ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΑΡΡΩΣΤΟΥ ΜΕ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
ΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ Η λειτουργία της αναπνοής είναι πολύ σημαντική για τον άνθρωπο. Με αυτήν γίνεται η ανταλλαγή των αερίων δηλ. η πρόσληψη Ο2 και η αποβολή CΟ2 από τον οργανισμό Ρυθμίζεται από το αναπνευστικό κέντρο που βρίσκεται στον προμήκη μυελό
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΝΑΠΝΟΩΝ ΓΥΝΑΙΚΕΣ 14 – 16 /1΄ ΑΝΔΡΕΣ 16 – 18/1΄ ΝΕΟΓΝΑ 40 /1΄
Ο ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΑΕΡΑΣ O ατμοσφαιρικός αέρας που αναπνέουμε περιέχει: Οξυγόνο 21% Άζωτο 79% CO2 0,03% Όταν το Ο2 στον ατμοσφαιρικό αέρα πέσει κάτω από 12% τότε είναι ακατάλληλος για αναπνοή.
Ο ΕΚΠΝΕΟΜΕΝΟΣ ΑΕΡΑΣ Ο εκπνεόμενος αέρας έχει διαφορετική σύσταση από τον εισπνεόμενο. Συγκεκριμένα περιέχει: Οξυγόνο 16% Άζωτο 79% Υδρατμούς CO2 4%
ΤΟ ΟΞΥΓΟΝΟ Το Ο2 παράγεται βιομηχανικά με κλασματική απόσταξη υγροποιηθέντος αέρα Κάθε νοσοκομείο και ιδιαίτερα τα μεγάλα διαθέτουν κεντρική παροχή Ο2 μέσω της οποίας τροφοδοτούνται τα χειρουργεία, οι θάλαμοι, οι μονάδες κ.α.
ΡΟΟΜΕΤΡΟ - ΕΦΥΓΡΑΝΤΗΡΑΣ ΡΟΟΜΕΤΡΟ - ΕΦΥΓΡΑΝΤΗΡΑΣ
ΟΒΙΔΕΣ ΟΞΥΓΟΝΟΥ Υπάρχουν και οι φορητές οβίδες Ο2 που χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις μεταφοράς του αρρώστου ή για θεραπεία στο σπίτι
ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΞΥΓΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΞΑΙΜΙΑΣ
ΤΟ ΟΞΥΓΟΝΟ ΕΙΝΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟ ΚΑΙ ΕΧΕΙ: Ενδείξεις Παρενέργειες Δοσολογία Τοξικότητα Τρόπους χορήγησης
ΥΠΟΞΑΙΜΙΑ - ΥΠΟΞΙΑ ΥΠΟΞΑΙΜΙΑ :Είναι η ελάττωση του Ο2 στο αίμα ΥΠΟΞΑΙΜΙΑ - ΥΠΟΞΙΑ ΥΠΟΞΑΙΜΙΑ :Είναι η ελάττωση του Ο2 στο αίμα ΥΠΟΞΙΑ :Είναι η ελάττωση του O2 στους ιστούς
ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΥΠΟΞΙΑΣ Αναπνευστικές διαταραχές ,ταχύπνοια, εργώδης αναπνοή. Διαταραχές κυκλοφορίας, ταχυκαρδία, άλλες αρρυθμίες. Διαταραχές κεντρικού νευρικού συστήματος, υπνηλία, σύγχυση, κώμα. Κεντρική κυάνωση, υγρό ή ψυχρό δέρμα.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΥΠΟΞΑΙΜΙΑΣ Αυτά προέρχονται από: Τις μετρήσεις των αερίων αίματος(O2, CO2 ,PH αρτηριακού αίματος) Τη χρήση του παλμικού οξύμετρου (συσκευή μέτρησης οξυγονωμένης αιμοσφαιρίνης)
ΛΗΨΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Η σύριγγα και η βελόνα που θα χρησιμοποιηθούν πρέπει να είναι ηπαρινισμένα Μετά τη λήψη πωματίζεται η βελόνα με φελλό ή άλλη πλαστική ύλη
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΑΕΡΙΩΝ ΑΙΜΑΤΟΣ Αρτηριακό αίμα Φλεβικό αίμα PO2 80mmHg PO2 40mmHg PCO2 40mmHg PCO2 46mmHg PH: 7,35 – 7,45 Κορεσμός αιμοσφαιρίνης: 95 -100 %
