Εισαγωγή στη Νοσηλευτική Εξέλιξη της Νοσηλευτικής στο διεθνή χώρο και στην Ελλάδα ΖΥΓΑ ΣΟΦΙΑ

Προϊστορική εποχή άσκηση νοσηλευτικής φροντίδας: γερόντισσες, μάγισσες, ιερείς και γιατροί Γερόντισσες: περιποίηση ασθενών και τραυματιών- Μέσα: αφεψήματα και καταπραϋντικά-εξορκισμοί Μάγισσες: νοσηλεία σωματικά ή ψυχικά αρρώστων Μέσα: μαγικές ενέργειες, χειρονομίες, εξορκισμοί, χοροί, ακατάληπτες λέξεις, βότανα, επικλήσεις δαιμόνων, φυλακτά

Προϊστορική εποχή Ιερείς: ως μύστες και εκφραστές της βούλησης του θεού είχαν την αποκλειστικότητα στη θεραπεία των ασθενών στο όνομα των ουράνιων δυνάμεων Ιατροί: εγκατεστημένοι στα ανάκτορα των βασιλέων - μαγικά στοιχεία Ιπποκράτης:πατέρας Ιατρικής Θέτει την Ιατρική και τη Νοσηλευτική σε επιστημονικές βάσεις- απορρίπτει στοιχεία μαγικά και δεισιδαιμονίες

Αρχαίοι πολιτισμοί Αίγυπτος :μαγικά στοιχεία ιατρική και χειρουργική ασκείται από ιερείς-γιατρούς (ασχολούνται με τις πρακτικές όψεις της νόσου) και ιερείς-μάγους(υπνωτισμό,έλεγχο του νου) Βαβυλώνα:πολιτισμός Σουμερίων -ανάπτυξη αστρολογίας Ινδίες: Νοσηλευτική ιδιαίτερο-ξεχωριστό επάγγελμα από την Ιατρική- άνδρες νοσηλευτές –σπάνια γυναίκες μεγάλοι σε ηλικία συστατικά στοιχεία θεραπείας αρρώστου: ιατρός-νοσηλευτής-φάρμακο- κινητοποίηση αρρώστου

Αρχαία Ελλάδα Ασκληπιεία: ναοί-θεραπευτήρια (>300)-λειτουργούσαν έως και το 5ο αι μ.Χ. Θεραπεία:συνδυασμός πρακτικών και πνευματικών τεχνικών Άβατον:κυρίως ναός- για να γίνει δεκτός ο άρρωστος έπρεπε να εξαγνιστεί Κυριότερη θεραπεία: ενύπνωση (η αιτία της ασθένειας εμφανιζόταν στα όνειρα)

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Χριστιανισμός: σπουδαιότατος παράγοντας ανάπτυξης της Νοσηλευτικής Διαδόθηκαν και εμπεδώθηκαν οι έννοιες: αγάπη, φιλανθρωπία, αλληλοβοήθεια, ισότητα ανθρώπων ανεξάρτητα από γένος, φυλή, έθνος, θρησκεία Διάκονοι και Διακόνισσες (1ο αι μ.Χ.):άτομα υψηλής κοινωνικής θέσης με οικονομική ευχερεια που εκπαιδεύονται και μυούνται. Παράλληλα με τα εκκλησιαστικά τους καθήκοντα ασκούσαν και τη νοσηλευτική

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Βυζάντιο-Μοναστήρια: καταφύγια για φτωχούς και ασθενείς- στους περιβόλους τους είχαν χτιστεί νοσοκομεία στα οποία παρεχόταν συστηματική νοσηλεία Εξέχουσες προσωπικότητες Φοίβη:η πρώτη διακόνισσα Νοσηλεύτρια Άγιος Βασίλειος Ολυμπιάδα:πρότυπο νοσηλεύτριας που διακρίθηκε για τις υπηρεσίες της στην ανακούφιση των ασθενών Γαληνός Αγ. Ανάργυροι

ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ Η Νοσηλευτική ασκείται σε μοναστήρια Στην κοινότητα ασκείται από γυναίκες μεγάλης ηλικίας (σοφές) : ρόλος νοσηλεύτριας, φαρμακοποιού, γιατρού και μαίας. 12ος αι. διωγμός σοφών με την εξάπλωση της ιεράς εξέτασης 10ος αι. Σταυροφορίες:ιδρύονται από τα τάγματα των Ιπποτών νοσοκομεία στο δρόμο προς την Ιερουσαλήμ και την Ευρώπη

ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ Ιπποτικά Νοσηλευτικά τάγματα: επιφορτίζονται με νοσηλευτικά καθήκοντα- επανδρώνουν νοσοκομεία και φέρουν όπλα Γυναικεία Νοσηλευτικά τάγματα ( τα μέλη τους περνούν από διαδικασίες μύησης και ασχολούνται με την περίθαλψη) Ίδρυση κοσμικών νοσηλευτικών ταγμάτων:οι κοσμικοί νοσηλευτές ορκίζονται πίστη στα ιδεώδη της Νοσηλείας και αφοσίωση στους αδύναμους Νοσηλευτικά τάγματα Δομινικανών (1170-1221 μ.Χ) Νοσηλευτικά τάγματα Αγ. Φραγκίσκου Ασίζης (1182-1226 μ.Χ) Αγ. Κλάρα της Ασίζης και το τάγμα της (1194-1253 μ.Χ) Αγ. Ελισάβετ: προστάτιδα αγία της Νοσηλευτικής.Τιμάται την 19 Νοεμβρίου (1207-1231 μ.Χ)

Επανάσταση Λουθήρου- Προτεσταντισμός Επανάσταση Λουθήρου- Προτεσταντισμός Κλείνουν τα μοναστήρια και τα περισσότερα νοσοκομεία (μέσα 16ου αι) Οι μοναχοί και οι μοναχές διώκονται Απαγορεύεται η άσκηση της Νοσηλευτικής από άνδρες Αγγλία : Ερρίκος ο 8ος δημιουργεί το Αγγλικανικό Δόγμα και για να απορροφήσει πόρους από την εκκλησία κλείνει όλα τα νοσοκομεία (1538-1540). Μετά από πίεση του λαού ανοίγουν 5 από αυτά (1553) Νοσοκομεία: μεταμορφώνονται σε παραπήγματα Άποροι, πρώην κατάδικοι και πρώην ασθενείς γίνονται οι νοσηλευτές

Νεώτερη εποχή Florence Nightingale: χάραξε το δρόμο για την ορθή τοποθέτηση του νοσηλευτικού επαγγέλματος, την κοινωνική καταξίωση και αναγνώριση, την αναγωγή του έργου σε κοινωνικό λειτούργημα και τη συστηματοποίηση της νοσηλείας σε βάσεις επιστημονικές

Florence Nightngale Γεννήθηκε στη Φλωρεντία την 12 Μαΐου 1820 από Άγγλους αριστοκράτες γονείς 17 ετών : ανάγκη να αφιερωθεί στην ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου Σπούδασε Νοσηλευτική στη σχολή διακονισσών στο Kaiserwerth και σε νοσοκομεία στην Αγγλία και τη Γαλλία Προϊσταμένη στο νοσοκομείο King College Οργάνωση υγειονομικής υπηρεσίας στον διεξαγόμενο πόλεμο της Κριμαίας της Αγγλίας, Γαλλίας και Τουρκίας κατά της Ρωσίας

Florence Nightingale Κωνσταντινούπολη: οργάνωσε νοσοκομείο με 1500 ασθενείς και τραυματίες και μείωσε τη θνησιμότητα από 42% σε 22% Έγινε αντικείμενο λατρείας. Ένας Άγγλος στρατιώτης γράφει:…..με το λυχνάρι στο χέρι περιέρχεται τις νύχτες στους σκοτεινούς θαλάμους μας…..εμείς ασπαζόμαστε τη σκιά της, που πέφτει στο προσκεφάλι μας

Florence Nightingale Ο Αγγλικός λαός την τίμησε για τις ανεκτίμητες υπηρεσίες της 1860: λειτουργία σχολής Νοσοκόμων στο όνομά της στο νοσοκομείο του Αγίου Θωμά 12 Μαΐου : Παγκόσμια Ημέρα Νοσηλευτών

Συγγραφικό έργο Florence Nightingale Σημειώματα επί των νοσοκομείων Σημειώματα επί της Νοσηλείας Σημειώσεις Νοσηλευτικής Η φροντίδα του βρέφους Οδηγίες και κανόνες για την υγιεινή και τη νοσηλεία και εξειδίκευση νοσηλευτριών

Ορισμός Νοσηλευτικής Να έχεις την ευθύνη για την προσωπική υγεία κάποιου…..η Νοσηλευτική δεν έχει παρά να θέσει το άτομο στη βέλτιστη θέση ώστε η φύση να δράσει θεραπευτικά πάνω του……….υπηρεσία στο Θεό για την ανακούφιση του ανθρώπου (Nightingale,1859)

Σχολή συστήματος Nightingale Οι υποψήφιες νοσηλεύτριες πρέπει να εκπαιδεύονται σε νοσοκομείο τεχνικά οργανωμένο,ώστε να εξυπηρετεί το σκοπό της άρτιας θεωρητικά και πρακτικά συγκρότησης στην τέχνη της νοσηλεύτριας Οι υποψήφιες νοσηλεύτριες πρέπει να διαμένουν μέσα στη Σχολή όπου το ειδικό περιβάλλον επιδρά ώστε να διαμορφώσουν ήθος, χαρακτήρα και γενικά προσωπικότητα ικανής νοσηλεύτριας

Florence Nightingale Άφησε την τελευταία της πνοή τον Αύγουστο του 1910 Το έργο της ακολούθησαν : οι ΗΠΑ 1872 “New England Hospital’’ στη Βοστόνη και η Ελλάδα το 1875 στο νοσοκομείο “Ο Ευαγγελισμός’’

