ΓΙΑΠΡΑΚΗ ΖΩΗ ΤΑΦΙΛΗ ΑΘΗΝΑ

Πάνω από όλα, η διατροφή πρέπει να απολαμβάνεται! Υγιεινή Διατροφή Η υγιεινή διατροφή παρέχει όλες τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζεται το σώμα ώστε να είναι υγιές. Έχει ποικιλία και είναι πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, ενώ περιέχει ελάχιστα κεκορεσμένα λιπαρά, τα οποία βρίσκονται σε προϊόντα του εμπορίου, το κρέας, το πλήρες γάλα, το βούτυρο και το τυρί. Η διατροφή πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες του σώματος σε ενέργεια συμβάλλοντας παράλληλα στη διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους. Πάνω από όλα, η διατροφή πρέπει να απολαμβάνεται! Με την υγιεινή διατροφή, ελαττώνεται ο κίνδυνος καρδιοπαθειών και άλλων παθήσεων, όπως κάποιες μορφές καρκίνου και διαβήτη. Η υγιεινή διατροφή είναι ιδιαίτερα ευεργετική για την καρδιά σας. Επιδρά με διάφορους τρόπους όπως π.χ. βοηθά να διατηρείται η ποσότητα χοληστερίνης στο αίμα σε φυσιολογικά επίπεδα, βοηθά να βελτιώσετε την αρτηριακή πίεση και να μην πάρετε βάρος. Εκτός από τα θέματα υγείας, η υγιεινή διατροφή μπορεί επίσης να βελτιώσει την αυτοπεποίθηση και την εμφάνιση σας. Ένα σωστό διατροφικό πρόγραμμα θα πρέπει να περιλαμβάνει τροφές από όλες τις ομάδες τροφίμων: γάλα, λαχανικά, ψωμί και δημητριακά, φρούτα, ψάρια, πουλερικά και κρέας.

ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΣΩΣΤΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΣΩΣΤΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ

ΟΡΙΣΜΟΣ Οι βιταμίνες είναι τάξη οργανικών χημικών ενώσεων, οι οποίες είναι απαραίτητες για την κανονική αύξηση και διατήρηση ενός ζωντανού οργανισμού, ο οποίος δεν είναι σε θέση να τις συνθέσει. Ανευρίσκονται στην τροφή των (ετερότροφων) οργανισμών, δρουν ακόμη και όταν ανευρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες, ενώ δεν έχουν θερμιδική αξία. Η δράση τους έγκειται στην ρύθμιση της μεταβολικής διαδικασίας και των ενεργειακών μετατροπών που συμβαίνουν στον οργανισμό.

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ Η έννοια της βιταμίνης διατυπώθηκε πρώτη φορά από τον Ολλανδό ιατρό Κρίστιαν Άικμαν, ο οποίος τιμήθηκε με Βραβειο Νομπελ το 1896. Οι βιταμίνες συμβολίστηκαν με γράμματα σύμφωνα με τη λειτουργία της κάθε μίας από αυτές. Στη πορεία του χρόνου τους δόθηκαν κατάλληλες ονομασίες που έχουν να κάνουν με τη χημική τους δομή. Σήμερα είναι γνωστές με ένα γράμμα του λατινικού αλφαβήτου ή με την εμπειρική τους ονομασία.

ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΕΣ ΛΙΠΟΔΙΑΛΥΤΕΣ Οι βιταμίνες έχουν διαφορές μεταξύ τους ως προς τη δομή και τη λειτουργία τους και διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΕΣ ΛΙΠΟΔΙΑΛΥΤΕΣ {ΒΙΤΑΜΙΝH C & {ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ Α,D, ΟΜΑΔΑ ΒΙΤΑΜΙΝΩΝ Β} E,K}

ΥΠΕΡΒΙΤΑΜΙΝΩΣΗ ΥΠΟΒΙΤΑΜΙΝΩΣΗ BITAMINH A Εμπειρικές ονομασίες: Αξηροφθόλη, Ρετινόλη Η βιταμίνη Α είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη και βρίσκεται σε αφθονία στα ψάρια και στο ηπατέλαιο (μουρουνέλαιο). Βρίσκεται επίσης στο γάλα, στο βούτηρο, στα λαχανικά (καρότο) και στα φρούτα. Η βιαμίνη Α καταστρέφεται όταν βρεθεί στο φώς ή εκτεθεί στον ατμοσφαιρικό αέρα και σε υψηλές θερμοκρασίες. ΥΠΟΒΙΤΑΜΙΝΩΣΗ Ξηροφθαλμία (παιδιά,βρέφη) Αλλοιώσεις βλεννογόνου στόματος Κακό σχηματισμό δοντιών Ανεπαρκή αύξηση οστών ΥΠΕΡΒΙΤΑΜΙΝΩΣΗ Ναυτίες Πτώση των μαλλιών Πόνο στα οστά Υπερβολική κόπωση

ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΒΙΤΑΜΙΝΩΝ Β ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β1 Εμπειρικές ονομασίες: Θειαμίνη, Ανευρίνη Είναι υδατοδιαλυτή. Βρίσκεται σε αφθονία στους σπόρους των δημητριακών και στην μαγιά της μπύρας. Ο αλκοολισμός μπορεί να οδηγήσει σε αβιταμίνωση Β1 ενώ η έλλειψή της προκαλεί την ασθένεια μπέρι-μπέρι (πολυνευρίτις). ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β2 Εμπειρική ονομασία: Ριβοφλαβίνη Είναι υδατοδιαλυτή βιταμίνη. Βρίσκεται σε αφθονία στο γάλα και στο ασπράδι του αβγού και συμβάλει στην λειτουργία των διάφορων ενζυμικών συστημάτων που ασχολούνται με την οξείδωση των αμινοξέων και των υδατανθράκων.

Έλλειψη βιταμίνης Β2 Κοκκίνισμα και σκάσιμο των χειλιών Φλεγμονή γλώσσας Οφθαλμικές διαταραχές Πιθανή παρουσίαση κατα την περίοδο εγκυμοσύνης και γαλουχίας ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β3 Είναι υδατοδιαλυτή βιταμίνη και βρίσκεται σε αφθονία στο κρέας και σε κάποια λαχανικά. Η έλλειψή της προκαλεί πελλάγρα με συμπτώματα όπως δερματίτιδες,διάρροιες,εμετούς και μερικές φορες οδηγεί στον θάνατο. Συναντάται σε περιοχές της Αφρικής οπου η διατροφή είναι φτωχή.

ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β4 Βρίσκεται σε αφθονία στο κρέας και στο ψάρι ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β4 Βρίσκεται σε αφθονία στο κρέας και στο ψάρι. Πέρα από την δράση ως βιταμίνη ευννοεί και των σχηματισμό των λευκοκυττάρων. ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β5 Εμπειρική ονομασία: Παντοθενικό οξύ Βρίσκεται σε όλους τους ιστούς και είναι αναγκαία στο μεταβολισμό των υδατανθράκων.Παράγεται συνθετικά από τη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου και υπάρχει επίσης στις τροφές. ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β6 Εμπειρικές ονομασίες: Πυριδοξίνη,αδερμίνη Είναι υδατοδιαλυτή. Χωρίζεται σε 3 μορφές: Πυριδοξίνη Πυριδοξάλη Πυριδοξαμίνη ΥΠΟΒΙΤΑΜΙΝΩΣΗ Γαστρεντεριτιδα Δερματιτιδα Νευρολογικές Διαταραχές

ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β12 Έλλειψη της βιταμινης μπορει να προκληθεί από: Χορτοφαγία Εμπειρική ονομασία: Κυανοκοβαλαμίνη Αποτελεί κρυσταλλική ένωση και υδατοδιαλυτή. Είναι το μοναδικό που περιέχει το φυσικό προιόν κοβάλτιο. Για την απορρόφηση της από το πεπτικό σύστημα είναι απαραίτητη η παρουσία ενός άλλου παράγοντα, του ενδογενούς. Όταν λείπει αυτός δεν απορροφάται και έτσι εμφανίζεται η κακοηθής αναιμία. Η Β12 είναι η πιο αποτελεσματική θεραπευτική αγωγή της κακοηθούς αναιμίας και άλλων παθολογικών καταστάσεων Έλλειψη της βιταμινης μπορει να προκληθεί από: Χορτοφαγία Ασθένειες παχέος εντέρου (εγκολπώματα) Ασθένειες λεπτού εντέρου

ΒΙΤΑΜΙΝΗ C Εμπειρική ονομασία: Ασκορβικό ΒΙΤΑΜΙΝΗ C Εμπειρική ονομασία: Ασκορβικό. Υδατοδιαλυτή ουσία και λαμβάνει μέρος στις διαδικασίες του μεταβολισμού κυρίως των ζωικών οργανισμών. Τα φρέσκα λαχανικά και, κυρίως, τα εσπεριδοειδή είναι οι καλύτερες πηγές της βιταμίνης C. Η ονομασία της ασκορβικό οξύ προέρχεται από την έκφραση αντισκορβουτική βιταμίνη δηλαδή την βιταμίνη που θεραπεύει και προλαβαίνει το σκαρβούτο. Η έλλειψη της C προκαλεί την ασθένεια σκαρβούτο {νόσος των ναυτικών} με συμπτώματα όπως: Πρήξιμο & μάτωμα στα ούλα Βλάβες στα δόντια Υποδόρια αιματώματα Αιμοραγίες οστων Αναιμία Είναι αναγκαία για: Σύνθεση κολλαγόνου Διατήρηση σταθερότητας αιμοφόρων αγγείων Μεταβολισμό αμινοξέων Απελευθέρωση ορμονών στα επινεφρίδια Βελτίωση αγγειακής κυκλοφορίας

