Προσφορά, ζήτηση και κυβερνητική παρέμβαση Κεφάλαιο 6 Copyright © 2001 by Harcourt, Inc. All rights reserved. Requests for permission to make copies of any part of the work should be mailed to: Permissions Department, Harcourt College Publishers, 6277 Sea Harbor Drive, Orlando, Florida

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Προσφορά, ζήτηση και κυβερνητική παρέμβαση u Σε ένα ελεύθερο σύστημα, μια αγορά χωρίς δεσμεύσεις, οι δυνάμεις της αγοράς ισορροπούν αναφορικά με την ποσότητα και την τιμή. u Ενώ οι συνθήκη ισορροπίας μπορεί να είναι αποτελεσματική, είναι πιθανόν να μην είναι όλοι ικανοποιημένοι. u Ένας σημαντικός ρόλος των οικονομολόγων είναι η εφαρμογή της θεωρίας προκειμένου να εφαρμοστούν πολιτικές.

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Έλεγχοι τιμών... u Χρησιμοποιούνται όταν οι κυβερνήσεις πιστεύουν ότι σε μια αγορά ευνοούνται οι αγοραστές ή οι πωλητές. u Οι έλεγχοι έχουν τη μορφή ανώτατων τιμών ( πλαφόν ή ταβάνι) και κατώτατων τιμών(πάτωμα).

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Ανώτατες και κατώτατες τιμές Ανώτατες τιμές u Είναι η νόμιμη μέγιστη τιμή στην οποία μπορεί να πουληθεί ένα προϊόν. Κατώτατη τιμή u Η νόμιμη ελάχιστη τιμή στην οποία μπορεί να πουληθεί ένα προϊόν.

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Ανώτατη τιμή Τα πιθανά αποτελέσματα από την επιβολή της ανώτατης τιμής είναι δύο:  Η ανώτατη τιμή (ταβάνι) δεν επηρεάζει την αγορά αν η τιμή είναι μεγαλύτερη από την τιμή ισορροπίας.  Η ανώτατη επηρεάζει την αγορά αν ορίζεται χαμηλότερα από την τιμή ισορροπίας, οδηγώντας σε έλλειμμα.

Μια ανώτατη τιμή που δεν επηρεάζει την αγορά... $4 3 Ποσότητα 0 Τιμή Demand Προσφορά Ανώτατη τιμή Τιμή ισορροπίας 100 Ποσότητα ισορροπίας Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.

Μια ανώτατη τιμή που επηρεάζει την αγορά... $3 Ποσότητα 0 Τιμή 2 Ζήτηση Προσφορά Τιμή ισορροπίας Price ceiling Έλλειμμα 125 Ζητούμενη Ποσότητα 75 Προσφερόμενη Ποσότητα Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.

Αποτελέσματα ανώτατης τιμής Μία ανώτατη τιμή προκαλεί... … ελλείμματα επειδή: Q D > Q S. u Παράδειγμα : έλλειψη βενζίνης τη δεκαετία του 1970 u Μη τιμολογιακές συνέπειες: u Μεγάλες ουρές αναμονής, διάκριση πωλητών, «καπέλα» και «μαύρη» αγορά.

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Ουρές για τις αντλίες Το 1973 ο OPEC αύξησε την τιμή του αργού πετρελαίου στην αγορά. Επειδή το αργό πετρέλαιο είναι το βασικό προϊόν στην παραγωγή βενζίνης, οι υψηλότερες τιμές πετρελαίου μείωσαν την παραγωγή βενζίνης. Ποιος είναι υπεύθυνος για τις ουρές ; Οι οικονομολόγοι κατηγορούν τις κυβερνήσεις που επέβαλαν ανώτατες τιμές στη βενζίνη.

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Η τιμή της βενζίνης όταν η ανώτατη τιμή δεν επηρεάζει την αγορά... $4 P1P1 Ποσότητα Βενζίνης 0 Τιμή βενζίνης Q1Q1 Ζήτηση Προσφορά Ανώτατη τιμή 1 Η ανώτατη τιμή δεν επηρεάζει την ισορροπία...

