Κρατικος παρεμβατιςμος και κατα pareto αριςτοποιηςη

Ατέλειες της κρατικής παρέμβασης Τέσσερα βασικά αίτια της αδυναμίας του κράτους να πετύχει τους στόχους αποτελεσματικής κατανομής παραγωγικών μέσων, ανάπτυξη, δίκαιη διανομή εισοδήματος και σταθεροποίηση: Περιορισμένη πληροφόρηση του κράτους Περιορισμένες δυνατότητες επηρεασμού των αποφάσεων των ιδιωτικών φορέων Γραφειοκρατία Πολιτικές διαδικασίες

Περιορισμένη πληροφόρηση του κράτους Αν και οι δημόσιοι φορείς έχουν περισσότερα μέσα στη διάθεσή τους και πληροφορίες, η προβλεπτική τους διάθεση είναι αρκετά περιορισμένη και επισφαλής → κρατικός σχεδιασμός αποτυγχάνει να επιτύχει του τιθέμενους στόχους (πχ. σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, παραγωγική δραστηριότητα νομού Αττικής).

Περιορισμένες δυνατότητες επηρεασμού των αποφάσεων των ιδιωτικών φορέων Δημόσιοι φορείς λαμβάνουν ορθά μέτρα → οι ιδιωτικοί φορείς αντιδρούν απρόβλεπτα σε αυτά. (πχ. φόρος επί των κερδών των επιχειρήσεων → μετακύλιση του φόρου στους καταναλωτές → αύξηση των τιμών, σύστημα αποδείξεων στην φορολογία εισοδήματος)

Γραφειοκρατία Η εφαρμογή των νόμων απαιτεί τις περισσότερες φορές υπογραφή Προεδρικών διαταγμάτων, υπουργικών αποφάσεων → μεγάλη χρονοτριβή στην εφαρμογή των νόμων (πχ. άδεια για διενέργεια επενδύσεων σε φωτοβολταϊκά, προστασία περιβάλλοντος, εμπλοκή πολλών υπουργείων σε κάποια δράση κλπ.) Ποιότητα στελεχιακού προσωπικού → Μομφή για διαμόρφωση δύσκαμπτου γραφειοκρατικού συστήματος («μαζί τα φάγαμε», «άχρηστοι – τεμπέληδες στο δημόσιο»)

Αίτια συμπεριφοράς δημοσίων υπαλλήλων Έλλειψη οργανωτικών κινήτρων: έλλειψη ανταγωνισμού → δεν λαμβάνονται υπόψη οι διάφορες μορφές κόστους, έλλειψη πτώχευσης → οι ζημίες δεν αποτελούν στοιχεία αφύπνισης των στελεχών αφού το κράτος θα καλύψει τα ελλείμματα (κάτι ανάλογο στον ιδιωτικό τομέα; Τράπεζες) Έλλειψη ατομικών κινήτρων: Εργασία μη συνδεδεμένη με μετρήσιμους στόχους, Μονιμότητα, έλλειψη αξιολόγησης → αντικίνητρα για επίδειξη ζήλου και ενδιαφέροντος. Πολλαπλότητα ή ασάφεια στόχων: Δεν υπάρχει σαφής στόχος αποδοτικότητας στο δημόσιο (πλην υπουργείου οικονομικών – έσοδα) διότι δεν αποβλέπει στο κέρδος → ανευθυνότητα- αδιαφορία, μετατόπιση ενδιαφέροντος των διευθυντών στην προσωπική προβολή αντί στους στόχους.

Πολιτικές διαδικασίες Καθυστερήσεις ή μη ορθολογικές επιλογές στην λήψη αποφάσεων από το κοινοβούλιο. Π.χ. η κυβέρνηση παραμένει αδρανής σε ένα πρόβλημα (ανεπιθυμία ρύθμισης) για αποφυγή προστριβής με κοινωνικούς φορείς - ψηφοφόρους (αναμόρφωση κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος). Αποφάσεις που αποβλέπουν στην εξυπηρέτηση ομάδων ειδικών συμφερόντων (π.χ. κρατικές επιδοτήσεις, γεωργικές επιχορηγήσεις κλπ.)

Συνέπειες κρατικών ανεπαρκειών Διάσταση απόψεων: Η μία άποψη αναφέρει ότι οι κρατικές αποτυχίες ενισχύουν εμπειρίες-γνώσεις για βελτίωση δημοσίων παροχών → επιτυχής κρατική παρέμβαση στο μέλλον → συνέχιση διεύρυνσης δημοσίου τομέα. Αντίθετη γνώμη: Κρατικός παρεμβατισμός έχει αποτύχει περίτρανα → συρρίκνωση δημοσίου τομέα είναι η μόνη λύση για την θεραπεία των δυσμενών οικονομικών εξελίξεων του παρελθόντος (Σχολή του Chicago)

Αποτελεσματικότητα κατά Pareto

Αποτελεσματικότητα κατά Pareto

Αποτελεσματικότητα κατά Pareto

Διαδικασία κατά Pareto αριστοποίησης

Και γραφικά

Προϋποθέσεις Pareto αριστοποίησης Ύπαρξη συνθηκών πλήρους ανταγωνισμού Απουσία δημοσίων αγαθών Απουσία εξωτερικών οικονομιών Απουσία ατελών αγορών Συνθήκες επαρκούς πληροφόρησης Απουσία κυκλικών διακυμάνσεων Ικανοποιητικοί ρυθμοί οικονομικής μεγέθυνσης Ακόμα και να πληρούνταν όλες οι προϋποθέσεις η κρατική παρέμβαση θα ήταν αναγκαία διότι η διανομή εισοδήματος θα ήταν κοινωνικά ανεπιθύμητη.

Αποτυχίες της αγοράς

Περιορισμοί αναδιανεμητικής πολιτικής κράτους Φόροι → μειώνουν αμοιβές συντελεστών παραγωγής → εξασθενούν τα κίνητρα για εργασία, αποταμίευση και επένδυση Μεταβιβαστικές πληρωμές → δημιουργούν εισόδημα χωρίς προσπάθεια εκ μέρους των δικαιούχων → αντικίνητρο για εργασία.

Βασικά ερωτήματα που ζητούν απάντηση

Βασικά ερωτήματα που ζητούν απάντηση

Βασικά ερωτήματα που ζητούν απάντηση

Βασικά ερωτήματα που ζητούν απάντηση

Το σύστημα τιμών

Επισκόπηση συστήματος τιμών

Επισκόπηση συστήματος τιμών

Σχήμα οικονομίας αγοράς

Σχήμα οικονομίας αγοράς

Σχήμα οικονομίας αγοράς

Οριακές συνθήκες κοινωνικής ευημερίας

Οριακές συνθήκες κοινωνικής ευημερίας

Οριακές συνθήκες κοινωνικής ευημερίας