Διάλεξη 8η Αξιολόγηση Επενδύσεων

Σκοπός Μαθήματος Κάθε νέο επιχειρηματικό πλάνο/σχέδιο βασίζεται σε μια σωστή και έγκυρη αξιολόγηση της αρχικής επένδυσης Χρήσιμο αναλυτικό εργαλείο για όλους τους επιχειρηματίες Κάθε νέα επένδυση εμπεριέχει ρίσκο και είναι δύσκολο να εκτιμήσεις την απόδοση της Εξετάζουμε αναλυτικά τις μεθόδους-τεχνικές αξιολόγησης των εναλλακτικών επενδυτικών προγραμμάτων  βελτίωση στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων

Βασικά Στάδια στη Διαδικασία Αξιολόγησης Ιδιαίτερη προσοχή στην ακόλουθη διαδικασία: Να προηγηθεί μια πλήρης έρευνα για τον προσδιορισμό των εναλλακτικών επικερδών επενδύσεων Να γίνει μια εκτίμηση της δυνατότητας πραγματοποίησης κέρδους από τις εναλλακτικές επενδύσεις Να ληφθεί απόφαση αποδοχής ή απόρριψης της συγκεκριμένης επένδυσης βάσει της προηγούμενης εκτίμησης της οικονομικής αξίας των επενδυτικών προτάσεων Να γίνουν μεταγενέστεροι έλεγχοι σχετικά με την βελτίωση της διαδικασίας «πρόβλεψη, εκτίμηση, αξιολόγηση και λήψη αποφάσεων»

Αξιολόγηση της επένδυσης Ιδιωτική χρηματική αξιολόγηση Κοινωνική-Οικονομική αξιολόγηση

Διαφορές Ως προς το περιεχόμενο των επιμέρους στοιχείων του κόστους και των ωφελειών που περιλαμβάνονται στις δυο αξιολογήσεις Ως προς την αποτίμηση των στοιχείων του κόστους και των ωφελειών. Ιδιωτική-χρηματική: τιμές αγοράς Οικονομική: λογιστικές τιμές Ως προς το επιτόκιο Ως προς τη διανομή εισοδήματος Ιδιωτική-χρηματική αξιολόγηση δεν ασχολείται με την κοινωνική χρησιμότητα των παραγόμενων αγαθών του σχεδίου επένδυσης

Κριτήρια ιδιωτικό-χρηματικής αξιολόγησης Περίοδος αποπληρωμής κεφαλαίου (payback period) Απλός λόγος (ρυθμός) απόδοσης (Rate of Return – RR) Καθαρή παρούσα αξία (Net Present Value – NPV) Εσωτερικός συντελεστής απόδοσης (Internal Rate of Return – IRR) Το πλαίσιο της ανάλυσης αφορά είτε: Την αποδοχή η απόρριψη μιας δεδομένης επένδυσης Την επιλογή ανάμεσα σε δυο, όταν η μια αποκλείει αυτόματα την άλλη

Περίοδος αποπληρωμής κεφαλαίου (payback period) Μέθοδος επανάκτησης (επιστροφής ή ‘απόσβεσης’) των δαπανών κεφαλαίων που απαιτούνται για την πραγματοποίηση της επένδυσης (αρχικό κόστος επένδυσης) Υπολογίζει τον αριθμό των ετών (ταχύτητα) που απαιτούνται, ώστε οι καθαρές εισπράξεις ή εισροές να καλύψουν το ύψος του επενδυόμενου κεφαλαίου (επένδυση) (εκροές) Κριτήριο: «Πότε παίρνει η επιχείρηση πίσω τα χρήματα της» Δεν περιλαμβάνει την έννοια του «κόστους χρήματος»

Περίοδος αποπληρωμής κεφαλαίου (payback period) Χρόνος αποπληρωμής= Επένδυση/Εισπράξεις ή εισροές Αναφέρεται στον οικονομικό χρόνο ζωής (economic life of the investment) παρά στον φυσικό χρόνο ζωής (engineering life of the investment)

Απλός λόγος απόδοσης (ARR) Το μέτρο αυτό αποδοτικότητας υπολογίζεται ως λόγος ή ποσοστό του κέρδους προς την αρχική συνολική επένδυση ή το επενδυμένο μετοχικό κεφάλαιο. Απλός λόγος απόδοσης ή λόγος απόδοσης στη συνολική επένδυση Απλός λόγος απόδοσης του ιδίου κεφαλαίου

Απλός λόγος απόδοσης (συνέχεια...) Λόγος απόδοσης Η πιο απλά, ο δείκτης ΑRR εκφράζεται ως: ARR: (μέσο ετήσιο αναμενόμενο εισόδημα) / (μέσο κόστος της επένδυσης) Μέσο ετήσιο εισόδημα: μέση ετήσια εισροή – μέση ετήσια εκροή Μέση ετήσια εισροή: συνολική εισροή διαιρεμένη με το χρόνο ζωής της επένδυσης Μέση ετήσια εκροή: συνολική εκροή διαιρεμένη με το χρόνο ζωής της επένδυσης

Η Μέθοδος της Καθαρής Παρούσας Αξίας (NPV) Η συγκεκριμένη μέθοδος λαμβάνει υπόψη της την αξία του χρήματος Κόστος ευκαιρίας (opportunity cost of money) Σημαντική παράβλεψη προηγουμένων τεχνικών Πιο συγκεκριμένα, τα βήματα της μεθόδου είναι τα εξής: Όλα τα ποσά (εκροές – εισροές) ανάγονται τη χρονική στιγμη t0, με συνυπολογισμό του κόστος κεφαλαίου Τα ανηγμένα αυτά ποσά αθροίζονται αλγεβρικά. Το άθροισμα που προκύπτει είναι η καθαρή αξία της επένδυσης (NPV) Αν η αξία αυτή είναι μεγαλύτερη από το όριο που έχει τεθεί από τους επενδυτές, αποφασίζεται η υλοποίηση της επένδυσης. Διαφορετικά αυτή απορρίπτεται.

