«Σχολείο ως χώρος Κοινωνικής Αλληλεπίδρασης» Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Καθηγήτρια: Αντιγόνη Άλμπα-Παπακωνσταντίνου Σοφία Αϊβαλιώτη Αικατερίνη Κάρδαρη

Αλληλεπιδράσεις στη σχολική τάξη Διαπροσωπικές σχέσεις στο σχολείο Σχέση Δασκάλου-Μαθητή Vygotsky Η ποιότητα της σχέσης βασικό στοιχείο εκπαιδευτικής διαδικασίας Edwards & Mercer διαδικασία γνωστικής κονωνικοποίησης μέσω της γλώσσας

Διαστάσεις που επηρεάζουν σχέσεις διασκάλου-μαθητή Οι καλές διαπροσωπικές σχέσεις ανάμεσα στον εκπαιδευτικό και τους μαθητές αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία θα οικοδομηθεί κάθε παιδαγωγικό ενέργημα Λειτουργική πλευρά (ελευθερία, σεβασμός, δημοκρατικότητα, πρωτοβουλίες κλπ) Συναισθηματικό περιεχόμενο (θετικά και αρνητικά συναισθήματα)

Σωστά και Λάθη στη σχέση δασκάλου-μαθητή Φιλική στάση Ελκυστικό-ενδιαφέρον υλικό Λόγος > δημιουργία κοινής αντίληψης Δομές εκπαίδευσης + κουλτούρα σχολείου + αντιλήψεις-νοοτροπίες ερήμην δασκάλου Αυξανόμενη θετική επίδοση Αποτελεσματική διδασκαλία Αποτελεσματική μάθηση

Λάθη Εκκίνηση- Απάντηση-Επανατροφοδότηση Ο εκπαιδευτικός προσδοκά συγκεκριμένη απάντηση Ο μαθητής δεν μιλά από ανασφάλεια μήπως κάνει λάθος Εμποδίζεται η συμμετοχή σε μια πραγματική ανταλλαγή Περιορισμένος χρόνος για να απαντήσει ο μαθητής Οι σχέσεις δεν είναι ισότιμες απρόσωπες και γραφειοκρατικές

Παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη των διαπροσωπικών σχέσεων Ατομικά γνωρίσματα μαθητών & εκπαιδευτικών φύλο μαθητών επίδοση μαθητών Κορίτσια πιο ευνοημένα Αγόρια πιο απόμακρα Υψηλές επιδόσεις Περισσότερες ευκαιρίες συμμετοχής Λήψη πρωτοβουλιών Γενικότερα ευνοημένοι Χαμηλές επιδόσεις Συχνότερη επίπληξη Λιγότερες ευκαιρίες συμμετοχής Περιορισμένη μαθησιακή υποστήριξη

Διαφοροποίηση των δύο φύλων στους δασκάλους Ηλικία εκπαιδευτικών Νέοι Δραστήριοι και ενηργητικοί Μεγαλύτερη θέληση προς τον μαθητή Θετικοί σε νέους τρόπους διδασκαλίας Παλιοί Τυπικές σχέσεις με μαθητές Δυσκολία κατανόησης των αναγκών τους Άρνηση σε κάθε καινοτομία Διαφοροποίηση των δύο φύλων στους δασκάλους Άντρες Καλύτερες σχέσεις με μεγαλύτερους μαθητές Ικανότεροι να επιβάλουν πειθαρχία Γυναίκες Καλύτερες σχέσεις με μικρά παιδιά

Β.Παράγοντες πλαισίου Επικοινωνία μεταξύ δασκάλων & δασκάλων-διευθυντή Ειλικρίνεια Σεβασμός Αμοιβαία προσπάθεια επίτευξης στόχων Επικοινωνία με την οικογένεια Οι γονείς επισκέπτονται το σχολείο Πληροφορούνται για την πρόοδο των παιδιών Πληροφορούν τους δασκάλους για τα παιδιά τους Σχολικό περιβάλλον Οικοδόμηση και διακόσμηση Διαρρύθμιση Αυλή

Παράγοντες που προσδιορίζουν τη σχολική τάξη Διάταξη χώρου Θέσεις συμμετεχόντων Διάταξη χρόνου Σειρά συμμετοχής Υλοποίηση μάθησης σε 2 επίπεδα Κοινωνική Μάθηση Περιεχόμενο Διδακτέας Ύλης

Σχέσεις σε σχολικό χώρο Εργασιακή πλευρά αφορά το ρόλο του καθενός μέσα στον οργανισμό Συναισθηματική - κοινωνική πλευρά πιο προσωπικά χαρακτηριστικά Κινούνται σε προδιαγεγραμμένα πλαίσια σχολική κοινότητα θεσμοθετημένη Συναγωνισμός Κριτήρια επίδοσης Κατάκτηση θέσης μέσα στην ομάδα

Ο ρόλος της ομάδας Στο σχολείο Ομάδα τάξης Ομάδα παρέας Αθλητική ομάδα Ομάδα καθηγητών Ομάδα εκπαιδευτικής ειδικότητας Στην παιδική ηλικία: πρώτες απόπειρες συμμετοχής σε ομάδα ομηλίκων Θετική επιρροή σε χαρακτήρα και συμπεριφορά Αρνητική επιρροή όταν απορρίπτεται

Άτυπη δομή της σχολικής τάξης Ομάδα τάξης Υποομάδες στην τάξη (peer group) Παίρνουν χαρακτηριστικά φιλικής κλίκας Παράγοντες που συντελούν στο σχηματισμό τους: Αντικειμενικοί (ηλικία,φύλο) Ψυχοκοινωνικοί Κοινωνιολογικοί Οικολογικοί Τυχαίοι Κούνερ: «Οι όμοιοι αρέσουν ο ένας στον άλλον. Οι διαφορετικοί βαριούνται ο ένας τον άλλον»

Κοινωνικά απομονωμένοι μαθητές Απλά αγνοούμενοι Αγνόηση από συμμαθητές Δεν κάνουν αισθητή την παρουσία τους Επιλέγουν ελάχιστους συμμαθητές Απορριπτόμενοι Έχουν αρκετές επιλογές (επαφές και συμπάθειες) ΑΛΛΑ επισύρουν περισσότερες απορρίψεις Πώς οι ενήλικες επηρεάζουν τις σχέσεις των ομηλίκων Αίσθηση ομοιότητας και ισότητας Έλλειψη άμεσου ελέγχου ενηλίκων Αίσθηση ιδιωτικού χώρου και αμοιβαιότητας Αξίες και πρότυπα που έχουν μεταφερθεί από ενήλικες, όχι όμως αυτούσια

Σχέσεις μεταξύ συμμαθητών πολυπληθέστερες Μεγαλύτερη βαρύτητα ισότιμες συντροφικές Καλύτερη συναισθηματική κατάσταση στην ομάδα : καλύτερη απόδοση των μελών ως άτομα

Το Διάλειμμα ως ώρα Κοινωνικής Αλληλεπίδρασης Κοινές δραστηριότητες και μοντέλα επικοινωνίας Δημιουργία και διάλυση σχέσεων Δημιουργία κοινών εμπειριών Χώρος παιχνιδιού και ευχαρίστησης Χώρος επιθετικότητας και συγκρούσεων