Σωματική ή Μυϊκή Εργασία Κεφάλαιο 3

Τύποι μυϊκού έργου Το παραγόμενο από το μυϊκό σύστημα έργο διακρίνεται σε: -Δυναμικό (ή δυναμική φόρτιση) : παράγεται όταν οι μύες συστέλλονται και διαστέλλονται ρυθμικά, όπως για παράδειγμα συμβαίνει κατά το βάδισμα ή το τρέξιμο. -Στατικό (ή στατική φόρτιση) : οι μύες ευρίσκονται σε συστολή με αμετάβλητη την εξασκούμενη δύναμη και το μήκος τους, για ένα χρονικό διάστημα το οποίο μπορεί να είναι από μερικά δευτερόλεπτα ως μερικές ώρες. Δύο άλλοι όροι που χρησιμοποιούνται για το μυϊκό έργο είναι το ισομετρικό, που αναφέρεται στο έργο που παράγεται όταν το μήκος του μυός είναι σταθερό, και το ισοτονικό, που αναφέρεται στην περίπτωση που η εξασκούμενη δύναμη είναι σταθερή.

Μεταβολισμός Ως μεταβολισμός νοείται η μετατροπή των ενεργών συστατικών των τροφών σε μηχανικό έργο και θερμότητα, ή ακόμη ως η μετατροπή χημικής σε μηχανική ενέργεια και θερμότητα. Για να μπορούν χρησιμοποιηθούν από το σώμα τα συστατικά των τροφών, μετατρέπονται σε ένα συστατικό υψηλής ενέργειας, το αδενοσινο-τριφωσφορικό οξύ ή ΑΤΡ, με τον εξής τρόπο: ΑΤΡ  ADP + φωσφορικό οξύ + ενέργεια όπου το ADP είναι το διφωσφορικό οξύ.

Μεταβολισμός (συνέχεια) αερόβιος μεταβολισμός: γλυκόζη + λιπίδια + Ο 2 = CO 2 + H 2 O + ενέργεια αναερόβιος μεταβολισμός: γλυκόζη  γαλακτικό οξύ + ενέργεια Όταν υπάρχει αρκετό οξυγόνο, επιλέγεται ο δρόμος του αερόβιου μεταβολισμού, ο οποίος είναι αποδοτικότερος και δημιουργεί λιγότερη κόπωση. Μόνο το 25% της ενεργειακής των τροφών μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μυϊκό έργο. Το υπόλοιπο χρησιμοποιείται για ανάγκες όπως αυτές των χημικών διεργασιών ή της διατήρησης των ζωτικών λειτουργιών της αναπνοής και της κυκλοφορίας του αίματος. Τα αποθέματα ΑΤΡ είναι μικρά, και έτσι συντίθεται συνέχεια με τη βοήθεια της ενέργειας που δημιουργεί η οξείδωση της γλυκόζης, η οποία βρίσκεται σε αφθονία στους μύς, καθώς και των λιπιδίων και σε μικρότερο βαθμό των πρωτεϊνών.

Μεταβολισμός κατά τη σωματική εργασία Εξέλιξη της κατανάλωσης O 2 κατά την έναρξη, κατά την διάρκεια και μετά από μία σωματική εργασία. Α=έλλειμμα O 2, Β=αντικατάσταση ελλείμματος, Α=Β.

Ο ρόλος του καρδιο-αγγειακού συστήματος κατά τη μυϊκή εργασία Το καρδιο-αγγειακό αναλαμβάνει τη μεταφορά: -της παραγόμενης από τους σε συστολή ευρισκόμενους μύες θερμότητας, στην επιφάνεια του σώματος, -των συστατικών του μεταβολισμού (γλυκόζη και λιπίδια) από τα σημεία παραγωγής και αποθήκευσής τους στους μύες, -του οξυγόνου από τους πνεύμονες στους μύες, -του CO 2, του H 2 O και του γαλακτικού οξέος από τους μύες, στους πνεύμονες, τα νεύρα και το ήπαρ αντίστοιχα, για αποβολή και μεταβολισμό.