Η Μέθοδος της Καθαρής Παρούσας Αξίας (NPV) Η συγκεκριμένη μέθοδος «μετράει» την παρούσα αξία της επένδυσης, αν προεξοφληθουν με το επιθυμητό επιτόκιο απόδοσης, στο σήμερα, οι ταμειακές ροές που θα προκύψουν (ως προβλέψεις) κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της.

Η μέθοδος της καθαρής παρούσας αξίας (NPV) Συγκρίνεται η παρούσα αξία των προβλεπόμενων ταμειακών ροών που δίνει ένα επενδυτικό έργο με την αρχική του δαπάνη και η σύγκριση πραγματοποιείται στο χρόνο μηδέν. Αν ΚΠΑ>0, η πρόταση για επένδυση γίνεται δεκτή. Αν ΚΠΑ<0, η πρόταση για επένδυση απορρίπτεται. με t = (1,2,...,n)

Ένα Παράδειγμα Υπολογισμού NPV Μια επένδυση περιλαμβάνει μια αρχική εκροή €1000 (χρόνος 0) και προσδοκομενα οφέλη (εισροές) €400 για κάθε μια από τις 3 χρονιές της επένδυσης. Το κόστος του χρήματος (επιτόκιο) είναι 5%. Τότε το NPV:  = -1000/(1.05)0 + 400/(1.05)1 + 400/(1.05)2 + 400/(1.05)3 = -1000/1 + 400/1.05 + 400/1.1025 + 400/1.1576  = -1000 + 380.95 + 362.81 + 345.54  = 89.3 NPV > 0, αξίζει να χρηματοδοτήσουμε την επένδυση The present value of two projects will vary with the discount rate used. It might not always be the case that one project is superior to another whatever discount rate is used. This demonstrates the importance of the choice of discount rates and the time pattern of the net income stream in determining which project will have the higher present value. The differences in net present value are counted for by the time pattern of flows.

Η μέθοδος του εσωτερικού συντελεστή απόδοσης (IRR) Η μέθοδος αυτή αρχικά φαίνεται να είναι ισοδύναμη με την παραπάνω προσέγγιση της αναγωγής σε καθαρή αξία. Η συγκεκριμένη μέθοδος «βρίσκει» το επιτόκιο απόδοσης που φανερώνει την απόδοση των χρημάτων του επενδυτή, εάν αποφασίσει να τοποθετήσει τα χρήματα του/της στην συγκεκριμένη επένδυση. Αλλά: Αντί να θεωρείται δεδομένο το κόστος του κεφαλαίου που θα καθιστούσε μηδενική την παρούσα αξία της επένδυσης, αναζητείται εκείνο το κόστος κεφαλαίου που θα καθιστούσε μηδενική την παρούσα αξία της επένδυσης

Η μέθοδος του εσωτερικού συντελεστή απόδοσης (IRR) Το εσωτερικό ποσοστό απόδοσης είναι εκείνο το επιτόκιο στο οποίο η παρούσα αξία των αναμενόμενων εισροών μετρητών από την επένδυση ισούται με την παρούσα αξία των αναμενόμενων εκροών μετρητών από την επένδυση ή ακόμα ότι είναι εκείνο το επιτόκιο προεξόφλησης που μηδενίζει την ΚΠΑ της επένδυσης. Όταν ο ΕΣΑ είναι μεγαλύτερος από το επιλεγόμενο επιτόκιο προεξόφλησης του επενδυτή, η ΚΠΑ>0 και άρα η πρόταση για επένδυση γίνεται δεκτή. Όταν ο ΕΣΑ είναι μικρότερος από το επιλεγόμενο επιτόκιο προεξόφλησης του επενδυτή, η ΚΠΑ<0 και άρα η πρόταση για επένδυση απορρίπτεται.

Η μέθοδος του εσωτερικού συντελεστή απόδοσης (IRR) ΕΣΑ= ακριβής συντελεστής εσωτερική απόδοσης ΕΣΑ1=ο χαμηλός ΕΣΑ ΕΣΑ2=ο υψηλός ΕΣΑ ΘΚΑ= η θετική ΚΠΑ(προεξόφληση με ΕΣΑ1) ΑΚΑ=η αρνητική ΚΠΑ (προεξόφληση με ΕΣΑ2) (ως απόλυτη τιμή)

Βιβλιογραφία Σεκέρογλου Α., (χωρίς ημερομηνία), «NPV & IRR: Αξιολόγηση & Ιεράρχηση Επενδυτικών Αποφάσεων», Specisoft, http: www./specisoft.gr/smp Κιόχος Π., (1999), «Οικονομική της Διοίκησης», Κεφ.: 7ο: ‘Αξιολόγηση Επενδύσεων’, σσ.: 91 – 133, Εκδόσεις Interbooks

Παράρτημα Πίνακας 1: Παράδειγμα για Αξιολόγηση Επενδύσεων Χρόνος (t) Επένδυση (Α) Επένδυση (Β) (10.000) (12.000) 1 5.000 1.500 2 3.500 4.000 3 3.000 4.500 4 6.000 5 1.000 6 7