ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ (1)

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ Αιφνίδια και σύντομη απώλεια συνείδησης που προκαλείται από ανεπαρκή εγκεφαλική αιμάτωση λόγω μειωμένης αιματικής ροής (κατά >50% φυσιολογικού) Η εγκεφαλική ισχαιμία προκαλεί παροδική εξασθένηση δυνάμεων και αδυναμία παραμονής στην όρθια θέση – κίνδυνος τραυματισμού λόγω πτώσης στο έδαφος Λιποθυμία είναι η επικείμενη αίσθηση απώλειας συνείδησης και η μειωμένη επαφή με το περιβάλλον Όταν η συγκοπτική κρίση δεν οφείλεται σε καρδιακά αίτια (κολποκοιλιακός αποκλεισμός, παροξυσμική ταχυκαρδία), οι αισθήσεις επανέρχονται γρήγορα, ιδίως αν ο ασθενής τοποθετηθεί σε οριζόντια θέση

ΑΙΤΙΑ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ (1) Καρδιακά νοσήματα (10% περιπτώσεων): μεγαλύτερη διάρκεια απώλειας συνείδησης-βαριά πρόγνωση: Οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου: αρρυθμία ή μείωση συσταλτικότητας Απόφραξη εκροής: στένωση αορτής, μύξωμα αριστερού κόλπου Κρίση Adams-Stokes: κολποκοιλιακός αποκλεισμός Ταχυαρρυθμίες (>160/λεπτό), βραδυαρρυθμίες (<40/λεπτό): π.χ. σύνδρομο νοσούντος φλεβοκόμβου – μείωση διαστολικής πλήρωσης κοιλιών Πνευμονική εμβολή, πρωτοπαθής πνευμονική υπέρταση, αποφρακτική μυοκαρδιοπάθεια, διαχωριστικό ανεύρυσμα αορτής

ΑΙΤΙΑ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ (2) Λιποθυμία σε νέα άτομα: Αιφνίδια αντανακλαστική μείωση περιφερικών αγγειακών αντιστάσεων λόγω stress (π.χ. θέα αίματος) Συχνή όταν το άτομο είναι όρθιο σε κλειστό χώρο και συνωστισμό Διέγερση παρασυμπαθητικού, πτώση Α.Π. και βραδυκαρδία που συνοδεύονται από ωχρότητα, εφίδρωση, ναυτία Σύνδρομο υποκλοπής υποκλειδίου: Στένωση υποκλειδίου αρτηρίας προ της έκφυσης της σπονδυλικής αρτηρίας Κατά την έντονη άσκηση του άνω άκρου, υποκλέπτεται αίμα από τη σπονδυλική και υποαρδεύεται το εγκεφαλικό στέλεχος (ελαιοχρωματιστές)

ΑΙΤΙΑ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ (3) Ορθοστατική υπόταση: Αστάθεια αγγειοκινητικών αντανακλαστικών, λίμναση αίματος στην περιφέρεια, μειωμένη φλεβική επαναφορά στη δεξιά κοιλία Πτώση Α.Π., ζάλη, αδυναμία, διαταραχές όρασης Ασθενείς που λαμβάνουν αντιυπερτασική θεραπεία, ηλικιωμένοι, ιδίως όσοι πάσχουν από αλκοολισμό, σακχαρώδη διαβήτη και νευρολογικές παθήσεις Συγκοπτική κρίση κατά τη νυκτερινή ούρηση: Ηλικιωμένοι, κατά την ούρηση ή αμέσως μετά Απότομη αγγειοδιαστολή λόγω αντανακλαστικού που ενεργοποιείται με την κένωση της κύστης

ΑΙΤΙΑ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ (4) Σύνδρομο καρωτιδικού κόλπου: Ευαισθησία καρωτιδικού κόλπου σε μηχανικό ερεθισμό (εξωτερική πίεση, στροφή της κεφαλής) Διέγερση παρασυμπαθητικού, βραδυκαρδία, αγγειοδιαστολή Παροδικά ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια: Στένωση αυλού σπονδυλοβασικών αρτηριών, λόγω αθηρωμάτωσης ή πίεσης (π.χ. εκφυλιστική σπονδυλοαρθρίτιδα) Συνοδεύεται από ζάλη, ίλιγγο, διπλωπία Μικροεμβολές ή θρομβώσεις μικρών εγκεφαλικών αγγείων: τα έμβολα σχηματίζονται σε βαλβιδοπάθειες ή κολπική μαρμαρυγή, οι θρόμβοι αποσπώνται από αθηρωματικές πλάκες της αορτής ή των καρωτίδων