Ο ρόλος του καρδιο-αγγειακού συστήματος κατά τη μυϊκή εργασία (συνέχεια) Όταν οι απαιτήσεις του μεταβολισμού αυξάνονται λόγω έντονης σωματικής δραστηριότητας, το καρδιο-αγγειακό σύστημα μπορεί να αυξήσει τα ποσά ροής του αίματος ως και 100 φορές, μέσα σε λίγα λεπτά από την έναρξη της σωματικής δραστηριότητας. Αυτό επιτυγχάνεται με: -την αύξηση των ποσών του αίματος που ρέει στους εμπλεκόμενους με την σωματική δραστηριότητα μύες, -την αύξηση του ρυθμού της αναπνοής για πρόσληψη μεγαλύτερων ποσών Ο 2 και διευκόλυνση της αποβολής του CO 2, -την αύξηση της συνολικής ροής του αίματος, μέσω της αύξησης του ρυθμού των καρδιακών παλμών.

Ροή του αίματος (σε ml αίματος/min) στα διάφορα σημεία του σώματος, ανάλογα με την ένταση της εργασίας.

Μυϊκή κόπωση ή μυϊκός κάματος Όταν οι μύες φορτίζονται, είτε για μεγάλο χρονικό διάστημα είτε πολύ έντονα, είτε σε συνδυασμό, τότε επέρχεται η κόπωσή τους. Κύρια αιτία της κόπωσης είναι ο αναερόβιος μεταβολισμός, ο οποίος έχει ως συνέπεια τη συσσώρευση στους μύες κυρίως γαλακτικού οξέος, αλλά και άλλων συστατικών όπως πυροσταφυλικού οξέος, φωσφορικού οξέος, κ.λπ. Αναερόβιο μεταβολισμό που οδηγεί σε μυϊκό κάματο έχουμε: -κατά την έναρξη της δυναμικής φόρτισης των μυών, όταν οι απαιτήσεις σε ενέργεια είναι πολύ μεγάλες και ο αερόβιος μεταβολισμός δεν έχει αρχίσει ακόμη να παράγει ενέργεια, -κατά την έντονη μυϊκή δυναμική φόρτιση, όταν τα απαιτούμενα ποσά ενέργειας υπερβαίνουν το 50% της μέγιστης αερόβιας δυνατότητας του ατόμου, -κατά τη στατική φόρτιση των μυών, όταν αυτή υπερβαίνει το 10% της μέγιστης δύναμής τους.

Κύκλος κόπωσης και ανάνηψης ή ξεκούρασης των μυών

Ουδέτερες στάσεις Ως ουδέτερη στάση ορίζουμε την στάση ενός μέρους του σώματος κατά την οποία οι εμπλεκόμενου μύες δεν παράγουν έργο, δηλαδή δεν είναι σε συστολή ή αλλιώς βρίσκονται σε χαλάρωση. Η ουδέτερη στάση ολόκληρου του σώματος είναι αυτή που λαμβάνει το σώμα σε απουσία βαρύτητας, που προσομοιάζει με την εμβρυακή.

Δομή του μυοσκελετικού συστήματος Τα βασικά στοιχεία του μυοσκελετικού συστήματος είναι: οι μύες (ίνες και αιμοφόρα αγγεία) οι τένοντες (συνδέουν τους μύες με τα οστά και είναι σταθερού μήκους) οι σύνδεσμοι (συνδέουν τα οστά μεταξύ τους) τα οστά τα νεύρα (μεταφέρουν εντολές στους μύες)

Συνήθεις προσβολές του μυοσκελετικού συστήματος των άνω άκρων τενοντίτιδα – φλεγμονή του τένοντα λόγω επαναλαμβανόμενης ή παρατεταμένης χρήσης μιας ομάδας μυϊκών (μπορεί να προκαλέσει και ρήξη) τενοντοθυλακίτιδα – τραυματισμός του ινώδους ελύτρου λόγω επαναλαμβανόμενης χρήσης μιας ομάδας τενόντων προσβολές των νεύρων (π.χ. σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα) – παρατεταμένη πίεση είτε από σκληρές ή/και αιχμηρές επιφάνειες εργασίας ή εργαλείων, είτε από οστά, τένοντες ή συνδέσμους

Προκειμένου να μειώνεται η επικινδυνότητα προσβολών του μυοσκελετικού συστήματος και ο μυϊκός κάματος Το σύστημα εργασίας να σχεδιάζεται έτσι ώστε: το παραγόμενο από τον εργαζόμενο μυϊκό έργο να είναι το ελάχιστο δυνατό, και ανάλογο με τις δυνατότητες του συγκεκριμένου εργαζομένου τα μέρη του σώματος να λαμβάνουν στάσεις κοντά στην ουδέτερη να αποφεύγεται η στατική φόρτιση των μυών (πρακτικός κανόνας: να παρέχεται η δυνατότητα ο εργαζόμενος να εναλλάσσει συχνά τις στάσεις των μερών του σώματός τους) να αποφεύγεται η μεγάλης συχνότητας επανάληψη των ίδιων κινήσεων να εξασφαλίζεται χρόνος ανάπαυσης, έστω και μικρής διάρκειας.

