Νεότερη Ηθική Φιλοσοφία Ενότητα 7η: Εισάγεται η έννοια της ηθικής αίσθησης. Όνομα Καθηγητή: Παρούσης Μιχαήλ Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Φιλοσοφίας

2 Τίτλος Ενότητας Σκοποί ενότητας Ηθική θεωρία του Μάντεβιλ. Ηθική θεωρία του Σάφτσμπερι. Ηθική θεωρία του Χιουμ.

3 Τίτλος Ενότητας Μ άντεβιλ Συνδυασμός ηθικής με εξωτερική συμπεριφορά. Ηθικότητα: πώς την εννοούμε. Π.χ. ένα άγαλμα που μπορεί να είναι ωραίο ή μη. Υπάρχει η αισθητική έξω από την παρατήρηση; Δηλαδή το κάλλος είναι μία κρίση ή υπάρχει καθεαυτή;

4 Τίτλος Ενότητας Αισθητική. Στον χώρο της αισθητικής δεν μπορεί να υπάρξει αίσθηση του κάλλους έξω από τον παρατηρητή. Δεν υπάρχει ηθική συμπεριφορά αν δεν υπάρχει κάποιος να την παρατηρεί και να την κρίνει. Η ηθική συμπεριφορά είναι κατ’ αναλογίαν με την αισθητική.

5 Τίτλος Ενότητας Σάφτσμπερι Η αίσθηση της ηθικής και του κάλλους είναι παρόμοια. Όπως υπάρχει άμεση αίσθηση του ωραίου, έτσι υπάρχει και του καλού. Ο άνθρωπος έχει από την φύση του κάτι το έμφυτο. Τι είναι; Ιδέες, γνώση; Η ένδειξη που χρησιμοποιείται γι’ αυτό είναι ότι ανεξάρτητα από εμπειρία, κουλτούρα κ.α. Ο καθένας θα πει ότι ξεχωρίζει το καλό και το κακό, σωστό –λάθος κτλ.

6 Τίτλος Ενότητας Ηθική αίσθηση. Η ηθική αίσθηση είναι οικουμενική. Ορθός Λόγος  αναστοχασμός : καταλαβαίνεις πως η ηθική αίσθηση σε διαμορφώνει κτλ. Και σε βοηθά στο να πράξεις ηθικά. Η αίσθηση και ο λόγος συνθέτουν την ηθική συμπεριφορά.

7 Τίτλος Ενότητας Χιουμ. Έστρεψε την προσοχή του σε προβλήματα ηθικής φιλοσοφίας: πραγματεία για την ανθρώπινη φύση. Δύο βασικοί όροι Χιουμ: - σκεπτικισμός. - εμπειρισμός. Το να μιλάμε για σκεπτικισμό και εμπειρισμό, αποτελεί μία κριτική της ηθικής.

8 Τίτλος Ενότητας Ο Θεός για τον Χιουμ. Η ύπαρξη του Θεού αμφισβητείται από τον Χιουμ, καθώς ο ίδιος πιστεύει ότι ο Θεός αποτελεί ένα αντικείμενο της ανθρώπινης φαντασίας. Η φαντασία είναι η ανθρώπινη διάθεση για να εντοπίσουμε σε τι συσχετισμό υπάρχουν οι ιδέες. Εμείς τις εναποθέτουμε σε 1 η τάξη, σε 1 ο σύστημα. Η αιτιότητα είναι μία δυνατότητα του συσχετισμού. Αυτό που δημιουργεί τις ιδέες είναι η ανθρώπινη φαντασία, άρα οι ιδέες υφίστανται σε έναν κόσμο πέρα και έξω από εμάς και τείνουμε να τις φέρουμε κοντά σε εμάς.

9 Τίτλος Ενότητας Η έννοια της συμπάθειας στον Χιουμ. Αυτό που υπάρχει είναι η κοινή αίσθηση,η κοινή αποδοχή των πραγμάτων. Η συμπάθεια αφορά στον κοινό τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι στέκονται απέναντι στους συνανθρώπους τους. Έχουν κοινές αισθήσεις και εμπειρίες, άρα υπάρχει κοινή κατανόηση της ηθικής. Οι ιδέες από την βασική εμπειρία μπορούν να αποτελέσουν έναν κόσμο στον βαθμό που ενεργοποιούν την φαντασία μας. Εμείς συσχετίζουμε και βάζουμε τις ιδέες σε μία τάξη.

10 Τίτλος Ενότητας Εμπάθειες: Οι εμπάθειες διακρίνονται σε: 1. αυτές που αναφέρονται στο κοινό καλό. 2. αυτές που αναφέρονται στο ιδιωτικό καλό. 3. αυτές που είναι ανοικτές προς την αξιολόγησή τους, δεν είναι ούτε κοινό ούτε ιδιωτικό το καλό.

11 Τίτλος Ενότητας Συμπαθητικές ευπάθειες: Οι συμπαθητικές ή κοινωνικές ευπάθειες που στρέφονται στο κοινό καλό. Ο άνθρωπος ανήκει σε ένα κοινωνικό σύνολο. Αποβλέπουν στο ατομικό καλό. Διαταράζουν την καθολική τάση.

Τέλος Ενότητας

13 Τίτλος Ενότητας Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Σημειώματα

15 Τίτλος Ενότητας Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την 1 η έκδοση Χ.ΥΖ.

16 Τίτλος Ενότητας Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Παρούσης Μιχαήλ. «Νεώτερη Ηθική Φιλοσοφία, Εισάγεται η έννοια της ηθικής αίσθησης». Έκδοση: 1.0. Πάτρα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: IL1901

17 Τίτλος Ενότητας Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

18 Τίτλος Ενότητας Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει:  το Σημείωμα Αναφοράς  το Σημείωμα Αδειοδότησης  τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων  το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

19 Τίτλος Ενότητας Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (2/2) Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων έργων: 1. Αρετές και συμφέροντα (μτφρ., επιμέλεια: Δ. Δρόσος), Αθήνα: Σαββάλας, JamesRachels&StuartRachels, TheElementsofMoralPhilosophy. McGrawHill, Σ. Βιρβιδάκης, Η υφή της ηθική πραγματικότητας. Αθήνα: LeaderBooks, Φ. ΑΛΕΣΙΟ, Ιστορια της Νεώτερης Φιλοσοφίας, Αθήνα Ο. Ο ΝΗΛ, Κατασκευές του Λόγου, Αθήνα Τζ. ΝΤΡΑΙΒΕΡ, Ηθικη Φιλοσοφία, Αθήνα J. Rawls, Lectures on the History of Moral Philosophy, Harvard J.B. Schneewind, The Invention of Autonomy, CUB 1998