Μέλος Δ. Σ. Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος Business Integrity Forum “H Σημασία της Επιχειρηματικής Ακεραιότητας και της Χρηστής Εταιρικής Διακυβέρνησης” Τάκης Αθανασόπουλος Πρόεδρος, ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ Πρόεδρος, ΙΟΒΕ Μέλος Δ. Σ. Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος Αθήνα, 22 Σεπτεμβρίου, 2016 Κυρίες και Κύριοι, Σας καλωσορίζω και εγώ στην σημερινή μας εκδήλωση. Θα ξεκινήσω την ομιλία μου γι’ αυτό το τόσο πολύ όχι μόνο ενδιαφέρον αλλά και κρίσιμο για όλους μας θέμα με έναν πίνακα που ετοίμασα/προετοίμασα/σχεδίασα, ο οποίος παρουσιάζει τις χώρες της Ευρώπης υπό το πρίσμα τριών διαφορετικών δεικτών

Οι χώρες της Ευρώπης υπό το πρίσμα τεσσάρων διαφορετικών δεικτών: - Οι χώρες της Ευρώπης υπό το πρίσμα τεσσάρων διαφορετικών δεικτών: - Χώρες Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς (PCI) Δείκτης Οικονομικής Ελευθερίας (IEF)  Χώρες Φιλικές στο Επιχειρείν (BfB)  Δείκτης Ανταγωνιστικότητας (GCI) 2015 2010 Μεταβολή 2016 2011 Δανία 1 - 21  15 ↓6 12 9 ↓3 Φινλανδία 2 4 ↑2 20  11 ↓9 6 8 7 ↓1 Σουηδία 3 ↑1 38  39 5 ↓7 Ολλανδία 25  30 ↑5 ↑3 Νορβηγία 10 32 35 11 14 Ελβετία Λουξεμβούργο 23  20 24 ↓4 Γερμανία 15 30  21 18 Ην. Βασίλειο ↑10  8 ↓2 Ισλανδία 13 75  70 ↓5 29 31 Βέλγιο 22 ↑7  43 ↑11 19 Αυστρία 16 28  19 Ιρλανδία  25 ↑20 Γαλλία 57 42 ↓15 Εσθονία 26 33 Πορτογαλία ↑4  59 ↑24 46 ↑8 Πολωνία 41 40  53 ↑13 36 39 Κύπρος 55  18 ↓37 65 ↓25 Λιθουανία ↑14  24 ↑9 17 47 Σλοβενία 27 ↓8 97  74 ↓23 59 45 ↓14 Ισπανία 49  54 Μάλτα 37  33 ↑16 48 50 Τσεχία 53  46 ↑15 Λετονία ↑19 60 ↑33 44 69 ↑25 Ουγγαρία ↓42 63 52 ↓11 Σλοβακία  13 ↓26 67 Κροατία 81 89 77 Ελλάδα 58 78 86  81 83 Ρουμανία  48 ↑26 Ιταλία 61 43 Βουλγαρία 73 ↓17 54 70 Slide 2

H Σημασία της Επιχειρηματικής Ακεραιότητας και της Χρηστής Εταιρικής Διακυβέρνησης Χώρες Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς (PCI) Δείκτης Οικονομικής Ελευθερίας (IEF)  Χώρες Φιλικές στο Επιχειρείν (BfB)  Δείκτης Ανταγωνιστικότητας (GCI) 2015 2010 Μεταβολή 2016 2011 Δανία 1 - 21  15 ↓6 12 9 ↓3 Φινλανδία 2 4 ↑2 20  11 ↓9 6 8 7 ↓1 Σουηδία 3 ↑1 38  39 5 ↓7 Ολλανδία 25  30 ↑5 ↑3 Νορβηγία 10 32 35 11 14 Ελβετία Λουξεμβούργο 23  20 24 ↓4 Γερμανία 15 30  21 18 Ην. Βασίλειο ↑10  8 ↓2 Ισλανδία 13 75  70 ↓5 29 31 Βέλγιο 22 ↑7  43 ↑11 19 Αυστρία 16 28  19 Ιρλανδία  25 ↑20 Γαλλία 57 42 ↓15 Εσθονία 26 33 Πορτογαλία ↑4  59 ↑24 46 ↑8 Πολωνία 41 40  53 ↑13 36 39 Κύπρος 55  18 ↓37 65 ↓25 Λιθουανία ↑14  24 ↑9 17 47 Σλοβενία 27 ↓8 97  74 ↓23 59 45 ↓14 Ισπανία 49  54 Μάλτα 37  33 ↑16 48 50 Τσεχία 53  46 ↑15 Λετονία ↑19 60 ↑33 44 69 ↑25 Ουγγαρία ↓42 63 52 ↓11 Σλοβακία  13 ↓26 67 Κροατία 81 89 77 Ελλάδα 58 78 86  81 83 Ρουμανία  48 ↑26 Ιταλία 61 43 Βουλγαρία 73 ↓17 54 70 Με μια προσεκτική ματιά στα στοιχεία που παρατίθενται, εύκολα διακρίνουμε τέσσερις διαφορετικές ομάδες κρατών. Slide 3