Τεχνικές μέτρησης ή εκτίμησης του σωματικού φόρτου Μέτρηση της κατανάλωσης Ο 2 Το ποσό της δαπανούμενης ενέργειας κατά την εκτέλεση μίας σωματικής εργασίας, μπορεί να εκτιμηθεί υπολογίζοντας το ποσό του Ο 2 που καταναλώνεται: VO 2 εισπνεόμενου αέρα - VO 2 εκπνεόμενου αέρα [lt/min, ή kcal/min (1 lt O 2 αποδίδει 4.83 kcal)] Η επιπλέον του βασικού μεταβολισμού ενέργεια (περίπου 1200 kcal/ημέρα) για την εκτέλεση κάποιων εργασιών σε οκτάωρη βάση, έχει εκτιμηθεί κατά μέσο όρο ως εξής: -καθιστική εργασία γραφείου: 800 kcal/ημέρα, -εργασία συναρμολόγησης χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις: 1680 kcal/ημέρα, -συλλογή γεμάτων δικτύων ψαρέματος: 4800 kcal/ημέρα, -υλοτόμηση: 6000 kcal/ημέρα.

Τεχνικές μέτρησης ή εκτίμησης του σωματικού φόρτου (συνέχεια) H μέτρηση της κατανάλωσης Ο 2 κατά την διάρκεια της εργασίας, για την εκτίμηση του σωματικού φόρτου που προκύπτει από αυτή, χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις όπως: -για να εντοπισθούν οι περισσότερο απαιτητικές εργασίες και να ιεραρχηθούν οι προτεραιότητες των μέτρων που θα ληφθούν (π.χ. ανασχεδιασμός του τρόπου εκτέλεσης της εργασίας, αυτοματοποίηση ή εκμηχάνιση, οργανωτικά μέτρα όπως μείωση ωραρίου εργασίας ή κυκλική εναλλαγή), -για να συγκριθούν εναλλακτικοί τρόποι εκτέλεσης μίας εργασίας, για παράδειγμα με βελτιωμένα εργαλεία ή μεθόδους.

Χρήση της μεθόδους μέτρησης κατανάλωσης Ο2, για τη μελέτη της επίδρασης διαφόρων παραγόντων στο σωματικό φόρτο και την απόδοση της εργασίας μεταφοράς βάρους με καρότσι

Τεχνικές μέτρησης ή εκτίμησης του σωματικού φόρτου (συνέχεια) Μέτρηση των καρδιακών παλμών Κατά τη διάρκεια παραγωγής μυϊκού έργου σταθερής έντασης, οι καρδιακοί παλμοί αυξάνουν τα πρώτα 1-3 min και κατόπιν σταθεροποιούνται σε μια τιμή. Στη φάση της σταθεροποίησης, υπάρχει μία γραμμική συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης οξυγόνου και του ρυθμού των καρδιακών παλμών, ιδιαίτερα όταν η σωματική εργασία είναι μικρής ή μέσης έντασης. 3. Ηλεκτρομυογράφημα (EMG) Υπάρχει μία ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των ηλεκτρικών σημάτων των μυών και του παραγόμενου από αυτούς έργου, ενώ στο EMG μπορεί να αποτυπώνεται και το σημείο έναρξης του μυϊκού κάματου. Για τις ανάγκες της μυϊκής φόρτισης που προέρχεται από την εργασία, δεν απαιτείται η τοποθέτηση των ηλεκτροδίων στο εσωτερικό των μυών.

