ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΞΑΠΛΑΝΤΕΡΗ, M.D., PhD. ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ-ΜΗΝΙΓΓΕΣ-ΕΝΥ

Το κεντρικό νευρικό σύστημα του ανθρώπου Περιλαμβάνει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό Τροποποιημένο από εγχειρίδιο Φυσιολογίας Δεσπόπουλου

Οι μήνιγγες: Ο εγκέφαλος και ο νωτιαίος μυελός περιβάλλονται από τρεις μεμβράνες, τις μήνιγγες, από τα έξω προς τα έσω: Τη σκληρή μήνιγγα Την αραχνοειδή μήνιγγα και Τη χοριοειδή μήνιγγα Αραχνοειδής μήνιγγα Σκληρή μήνιγγα Χοριοειδής μήνιγγα Τροποποιημένο από Ανατομική Grey’s

Σκληρή μήνιγγα του εγκεφάλου: Αποτελείται από δύο πέταλα, την ενδοοστική (έξω) στοιβάδα και τη μηνιγγική στοιβάδα (έσω) Τα δύο αυτά πέταλα είναι στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους εκτός από ορισμένες θέσεις όπου απομακρύνονται και αφορίζουν τους φλεβώδεις κόλπους Αραχνοειδής μήνιγγα Σκληρή μήνιγγα Χοριοειδής μήνιγγα Τροποποιημένο από Ανατομική Grey’s

Το ενδοστικό πέταλο (έξω στοιβάδα): Αποτελεί το περιόστεο που καλύπτει την έσω επιφάνεια των οστών του κρανίου Δεν επεκτείνεται διαμέσου του ινιακού τρήματος και δε συνέχεται με τη σκληρή μήνιγγα του νωτιαίου μυελού Οι συμφύσεις του με τα οστά της βάσης του κρανίου είναι ιδιαίτερα ισχυρή Αραχνοειδής μήνιγγα Σκληρή μήνιγγα Χοριοειδής μήνιγγα Τροποποιημένο από Ανατομική Grey’s

Το μηνιγγικό πέταλο (έσω στοιβάδα) Αποτελεί την καθαυτό σκληρή μήνιγγα. Είναι μεμβράνη από πυκνό, ισχυρό συνδετικό ιστό, που καλύπτει τον εγκέφαλο και συνεχίζεται διαμέσου του ινιακού τρήματος με τη σκληρή μήνιγγα του νωτιαίου μυελού Ενδιπλώνεται και σχηματίζει τέσσερα διαφράγματα που διαιρούν την κρανιακή κοιλότητα σε επικοινωνούντες μεταξύ τους χώρους, μέσα στους οποίους κατασκηνούν τα διάφορα μέρη του εγκεφάλου. Η λειτουργία αυτών των διαφραγμάτων είναι να περιορίζουν την περιστροφική μετατόπιση του εγκεφάλου

Το δρέπανο του εγκεφάλου Είναι πτυχή της σκληρής μήνιγγας η οποία έχει σχήμα δρεπάνου και φέρεται κατά τη μέση γραμμή, ανάμεσα στα δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια Δρέπανο του εγκεφάλου Τροποποιημένο από Ανατομική Snell

Το σκηνίδιο της παρεγκεφαλίδας Είναι πτυχή της σκληρής μήνιγγας που σχηματίζει την οροφή του οπισθίου βόθρου του κρανίου Καλύπτει την άνω επιφάνεια της παρεγκεφαλίδας και στηρίζει τους ινιακούς λοβούς των εγκεφαλικών ημισφαιρίων Δρέπανο της παρεγκεφαλίδας Σκηνίδιο της παρεγκεφαλίδας Τροποποιημένο από Ανατομική Grey’s