Πρώτη ομάδα Χώρες με την μικρότερη διαφθορά, αυτές οι οποίες θεωρούνται φιλικές στο επιχειρείν και έχουν την μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα Χώρες Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς (PCI) Δείκτης Οικονομικής Ελευθερίας (IEF)  Χώρες Φιλικές στο Επιχειρείν (BfB)  Δείκτης Ανταγωνιστικότητας (GCI) 2015 2010 Μεταβολή 2016 2011 Δανία 1 - 21  15 ↓6 12 9 ↓3 Φινλανδία 2 4 ↑2 20  11 ↓9 6 8 7 ↓1 Σουηδία 3 ↑1 38  39 5 ↓7 Ολλανδία 25  30 ↑5 ↑3 Νορβηγία 10 32 35 11 14 Ελβετία Λουξεμβούργο 23  20 24 ↓4 Γερμανία 15 30  21 18 Ην. Βασίλειο ↑10  8 ↓2 Με μια προσεκτική ματιά στα στοιχεία που παρατίθενται στον πίνακα, εύκολα θα διακρίνουμε τέσσερις διαφορετικές ομάδες κρατών. Η πρώτη ομάδα είναι οι χώρες με την μικρότερη διαφθορά, την μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα και αυτές οι οποίες θεωρούνται φιλικές στο επιχειρείν. Δεν είναι μόνο οι καλύτερες της Ευρώπης αλλά και συγκαταλέγονται στις 10 καλύτερες σε όλον τον κόσμο. Οι χώρες αυτές είναι: Δανία, Φινλανδία, Σουηδία, Ολλανδία, Ελβετία, Νορβηγία, Λουξεμβούργο, Γερμανία, Ην. Βασίλειο. Slide 4

Δεύτερη ομάδα Χώρες με αξιόλογες επιδόσεις, που όμως έχουν αρκετά περιθώρια βελτίωσης Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς (PCI) Δείκτης Οικονομικής Ελευθερίας (IEF)  Χώρες Φιλικές στο Επιχειρείν (BfB)  Δείκτης Ανταγωνιστικότητας (GCI) 2015 2010 Μεταβολή 2016 2011 Ισλανδία 13 11 ↓2 75  70 ↓5 29 31 ↑2 Βέλγιο 15 22 ↑7 32  43 ↑11 19 - Αυστρία 16 ↓1 28  19 ↓9 23 18 Ιρλανδία 14 ↓6 5  25 ↑20 4 24 ↑5 Γαλλία 25 57 42 ↓15 ↓7 Εσθονία 26 ↑3  15 ↓4 30 33 Στην δεύτερη ομάδα : συγκαταλέγονται χώρες με αξιόλογες επιδόσεις, έχουν όμως αρκετά περιθώρια βελτίωσης. Οι χώρες αυτές είναι: Ισλανδία, Βέλγιο, Αυστρία, Ιρλανδία, Γαλλία, Εσθονία. Slide 5