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ Ο2 Αναπνευστικές παθήσεις οξείες και χρόνιες όπως αναπνευστική ανεπάρκεια, πνευμονική εμβολή, καρκίνος πνεύμονα. Παθήσεις καρδιάς, έμφραγμα μυοκαρδίου, καρδιογενές shock. Νευρολογικές παθήσεις, αναισθησία, τραύματα κεφαλής. Μετεγχειρητικές περιπτώσεις καρδιάς και πνευμόνων Πνιγμός, δηλητηριάσεις κ.α.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΟΞΥΓΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Το Ο2 χορηγείται κατόπιν ιατρικής οδηγίας εκτός από έκτακτες περιπτώσεις. Θα πρέπει να υπάρχουν κλινικά σημεία υποξίας και εργαστηριακά ευρήματα υποξαιμίας Η χορήγηση του Ο2 θα πρέπει να είναι συνεχής και να τροποποιείται ανάλογα με την κατάσταση του αρρώστου. Το χορηγούμενο Ο2 δεν κατακρατείται από τον οργανισμό Ξεκινάμε τη θεραπεία με μικρές πυκνότητες Ο2
ΡΟΗ – ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ Ο2 Η ροή του Ο2 εξαρτάται από: Την ηλικία Τη μέθοδο παροχής Τη γενική κατάσταση του οργανισμού Τις ανάγκες του σε Ο2 Η πυκνότητα εξαρτάται από τη ροή και υπολογίζεται σε L/min
ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ Ο2 Η τοξικότητα του Ο2 αφορά ιστικές βλάβες Σε μεγάλες πυκνότητες του Ο2 για μεγάλο χρονικό διάστημα τα τοξικά του παράγωγα δεν προλαβαίνουν να αδρανοποιηθούν και δρουν καταστρεπτικά πάνω στα κύτταρα Τοξικές εκδηλώσεις που παρατηρούνται στον άρρωστο είναι τραχειοβρογχίτιδα, βήχας ,σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας, ίνωση κ.α.
ΜΕΘΟΔΟΙ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ Ο2 Ρινική κάνουλα Μάσκα απλή Μάσκα Venturi Μάσκα μερικής επανεισπνοής Μάσκα μη επανεισπνοής Τέντα προσώπου Θερμοκοιτίδα Αmbu Αναπνευστικά μηχανήματα Μάσκα aerozol
ΡΙΝΙΚΗ ΚΑΝΟΥΛΑ Χορηγείται Ο2 με ροή 1-6 L/min και με πυκνότητα 24-45% Είναι απλή μέθοδος Καλά ανεκτή από τον άρρωστο Χρειάζεται καλή στερέωση και παρακολούθηση τα βασικά μειονεκτίματα οφείλονται στην διακύμανση του FiO2 καθώς μεταβάλλεται ο τύπος αναπνοής του ασθενούς και στην αδυναμία επίτευξης υψηλής FiO2 σε ασθενείς με αυξημένο αερισμό
ΜΑΣΚΑ ΑΠΛΗ Χορηγείται Ο2 με ροή 5-10 L/min (5 lit/min είναι η ελάχιστη ρύθμιση για πρόληψη επανεισπνοής του CO2) και με πυκνότητα 40-60% Είναι εύκολη στη χρήση της Δεν είναι καλά ανεκτή από τον άρρωστο Μειονέκτημα είναι η δυσκολία στην ομιλία και η ανάγκη αφαίρεσης τους στο φαγητό Χρειάζεται παρακολούθηση
ΜΑΣΚΑ Venturi Η μάσκα Venturi πήρε το όνομά της από το φαινόμενο Venturi, μια ειδική εφαρμογή της αρχής του Bernulli. Από ένα στενό στόμιο ακροφυσίου, εισέρχεται οξυγόνο 100%. Η δίοδος του οξυγόνου από το στόμιο, δημιουργεί μέσα στη μάσκα υποατμοσφαιρική πίεση, εξαιτίας της οποίας εισέρχεται και ατμοσφαιρικός αέρας από μικρές διόδους που βρίσκονται στη βάση του ακροφυσίου. Η σχέση ροής και διαμέτρου της εξόδου και εισόδου του αέρα στις μάσκες Venturi έχει σχεδιαστεί κατά τρόπο που να δημιουργεί μια συνολική ροή αερίου, μεγαλύτερη από τις εισπνευστικές ροές του αρρώστου και με σταθερές συγκεντρώσεις. Τελικά, ο ασθενής εισπνέει τη χορήγηση συγκεκριμένων και με μεγάλη ακρίβεια συγκεντρώσεων οξυγόνου, ανεξάρτητα από τον ρυθμό ή το βάθος των αναπνοών.