Η μέθοδος OWAS για την αξιολόγηση της επικινδυνότητας του σωματικού φόρτου Η μέθοδος OWAS (Ovako Working Posture Analysing System) είναι μία απλή μέθοδος για την αξιολόγηση του σωματικού φόρτου που προέρχεται από τις στάσεις του σώματος κατά την εργασία. Η αξιοπιστία της έχει ελεγχθεί συστηματικά, και χρησιμοποιείται ήδη ευρέως σε πολλές χώρες. Τα τρία βασικά στοιχεία της OWAS είναι: 1.η κατηγοριοποίηση των στάσεων 2.οι συστηματικές παρατηρήσεις για τη συλλογή των δεδομένων, 3.η αξιολόγηση των στάσεων.

Κατηγοριοποίηση και κωδικοποίηση των στάσεων εργασίας σύμφωνα με τη μέθοδο OWAS

Μέθοδος OWAS – διαδικασία 1o στάδιο: Εντοπίζονται οι επιμέρους εργασίες ή ενέργειες που εκτελεί ένας εργαζόμενος του οποίου ο σωματικός φόρτος από την εργασία θέλουμε να αξιολογηθεί. 2ο στάδιο: Για την κάθε επιμέρους εργασία, εντοπίζονται οι σωματικές δραστηριότητες μέσω των οποίων αυτή υλοποιείται, και οι οποίες επιβάλλουν διαφορετικές στάσεις του σώματος. Οι διαφορετικές στάσεις που εντοπίζονται σε κάθε επιμέρους εργασία, ονομάζονται φάσεις εργασίας. Κάθε φάση εργασίας που εντοπίζεται, κωδικοποιείται με ένα διψήφιο αριθμό. 3ο στάδιο: Δημιουργούνται οι τετραψήφιοι κωδικοί για κάθε φάση εργασίας, και υπολογίζεται ο αριθμός επαναλήψεών τους (συχνότητα) καθώς και το ποσοστό του συνολικού χρόνου εργασίας το οποίο αντιπροσωπεύουν. Αυτά μπορούν να υπολογισθούν είτε με συστηματικές παρατηρήσεις ή βιντεοσκόπηση, είτε δειγματοληπτικά με στιγμιαίες παρατηρήσεις.

Μέθοδος OWAS – διαδικασία (συνέχεια) 4ο στάδιο: Σχεδιάζονται πίνακες με τα συλλεγέντα δεδομένα της ανάλυσης. Στους πίνακες αυτούς για κάθε επιμέρους εργασία φαίνονται: (1) οι φάσεις εργασίας και ο κωδικός τους αριθμός, (2) ο τετραψήφιος κωδικός που περιγράφει τη στάση που λαμβάνει ο εργαζόμενος και η εξασκούμενη δύναμη, (3) ο αριθμός επαναλήψεων της κάθε φάσης, και (4) το ποσοστό του χρόνου που αντιπροσωπεύει η κάθε φάση έναντι του συνολικού χρόνου εργασίας. 5ο στάδιο: Αξιολόγηση των στάσεων με την βοήθεια των πινάκων της μεθόδου OWAS και εντοπισμός κατηγοριών δράσης.

1ος πίνακας για την αξιολόγηση των φάσεων εργασίας (δεν λαμβάνεται υπόψη η διάρκεια της εργασίας)

2ος πίνακας για την αξιολόγηση των φάσεων εργασίας (λαμβάνεται υπόψη η διάρκεια της εργασίας, όχι όμως η εξάσκηση δύναμης)

Η μέθοδος RULA (McAtamny & Corlett, 1993)

Μελέτη περίπτωσης Έστω θέση εργασίας όπου εκτελείται οπτικός ποιοτικός ελέγχου σανίδων παρκέ. Οι εργαζόμενοι λαμβάνουν από τη μεταφορική ταινία τέσσερις σανίδες τη φορά, και κρατώντας τις στις παλάμες τους εξετάζουν οπτικά την επιφάνεια του ξύλου. Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας της σανίδας (ύπαρξη ρόζων, κατεύθυνση νερών, σχισμές, κλπ) τις κατατάσσουν σε τρεις κατηγορίες ποιότητας, δημιουργώντας μπροστά τους τρεις ντάνες. Ο οπτικός ποιοτικός έλεγχος των τεσσάρων σανίδων διαρκεί κατά μέσο όρο 15 sec, ενώ η κάθε σανίδα ζυγίζει κατά μέσο όρο 600 gr. Καλούμαστε να αξιολογήσουμε τη στάση των εργαζομένων στη θέση αυτή.