προκαλεί παρενέργειες Η αβιταμίνωση D προκαλεί Εμπειρικές ονομασίες: Χοληκαλσιφερόλη, αντιρραχιτική βιταμίνη. Στην πραγματικότητα πρόκειται για σύμπλεγμα δύο λιποδιαλυτων βιταμινών, D2 και D3. Αφού οι δύο βιταμίνες σχηματιστούν, μία αντίδραση, που πραγματοποιείται στο ήπαρ, τις μετατρέπει σε ενώσεις που συμμετέχουν στη μεταβολική απόθεση του ασβεστίου και γι’αυτό τον λόγο παράγεται στο σώμα. Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για την απορρόφηση φωσφόρου και ασβεστίου από το έντερο και την αξιοποίηση τους στο σώμα. Βρίσκεται στο ζωικό λίπος, στην μαργαρίνη και στα ιχθυέλαια. Η υπερβιταμίνωση προκαλεί παρενέργειες στον οργανισμό όπως αύξηση του ασβεστίου Η αβιταμίνωση D προκαλεί στα παιδιά ραχίτιδα με αποτέλεσμα τα οστα να γινονται μαλακα και ευλίγιστα.

ΒΙΤΑΜΙΝΗ Ε Εμπειρική ονομασία: Τοκοφερόλη Η βιταμίνη Ε είναι λιποδιαλυτή οργανική ένωση. Βρίσκεται κυρίως στο έλαιο ορισμένων φυτών, όπως το σιτάρι που είναι ιδιαίτερα πλούσια πηγή. Αβιταμίνωση Ε Στείρωση Βλάβες των ιστών (νευρικό και μυικό) Η βιταμίνη Ε χορηγείται θεραπευτικά σε περιπτώσεις μεταβολών και μυικής δυστροφίας. Βοηθάει επίσης στην παράταση της ζωής σύμφωνα με μελέτες. ΒΙΤΑΜΙΝΗ F Η βιταμίνη αυτή αποδίδεται σε ακόρεστα λιπαρά οξέα και μερικά από τα παράγωγα τους. Η βιταμίνη F και οι ιδιότητες της δεν είναι ιδιαίτερα γνωστές. Πιστεύεται πάντως ότι ορισμένες δερματοπάθειες ελαφριάς μορφής οφείλονται στην έλλειψη αυτής της βιταμίνης.

BIOTIΝΗ (ΒΙΤΑΜΙΝΗ Η/Β7) Η βιοτίνη είναι πολύ διαδεδομένη στα φυσικά προϊόντα και οι πλουσιότερες πηγές της είναι το μοσχαρίσιο συκώτι, τα φιστίκια, η σοκολάτα και τα αβγά. Tο ασπράδι περιέχει μια πρωτείνη, την αβιδίνη, η οποία παρεμποδίζει την αποτελεσματική δράση της βιοτίνης. Η έλλειψη της από τον οργανισμό είναι αρκετά σπάνια αλλά εάν συμβεί τότε προκαλεί στον άνθρωπο δερματίτιδα, γαστρεντερίτιδα και μυϊκούς πόνους. ΒΙΤΑΜΙΝΗ Κ Εμπειρική ονομασία: Φυλλοκινόνη Σύμπλεγμα βιταμινών γνωστό και με την ονομασία ναφθοκινόνη. Η βιταμίνη Κ αποτελεί προσθετική ομάδα ενζύμου απαραίτητου για τη σύνθεση στο ήπαρ της προθρομβίνης και των παραγόντων πήξης του αίματος. Πηγές βιταμίνης Κ για τον ανθρώπινο οργανισμό είναι τα φύλλα των φυτών και η μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου, που συνθέτει σε ικανοποιητικές ποσότητες τη βιταμίνη αυτή. Έλλειψη της παρατηρείται μετά απο: 1) λήψη διάφορων φαρμάκων 2) παθολογικά αίτια Διαταραχή πηκτικότητας αίματος Εσωτερική αιμορραγία

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ 1) Γ. Α. Βάρβογλη, Ν. Ε. Αλεξάνδρου, Οργανική Χημεία, έκδοση Ε΄, 1971  2) Stacy Nix, Williams' basic nutrition & diet therapy, Elsevier Health Sciences, 2005  3) Effects of Vitamin C in vessels, Περιοδικό Circulation, June, 09, 1998  4) Περιοδικό Medical Express / Σεπτέμβριος 1998 / Τεύχος 57   (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2012-06-14.