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Η ανώτατη τιμή επηρεάζει την αγορά... P1P1 Ποσότητα Βενζίνης 0 Τιμή Βενζίνης Q1Q1 Ζήτηση S1S1 Ανώτατη τιμή S2S2 2. …Η προσφορά μειώνεται... P2P2 3. …η ανώτατη τιμή γίνεται αγοραία …με αποτέλεσμα τη Δημιουργία ελλείματος.

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Έλεγχος ενοικίων u Ο έλεγχος ενοικίων είναι η επιβολή ανώτερων τιμών ενοικίων. u Ο λόγος επιβολής τους είναι η ανάγκη για φθηνότερη στέγη για τους οικονομικά ασθενέστερους. u Οι οικονομολόγοι αποκαλούν την επιβολή ελέγχου ενοικίων “το δεύτερο καλύτερο τρόπο να καταστρέψει κανείς μία πόλη μετά το βομβαρδισμό”

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Έλεγχος ενοικίων στη βραχυχρόνια περίοδο... Αριθμός διαμερισμάτων 0 Ενοίκιο Ζήτηση Προσφορά Ανώτατο ενοίκιο Έλλειμμα Η προσφορά και η ζήτηση για σπίτια είναι σχετικά ανελαστικές

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Έλεγχος ενοικίων στη μακροχρόνια περίοδο... Αριθμός διαμερισμάτων 0 Ενοίκιο Demand Supply Controlled rent Shortage Επειδή η προσφορά και η ζήτηση στέγης είναι πιο ελαστική... …ο έλεγχος ενοικίων προκαλεί έλλειψη διαμερισμάτων

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Κατώτατες τιμές Όταν η κυβέρνηση επιβάλλει κατώτατες τιμές οι πιθανές συνέπειες μπορεί να είναι: u Αν η κατώτατη τιμή δεν επηρεάζει την αγορά αν οριστεί κάτω από την τιμή ισορροπίας. u Η κατώτατη τιμή επηρεάζει αν οριστεί πάνω από την τιμή ισορροπίας, δημιουργώντας πλεόνασμα.

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Μια κατώτατη τιμή που δεν επηρεάζει την αγορά... $3 Ποσότητα 0 Τιμή 100 Ποσότητα Ισορροπίας Τιμή ισορροπίας Ζήτηση Προσφορά Κατώτατη τιμή 2

Μια κατώτατη τιμή που επηρεάζει την αγορά... $3 Ποσότητα 0 Τιμή Ισορροπίας Ζήτηση προσφορά Κατώτατη τιμή $4 120 Προσφερόμενη ποσότητα 80 Ζητούμενη ποσότητα Πλεόνασμα Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.

Αποτελέσματα κατώτατης τιμής u Μία κατώτατη τιμή εμποδίζει την προσφορά και τη ζήτηση να ισορροπήσουν. u Όταν η τιμή φτάνει το επίπεδο της κατώτατης τιμής δεν μπορεί να μειωθεί άλλο.

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Αποτελέσματα κατώτατης τιμής Μια κατώτατη τιμή προκαλεί...  πλεόνασμα επειδή : Q S >Q D.  μη τιμολογιακές συνέπειες είναι ένας εναλλακτικός μηχανισμός για την εκλογίκευση και ορθολογικοποίηση της αγοράς με τη χρήση κριτηρίων διάκρισης. uΠαραδείγματα : ελάχιστος μισθός, αγροτικές επιδοτήσεις.

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Ο ελάχιστος μισθός Ένα παράδειγμα επιβολής κατώτατης τιμής είναι ο ελάχιστος μισθός. Ο ελάχιστος μισθός καθορίζει το μικρότερο ποσό που μπορεί να πληρώσει ένας εργοδότης στον υπάλληλο του.

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Ο ελάχιστος μισθός Ποσότητα εργασίαςr 0 Μισθός Ισορροπίας Ζήτηση εργασίας Προσφερόμενη εργασία Μια ελεύθερη αγορά Ισορροπία εργασίας

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Ελάχιστος μισθός Ο ελάχιστος μισθός Quantity of Labor 0 Μισθός Ζήτηση Εργασίας Προσφορά εργασίας Προσφερόμενη ποσότητα Ζητούμενη ποσότητα Πλεόνασμα εργασίας (ανεργία) Μια αγορά εργασίας με Ελάχιστο μισθό

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Φόροι Οι κυβερνήσεις επιβάλλουν φόρους για να χρηματοδοτήσουν κρατικά προγράμματα.

