ΤΥΠΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΥ Θ.Μ. Ομολογιακή διδασκαλία: Είναι ο πιο γνωστός και αρχαιότερος τύπος διδασκαλίας Θ.Μ. στο δημόσιο σχολείο. Στοχεύει στην μετάδοση μια συγκεκριμένης θρησκευτικής παράδοσης, διδασκαλίας και πίστης. Η προοπτική της είναι να δώσει στο παιδί τα στοιχεία του πρώτου θρησκευτικού φρονήματος/ αντίληψης. Είναι «αποκλειστική» και βασίζεται μόνο σε ομολογιακές επιβεβαιώσεις και στην «αυτοερμηνεία» της παράδοσης. Τα τελευταία χρόνια έχει αμφισβητηθεί έντονα και έχει νομικά και μεθοδολογικά διαφοροποιηθεί για τους εξής λόγους: Α. Κοινωνικο-θρησκευτικούς Β. Αποθρησκευτικοποίηση του σχολείου Γ. Η νέα γενιά των εκπαιδευτικών Δ. Η αμφισβήτηση της Παράδοσης Ε. Ζητήματα ελευθερίας συνείδησης και δικαιωμάτων του ανθρώπου.

Θρησκειολογική διδασκαλία: Είναι η διδασκαλία των θρησκειών είτε φαινομενολογικά ή ιστορικά. Στόχο έχει να μάθει το παιδί τις διαφοροποιήσεις των θρησκειών, να κατανοήσει καλύτερα τους ανθρώπους των άλλων θρησκειών, την τέχνη και την λατρεία τους. Ένας τέτοιος τύπος διδασκαλίας μπορεί να μην απαιτεί ένα εξειδικευμένο μάθημα, αλλά οι μαθητές να αποκτούν τις γνώσεις από ποικίλες πηγές. Βέβαια απαιτείται και ένα συντονισμό από πλευράς των διδασκόντων, εφόσον οι πηγές είναι ποικίλες. Το θετικό στοιχείο είναι ότι προετοιμάζει τους μαθητές να ζήσουν σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία και ότι κάνει γνωστή τη διαφορετικότητα. Αρνητικά στοιχεία της είναι: Α. Αντίκειται στο Σύνταγμα, παρά τις ελλείψεις σαφήνειας του Νόμου. Β. Αντίκειται στην Παιδαγωγική, που επιμένει για τα βιώματα του παιδιού

Γ. Κίνδυνος κατάργησης της θρησκευτικής ιδιαιτερότητας και ταυτότητας του παιδιού και παράλληλα θρησκευτική, ιστορική και πολιτισμική σύγχυση. Δ. Η αιτιολογία δημιουργίας θρησκευτικού ή εθνικού φανατισμού δεν έχει συμβεί μέσα στα σχολεία μέχρι σήμερα εξαιτίας του Θ.Μ. Ε. Αντίκειται στην παιδαγωγική αρχή του Dewey «περί εμπειρικού συνεχούς», δηλ. η δημιουργία νέων εμπειριών πρέπει να γίνεται με βάση προηγούμενες εμπειρίες. ΣΤ. Βρίσκει αντίθετες και τις άλλες θρησκευτικές κοινότητες που υπάρχουν στην Ελλάδα. Ζ. Πρόκειται για επιφανειακή και όχι βαθειά ψυχοκινητική και συγκινησιακή κατάσταση που επέρχονται οι μαθητές, αφού δεν θα ενδιαφερθούν ουσιαστικά να εφαρμόσουν τα όσα διδάσκονται (δέον – γίγνεσθαι). Μικτή μορφή διδασκαλίας Θ.Μ.: Είναι εκείνη που έχει ως κύριο μέρος και το μεγαλύτερο χρονικά την μετάδοση πληροφοριών σε ομολογιακό επίπεδο και στη συνέχει εφόσον υπάρχει η δυνατότητα σε θρησκειολογική φαινομενολογικού τύπου αναφορά. Πολιτισμική μορφή του Θ.Μ.: Το μάθημα να προβάλλει την ιστορική σχέση Ορθοδοξίας, Ελληνισμού και Παράδοσης.

Προσηλυτισμός: Λαμβάνουμε υπόψη νομικές παραμέτρους όπως η ερμηνεία του άρθρου 16 παρ.2 του Συντάγματος, η περί επικρατούσας θρησκείας άποψη και περί απαγόρευσης του προσηλυτισμού. Πρέπει να κατανοήσουμε τον συνδυασμό θρησκευτικής ελευθερίας και προσηλυτισμού. Ο συνταγματικός ορισμός: Προσηλυτισμός ορίζεται η με αθέμιτα μέσα προσπάθεια διείσδυσης στην θρησκευτική συνείδηση του άλλου. Έννομο αγαθό παλαιότερα ήταν η επικρατούσα θρησκεία και τώρα η ελευθερία θρησκευτικής συνείδησης του ατόμου. Αθέμιτα μέσα είναι α) όταν κάποιος προσφέρει ή υπόσχεται παροχές υλικές ή ηθικές, ώστε να μετατρέψει την θρησκευτική συνείδηση κάποιου, β) όταν διαπιστώνεται κατάχρηση της αδυναμίας ή της εμπιστοσύνης ή εκμετάλλευση της ανάγκης κάποιου και γ) αν αποσκοπεί κάποιος στον παράνομο πλουτισμό. 1. Η προσωπική άποψη του εκπαιδευτικού ως αποδεδειγμένη επιστημονική αλήθεια και η προσπάθεια συγκάλυψης ότι αυτή η άποψη δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά.