Το δρέπανο της παρεγκεφαλίδας Είναι μικρή δρεπανοειδής πτυχή της σκληρής μήνιγγας που προσφύεται στην έσω ινιακή ακρολοφία και προβάλλει προς τα εμπρός ανάμεσα στα ημισφαίρια της παρεγκεφαλίδας Δρέπανο της παρεγκεφαλίδας Σκηνίδιο της παρεγκεφαλίδας Τροποποιημένο από Ανατομική Grey’s

Αραχνοειδής μήνιγγα του εγκεφάλου: Είναι λεπτή μη διαπερατή μεμβράνη, η οποία περιβάλλει τον εγκέφαλο και βρίσκεται ανάμεσα στη σκληρή μήνιγγα προς τα έξω και τη χοριοειδή μήνιγγα προς τα έσω Χωρίζεται από τη σκληρή μήνιγγα με ένα δυνητικό χώρο, τον υποσκληρίδιο χώρο Χωρίζεται από τη χοριοειδή μήνιγγα με τον υπαραχνοειδή χώρο, ο οποίος περιέχει το εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) Περνά πάνω από τις αύλακες των ημισφαιρίων χωρίς να καταδύεται σε αυτές Σε ορισμένες περιοχές η αραχνοειδής μήνιγγα προβάλλει μέσα στους φλεβώδεις κόλπους και σχηματίζει τις αραχνοειδείς λάχνες, οι οποίες χρησιμεύουν για την αποχέτευση του ΕΝΥ προς το αίμα Όλες οι αρτηρίες, οι φλέβες και τα εγκεφαλικά νεύρα βρίσκονται μέσα στον υπαραχνοειδή χώρο

Χοριοειδής μήνιγγα του εγκεφάλου: Είναι λεπτή αγγειοβριθής μεμβράνη που επενδύει πολύ στενά τον εγκέφαλο, καλύπτοντας τις έλικές του Καταδύεται μέσα στις αύλακες Σχηματίζει το χοριοειδές ιστίο της οροφής της τρίτης και τέταρτης κοιλίας του εγκεφάλου και συγχωνεύεται με το επένδυμα για να σχηματίσει τα χοριοειδή πλέγματα των πλάγιων κοιλιών και της τρίτης και τέταρτης κοιλίας Σκληρή μήνιγγα Χοριοειδής μήνιγγα Υπαραχνοειδής χώρος Τέταρτη κοιλία Τροποποιημένο από Ανατομική Lippert

Σχήμα των μηνίγγων και των χώρων του ΕΝΥ: σκληρή μήνιγγα (χοντρή μαύρη γραμμή)\ υποσκληρίδιος χώρος (μεταξύ σκληρής και αραχνοειδούς μήνιγγας) αραχνοειδής μήνιγγα υπαραχνοειδής χώρος (ΕΝΥ) χοριοειδής μήνιγγα Σκληρή μήνιγγα Χοριοειδής μήνιγγα Υπαραχνοειδής χώρος Τέταρτη κοιλία Τροποποιημένο από Ανατομική Lippert

Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ): Παράγεται από τα χοριοειδή πλέγματα της τρίτης, της τέταρτης και των πλάγιων κοιλιών. Εξέρχεται από το σύστημα των κοιλιών διαμέσου τριών τρημάτων της οροφής της τέταρτης κοιλίας και εισέρχεται στον υπαραχνοειδή χώρο Στη συνέχεια κυκλοφορεί προς τα άνω, γύρω από την επιφάνεια των εγκεφαλικών ημισφαιρίων και προς τα κάτω γύρω από το νωτιαίο μυελό Ο υπαραχνοειδής χώρος του νωτιαίου μυελού εκτείνεται ως το ύψος του δεύτερου ιερού σπονδύλου (εικ.12-7) Τελικώς, το ΕΝΥ εισέρχεται στο αίμα διαχεόμενο διαμέσου του τοιχώματος των αραχνοειδών λαχνών Λειτουργίες ΕΝΥ: Απομάκρυνση άχρηστων προϊόντων ανταλλαγής ύλης Προάσπιση του εγκεφάλου από κακώσεις