Χρειάζεται οι προπονητές και οι Κ.Φ.Α. να επαινούν και να αμείβουν τους αθλητές/μαθητές και τις αθλήτριές/μαθήτριες τους ή όχι ;  Χρειάζεται οι προπονητές και οι Κ.Φ.Α. να επαινούν και να αμείβουν τους αθλητές/μαθητές και τις αθλήτριές/μαθήτριες τους ή όχι ;

ΕΝΙΣΧΥΣΗ: Είναι κάθε πράξη, γεγονός ή φαινόμενο που αυξάνει την πιθανότητα για μια συμπεριφορά να ξαναεμφανισθεί. ΤΙΜΩΡΙΑ: Είναι κάθε πράξη, γεγονός ή φαινόμενο που μειώνει την πιθανότητα για μια συμπεριφορά για να ξαναεμφανισθεί.

Ωστόσο, αυτό που κάποιος προπονητής αντιλαμβάνεται ως ενίσχυση, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να δημιουργήσει αρνητικά συναισθήματα, ενώ μια τιμωρία μπορεί να καταλήξει σε θετικά συναισθήματα ΕΝΙΣΧΥΣΗ ή ΤΙΜΩΡΙΑ ; Οι περισσότεροι αθλητικοί ψυχολόγοι προτείνουν ότι οι προπονητές πρέπει κυρίως να χρησιμοποιούν την ενίσχυση και όσο το δυνατό λιγότερο την τιμωρία

è Η τιμωρία ενισχύει τον φόβο αποτυχίας και όχι την προσδοκία επιτυχίας όπως θα έπρεπε è Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι ο φόβος αποτυχίας μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο σε λάθη απόδοσης, αλλά και σε αυξημένους τραυματισμούς

 Τελικά ενίσχυση ή τιμωρία ;

ΠΩΣ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΤΙΜΩΡΙΑ: 4Προηγούμενη ενημέρωση: πότε τιμωρούνται οι αθλητές και ποιες είναι οι ποινές 4Τιμωρείστε την συμπεριφορά, όχι τον άνθρωπο 4Μη μειώνεται τους αθλητές 4Ποτέ μη χειροδικήσετε 4Διατηρείστε απόλυτα την ψυχραιμία σας ως το τέλος. Προσέξτε πολύ την κάθε σας λέξη 4Βεβαιωθείτε ότι η τιμωρία δεν θα εκληφθεί ως ενίσχυση

4Μην τιμωρείτε τους αθλητές για λάθη που έκαναν την ώρα του αγώνα 4Μην τιμωρείτε ποτέ λάθη τεχνικής ή τακτικής, ιδιαίτερα για μη επαγγελματίες αθλητές 4Να είστε δίκαιοι και συνεπείς, τιμωρώντας όλους το ίδιο για όμοια παραπτώματα 4Συζητείστε το σύστημα τιμωρίας με την διοίκηση και τους γονείς των νεαρών αθλητών και ζητείστε την υποστήριξη τους 4Προσπαθήστε ν΄ ακολουθήσετε ένα κοινό σύστημα ποινών με άλλους προπονητές του ίδιου συλλόγου

ΠΩΣ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Η ΕΝΙΣΧΥΣΗ: 4Ενισχύστε έστω και τα μικρά βήματα της βελτίωσης του κάθε αθλητή 4Ενισχύστε περισσότερο την καλή απόδοση και λιγότερο το αποτέλεσμα 4Ιδιαίτερα σε νεαρούς αθλητές και αθλήτριες ενισχύστε την προσπάθεια τους 4Τοποθετείστε την ενίσχυση και την αμοιβή στην διαδικασία καθορισμού στόχων

4Ενισχύστε την καλή συμπεριφορά, συνεργασία με τους άλλους, υπευθυνότητα και αυτοέλεγχο 4Συνοδέψτε την ενίσχυση με χρήσιμη πληροφορία για το αποτέλεσμα των ενεργειών των αθλητών 4Ενισχύετε συχνότερα στα πρώτα σταδία μάθησης μιας δεξιότητας και αραιότερα στα προχωρημένα 4Όταν ενισχύετε μια ενέργεια, κάντε το αμέσως 4Χρησιμοποιείστε ενισχυτές που αρέσουν στους αθλητές

