Διασκευή 6 Βρίσκοντας την ιστορία Ι Τρόποι για να εντοπίσουμε τη γραμμή πλοκής

DIRECTION - DIMENSIONALITY

Ξεχωρίζοντας τις γραμμές πλοκής Σε ένα μυθιστόρημα ή σε ένα θεατρικό συνήθως υπάρχουν περισσότερες από μια γραμμές πλοκής. Υπάρχουν ιστορίες δράσης. Ή ιστορίες που αναπτύσσουν μια ιδέα. Ή ιστορίες σχέσεων. Μπορούμε να πούμε ότι είναι διαφορετικές οι ιστορίες που προωθούν τη δράση και διαφορετικές οι ιστορίες που αναπτύσσουν τη διάσταση της ταινίας. Στον κινηματογράφο ανάγκη είναι η ισορροπία ανάμεσα στη direction και στη dimension διάσταση του σεναρίου. Η ιστορία που προωθεί το μύθο λέγεται plot line και ορίζεται ως Α story. Οι ιστορίες που αναπτύσσουν τους χαρακτήρες, τις σχέσεις και το θέμα είναι τα sub plots. Γενικά μπορούν να υπάρχουν αρκετά sub plots. Πρέπει , πάντως, να μην ξεπερνούν τα τέσσερα, αλλιώς υπάρχει περίπτωση η ταινία να είναι δύσκολο να παρακολουθηθεί.

Στοιχεία που οδηγούν σε σαφείς γραμμές πλοκής 1. Σύντομος χρόνος αφήγησης. Όσο πιο σύντομο είναι το διάστημα που περιγράφει το βιβλίο, τόσο πιο εύκολα μπορείς να επικεντρώσεις στην ιστορία. 2. Αναπτυσσόμενη δραματουργικά γραμμή αφήγησης. Το σασπένς γίνεται εντονότερο, η ένταση χτίζεται ολοένα και περισσότερο, η ιστορία γίνεται ολοένα και περισσότερο ενδιαφέρουσα. 3. Καθαρή δομή – αρχή, μέση και τέλος. Εμφανίζεται κάποιο πρόβλημα, ο χαρακτήρας επιχειρεί να το λύσει και στο τέλος τα καταφέρνει. Ή όχι.

Στοιχεία που οδηγούν σε σαφείς γραμμές πλοκής 2 4. Καθαρό διακύβευμα. Δεν υπάρχει τίποτα ομιχλώδες στο τι θα συμβεί στον πρωταγωνιστή αν δεν αντιμετωπίσει με επιτυχία το πρόβλημα. 5. Οι δράσεις του κεντρικού πρωταγωνιστή είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένες με τη γραμμή αφήγησης. Ο πρωταγωνιστής προκαλεί την ιστορία να εξελιχθεί και την ωθεί προς τη λύση της.

Αλλάζοντας την πλοκή σε υποπλοκή 1 Αρκετά θεατρικά ή μυθιστορήματα αφορούν σχέσεις ή την ψυχολογική κατάσταση του χαρακτήρα. Η ιστορία δεν είναι τόσο σημαντική, όσο η κατανόηση του χαρακτήρα- λειτουργεί σε πολλές περιπτώσεις ως πρόφαση για την ανάδειξη του dimension του έργου. Όταν διασκευάζουμε τέτοια έργα, υπάρχει περίπτωση ένα μικρότερο plot να λειτουργήσει ως κεντρικό, ως story A. Αυτό μπορεί να είναι ακόμα περισσότερο επιτυχές αν περιστρέφεται ή το φτιάξουμε να περιστρέφεται γύρω από τον κεντρικό χαρακτήρα. Το story A δεν είναι απαραίτητο να αφορά το σύνολο του σεναρίου, αλλά πρέπει να είναι παρών διαμέσου όλου του σεναρίου. Πρέπει να είναι καλά δομημένο και πρέπει να δίνει την απαραίτητη κίνηση στην ιστορία. Εάν η ιστορία φαίνεται αργή ή ασαφής πρέπει να γίνουν αλλαγές ώστε η ιστορία να αποκτήσει ισορροπία.