Ελλάδα Βασίλισσα Όλγα:θέτει το θεμέλιο λίθο στη συστηματική νοσηλευτική εκπαίδευση της νεώτερης Ελλάδας Φιλανθρωπική δράση: Αμαλιείον Ορφανοτροφείο κορασίδων- Φιλεκπαιδευτικήν Εταιρία-Αδελφότητα – Εφηβείον Ίδρυσε τον πρώτο πυρήνα του Ευαγγελισμού. Πρώτη φορά ιδρύεται νοσοκομείο με αρχικό και κύριο σκοπό την εκπαίδευση των νοσηλευτών και ονομάστηκε ‘’Νοσοκομικόν Παιδευτήριον’’ Ίδρυσε τον ‘’Οίκο της Αγίας Όλγας’’ : οι μαθήτριες έπαιρναν άρτια θεωρητική και πρακτική μόρφωση

ΕΡΥΘΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Ιδέα ίδρυσης: Γάλλος ανθρωπιστής Ερρίκος Ντυνάν- επιστράτευσε χωρικούς και εθελοντές και κατήγγειλε τη φρίκη του πολέμου και εισηγήθηκε την ίδρυση ενός ιδρύματος προστασίας και περίθαλψης 22 Αυγούστου 1864 υπογράφηκε η σύμβαση της Γενεύης από εκπροσώπους 12 χωρών Ελλάδα : Βασίλισσα Όλγα υπέγραψε τον Ιανουάριο 1865 την πρώτη Σύμβαση της Γενεύης και ιδρύθηκε ο ‘’Ελληνικός Σύλλογος του Ερυθρού Σταυρού’’ που επισημοποιήθηκε με Βασιλικό Διάταγμα

Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός Δραστηριότητες Σταθμός πρώτων βοηθειών Νοσοκομείο: 1930 Οργάνωση ελληνίδων εθελοντριών νοσοκόμων ‘’Σαμαρείτισσσες’’: 1931 Σχολή Νοσοκόμων και Επισκεπτριών Κέντρα αντιφυματικού αγώνα

Ελλάδα : σημαντικοί σταθμοί 1918: ίδρυση 5 νοσοκομείων για πρόσφυγες από Πόντο 1922: 1,5 εκ. πρόσφυγες από την μικρασιατική καταστροφή 1930: λειτουργία ΕΕΣ 1946:ίδρυση Σχολής Αξιωματικών Αδελφών και Νοσοκόμων 1947:Ίδρυση αδελφότητας ‘’Ευνίκη’’

Ελλάδα : σημαντικοί σταθμοί 1948:Τμήμα Νοσηλευτών στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας 1951-1964: Ίδρυση Σχολών Νοσηλευτικής σε Νοσοκομεία 1970: ΚΑΤΕ-ΚΑΤΕΕ, ΜΤΕΝΣ 1983: Σχολές ΤΕΙ 1979: ίδρυση Νοσηλευτικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών 1987: εισαγωγή αποφοίτων Λυκείου στη Νοσηλευτική του Πανεπιστημίου Αθηνών

Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστημίου Αθηνών Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστημίου Αθηνών 1979: ίδρυση Νοσηλευτικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών(ΠΔ 184/79, ΠΔ562/80 ως τμήμα τετραετούς φοίτησης στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ και η λειτουργία του άρχισε το ακαδημαϊκό έτος 1980-81 1983-84: λειτουργεί ως τμήμα ισότιμο με τα άλλα τμήματα του ΕΚΠΑ σύμφωνα με το Νόμο πλαίσιο για τα ΑΕΙ(1268/82), την 2424/83 απόφαση ΣτΕ,την ΒΙ.959/22.8.83 Υπουργική Απόφαση και την από 29.7.83 απόφαση της Συγκλήτου του ΕΚΠΑ Εντάχθηκε στη Σχολή Επιστημών Υγείας του Παν. Αθηνών . ΠΔ 160/84,410/87 Λειτουργεί ως ανεξάρτητο τμήμα ύστερα από την 32/90 απόφαση του ΣτΕ

Διεθνές Συμβούλιο Νοσηλευτών, ICN Ιδρύθηκε το 1899 Οι νοσηλεύτριες που ίδρυσαν το ICN συμμετείχαν σε ένα διεθνές κίνημα γυναικών που ζητούσε αναγνώριση των γυναικείων επιτευγμάτων στην κοινωνία και το δικαίωμα στην ψήφο Πρωτοπόρες: Ethel Gordon Fenwick(Αγγλία), Lavinia Dock (ΗΠΑ) και Agnes Karll (Γερμανία) Κοινός στόχος: ίδρυση της πρώτης παγκοσμίως Διεθνούς Οργάνωσης για τους επαγγελματίες υγείας και για τις γυναίκες Σήμερα απαριθμεί 118 κράτη μέλη και αποτελεί τον παγκόσμιο φορέα της Νοσηλευτικής