Τρίτη ομάδα Η ομάδα με μερικές ανερχόμενες οικονομίες της Ευρώπης Τρίτη ομάδα Η ομάδα με μερικές ανερχόμενες οικονομίες της Ευρώπης Χώρες Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς (PCI) Δείκτης Οικονομικής Ελευθερίας (IEF)  Χώρες Φιλικές στο Επιχειρείν (BfB)  Δείκτης Ανταγωνιστικότητας (GCI) 2015 2010 Μεταβολή 2016 2011 Πορτογαλία 28 32 ↑4 35  59 ↑24 16 38 46 ↑8 Πολωνία 30 41 ↑11 40  53 ↑13 36 39 ↓2 Κύπρος ↓4 55  18 ↓37 31 65 ↓25 Λιθουανία ↑14 15  24 ↑9 17 47 Σλοβενία 27 ↓8 97  74 ↓23 20 59 45 ↓14 Ισπανία ↓6 49  54 ↑5 33 42 Μάλτα 37 -  33 ↑16 48 50 ↑2 Τσεχία 53  46 ↑15 Λετονία ↑19 60 ↑33 44 69 ↑25 Στην τρίτη ομάδα συγκαταλέγονται οι ανερχόμενες οικονομικές δυνάμεις όπως αυτές του δυτικού νότου. Μερικές, εκδημοκρατίσθηκαν τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια και θεωρούνται από τις πλέον προοδευτικές. Οι χώρες αυτές είναι: Πορτογαλία, Πολωνία, Κύπρος, Λιθουανία, Σλοβενία, Ισπανία, Μάλτα, Τσεχία, Λετονία. Slide 6

Τέταρτη ομάδα Χώρες κυρίως της νοτιοανατολικής Ευρώπης με υψηλούς δείκτες αντίληψης διαφθοράς Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς (PCI) Δείκτης Οικονομικής Ελευθερίας (IEF)  Χώρες Φιλικές στο Επιχειρείν (BfB)  Δείκτης Ανταγωνιστικότητας (GCI) 2015 2010 Μεταβολή 2016 2011 Ουγγαρία 50 - 57  15 ↓42 42 63 52 ↓11 Σλοβακία 59 ↑9 39  13 ↓26 41 67 60 ↓7 Κροατία 81 89 ↑8 46 77 Ελλάδα 58 78 ↑20 86  81 ↓5 83 ↑2 Ρουμανία 69 ↑11 22  48 ↑26 44 53 ↑14 Ιταλία 61  70 ↑1 35 43 48 ↑5 Βουλγαρία 73 ↑4 45 28 ↓17 54 70 ↑16 Τέταρτη ομάδα: Χώρες κυρίως της νοτιοανατολικής Ευρώπης Σλοβακία, Ουγγαρία, Κροατία, Ελλάδα, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ιταλία Slide 7

Η πρώτη ομάδα : Δανία, Φινλανδία, Σουηδία, Ολλανδία, Ελβετία, Νορβηγία, Γερμανία. (ανεπτυγμένες οικονομίες και φιλικές στο επιχειρείν της Ευρώπης αλλά και του κόσμου) Στην δεύτερη ομάδα : Ην. Βασίλειο, Λουξεμβούργο, Ισλανδία, Ιρλανδία, Αυστρία, , Βέλγιο, Γαλλία, Εσθονία. (χώρες με αξιόλογες επιδόσεις, έχουν όμως αρκετά περιθώρια βελτίωσης) Στην τρίτη ομάδα : Σλοβενία, Κύπρος, Ισπανία, Πορτογαλία, Μάλτα, Πολωνία, Λιθουανία, Τσεχία, Λετονία (ανερχόμενες οικονομικές δυνάμεις όπως αυτές του δυτικού νότου, εκδημοκρατίσθηκαν τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια και θεωρούνται από τις πλέον προοδευτικές Τέταρτη ομάδα : Χώρες κυρίως της νοτιοανατολικής Ευρώπης Σλοβακία, Ουγγαρία, Ιταλία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα, Κροατία Slide 8

ΔΙΑΦΘΟΡΑ: Μεγάλο κόστος για τις επιχειρήσεις H διαφθορά έχει μεγάλο κόστος για τις επιχειρήσεις. Επιχειρήσεις χάνουν έργα εξαιτίας της διαφθοράς. Η καταπολέμηση της διαφθοράς αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Διεθνείς μελέτες έχουν δείξει ότι η διαφθορά έχει μεγάλο κόστος για τις επιχειρήσεις. Το 1/3 των συμμετεχόντων σε αυτές υποστηρίζουν ότι έχουν χάσει έργα από διεφθαρμένους συμμετέχοντες. Για πολλές πολυεθνικές σήμερα η εφαρμογή προγραμμάτων καταπολέμησης διαφθοράς αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Slide 9