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ - ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ, ΑΜΟΙΒΕΣ ΚΑΙ ΤΙΜΩΡΙΑ

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ: Είναι η παρακίνηση των ατόμων που χρησιμοποιούν την άθληση για να πετύχουν κάποιον άλλο σκοπό, όπως το χρηματικό πριμ από μια νίκη, μια πανελλήνια νίκη που θα βοηθήσει στην εισαγωγή των αθλητών στα ΑΕΙ κλπ. Δηλαδή, τα κίνητρα είναι χρήματα, φόρμες, έπαθλα κλπ. (εξωτερικά κίνητρα)

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ: Είναι η παρακίνηση των ατόμων που αθλούνται αποκλειστικά και μόνο για την απόλαυση που τους παρέχει η διαδικασία της άθλησης. Δηλαδή, όταν δεν υπάρχουν εξωτερικά κίνητρα αλλά κάποιο παιδί προσπαθεί πολύ την ώρα που αθλείται επειδή απλά του αρέσει η άθληση. Το κίνητρο του, είναι η ευχαρίστηση που νοιώθει την ώρα που αθλείται (εσωτερικό κίνητρο)

ΚΑΛΥΤΕΡΗ Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ Ή Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ; Εφ’ όσον προϋπάρχει υψηλή εσωτερική παρακίνηση, η εξωτερική ενίσχυση είτε θα την βελτιώσει είτε θα την διατηρήσει στα ίδια υψηλά επίπεδα Η χρήση της αμοιβής μετέτρεψε την εσωτερική παρακίνηση σε εξωτερική, αλλά όταν η αμοιβή αποσυρόταν η εξωτερική παρακίνηση δεν ξαναγινόταν εσωτερική

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ – ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ Vallerand (1997) ΤΡΙΑ ΕΙΔΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΣ: ( 1) Εσωτερική παρακίνηση για μάθηση: λαμβάνει χώρα όταν κάποιος άνθρωπος ασχολείται με μια δραστηριότητα λόγω της ευχαρίστησης και ικανοποίησης που νοιώθει ενώ μαθαίνει, ανακαλύπτει ή προσπαθεί να καταλάβει κάτι νέο.

(2) Εσωτερική παρακίνηση για εκπλήρωση: παρατηρείται όταν κάποιος άνθρωπος ευχαριστιέται ενώ προσπαθεί να ολοκληρώσει κάτι, να ξεπεράσει τον εαυτό του, να δημιουργήσει κάτι. (3) Εσωτερική παρακίνηση για να βιώσει κάποιος διέγερση: να απολαύσει απλά ευχάριστες αισθησιακές εμπειρίες.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΝΤΑΙ ΤΕΣΣΕΡΑ ΕΙΔΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΣ (Deci & Ryan, 1985, Ryan & Connell, 1989): (1) Εξωτερική ρύθμιση: η συμπεριφορά ρυθμίζεται από εξωτερικές πήγες, όπως είναι οι αμοιβές ή οι εξαναγκασμοί (2) Εσωτερική πίεση: κάποιος πιέζει τον εαυτό του να κάνει κάτι γιατί αλλιώς θα νοιώθει άσχημα με τον εαυτό του. Εδώ ο άνθρωπος αρχίζει να εσωτερικεύει τους λόγους τις συμπεριφοράς του

(3) Αναγνωρίσιμη ρύθμιση: κάποιος παρακινείται επειδή θεωρεί πολύ σημαντικό αυτό που κάνει, χωρίς αναγκαστικά να ευχαριστιέται παρά πολύ την δραστηριότητα (4) Ολοκληρωμένη ρύθμιση: κάποια συμπεριφορά ενσωματώνεται σ’ ένα σύνολο συμπεριφορών που εκφράζουν τον άνθρωπο

ΑΥΤΟΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ò Σ’ όλες τις περιπτώσεις η παράμετρος που προσδιορίζει το κατά πόσο κάποιος λόγος θεωρείται εσωτερικός, εξωτερικός ή καθόλου αντιληπτός είναι ο βαθμός που καθορίζει ο ίδιος ο άνθρωπος τη συμπεριφορά του. ò Πολλές έρευνες έχουν αποδείξει ότι οι λόγοι που οδηγούν κάποιον σε μια συμπεριφορά μπορούν να τοποθετηθούν με ακρίβεια σε μια συνέχεια αυτοκαθορισμού της συμπεριφοράς. Κάποιοι είναι λιγότερο αυτοκαθορισμένοι λόγοι, όπως οι εξωτερικοί, και κάποιοι περισσότερο αυτοκαθορισμένοι, όπως οι εσωτερικοί

ΑΥΤΟΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΕΛΛΕΙΨΗ ΥΨΗΛΟΣ ΑΥΤΟΚΑΘΟΡΙΣMΟΥΑΥΤΟΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΜΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΜΗ ΟΛΟ/ΝΗ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΡΥΘΜΙΣΗΠΙΕΣΗΡΥΘΜΙΣΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ

ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ Κάποιοι αθλητές παρακινούνται από πιο έντονα αυτοκαθορισμένους λόγους από κάποιους άλλους Όσο πιο έντονα αυτοκαθορισμένους λόγους υιοθετούν οι αθλητές τόσο πιο υψηλή παρακίνηση παρουσιάζουν

Όσο περνάει ο καιρός μεγαλύτερη πιθανότητα παραμονής στον αθλητισμό έχουν οι αθλητές που υιοθετούν έντονα αυτοκαθορισμένους στόχους για άθληση Ιδιαίτερα στον παιδικό & εφηβικό αθλητισμό, στόχος των προπονητών και της αθλητικής πολιτικής πρέπει να είναι η διαμόρφωση αθλητών/τριών που θα ασπάζονται όσο το δυνατό πιο έντονα αυτοκαθορισμένους λόγους άθλησης

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ  Αν οι προπονητές, γονείς, παράγοντες, συναθλητές, φίλοι κλπ., ενισχύουν τον αυτοκαθορισμό των αθλητών/τριών, τότε αυξάνεται η εσωτερική παρακίνηση τους και συμπεριφέρονται αποτελεσματικότερα στους χώρους άθλησης  Το περιβάλλον επηρεάζει την εσωτερική παρακίνηση των αθλητών μέσω της αντίληψης τους για την αυτονομία τους, την ικανότητα τους και των σχέσεων τους με τους άλλους (Deci & Ryan, 1985)

 Το στυλ του προπονητή επηρεάζει τις αντιλήψεις των παικτών για την ικανότητα τους, την αυτονομία τους και τις σχέσεις τους με τους άλλους και στη συνέχεια αυτές οι αντιλήψεις επηρεάζουν την εσωτερική παρακίνηση των παικτών (Vallerand, 1997)

Περιβάλλον Αυτονομία στο στυλ προπονητής Αντίληψη σχέσεων με άλλους Αντίληψη ικανότητας Αντίληψη αυτονομία Εσωτερική Παρακίνηση

ΑΥΞΗΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΣ J Οι αμοιβές από μόνες τους δεν είναι υπεύθυνες για τη μείωση της εσωτερικής παρακίνησης. Ο τρόπος με τον οποίο δίνονται και κυρίως η ερμηνεία που δίδεται από πλευράς αθλητών είναι αυτά που ευθύνονται για την μείωση ή αύξηση της εσωτερικής παρακίνησης τους J Η τιμωρία πρέπει ν’ αποφεύγεται και να χρησιμοποιείται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις γιατί πάντοτε μειώνει την εσωτερική παρακίνηση, λόγω του ότι μειώνει την αντίληψη ικανότητας, την αντίληψη αυτοκαθορισμού-αυτονομίας και την αντίληψη καλών σχέσεων

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ:  Απόλυτη σαφήνεια, ως προς ποια συμπεριφορά ενισχύετε  Ένταξη στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, της ενίσχυσης του αυτοκαθορισμού  Η δυνατότητα επιλογής λύσεων, ενισχύει την αίσθηση αυτονομίας-αυτοκαθορισμού  Ο καθορισμός προσωπικών στόχων, δυναμώνει την αίσθηση αυτονομίας & αυξάνει την εσωτερική παρακίνηση