2. Η διδασκαλία δικών του θρησκευτικών πεποιθήσεων σε μαθητές που δεν έχουν την πνευματική ωριμότητα να τον αντικρούσουν. 3. Ο εκπαιδευτικός προβάλλει την θρησκευτική ταυτότητά του και προσβάλλει τη θρησκεία των μαθητών του. 4. Ο εκπαιδευτικός σε οποιοδήποτε γνωστικό αντικείμενο καταλήγει πάντα σε συμπεράσματα που δείχνουν την υπεροχή της θρησκείας του έναντι της θρησκείας των μαθητών του, εκφέροντας αντίστοιχα καθοδηγητικά – παιδαγωγικά μηνύματα. 5. Ο εκπαιδευτικός δείχνει εύνοια σε ομόθρησκους μαθητές και εχθρότητα σε αλλόθρησκους ή παιδιά που δεν ανήκουν στην ιδεολογία του 6. Ο εκπαιδευτικός υπόσχεται οικονομικά ή άλλα ανταλλάγματα σε μαθητές που δεν ανήκουν στη θρησκεία του ή την ιδεολογία του για να προσχωρήσουν σ΄αυτήν. 7. Ο εκπαιδευτικός συμμετέχει σε διανομή εντύπων εντός ή εκτός σχολείου σε άτομα που δεν μπορούν ν’αντιληφθούν τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των θρησκειών. 8. Η κατασκευή πολυτελών χώρων λατρείας σε περιοχές που δεν υπάρχουν ανάλογοι ναοί της επικρατούσας θρησκείας.

Οικογένεια και Προσηλυτισμός: Μπορεί να στοιχειο- θετηθεί προσηλυτισμός μεταξύ των συζύγων. Σύμφωνα με τον αστικό Κώδικα οι γονείς είναι υπεύθυνοι για την εκπαίδευση και την επιλογή θρησκείας του παιδιού τους. Είναι η βάπτιση προσηλυτισμός; Τι συμβαίνει όταν οι γονείς ανήκουν σε άλλες θρησκείες ή θρησκευτικές ομάδες; Η στάση των Ορθοδόξων έναντι των ετεροθρήσκων κατά τον Ευγένιο Βούλγαρη. Ανεξιθρησκεία είναι όρος με στενή και ευρεία έννοια. Στενή είναι όταν άτομα με διαφορετικές αξίες και θρησκείες απλώς συμβιώνουν σε μια κοινωνία χωρίς ν’ απαιτείται σεβασμός του άλλου ή συζητήσεις σε πολιτικό επίπεδο. Με την ευρεία έννοια ότι και οι άλλοι διαθέτουν αξίες και πεποιθήσεις ισότιμες με τις δικές μας. Τα παιδιά μπορούν ν’ αποκτήσουν τέτοια αντίληψη Ανεξιθρησκείας;

Ο Ευγένιος Βούλγαρης (19ος αι Ο Ευγένιος Βούλγαρης (19ος αι.) επηρεάζεται από τις αντιλήψεις του Βολταίρου για την Ανεξιθρησκεία. Δεν φτάνει όμως στο σημείο της ασυδοσίας και της αδιαφορίας για την θρησκεία, αλλά νουθετεί τους Χριστιανούς για τον σεβασμό προς τον άλλον. Ανεξιθρησκεία γι’ αυτόν είναι η ανοχή προς τον άλλον και παράλληλα ζήλος ευσέβειας και όχι αδιαφορία. Ο αδιάφορος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως άθρησκος, όπως οι αρχαίοι Ρωμαίοι. Η Ανεξιθρησκεία α) θεραπεύει τις ασθενείς καταστάσεις, β) μας οδηγεί να δείχνουμε στους ετερόθρησκους ευσπλαχνία και συμπάθεια και γ) προφυλάσσει τους πολλούς από τον κίνδυνο του Προσηλυτισμού. Το μέσο η Ανεξιθρησκεία και τα άκρα η αδιαφορία και ο φανατισμός. Είδη ζηλωτισμού: 1.ζηλωτής, αλλά μη ζητητής εριστικός και φιλόνεικος, 2. ζηλωτής, αλλά μη πικρός και ταραχώδης και εμπαθής ελεγκτής και 3. ζηλωτής, αλλά μη λοίδωρος της αλλοτρίας θρησκείας και δόξης.