Χειρονακτική ανύψωση βαρών Το ανυψούμενο βάρος πολλαπλασιάζεται περίπου κατά 10 φορές στη σπονδυλική στήλη

Παραμόρφωση του μεσοσπονδυλίου δίσκου L5/S1 που προξενείται από συστηματική καταπόνηση της σπονδυλικής στήλης λόγω ανύψωσης μεγάλων βαρών

Ένα εμβιομηχανικό μοντέλο για την χειρονακτική ανύψωση βαρών

Παράδειγμα εφαρμογής του εμβιομηχανικού μοντέλου Έστω ότι: - ο εργαζόμενος ζυγίζει 75kg, -το 65% της μάζας του βρίσκεται στο άνω μέρος του σώματος, -στην περίπτωση (Α) όπου η πλάτη είναι λυγισμένη, οι μοχλοβραχίονες είναι w=40cm και b=25cm, -στην περίπτωση (Β) όπου η πλάτη είναι ίσια, οι μοχλοβραχίονες είναι μικρότεροι w=35cm και b=18cm, -το ανυψούμενο βάρος είναι W=250N.

Τότε, για την περίπτωση (Α) έχουμε: Η δύναμη από το άνω μέρος του σώματος είναι Η δύναμη ανύψωσης του ραχιαίου μυός ES, σύμφωνα με την εξίσωση (1), είναι Η δύναμη συμπίεσης του μεσοσπονδύλιου δίσκου L5/S1, σύμφωνα με την εξίσωση (2) και για κλίση του σώματος 30ο, είναι: Αντίστοιχα για την περίπτωση (Β) και για κλίση του σώματος επίσης 30 ο, ES=2892N και F=3540N Παράδειγμα εφαρμογής του εμβιομηχανικού μοντέλου

Εξίσωση αξιολόγησης της χειρονακτικής ανύψωσης βαρών του National Institute of Occupational Safety & Health (NIOSH) Η εξίσωση αυτή προτάθηκε το 1991 και λαμβάνει υπόψη τρείς πλευρές-κριτήρια: Το κριτήριο της εμβιομηχανικής βασίζεται στον υπολογισμό της δύναμης συμπίεσης του μεσοσπονδυλίου δίσκου L5/S1. Ως ένα ασφαλές ανώτατο όριο της δύναμης συμπίεσης των μεσοσπονδυλίων δίσκων θεωρήθηκαν τα 3.4kΝ. Το κριτήριο της φυσιολογίας εκτιμά τον φόρτο μεταβολισμού και την κόπωση των μυών που δημιουργείται κατά την ανύψωση των βαρών. Για την οριοθέτηση της μυϊκής κόπωσης, ως ανώτερο επιτρεπτό όριο αερόβιου έργου των μυών καθορίστηκαν τα 9.5kcal/min. Το κριτήριο της ψυχοφυσιολογίας, έχει λάβει υπόψη τη γνώμη των εργαζομένων.

Η εξίσωση NIOSH

Γεωμετρικές μεταβλητές της εξίσωσης RWL

Πίνακας για τον υπολογισμό του πολλαπλασιαστή συχνότητας FM μέσο πλήθος ανυψώσεων σε μια περίοδο 15 min Συνολική διάρκεια εργασίας ανύψωσης στο 8ωρο [ώρες] <1<2<8 Συχνότης [ανυψ/min] V<75V>75V<75V>75V<75V> >150.00

Η αξιολόγηση Η εξίσωση για το RWL υπολογίζεται δύο φορές, μία για το σημείο έναρξης της ανύψωσης, και μία για το τελικό σημείο της ανύψωσης. Για να προσδιορισθεί το εάν οι εργαζόμενοι διατρέχουν κίνδυνο προσβολής της μέσης κατά την ανύψωση βαρών, υπολογίζεται στη συνέχεια ο δείκτης ανύψωσης LI (lifting index) ως εξής: όπου L είναι το βάρος του ανυψούμενου αντικειμένου σε kg, και RWL το συνιστώμενο άνω αποδεκτό όριο βάρους ανύψωσης. Ένα LI κοντά στο 1 εξασφαλίζει σχετικά άνετη και ασφαλή ανύψωση βαρών, ενώ σύμφωνα με τους περισσότερους ειδικούς της NIOSH, ο δείκτης αυτός δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 3

Παράδειγμα χρήσης της εξίσωσης αξιολόγησης χειρονακτικής ανύψωσης βαρών του NIOSH Έστω ότι ο εικονιζόμενος εργαζόμενος, μία φορά την ημέρα, σηκώνει το κυλινδρικό δοχείο διαμέτρου 75cm και βάρους 20kg και τον τοποθετεί στην κορυφή της πρέσας, σε ύψος 160cm.