Αλλάζοντας την πλοκή σε υποπλοκή 2 Μερικές φορές ένα φιλμ αντλεί όλη του την κίνηση από sub plots ακόμα κι όταν αυτά δεν περιστρέφονται γύρω από τον κεντρικό χαρακτήρα. Συνήθως αφορούν δεύτερους χαρακτήρες και τελειώνουν πολύ πριν το τέλος της ιστορίας. Οι σκηνές σχέσεων στις ταινίες αυτές είναι εξαιρετικά έντονες και διατηρούν τη δυναμική της αφήγησης για μεγάλα διαστήματα. Η λέξη κλειδί σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η λέξη ισορροπία. Πόση δυναμική χρειάζεσαι για να εμπλέξεις το κοινό και να φέρεις την ένταση του μύθου κατά τη διάρκεια μιας ταινίας; Πόσο θεματικό βάρος χρειάζεσαι στο φιλμ για να εκφράσεις αυτά που θες; Που βρίσκεται η ισορροπία ανάμεσα στην πλοκή , στο θέμα και τους χαρακτήρες;

Χτίζοντας την κλιμάκωση. Η κλιμάκωση σε ένα φιλμ δεν είναι ανάγκη να έχει τη μορφή της κλιμάκωσης ενός βιβλίου ή ενός θεατρικού. Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτός που κάνει τη διασκευή, πρέπει να αναδιατάξει τα γεγονότα ή και να επινοήσει καινούργια ώστε να χτίσει μια δραματουργική κλίμακα. Το ζητούμενο είναι η κλιμάκωση να έρθει στο τέλος της ταινίας. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένα γεγονότα πρέπει να επαναδιαταχθούν. Αφού η κλιμάκωση συμβεί, είναι η στιγμή το φιλμ να αρχίσει να κλείνει. Η Επίλυση πρέπει να είναι σύντομη, όχι μεγαλύτερη από πέντε λεπτά

Οπτικοποιήστε τις πληροφορίες Μερικές φορές ένα βιβλίο περιέχει τόσες πολλές σκηνές που το μόνο που χρειάζεται είναι να επιλέξουμε αυτές που θα φέρουν το μύθο κινηματογραφικά. Σε άλλες περιπτώσεις σκηνές πρέπει να επινοηθούν κατά τον τρόπο που γράφουμε σκηνές σε ένα πρωτότυπο σενάριο. Υπάρχουν όμως και ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες ένας χαρακτήρας αναφέρει συνοπτικά κάποιον φίλο ή ένα γεγονός από την παιδική του ηλικία ή πιο απλά λέει ότι είχε μια δύσκολη μέρα στη δουλειά. Όλες αυτές οι αναφορές(αν υπηρετούν δραματουργικές ανάγκες) πρέπει να δραματοποιηθούν σε σκηνές.

Μεγαλώνοντας το διακύβευμα. Αρκετά μυθιστορήματα και κάποια θεατρικά είναι “μαλακά”- δεν έχουν δυνατές γραμμές πλοκής ή μεγάλα διακυβεύματα. Μπορούμε να επιτύχουμε ανάπτυξη του δραματικού φορτίου της ιστορίας, αν κάνουν ισχυρότερα τα διακυβεύματα.

Κρατώντας την ιστορία απλή. Τα μυθιστορήματα μπορούν να σηκώσουν σύνθετες ιστορίες και θέματα πολύπλοκα. Ο συγγραφέας τους έχει τη δυνατότητα να εξηγήσει, να δώσει πληροφορίες, να διαλευκάνει, ακόμα και να επαναλάβει αν είναι απαραίτητο. Τα θεατρικά, επίσης, μπορούν να διαχειριστούν περισσότερο πολύπλοκα θέματα, από τη στιγμή που οι ιδέες εκφράζονται, σε μεγάλο βαθμό, μέσω διαλόγου. Για ένα φιλμ είναι απαραίτητο πολλές φορές να απλοποιήσουμε την ιστορία. Εάν υπάρχει μια ιστορία που χρειάζεται πολύ εξήγηση ή ένας μεγάλος αριθμός χαρακτήρων, πρέπει να απλοποιήσουμε. Μέσω της εικόνας και του διαλόγου μπορούμε να μεταφέρουμε ένα πλήθος πληροφοριών αλλά είναι απαραίτητο η πλοκή να είναι σχετικά απλή.