ΜΑΣΚΑ Venturi Διαθέτει κωδικοποιημένες βαλβίδες σε διάφορα χρώματα με τις οποίες ρυθμίζεται η πυκνότητα του Ο2 4l/min=24-28% 8l/min=35-40% 12l/min=50-60% Χρησιμοποιείται ευρέως στις μονάδες και τα νοσηλευτικά τμήματα
ΜΑΣΚΕΣ ΤΡΑΧΕΙΟΣΤΟΜΙΑΣ
ΜΑΣΚΑ AEROZOL Χορηγείται Ο2 σε πυκνότητα 35% με μεγάλη υγρασία Μπορούμε να χορηγήσουμε στον άρρωστο φάρμακα με την μορφή της ομιχλοποίησης
ΜΑΣΚΑ ΜΕΡΙΚΗΣ ΕΠΑΝΕΙΣΠΝΟΗΣ Χορηγείται μέτρια πυκνότητα Ο2 από ασκό Η εκπνοή γίνεται από τις οπές ενώ μικρή ποσότητα CO2) εισέρχεται στον ασκό και μπορεί να επαναεισπνέεται. Μπορεί να παρέχει Ο2 60-90% με ροή 6-10 L/min Χρησιμοποιείται για βραχείας διάρκεια οξυγονοθεραπεία που απαιτείται μεγάλη ποσότητα Ο2
ΜΑΣΚΑ ΜΗ ΕΠΑΝΕΙΣΠΝΟΗΣ Μπορεί να παρέχει την υψηλότερη συγκέντρωση Ο2 που μπορεί αν χορηγηθεί με μάσκα κατά την αυτόματη αναπνοή (60-100% με ροή 6-10 L/min) Διαφέρει από την μάσκα μερικής επαναεισπνοής στην παρουσία βαλβίδας που δεν επιτρέπει στην εκπνοή να εισέλθει στον ασκό
AMBU Αποτελείται από το σάκο και τη μάσκα Χρησιμοποιείται σε επείγοντα περιστατικά για καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση
ΤΕΝΤΑ ΟΞΥΓΟΝΟΥ Χρησιμοποιείται στα παιδιατρικά τμήματα Έχει ανοίγματα και έτσι διευκολύνεται η χορήγηση της τροφής και των φαρμάκων Χρειάζεται τακτική παρακολούθηση του παιδιού Χορηγείται Ο2 με πυκνότητα 50-60%
ΘΕΡΜΟΚΟΙΤΙΔΑ Χρησιμοποιείται στις μονάδες των πρό-ωρων νεογνών και είναι εφοδιασμένες με σύστημα: Παροχής Ο2 Ρύθμισης της θερμοκρασίας Ρύθμισης της υγρασίας
ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ Η χρήση τους προϋποθέτει εξειδικευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό Θα πρέπει να υπάρχει ετοιμότητα αντιμετώπισης των αρρώστων αυτών σε ενδεχόμενη διακοπή ρεύματος Η αποσύνδεση από το μηχάνημα γίνεται βαθμιαία και με συνεχή παρακολούθηση του αρρώστου
ΤΥΠΟΙ ΤΕΧΝΗΤΩΝ ΑΕΡΑΓΩΓΩΝ ΤΥΠΟΙ ΤΕΧΝΗΤΩΝ ΑΕΡΑΓΩΓΩΝ ΕΝΔΟΤΡΑΧΕΙΑΚΟΣ 2.ΡΙΝΟΦΑΡΥΓΓΙΚΟΣ 3.ΣΤΟΜΑΤΟΦΑΡΥΓΓΙΚΟΣ
ΕΝΔΟΤΡΑΧΕΙΑΚΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ αποτελείται από σωλήνα σιλικόνης και το ένα άκρο του, το οποίο φέρει Cuff, τοποθετείται στην τραχεία ενώ το άλλο συνδέεται µε συσκευή παροχής οξυγόνου (ambu ή αναπνευστήρας). Η χηµική του σύσταση δεν προκαλεί ερεθιστικές ή τοξικές παρενέργειες, είναι ακτινοσκιερός και διαφανής ώστε να διακρίνονται οι εκκρίσεις.
ΣΤΟΜΑΤΟΦΑΡΥΓΓΙΚΟΙ ΑΕΡΑΓΩΓΟΙ Αποτρέπουν την πτώση της γλώσσας στο οπίσθιο φαρυγγικό τοίχωμα Χρησιμοποιούνται μετεγχειρητικά στην ανάνηψη