Οι Συνέπειες της Διαφθοράς στον Επιχειρηματικό Κόσμο και στον Τομέα των Επενδύσεων Ματαίωση συγχωνεύσεων εξαιτίας φαινομένων διαφθοράς Η εμπλοκή διοικητικών στελεχών είναι απαραίτητη για την επιτυχία των Εταιρικών προγραμμάτων εναντίον της διαφθοράς Οι επιχειρήσεις δεν πρέπει να ενδίδουν σε τακτικές διαφθοράς. Το 1/3 των επιχειρήσεων δεν επενδύουν σε χώρες με αυξημένη διαφθορά. Μεγάλο ποσοστό επιχειρήσεων εγκαταλείπουν επενδυτικές ευκαιρίες σε μια χώρα λόγω αυξημένης διαφθοράς. Η αυστηρή νομοθεσία κατά της διαφθοράς δεν αποδίδει άμεσα. Σύμφωνα με μελέτη της Control Risk, 27% των συγχωνεύσεων ματαιώνονται επειδή ο εξωτερικός έλεγχος πιστοποιεί φαινόμενα διαφθοράς. Εταιρικά προγράμματα εναντίον της διαφθοράς αποτυγχάνουν αν δεν έχουν την άμεση εμπλοκή και υποστήριξη των διοικητικών στελεχών. Όταν οι επιχειρήσεις ενδίδουν στην αποδοχή πληρωμής μικροποσών για ταχύτερη διευκόλυνση, δυσκολεύουν την εφαρμογή επιχειρησιακής πολιτικής εναντίον της διαφθοράς. Η διαφθορά σε μια χώρα δεν εμποδίζει όλες τις επιχειρήσεις να επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν σε αυτήν. Μόνο το 1/3 των επιχειρήσεων δεν επενδύουν. Στην έρευνα της Control Risk, πάνω από το 40% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι ο κίνδυνος διαφθοράς ήταν ο βασικός λόγος που εγκατέλειψαν μια επενδυτική ευκαιρία σε μια χώρα. Στις Γαλλικές εταιρείες το ποσοστό υπερβαίνει το 50%. Η γενική αντίληψη είναι ότι η αυστηρή νομοθεσία κατά της διαφθοράς αποδίδει ναι μεν αποτελέσματα αλλά με αργό ρυθμό. Slide 10

Μελέτες για τα Προγράμματα Συμμόρφωσης Μελέτες έχουν δείξει ότι προγράμματα συμμόρφωσης με τους κανόνες του ορθού επιχειρείν φέρνουν επιθυμητά αποτελέσματα μετά από μια περίοδο συστηματικής εφαρμογής τους. Slide 11

Μέτρα και Πολιτικές Πρόληψης και Συμμόρφωσης Σήμερα οι περισσότερες χώρες έχουν πολιτικές που απαγορεύουν τη δωροδοκία. Σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, ΗΒ και Γερμανία περισσότερες από το 50% των επιχειρήσεων έχουν πολιτικές που απαγορεύουν τη δωροδοκία. Slide 12

Μέτρα και Πολιτικές Πρόληψης και Συμμόρφωσης Οι πολιτικές πρόληψης και συμμόρφωσης της διαφθοράς χρειάζονται αποτελεσματική επικοινωνία. Τηλεφωνικές γραμμές Whistle Blowing: ένα σημαντικό εργαλείο καταπολέμησης της διαφθοράς. Οι πολιτικές συμμόρφωσης όμως δεν θα έχουν τον αναμενόμενο αντίκτυπο αν δεν συνοδευτούν από αποτελεσματικά προγράμματα επικοινωνίας. Και σε αυτόν τον τομέα οι επιχειρήσεις των ΗΠΑ, ΗΒ, Γερμανία και Γαλλία πρωτοπορούν. Περισσότερες από το 75% των επιχειρήσεων των χωρών αυτών εφαρμόζονται προγράμματα συμμόρφωσης με πρακτικές καταπολέμησης της διαφθοράς. Ένα από τα πιο αποτελεσματικά προγράμματα καταπολέμησης διαφθοράς είναι οι τηλεφωνικές γραμμές Whistle Blowing. Πολλές εταιρείες ανεπτυγμένων οικονομιών, όπως είναι οι ΗΠΑ, ΗΒ, Γερμανία και Γαλλία , αλλά και εταιρείες αναπτυσσόμενων οικονομιών όπως της Κίνας και της Ινδονησίας, έχουν εσωτερικά και εξωτερικά προγράμματα Whistle Blowing Slide 13