Όταν δεν υπάρχει ιστορία Πολλές εξαιρετικές ταινίες έχουν βασιστεί σε άρθρα ή σε βιβλία επιστημονικού ή και φιλοσοφικού περιεχομένου και όχι μυθοπλασίας. Εάν μπορέστε να εντοπίστε ή να επινοήστε τα δραματουργικά τόξα, τις σκηνές σεκάνς και τις τρεις πράξεις, είναι ένδειξη ότι η διασκευή βρίσκεται σε καλό δρόμο. Εάν δεν υπάρχει ιστορία, πάντως, πρέπει να το ξανασκεφτούμε καθώς το θέμα και οι χαρακτήρες δεν μπορούν να φέρουν το μήκος μιας ταινίας. Από την άλλη μπορεί απλώς να χρειάζεται να χτίστε την ιστορία, να αλλάξετε τη σειρά των σκηνών για να δημιουργήστε μεγαλύτερη ένταση, να κόψτε κάποια sub plots που δεν οδηγούν πουθενά ή ακόμα και να επινοήστε μια ιστορία για να ισχυροποιήστε τους χαρακτήρες και το θέμα σας, χωρίς να καταστρέφεται την ουσία του υλικού σας.

Ταινίες επίτευξης στόχου. Ταινίες που αφορούν μια αποστολή ή την επίτευξη ενός στόχου. Ένας χαρακτήρας θέλει κάτι και πηγαίνει να το πετύχει. Είναι οι ιστορίες που είναι ευκολότερο να διασκευασθούν καθώς η δομή τους (η αρχή, η μέση και το τέλος τους) μπορεί να βρεθεί με την απάντηση μερικών απλών ερωτήσεων : 1. Τι θέλει ο χαρακτήρας; - ερώτηση που μαρτυρεί το τέλος της ιστορίας. 2. Τι κάνει για να το πετύχει; - ερώτηση που μαρτυρεί τη μέση της ταινίας, και 3. Πότε ξεκινάει η επιθυμία του χαρακτήρα; - ερώτηση που μαρτυρεί την αρχή της ταινίας. Οι αστυνομικές ιστορίες, οι ιστορίες μυστηρίου και οι περιπέτειες μπορούν να διασκευασθούν ευκολότερα γιατί ο στόχος είναι ευδιάκριτος. Κάποιος ζητάει από το Ηρακλή Πουαρό, τη Μις Μαρπλ, το Σέρλοκ Χολμς κ.λ.π. τη βοήθειά του. Η ιστορία ξεκινάει. Ο χαρακτήρας αποδέχεται την πρόσκληση και ξεκινάει να ερευνά, να ανακαλύπτει, να αποκαλύπτει. Τα γεγονότα αυτά αποτελούν τη μέση της ιστορίας. Στην συνέχεια ο χαρακτήρας λύνει το πρόβλημα, συνήθως αφού η ζωή του τεθεί σε κίνδυνο σε κάποια τρόπο.

Ταινίες διαχείρισης ενός προβλήματος ή ενός θέματος.   Ταινίες διαχείρισης ενός προβλήματος ή ενός θέματος. Πολλές ταινίες αφορούν προβλήματα ή θέματα που πρέπει να επιλυθούν. Οι ερωτήσεις που πρέπει να γίνουν σε αυτές τις ταινίες είναι οι παρακάτω : 1. Ποιο είναι το πρόβλημα που πρέπει να λυθεί; - ερώτηση που μαρτυρεί το τέλος της ταινίας. 2. Τι κάνει ο χαρακτήρας για να διαχειριστεί το πρόβλημα; - ερώτηση που αφορά τη δεύτερη πράξη της ταινίας. 3. Πως ή και γιατί εμφανίστηκε το πρόβλημα; - ερώτηση που αφορά την αρχή της ιστορίας. Όταν εργάζεστε με τέτοιες ιστορίες πρέπει να απαντήστε με σαφήνεια : τι πρέπει να μάθει ο χαρακτήρας ή με ποιο τρόπο πρέπει να αλλάξει; Στις περισσότερες από αυτές τις ιστορίες υπάρχει στο κέντρο τους ένα χαρακτήρας του οποίου η ανάγκη ή η αποκάλυψη ενός προβλήματος δημιουργεί την ιστορία.

Ταινίες αφήγησης ενός “ταξιδιού”. Ορισμένες ταινίες δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στο ταξίδι μεταμόρφωσης ενός χαρακτήρα. Η ιστορία παράγεται περισσότερο από τη διαδρομή παρά από ένα ξεκάθαρο στόχο. Αλλά ακόμα και τα ταξίδια έχουν αρχή, μέση και τέλος. Οι ερωτήσεις πρέπει να απαντηθούν για μια πρώτη εικόνα της δομής της ταινίας είναι οι παρακάτω: 1. Πότε ξέρω ότι ο χαρακτήρας έχει αλλάξει; ποιο συμπέρασμα επιβεβαιώνει ότι ο χαρακτήρας μου πράγματι έχει αλλάξει; υπάρχει κάποιο σημείο στη διαδρομή του χαρακτήρα που λειτουργεί ως τέλος στο συγκεκριμένη διαδρομή; 2. Τι συμβαίνει στο χαρακτήρα μου σ΄ αυτή την ιστορία; πως αλλάζει ο χαρακτήρας μου; ποιος ή τι τον επηρεάζει; ποιος τον βοηθάει σε αυτή τη μεταμόρφωση ή ποιος τον εμποδίζει; - ερωτήσεις που αφορούν τη μέση της ιστορίας. 3. Πότε ξεκίνησε το ταξίδι του χαρακτήρα μου; ποιο ήταν το κίνητρο; Συνέβη κάτι που έκανε το χαρακτήρα μου να ξεκινήσει αυτή τη διαδικασία μεταμόρφωσης; - οι ερωτήσεις αυτές προφανώς αφορούν την αρχή της ταινίας. Οι ιστορίες “ταξιδιών” είναι μάλλον οι δυσκολότερες να διασκευαστούν καθώς είναι οι πιο αφαιρετικές και μπορεί εύκολα να χαθεί η κεντρική γραμμή πλοκής – συχνά καταλήγουν επεισόδια που δεν αρθρώνουν μια κλιμακούμενη πορεία. Την ίδια στιγμή, εάν μας αρέσουν οι χαρακτήρες, αυτές οι ιστορίες έχουν μεγάλο ενδιαφέρον- αφού μας δίνουν μια πολύ καλή θέαση της ανάπτυξης και της μεταβολής των χαρακτήρων.

Δημιουργία τριών πράξεων. Από τη στιγμή που θα διασαφηνίστε την αρχή, τη μέση και το τέλος, μπορείτε να διασαφηνίστε την Πρώτη, τη Δεύτερη και την Τρίτη πράξη. Βρίσκεστε στην αρχή της σχηματοποίησης της ιστορίας σας σε δραματουργική φόρμα. Η Πρώτη πράξη περιέχει το υλικό που στήνει την ιστορία. Εγκαθιστά το πρόβλημα, το θέμα, το στόχο, την ανάγκη ή το λόγο του ταξιδιού και δίνει τις πληροφορίες που χρειάζεται ο συγγραφέας πριν αρχίσει να εξελίσσει την ιστορία. Η Δεύτερη πράξη αναπτύσσει την ιστορία. Αναπτύσσει σχέσεις. Δείχνει τις πράξεις που ένας χαρακτήρας είναι πρόθυμος να κάνει για να λύσει το πρόβλημα ή να φτάσει το στόχο του. Και , βέβαια, δείχνει τα εμπόδια τα οποία πρέπει να ξεπεράσει ο χαρακτήρας για να επιτύχει το στόχο του. Η Τρίτη πράξη ολοκληρώνει την ιστορία. Εάν έχει προηγηθεί μια δραματουργική ανάπτυξη που οδηγεί σε μια κλιμάκωση, καταλήγουμε σε ένα μεγάλο τέλος που κάνει το τέλος της ταινίας ενδιαφέρον, έντονο και συναισθηματικά ικανοποιητικό. Αυτή η πράξη κορυφώνει τη σύγκρουση, αυξάνει το διακύβευμα και οδηγεί σε ένα συμπέρασμα.

Αναζητώντας την κλιμάκωση.   Αναζητώντας την κλιμάκωση. Αφού εντοπίστε το σχήμα της ιστορίας σας πρέπει να αναζητήστε τα γεγονότα εκείνα που έχουν δραματουργική ένταση, δράση, είναι εντυπωσιακά και “κινηματογραφικά”. Αυτά τα γεγονότα θα διαμορφώσουν τη ραχοκοκαλιά της ιστορίας σας, το βασικό σχήμα πάνω στο οποίο θα αρθρωθούν τα υπόλοιπα γεγονότα της ιστορίας σας. Σε αρκετές περιπτώσεις είναι πολύ βοηθητικό να εντοπίσουμε μια σκηνή στο τέλος της ιστορίας που εικονοποιεί με τρόπο ξεκάθαρο τον τρόπο με τον οποίο ο χαρακτήρας έχει φτάσει στο στόχο του, έχει λύσει το πρόβλημά του ή έχει φτάσει στο τέλος του συγκεκριμένου ταξιδιού. Αυτό είναι το σημείο της τελικής κλιμάκωσης της ταινίας. Η κλιμάκωση είναι εξαιρετικά σημαντική σε μια ταινία, καθώς αυξάνει τη δραματουργική γραμμή και οδηγεί σε ένα μεγάλο τέλος. Δεν πρέπει να αναζητά την κλιμάκωση της ιστορίας αναγκαστικά στο τέλος του βιβλίου ή του θεατρικού. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι συγγραφείς αφού κλιμακώσουν την πλοκή γράφουν μερικές σελίδες ακόμα κλείνοντας τους χαρακτήρες τους κ.λ.π. Γενικά, μια λογική για να εντοπίσουμε τη σκηνή κλιμάκωσης είναι να ξεκινήσουμε μια ανάγνωση του βιβλίου ή του θεατρικού από πίσω προς τα μπροστά.

Αναζητώντας τον καταλύτη (inciting incident). Ποια σκηνή ξεκινάει την ιστορία; πως το πρόβλημα εγκαθίσταται στην ιστορία που πάμε να διασκευάσουμε; η σκηνή καταλύτης (αλλιώς hook ή inciting incident)είναι το σημείο που ξεκινάει η ιστορία μας. Ένας βασικός κανόνας είναι πως η σκηνή καταλύτης πρέπει να τοποθετηθεί στις πρώτες δέκα, δεκαπέντε σελίδες ενός σεναρίου. Μέχρι να συμβεί ο καταλύτης δεν γνωρίζουμε ποιο είναι το περιεχόμενο της ιστορίας μας.

Αναζητώντας τα turning points. Ποιες είναι οι σκηνές μετάβασης από την Πρώτη στη Δεύτερη και από τη Δεύτερη στην Τρίτη Πράξη; Αυτές οι μεταβατικές σκηνές δίνουν τη δυνατότητα να εστιάσουμε από το αντικείμενο της Πρώτης πράξης στο αντικείμενο της Δεύτερης κ.ο.κ. Αυτές οι σκηνές είναι συνήθως σκηνές απόφασης του κεντρικού χαρακτήρα και βρίσκονται στο τέλος της πρώτης και της δεύτερης πράξης, συνήθως περίπου 25 και 75 λεπτά από την αρχή της ταινίας (για μια ταινία 100 λεπτών). Σε αρκετές περιπτώσεις αυτές οι σκηνές μετάβασης δεν υπάρχουν στο πρωτογενές υλικό και για αυτό πρέπει να τις επινοήστε. Αλλά πρέπει να υπάρχουν στο σενάριο γιατί διαμορφώνουν το σχήμα της αφήγησης

συμπέρασμα Όλα είναι πιθανά και εφικτά αν καταλάβετε το περιεχόμενο πίσω από την αφήγηση. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να πεις μια ιστορία και πολλοί τρόποι να διαχειριστείς το συγκεκριμένο περιεχόμενο. Κάποια σημάδια ασάφειας δεν σημαίνουν απαραίτητα ότι δεν πρέπει να προχωρήστε στο συγκεκριμένο project. Είναι όμως απαραίτητο να λύστε τα θέματα σχεδόν από την αρχή ώστε να μην εργάζεστε μεγάλα διαστήματα χρόνου χωρίς αποτέλεσμα.

Άσκηση 3. Τραγούδι ενός ανθρώπου στο Σ. Φραντζίσκο. Μ Άσκηση 3. Τραγούδι ενός ανθρώπου στο Σ. Φραντζίσκο. Μ. Μπρεχτ, μετάφραση Π. Μάρκαρης Έγραφαν οι εφημερίδες πως εκεί βγαίνει πετρέλαιο. Έτσι πήγα κι εγώ στην Καλιφόρνια. Πήγα για δύο χρονάκια μόνο. Κάπου στην Ανατολή έμεινε η γυναίκα μου. Τη φάρμα μου δεν μπορούσα να την κουβαλήσω. Μα εγώ σε μια πόλη της Δύσης πήγα Κ΄η πόλη μεγάλωνε σαν έφτασα. Πετρέλαιο δε βρήκα. Μοντάρισα αυτοκίνητα και σκέφτηκα: Η πόλη τώρα μεγαλώνει, Θα περιμένω τις τριάντα χιλιάδες να φτάσει, Μα ώσπου να ξημερώσει τις είχε κιόλας ξεπεράσει. Δέκα χρόνια περνάνε γρήγορα όταν χτίζονται σπίτια. Είμαι δέκα χρόνια εδώ κι έχω όρεξη για παραπάνω. Στα χαρτιά έχω μια γυναίκα στην Ανατολή Σε μακρινά χώματα μια στέγη, Μα εδώ υπάρχει κίνηση και κέφι κι η πόλη ακόμα μεγαλώνει.