ΑΙΤΙΑ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ (5) Λήψη φαρμάκων: αγγειοδιασταλτικά, διουρητικά Υπεραερισμός: λήψη σαλικυλικών, υποξία, ψυχογενή αίτια (υστερία): Συνοδεύεται από αίσθηση ψύξης και σύσφιξης στο στήθος, ζάλη, ξηρότητα στόματος Συγκοπτική κρίση λόγω βήχα: αύξηση ενδοθωρακικής πίεσης, μείωση φλεβικής επαναφοράς Διαχωριστικό ανεύρυσμα αορτής: απόφραξη καρωτίδων ή σπονδυλικών αρτηριών Νευραλγία γλωσσοφαρυγγικού: παρασυμπαθητικού τύπου, συνοδεύεται από πόνο στη βάση της γλώσσας, το φάρυγγα, τις αμυγδαλές και τα αυτιά

ΙΣΤΟΡΙΚΟ–ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ Διευκρίνιση συνθηκών και προδιαθεσικών παραγόντων: Προηγηθείσες κρίσεις, θερμό περιβάλλον, κύηση, υποογκαιμία, πυρετός, λήψη φαρμάκων Θέση-δραστηριότητα ασθενή, διάρκεια επεισοδίου, συνοδά συμπτώματα ΗΚΓ, μέτρηση σακχάρου αίματος, pH Διαφορική διάγνωση από: Κώμα: παρατεταμένη απώλεια συνείδησης Διαταραχή μεταβολισμού: υπογλυκαιμία Ζάλη, ίλιγγος: χωρίς απώλεια συνείδησης Επιληπτικοί σπασμοί: παρατεταμένοι, άλλα συμπτώματα

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ-ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

ΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΛΗΨΙΑΣ Χρόνια νευρολογική διαταραχή που εκδηλώνεται με επαναλαμβανόμενους σπασμούς λόγω παροξυσμικών αναξέλεγκτων εκφορτίσεων των νευρώνων εντός του ΚΝΣ (φαιά ουσία) Κλινικές εκδηλώσεις: ποικίλλουν από ισχυρές κινητικές συσπάσεις ως μια σύντομη περίοδο απώλειας συνείδησης – χαρακτηριστική η στερεότυπη & ανεξέλεγκτη/απρόβλεπτη φύση των κρίσεων 5% του πληθυσμού παρουσιάζει μια μεμονωμένη κρίση σε κάποια χρονική στιγμή 0,5-1% του πληθυσμού υποφέρει από επαναλαμβανόμενες κρίσεις = EΠΙΛΗΨΙΑ 70%: οι κρίσεις ελέγχονται ικανοποιητικά με τη μακροχρόνια λήψη φαρμάκων 30%: οι κρίσεις είναι τουλάχιστον εν μέρει ανθεκτικές στη θεραπευτική αγωγή

ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ (1) Εστιακές κρίσεις: απλή εστία στον εγκέφαλο με τοπική ηλεκτρική εκφόρτιση (αγγειακή νόσος / όγκος / απόστημα εγκεφάλου) εξάπλωση προς τη μια πλευρά του προσώπου ή ένα άκρο – όμοια εικόνα με έναρξη ημικρανίας ή παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο Γενικευμένοι τονικο-κλονικοί σπασμοί: συχνά προηγείται αύρα, ακολουθεί απώλεια συνείδησης, τονική δυσκαμψία, σύγχυση και αμνησία για την περίοδο της κρίσης τονική φάση: μόνιμη μυϊκή σύσπαση μικρής διάρκειας, απώλεια συνείδησης, άπνοια ιδιοπαθείς στα παιδιά (τραυματισμός/δυσχέρεια κατά τον τοκετό) ενήλικες: αγγειακή νόσος / όγκος εγκεφάλου, πυρετός, λοιμώξεις Κ.Ν.Σ., υπογλυκαιμία, αλκοολισμός, ενδοκρινικές διαταραχές, λήψη φαρμάκων

ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ (2) Status epilepticus: συνεχής επιληπτική δραστηριότητα, τόσο σε εστιακή όσο και σε γενικευμένη επιληψία οι σπασμοί συνεχίζονται για >30 λεπτά με κίνδυνο υποξίας, εγκεφαλικής βλάβης Κυριότερα αίτια: κληρονομικότητα, ενδομήτριες λοιμώξεις τραυματισμός ή ασφυξία κατά τον τοκετό, λοιμώξεις Κ.Ν.Σ., τοξικές ουσίες (αλκοόλ, αντικαταθλιπτικά, βαρέα μέταλλα), όγκοι-αιματώματα εγκεφάλου, αυτοάνοσες νόσοι Ιστορικό: λεπτομερής περιγραφή συμβάντος από ασθενή / συνοδούς τρόπος έναρξης, διάρκεια επεισοδίου, κατάσταση μετά την κρίση, πιθανοί τραυματισμοί ατομικό – οικογενειακό ιστορικό (αναγνώριση αιτίας) συχνότητα κρίσεων, τήρηση-επιπλοκές αντιεπιληπτικής αγωγής, άλλα φάρμακα Εργαστηριακός έλεγχος: ηλεκτρολύτες (ασβέστιο, μαγνήσιο), σάκχαρο, γενική-αέρια αίματος, τοξικολογική ούρων, ουρία, κρεατινίνη

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ (1) Εξασφάλιση αεραγωγού, επαρκής οξυγόνωση: τοποθέτηση μάσκας Αποφυγή δαγκώματος γλώσσας: τοποθέτηση μαλακού υλικού ανάμεσα στα δόντια (δεν βάζουμε το χέρι μας στο στόμα του ασθενή) – προσοχή να μη σπρωχθεί η γλώσσα προς τα πίσω Προστασία κεφαλής από τραυματισμούς: τοποθέτηση μαξιλαριού ή σταθεροποίηση ασκώντας πίεση με τα χέρια, ασθενής σε θέση ανάνηψης (πλάγια θέση) Κατά τη διάρκεια της κρίσης: Δεν εγκαταλείπουμε τον ασθενή Δε μετακινούμε τον ασθενή εκτός αν κινδυνεύει άμεσα η ζωή του Δεν προσπαθούμε να περιορίσουμε τις κινήσεις του Λήψη δειγμάτων αίματος: προσδιορισμός γλυκόζης, βιοχημικών, ανίχνευση φαρμάκων Αντιεπιληπτικά: IV φαινυτοϊνη (αντενδείκνυται στην κύηση), φαινοβαρβιτάλη, βενζοδιαζεπίνες

Ερωτήσεις που προκύπτουν μετά από μια κρίση με σπασμούς  Επιληψία ή όχι;  Εστιακή έναρξη;  Υπάρχουν ενδείξεις δυσλειτουργίας του ΚΝΣ;  Αναγνωρίζονται μεταβολικά αίτια ή συνέπειες;  Ποιες διαγνωστικές εξετάσεις απαιτούνται;  Ποιες θεραπευτικές παρεμβάσεις απαιτούνται;

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΕΠΙΛΗΠΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ (2) Συνήθεις λόγοι αποτυχίας αγωγής Χορηγούμενες δόσεις ανεπαρκείς ή διακοπή τους Αρρύθμιστοι εκλυτικοί παράγοντες (λοίμωξη, υποξία κλπ.) Επιπλοκές της κρίσης (υπερπυρεξία κλπ.)

Θεραπεία Status Epilepticus Άμεση χορήγηση γενικής αναισθησίας με προποφόλη ή θειοπεντάλη Εξασφάλιση επαρκούς αερισμού / O2 2-3 min Τοποθέτηση IV γραμμής με NS, λήψη αίματος 4-5 min Χορήγηση αντιεπιληπτικών: λοραζεπάμη (0,1 mg/kg) ή διαζεπάμη (0,2 mg/kg) IV 7-8 min Χορήγηση θειαμίνης, γλυκόζης, φαινυντοϊνης, πυριδοξίνης σε παιδιά <18 ετών 10 min Επανάληψη δόσης λοραζεπάμης ή διαζεπάμης αν επιμένουν οι σπασμοί 30-60 min Εφαρμογή ΗEΓ monitoring, εκτός αν σταματήσουν οι σπασμοί 40 min Συνεχής IV χορήγηση φαινοβαβιτάλης (0,75 mg/kg ανά min)