BUSINESS INTEGRITY FORUM Οι εταιρείες οφείλουν να ενσωματώσουν στη στρατηγική τους την καταπολέμηση της διαφθοράς. Τα κρατικά προγράμματα κατά της διαφθοράς, είναι σημαντικά, όμως δεν έχουν πάντοτε το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Χρειάζονται κίνητρα, που να ενθαρρύνουν και να εμψυχώνουν στελέχη και εργαζομένους. Οι επιχειρήσεις, συνεργαζόμενες με εξειδικευμένους φορείς, πρέπει να δημιουργήσουν το δικό τους πρόγραμμα. Απαραίτητη μια ξεκάθαρη δέσμευση για συμμόρφωση με πρακτικές καταπολέμησης διαφθοράς Αναγκαία μία επιχειρησιακή κουλτούρα όπου τα στελέχη της επιχείρησης απορρίπτουν αιτήματα για πληρωμές διευκόλυνσης. Στις μέρες μας, καθώς νέοι νόμοι επιτάσσουν ολοένα και πιο συστηματικούς ελέγχους στη λειτουργία των εταιριών, η πρόληψη της διαφθοράς και της δωροδοκίας κατατάσσεται πλέον ανάμεσα στις βασικές προτεραιότητες των επιχειρήσεων. Στη Διεθνή Διαφάνεια πιστεύουμε ότι στη μάχη κατά της διαφθοράς ο επιχειρηματικός κόσμος μπορεί και οφείλει να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο. Ως μια οργάνωση που αγωνίζεται για την εξάλειψη της διαφθοράς, επιθυμούμε να προσφέρουμε την εμπειρία και την τεχνογνωσία που έχουμε αποκομίσει ως μέλος ενός παγκόσμιου κινήματος, ώστε να συμβάλουμε στην ενίσχυση της εταιρικής ακεραιότητας, ενημερώνοντας, ευαισθητοποιώντας, εκπαιδεύοντας και παρέχοντας εργαλεία στις εταιρίες που ενδιαφέρονται να πρωτοστατήσουν και να ηγηθούν στην προώθηση της διαφάνειας. Για το λόγο αυτόν σας παρουσιάζουμε σήμερα τον Business Integrity Forum, έναν Φορέα για την επιχειρηματική ακεραιότητα. Στον φορέα αυτό σας προσκαλούμε να γίνεται μέλη, ως εταιρίες που επιθυμούν και δεσμεύονται να διοικούνται με υπευθυνότητα και ακεραιότητα, ως εταιρίες που θέλουν να γίνουν ο πυρήνας της αλλαγής που θα πάει μπροστά τη χώρα μας. Στο νέο μας αυτό εγχείρημα επιθυμούμε / θέλουμε / προσδοκούμε να σας έχουμε όλους συνοδοιπόρους. Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή μας. Slide 14

Συμπεράσματα H πρόληψη της διαφθοράς και της δωροδοκίας κατατάσσεται πλέον ανάμεσα στις βασικές προτεραιότητες των επιχειρήσεων. Στη Διεθνή Διαφάνεια πιστεύουμε ότι στη μάχη κατά της διαφθοράς ο επιχειρηματικός κόσμος μπορεί και οφείλει να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο. Στη Διεθνή Διαφάνεια: Αγωνιζόμαστε για την εξάλειψη της διαφθοράς, Επιθυμούμε να προσφέρουμε την εμπειρία και την τεχνογνωσία που έχουμε αποκομίσει ως μέλος ενός παγκόσμιου κινήματος, Θέλουμε να συμβάλουμε στην ενίσχυση της εταιρικής ακεραιότητας, ενημερώνοντας, ευαισθητοποιώντας, εκπαιδεύοντας Στόχος μας είναι να παρέχουμε εργαλεία στις εταιρίες που ενδιαφέρονται να πρωτοστατήσουν και να ηγηθούν στην προώθηση της διαφάνειας. Slide 15

Business Integrity Forum Σας προσκαλούμε να γίνεται μέλη, ως εταιρίες που επιθυμούν και δεσμεύονται να διοικούνται με υπευθυνότητα και ακεραιότητα, ως εταιρίες που θέλουν να γίνουν ο πυρήνας της αλλαγής που θα πάει μπροστά τη χώρα μας. Στο νέο μας αυτό εγχείρημα προσδοκούμε να σας έχουμε όλους συνοδοιπόρους. Slide 16

Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας