η δυνατότητα λήψης αποφάσεων ανήκει σε αρκετούς ανθρώπους, σε αντίθεση με τον ένα ή τους λίγους μόνο. Πηγή: Greenberg, J., & Baron, R. A. (2013). Οργανωσιακή Ψυχολογία και Συμπεριφορά. Αθήνα: Εκδόσεις Γ. ΔΑΡΔΑΝΟΣ - Κ. ΔΑΡΔΑΝΟΣ

Οργανωσιακή δέσμευση Ορίζεται ως…. ο βαθμός στον οποίο ένα άτομο ταυτίζεται & εμπλέκεται με τον οργανισμό στον οποίο εργάζεται και/ή είναι απρόθυμος να τον εγκαταλείψει. (Greenberg & Baron, 2013) ….ο βαθμός στον οποίο οι άνθρωποι ταυτίζονται ψυχολογικά με τη δουλειά τους και θεωρούν το εκτιμώμενο επίπεδο απόδοσής τους σημαντικό για την αυταξία τους. Οι υπάλληλοι με υψηλό επίπεδο ταύτισης με την εργασία ταυτίζονται έντονα με τη δουλειά που κάνουν και νοιάζονται πραγματικά για αυτή. (Robbins & Judge, 2011)

Σημαντικότητα οργανωσιακής δέσμευσης Σημαντικότητα οργανωσιακής δέσμευσης είναι απίθανο να αποσυρθούν είναι πρόθυμοι να κάνουν θυσίες για τους οργανισμούς τους Οι αφοσιωμένοι δεσμευμένοι /εργαζόμενοι Είστε δεσμευμένοι προς την εργασία σας? Απαντήστε στο ερωτ/γιο σελ. 397 από το βιβλίο των Greenberg, J., & Baron, R. A. (2013)

Οφέλη αφοσιωμένων υπαλλήλων Οφέλη αφοσιωμένων υπαλλήλων Υψηλά επίπεδα αφοσίωσης σχετίζονται με υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης πελατών αύξηση παραγωγής υψηλότερα κέρδη χαμηλότερα επίπεδα κινητικότητας υπαλλήλων Λιγότερα εργασιακά ατυχήματα σε σύγκριση με άλλες εταιρείες και όταν συνέβαινε δεν ήταν λιγότερο σοβαρό & επιζήμιο 17% -29% είναι εξαιρετικά αφοσιωμένοι στη δουλειά τους Π.χ. η εταιρία Caterpillar έβαλε στόχο την αύξηση της αφοσίωσης των υπαλλήλων και κατέγραψε ως αποτέλεσμα μια πτώση της τάξης του 80% στη διατύπωση παραπόνων και αύξηση 34% στους ιδιαίτερα ικανοποιημένους πελάτες. (Robbins & Judge, 2011)

φαινόμενο επαγγελματικής εξουθένωσης Όπως οι αθλητές… έτσι και οι εργαζόμενοι είναι πιθανόν να «καούν» Ορισμός «σύνδρομο burnout», το σύνδρομο δηλαδή της απόλυτης επαγγελματικής εξουθένωσης, συναισθηματικής & σωματικής εξάντλησης στο πλαίσιο της εργασίας «αδυναμία για επίδοση, ή εξουθένωση λόγω υπερβολικών απαιτήσεων που αφορούν την ενέργεια, τη δύναμη ή τις δυνατότητες» (Freudenberger, 1975)

Βασικές αιτίες Ατελείωτος όγκος δουλειάς που συνεπάγεται μόνιμη αγωνία για τον εργαζόμενο να διεκπεραιώσει τις υποχρεώσεις του. Μεγάλο φάσμα καθηκόντων Παρόλο που καταβάλει φιλότιμες προσπάθειες δεν αναγνωρίζεται η προσπάθειά του από τους ανώτερους του και υπάρχει συνεχής κριτική ότι «μπορεί και καλύτερα». Μη μόνιμη θέση εργασίας που προκαλεί συνεχή ανασφάλεια στον εργαζόμενο. Η ανταμοιβή δεν είναι ανάλογη της προσφοράς του. Προστριβές και διαμάχες με συναδέλφους ή προϊσταμένους Ρουτίνα Έλλειψη αυτονομίας & ελέγχου Περισσότερες πληροφορίες:  http://medlabgr.blogspot.com/2015/03/burnout_30.html#ixzz4NYZoxVV4

Ευχαριστώ για την προσέλευση & την προσοχή σας Ευχαριστώ για την προσέλευση & την προσοχή σας