ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ 1ο ΚΑΚΩΣΕΙΣ – ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ 1ο ΚΑΚΩΣΕΙΣ – ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΤΩΝΙΟΣ Ν. ΚΕΦΑΛΙΑΚΟΣ, RN, MSc, PhD, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΣ ΥΠΟΤΡΟΦΟΣ, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΚΑΚΩΣΗ Ή ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΣ Κοινό χαρακτηριστικό όλων των κακώσεων η μεταφορά ενέργειας στο θύμα. Εάν τα επίπεδα ενέργειας που ασκείται στο ανθρώπινο σώμα ξεπεράσουν κάποια όρια τότε αναπτύσσεται ιστική βλάβη. Υπάρχουν 5 φυσικές μορφές ενέργειας: Μηχανική ενέργεια (τροχαίο ατύχημα) Χημική ενέργεια (έγκαυμα αποτέλεσμα χημικής ουσίας στο δέρμα) Θερμική ενέργεια (καυτό νερό επί του δέρματος) Ακτινοβολία – ηλεκτρομαγνητική ενέργεια (έγκαυμα από τον ήλιο) Ηλεκτρική ενέργεια (ηλεκτροπληξία)

O ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΥ HADDON

Επιδημιολογία των Κακώσεων ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ Καθημερινά 14.000 θάνατοι από κακώσεις Τροχαία 1.300.000 θάνατοι ετησίως Αυτοκτονίες 884.000 θάνατοι Ανθρωποκτονίες 600.000 θάνατοι Τα αίτια θανάτου από τραυματισμούς ποικίλουν μεταξύ των διαφόρων κρατών. Το 2010 στις ΗΠΑ, κατεγράφησαν 33.000 θάνατοι από τροχαία ατυχήματα / 10.000 πέθαναν εξαιτίας ατόμων που οδηγούσαν υπό την επήρεια αλκοόλ και 2.6 εκατ. επισκέφθηκαν ΤΕΠ μετά από τροχαίο.

Στις ΗΠΑ: Το 2010, κατεγράφησαν 33.000 θάνατοι από τροχαία ατυχήματα / 10.000 πέθαναν εξαιτίας ατόμων που οδηγούσαν υπό την επήρεια αλκοόλ και 2.6 εκατ. επισκέφθηκαν ΤΕΠ μετά από τροχαίο. Οι τραυματισμοί οδηγούν σε 180.000 θανάτους τον χρόνο. Τα 2009 κατεγράφησαν 45.5 εκατ. επισκέψεις στα ΤΕΠ αποτέλεσμα όλων των ειδών τραυματισμών – με το κόστος ετησίως να ανέρχεται σε 406.000.000.000 (δις) $ !!! (άμεσο και έμμεσο κόστος).

Γενικά περί Τραυματισμών … Τα 8 κύρια αίτια θανάτου από κακώσεις – σειρά συχνότητας: (ΠΟΥ 2012) 1 Κακώσεις λόγω τροχαίων – 1.3 εκατ. Θάνατοι ετησίως 2 Αυτοπροκληθείσα βία – 815. 000 θάνατοι ετησίως 3 Διαπροσωπική βία – 520.000 θάνατοι ετησίως 4 Πνιγμός – 398.000 θάνατοι ετησίως 5 Δηλητηρίαση – 346.000 θάνατοι ετησίως 6 Πόλεμος - X 7 Πτώσεις – 424.000 θάνατοι ετησίως 8 Πυρκαγιές – 195.000 θάνατοι ετησίως Θάνατοι από κακώσεις: Άνδρες / Γυναίκες: 2/1 Θάνατοι από τροχαία: Άνδρες / Γυναίκες: 3/1

Το τρίγωνο των τραυματισμών Το τρίγωνο των τραυματισμών. US Department of Health and Human Services, Centers for Disease Control and Prevention, National Center foe Health Statistics. Injury in the United States 2007, Chartbook.

Κατανομή της παγκόσμιας θνησιμότητας εξαιτίας τραυματισμών , ανα αιτία Κατανομή της παγκόσμιας θνησιμότητας εξαιτίας τραυματισμών , ανα αιτία. WHO Global Burden of disease project, 2002, Version 1.

ΠΡΟΛΗΨΗ Ή ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ;;; ΠΡΟΛΗΨΗ Ή ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ;;;

Απολεσθέντα έτη από το προσδόκιμο επιβίωσης (Υears of Potential Life Lost – YPLL). Στις ΗΠΑ (2006), οι τραυματισμοί υπολογίζεται ότι στοίχισαν περί τα 3.680.000 χρόνια ζωής ενώ ο καρκίνος 1.800.000 αν και ο 2ος προκαλεί πιο πολλούς θανάτους.

Πρόληψη = επένδυση; Οι οικονομικές συνέπειες τραυματισμών απλώνεται σε ευρύ φάσμα (κρατικούς, ιδιωτικούς φορείς – ασφαλιστικές, οικογενειακό). Το κόστος αποκατάστασης του ενός επωμίζεται στο ευρύτερο κοινωνικό σύστημα. Κάθε δολάριο που επενδύεται στα κράνη μοτοσικλετιστών ΄΄οδηγεί΄΄ σε κέρδος 32 $. Οι ζώνες ασφαλείας μειώνουν τον κίνδυνο εκτίναξης ή πρόκλησης σοβαρού τραυματισμού κατά 40-65%. Έχουν σώσει περίπου 255.000 από την αρχή εφαρμογής τους (1975). Απαραίτητη η ενεργοποίηση της ιατρικής κοινότητας σε θέματα πρόληψης – οι ΗΠΑ διαθέτουν περί τις 884.000 προνοσοκομειακούς διασώστες.

Τραυματισμοί Ιατρονοσηλευτικού Προσωπικού

Τραυματισμοί Ιατρονοσηλευτικού Προσωπικού Η αϋπνία του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού επιδρά σημαντικά στην ικανότητα λήψης αποφάσεων (με αύξηση του χρόνου αντίδρασης, αυξημένο κίνδυνο λάθος απόφασης – ιατρικό σφάλμα, θανατηφόρου συμβάντος). Η έλλειψη ύπνου συγκρίνεται στην λειτουργική ικανότητα ενός ατόμου με την δηλητηρίαση από αλκοόλ, με 18-ωρη αϋπνία να πλησιάζει στην συγκέντρωση στο αίμα BAC (BLOOD ALCOHOL CONCENTRATION) 0.05 και την 24-ωρη αϋπνία με BAC 0.1. Περίπου 12.7 θάνατοι ανά 100.000 εργαζόμενου στις υπηρεσίες επείγουσας ιατρικής βοήθειας. Το 58% των θανάτων του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού οφείλεται σε συγκρούσεις ασθενοφόρων και το 9% βιαιοπραγίας ή ανθρωποκτονίας.

ΠΡΟΛΗΨΗ >>> ΙΔΑΝΙΚΟ: η πρόληψη των κακώσεων. 1$ για ανιχνευτές καπνού εξοικονομεί 69 $ από πιθανό τραυματισμό λόγω εγκαύματος 1$ για κράνος ποδηλάτη >>> 29 $ 1$ για παιδικά καθίσματα αυτοκινήτου >>> 32 $ 1$ για σχεδιασμό κεντρικών και πλευρικών γραμμών στους δρόμους >>> σε εξοικονόμηση 3 $ 1$ που δίνεται σε έναν παιδίατρο για γενικές συμβουλές >>> 10 $ 1$ για την λειτουργία κέντρου δηλητηριάσεων >>> 7 $

Συμπεράσματα Το τραύμα είναι η περισσότερο παραμελημένη σύγχρονη επιδημιολογία. Οι διασώστες είναι σε θέση με τις κατάλληλες παρεμβάσεις αντιμετώπισης να επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό τη νοσηρότητα και τη θνητότητα αποτέλεσμα των διαφόρων μορφών τραυμάτων. Η δυνατότητα προαγωγής του ρόλου των υπηρεσιών υγείας μπορεί να βελτιωθεί με την υιοθέτηση αυτού του νέου ρόλου από κάθε μεμονωμένο διασώστη. Ανάγκη για μεγαλύτερο αριθμό διασωστών στην κοινότητα.

PHTLS. Prehospital Trauma Life Support PHTLS. Prehospital Trauma Life Support. 8th Edition, Εκδόσεις Λαγός, 2016.