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Μερικές βασικές συνέπειες των φόρων u Οι φόροι αποθαρρύνουν την οικονομική δραστηριότητα. u Όταν ένα αγαθό φορολογείται η πωλούμενη ποσότητα μειώνεται. u Οι αγοραστές και οι πωλητές μοιράζονται την ευθύνη των φόρων.

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Φόροι u Μελέτη κατανομής φόρων είναι η επιστήμη που μελετά το ποιος πληρώνει τους φόρους. u Οι φόροι επιφέρουν αλλαγές στην ισορροπία της αγοράς. u Οι αγοραστές πληρώνουν περισσότερο και οι πωλητές εισπράττουν λιγότερο ανεξάρτητα από το σε ποιόν επιβάλλεται ο φόρος..

Επιβολή φόρου 50¢ στους αγοραστές Ποσότητα 0 Τιμή 100 D1D1 S1S1 Η επιβολή φόρου Μετατοπίζει την Καμπύλη ζήτησης Προς τα Αριστερα ($0.50). D2D2 Copyright © 2001 by Harcourt, Inc. All rights reserved

3.00 ποσότητα 0 Τιμή $3.30 Τιμή Αγοραστών D1D1 D2D2 Ισορροπία Με φόρο S1S1 Ισορροπία χωρίς φόρο Επιβολή φόρου 50¢ στους αγοραστές Τιμή πωλητών Copyright © 2001 by Harcourt, Inc. All rights reserved Τιμή χωρίς Φόρο Φόρος ($0.50)

3.00 Ποσότητα0 Τιμή S1S1 S2S2 D 1 Επιβολή φόρου 50¢ στους πωλητές... Τιμή Χωρίς φόρο 2.80 Τιμή πωλητή $3.30 Τιμή Αγοραστή Ισορροπία χωρίς φόρο Copyright © 2001 by Harcourt, Inc. All rights reserved Ένας φόρος μετατοπίζει αριστερά την καμπύλη προσφοράς ($0.50). Φόρος ($0.50) Ισορροπία Με φόρο

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Μισθολογικός φόρος Ποσότητα Εργασίας 0 Μισθός Μισθός χωρίς Φόρο Ζήτηση εργασίας Προσφορά Εργασίας Διαφορά φόρου Μισθός που πληρώνουν οι εταιρείες Μισθός που εισπράττουν Οι εργαζόμενοι

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Κατανομή φόρων u Με βάση ποια κριτήρια διανέμονται οι φόροι ; u Πως συγκρίνονται οι φόροι που επιβάλλονται στους καταναλωτές με αυτούς που επιβάλλονται στους πωλητές; ? Η απάντηση έχει να κάνει με την ελαστικότητα της ζήτησης και την ελαστικότητα της προσφοράς.

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Ελαστική προσφορά, ανελαστική ζήτηση... Ποσότητα0 Τιμή Ζήτηση Προσφορά Φόρος 1.Όταν η προσφορά Είναι πιο ελαστική από τη ζήτηση η ευθύνη του φόρου μετατοπίζεται Στους καταναλωτές από τους Παραγωγούς. Τιμή χωρίς φόρο Τιμή που Πληρώνουν οι Αγοραστές Τιμή που εισπράττουν οι πωλητές

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Ανελαστική προσφορά, ελαστική ζήτηση... Ποσότητα0 Τιμή Ζήτηση Προσφορά Τιμή χωρίς φόρο Φόρος 1.Όταν η ζήτηση είναι πιο Ελαστική από την προσφορά το βάρος του φόρου Μεταφέρεται από τους πωλητές στους καταναλωτές. Τιμή που Πληρώνουν οι αγοραστές Τιμή που εισπράττουν οι πωλητές

Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc. Πως γίνεται επομένως η κατανομή των φόρων ; Το βάρος του φόρου πέφτει στην πλευρά όπου η ελαστικότητα είναι μικρότερη.