ΟΞΕΙΑ ΠΑΡΑΛΥΣΗ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ Αδυναμία κάτω άκρων, παραμονής σε όρθια θέση, ραχιαίο άλγος Οξείες νόσοι νωτιαίου μυελού: Συμπιεστικές: μεταστάσεις, αποστήματα Σ.Σ. – απαιτείται επειγόντως χειρουργική αντιμετώπιση Φλεγμονώδεις: σκλήρυνση κατά πλάκας – ειδική φαρμακευτική αγωγή Αγγειακό επεισόδιο (ισχαιμία) Σύνδρομο Guillain-Barre: Ανιούσα παράλυση, ξεκινά από τα κάτω άκρα, ανέρχεται προς το σώμα Πιθανή ραγδαία εξέλιξη (εντός ωρών), κίνδυνος προσβολής αναπνευστικών μυών – απαιτείται μηχανική υποστήριξη αναπνοής Εκτίμηση αισθητικότητας / κινητικότητας / λειτουργικότητας ουροδόχου κύστης (ανώδυνη επίσχεση ούρων)

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑΣ Κύρια συμπτώματα / σημεία: Πυρετός Κεφαλαλγία Αιμορραγικό εξάνθημα Αλλοίωση επιπέδου συνείδησης - σύγχυση Δυσκαμψία αυχένα ή ράχης Επιληπτικοί σπασμοί

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑΣ

ΤΥΠΟΙ-ΕΝΑΡΞΗ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑΣ Βακτηριακή: Εμφάνιση σε διάστημα 1-7 ημερών από την έκθεση και συμπτώματα από το αναπνευστικό (50%) Αιφνίδια εμφάνιση με κεφαλαλγία, σύγχυση, διαταραχές-απώλεια συνείδησης (30%, ασυνήθη τα αναπνευστικά συμπτώματα) Υποξεία εμφάνιση μετά από 1-3 εβδομάδες, προηγούνται αναπνευστικά συμπτώματα (20%) Η δυσκαμψία αυχένα-ράχης υπάρχει στο 80% αλλά συχνά είναι όψιμο εύρημα Ιογενής: Πρόδρομα συμπτώματα για μερικές ημέρες: κεφαλαλγία, κακουχία, πυρετός, ναυτία-έμετος, φωτοφοβία, νευρολογικά συμπτώματα Αιτιολογικοί παράγοντες: ιός παρωτίτιδας, coxsackie ή echo (εξάνθημα, πλευροδυνία), ερπητοϊοί (γεννητικών οργάνων)

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑΣ Εξασφάλιση αεραγωγού, οξυγόνωσης Εκτίμηση επιπέδου συνείδησης, αναγνώριση επιδείνωσης (GCS<13) Κατά το δυνατό ταχύτερη έναρξη αντιβιοθεραπείας: η επιδείνωση πιθανά να είναι ραγδαία Λήψη αιμοκαλλιεργειών, προετοιμασία για οσφυονωτιαία παρακέντηση, απομόνωση αιτιολογικού παράγοντα (ιογενής, βακτηριακή) Αντιμετώπιση τυχόν σπασμών: μείωση εξωτερικών ερεθισμάτων, αποφυγή τραυματισμού Aντιμετώπιση σηπτικού shock: χορήγηση ινότροπων Αντιμετώπιση τυχόν ενδοκράνιας υπέρτασης (έμετοι, υψηλή Α.Π., βραδυκαρδία, ετερόπλευρη μυδρίαση): Ανύψωση κεφαλής κατά 300 IV χορήγηση μανιττόλης, κορτικοστεροειδών Μηχανικός αερισμός (μείωση PCO2) Προστασία ατόμων στενού περιβάλλοντος, προσωπικού: λήψη προφυλακτικής αντιβιοθεραπείας

Bακτηριακή μηνιγγίτιδα (1) Con Samaan Bακτηριακή μηνιγγίτιδα (1) Χειρισμοί Επείγουσα κατάσταση – απαραίτητη η έγκαιρη διάγνωση & η ταχεία έναρξη κατάλληλης θεραπείας Εντατική υποστηρικτική θεραπεία - αποκατάσταση Προφύλαξη οικείων / μελών οικογένειας Γνωστοποίηση στους επαγγελματίες υγείας που συμμετείχαν Επιπλοκές Σηπτικό shock – διάχυτη ενδαγγειακή πήξη Εγκεφαλικό οίδημα Σπασμοί Φλεβική θρόμβωση Υποσκληρίδια διαρροή ΕΝΥ Υδροκεφαλία Πρόκληση εγκεφαλικής βλάβης, κώφωσης Con Samaan

Bακτηριακή μηνιγγίτιδα (2) Con Samaan Bακτηριακή μηνιγγίτιδα (2) Con Samaan