Παράδειγμα χρήσης της εξίσωσης αξιολόγησης χειρονακτικής ανύψωσης βαρών του NIOSH (συνέχεια)

Η εξίσωση του NIOSH για αξιολόγηση θέσεων εργασίας με πολλαπλά καθήκοντα ανύψωσης Στις περιπτώσεις αυτές υπολογίζεται ο σύνθετος δείκτης CLI (composite lift index). Σε πρώτη φάση υπολογίζονται οι δείκτες RWL i για καθένα από τα καθήκοντα ανύψωσης που καλείται να εκτελέσει ο εργαζόμενος. Υπολογίζονται οι δείκτες τόσο για την έναρξη της ανύψωσης, όσο και για το σημείο απόθεσης, και κρατείται ο μικρότερος από τους δύο. Στη συνέχεια, για κάθε καθήκον, υπολογίζεται ο δείκτης LI, που στην περίπτωση αυτή συμβολίζεται με STLI i (single task lift index). Σε δεύτερη φάση, για καθένα από τα καθήκοντα ανύψωσης υπολογίζονται οι ανεξάρτητοι από τη συχνότητα ανύψωσης δείκτες FIRWL i (frequency-independent recommended weight limit). Ο υπολογισμός των δεικτών αυτών είναι όμοιος με αυτόν των δεικτών RWL, με τη διαφορά ότι ο πολλαπλασιαστής FM λαμβάνει την τιμή 1. Στη συνέχεια, για κάθε καθήκον, υπολογίζεται ο δείκτης LI, που στην περίπτωση αυτή συμβολίζεται με FILI i (frequency-independent lift index). Σε τρίτη φάση, υπολογίζεται ο σύνθετος δείκτης CLI.

Υπολογισμός του σύνθετου δείκτη CLI Τα διάφορα καθήκοντα ανύψωσης που εκτελεί ο εργαζόμενος, αριθμούνται ξανά, ανάλογα με το μυϊκό φόρτο που συνεπάγονται. Έτσι το καθήκον με το μεγαλύτερο STLI λαμβάνει τον αύξοντα αριθμό 1 (συμβολιζόμενο ως STLI 1 ), το καθήκον με αμέσως μικρότερο STLI λαμβάνει τον αύξοντα αριθμό 2 (STLI 2 ), κ.ο.κ. Στη συνέχεια, εφαρμόζεται ο τύπος: Όπου: και τα FM1,2…n λαμβάνονται από τον Πίνακα για τον προσδιορισμό του πολλαπλασιαστή συχνότητας FM, αθροίζοντας τις συχνότητες ανύψωσης των καθηκόντων που υποδεικνύουν οι αύξοντες αριθμοί-δείκτες.

Παράδειγμα υπολογισμού του σύνθετου δείκτης CLI Έστω μια εργασία στην οποία οι εργαζόμενοι πραγματοποιούν τρία καθήκοντα ανύψωσης βαρών. Η ανάλυση του κάθε καθήκοντος και ο υπολογισμός των σχετικών δεικτών έδωσαν τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στον Πίνακα

Παράδειγμα υπολογισμού του σύνθετου δείκτης CLI (συνέχεια) Για τον υπολογισμό του σύνθετου δείκτη CLI για την εργασία αυτή, τα καθήκοντα αριθμήθηκαν εκ νέου, κατά φθίνουσα σειρά δείκτη ανύψωσης – δηλαδή της τιμής του δείκτη STLI–, αριθμώντας το καθήκον με το μεγαλύτερο δείκτη ανύψωσης με 1. Το άθροισμα των συχνοτήτων για τα καθήκοντα με τη νέα αρίθμηση είναι: F 1,2 : 1+2 = 3 F 1,2,3 : = 7 Ανατρέχοντας στον σχετικό Πίνακα, και με δεδομένη τη διάρκεια εργασίας (μικρότερη από 1 ώρα στο 8ωρο) καθώς και το ύψος ανύψωσης (μικρότερο από 75cm), λαμβάνουμε τις εξής τιμές για τους δείκτες FM: FM 1 = 0,94 FM 1,2 = 0,88 FM 1,2,3 = 0,70 Οπότε, ο σύνθετος δείκτης, είναι: CLI = 1,6 + 1,0(1/0,88 – 1/0,94) + 0,67(1/0,7 – 1/0,88) = 1,6 + 0,07 +0,2 = 1,87

Ελληνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία Προεδρικό Διάταγμα ΠΔ 397/1994 με τίτλο "Ελάχιστες προδιαγραφές ασφαλείας και υγείας κατά την χειρονακτική διακίνηση φορτίων που συνεπάγεται κίνδυνο ιδίως για τη ράχη και την οσφυϊκή χώρα των εργαζομένων, σε συμμόρφωση προς την οδηγία του Συμβουλίου 90/269/ΕΟΚ". Το ΠΔ 397/1994 δεν καθορίζονται ανώτατα όρια, ούτε μοντέλα ποσοτικού καθορισμού της φόρτισης της σπονδυλικής στήλης. Καθορίζεται όμως η υποχρέωση του εργοδότη να «λαμβάνει τα κατάλληλα οργανωτικά μέτρα ή να χρησιμοποιεί τα κατάλληλα μέσα και ιδίως τον κατάλληλο μηχανικό εξοπλισμό, προκειμένου να αποφευχθεί η ανάγκη χειρονακτικής διακίνησης φορτίων από τους εργαζομένους». Στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι "όταν δεν μπορεί να αποφευχθεί η χειρονακτική διακίνηση φορτίων από εργαζομένους, ο εργοδότης λαμβάνει τα κατάλληλα οργανωτικά μέτρα, χρησιμοποιεί τα κατάλληλα μέσα ή παρέχει στους εργαζομένους τα μέσα αυτά, ώστε να μειώνεται ο κίνδυνος που διατρέχουν κατά τη χειρονακτική διακίνηση".

Τεχνικές σωστού τρόπου χειρονακτικής ανύψωσης βαρών (Πηγή: ILO, 1972)

Μέτρα αντιμετώπισης Η αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του προβλήματος της χειρονακτικής ανύψωσης βαρών, είναι ο επανασχεδιασμός του συστήματος εργασίας με στόχους: τη μείωση των ανυψούμενων βαρών, την κατάλληλη διαμόρφωσή τους ώστε να διευκολύνεται η με σωστό τρόπο ανύψωσή τους, τη μηχανική υποβοήθηση της ανύψωσης, την εξάλειψη της ανάγκης ανύψωσης των βαρών.

Η χειρονακτική ανύψωση βαρών ως μέρος του προβλήματος της διακίνησης των υλικών O σχεδιάζων ένα σύστημα διακινήσεων θα πρέπει να φροντίζει: -να ελαχιστοποιεί τις διακινήσεις, ελαχιστοποιώντας τις διανυόμενες αποστάσεις, τους χρόνους των διακινήσεων και τις διακινούμενες ποσότητες (βάρη και όγκους), -και ταυτόχρονα, να εξασφαλίζει την ασφαλή και άνετη για τους εργαζομένους διακίνηση των υλικών. Η ασφαλής διακίνηση δεν αποσκοπεί μόνο στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου προσβολής της μέσης, αλλά και στην εξάλειψη του κινδύνου ατυχημάτων από πτώση των αντικειμένων κατά την ανύψωση και μεταφορά τους, ή από πτώση των εργαζομένων κατά την διακίνηση των αντικειμένων.

Η χειρονακτική ανύψωση βαρών ως μέρος του προβλήματος της διακίνησης των υλικών (συνέχεια) Οι τρόποι με τους οποίους μπορεί να επιλυθεί το πρόβλημα της διακίνησης των υλικών είναι σε συνδυασμό: η ενδοεργοστασιακή χωροταξία, η ανάπτυξη και χρησιμοποίηση μηχανικών διατάξεων τόσο για την οριζόντια όσο και για την καθ΄ ύψος διακίνηση, η κατάλληλη διαμόρφωση των διακινούμενων αντικειμένων ώστε να διευκολύνεται το πιάσιμο και η μεταφορά τους από τον άνθρωπο (π.χ. χειρολαβές, εσοχές).

Παραδείγματα λύσεων για την υποβοήθηση των διακινήσεων και της ανύψωσης βαρών