ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 4ο Κεφάλαιο - Περίληψη

1o μάθημα: 4.1 Λογισμικό συστήματος

Κατηγορίες Λογισμικού

Στο λογισμικό εφαρμογών (application software), Συγκαταλέγονται τα διάφορα προγράμματα που έχουν αναπτυχθεί για την αντιμετώπιση εξειδικευμένων προβλημάτων των χρηστών. Όπως για παράδειγμα ο επεξεργαστής κειμένου, ειδικό λογισμικό για την έκδοση της μισθοδοσίας των υπαλλήλων μιας επιχείρησης. H επιλογή του κατάλληλου λογισμικού εφαρμογών γίνεται από τον ίδιο το χρήστη και εξαρτάται από τις ανάγκες που θέλει να καλύψει με τη χρήση του υπολογιστή.

Πακέτα εφαρμογών Επεξεργασία κειμένου (Word Processing) Επιτραπέζια τυπογραφία (DTP) Λογιστικά φύλλα (Spreadsheet) Βάσεις Δεδομένων (Data Base) Σχεδίαση & φωτορεαλιστική απεικόνιση (CAD, 3D) Επεξεργασία φωτογραφίας Επεξεργασία ήχου Επεξεργασία κινούμενης εικόνας Επεξεργασία video, κινούμενης εικόνας Πακέτα επιστημονικών περιοχών Λογιστικές, Εμπορικές και Βιομηχανικές εφαρμογές Παιχνίδια Εκπαιδευτικό Λογισμικό Λογισμικό επικοινωνίας Λογισμικό βιβλιοθήκης

Κατηγορίες Λογισμικού Στο λογισμικό συστήματος (system software),  συγκαταλέγονται όλα τα προγράμματα που έχουν σχέση με το συντονισμό της λειτουργίας του συστήματος και με τη διαχείριση των μονάδων του.  Για να χρησιμοποιηθεί, όμως, ο υπολογιστής ως εργαλείο, είναι απαραίτητο να διαθέτει ήδη το λογισμικό συστήματος, το οποίο εξαρτάται από το είδος του συγκεκριμένου υλικού.  Τα προγράμματα αυτά χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες 1. τα ειδικά εργαλεία 2. το λειτουργικό σύστημα.

Λογισμικό Συστήματος Τα ειδικά εργαλεία χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη λογισμικού εφαρμογών και την εκτέλεση βοηθητικών εργασιών. Το λειτουργικό σύστημα (operating system) είναι ένα πρόγραμμα πολλών χιλιάδων εντολών που λειτουργεί ως ενδιάμεσος ανάμεσα στο χρήστη και το υλικό και ασχολείται με τον έλεγχο και το συντονισμό του υλικού, ώστε να εκτελούνται σωστά τα διάφορα προγράμματα εφαρμογών.

Επικοινωνία ανθρώπου και Η/Υ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ Φυσική Γλώσσα ( Ελληνικά, Αγγλικά, Κινέζικα,...) Γλώσσα Μηχανής ( , ,...) Γλώσσες Προγραμματισμού Υψηλού επιπέδου ( Fortran, Cobol, Basic, Pascal, C, Lisp...) Γλώσσες Προγραμματισμού Xαμηλού επιπέδου ( Assembly)

Γλώσσες Προγραμματισμού FORTRAN COBOL ALGOL PL/1 BASIC ALGOL 68 LISP PASCAL C PROLOG MODULA-2 ADA SMALLTALK LOGO

Βοηθητικό Λογισμικό WinZip WinRar Spybot Search & Destroy Norton Antivirus McAfee Antivirus Διαχειριστής αρχείων Λογισμικό Συντήρησης Συστήματος Αντίγραφα Ασφαλείας

Λειτουργικά Συστήματα DOS Windows 3.1, 95, 98, ME Windows NT, 2000 Windows XP Windows 8.1 Linux (Uuntu, Debian, Red Hat) Unix (MacOS, Solaris)

Εργασία Επισκεφτείτε ένα ηλεκτρονικό μαγαζί υπολογιστών και εντοπίστε τις κατηγορίες λογισμικού που πουλάει. Καταγράψτε στο λογιστικό σας φύλλο για την αγορά του υπολογιστή σας το λογισμικό που θα θέλετε να αποκτήσετε. Τι παρατηρείτε όσον αφορά το κόστος λογισμικού – υλικού; Τι θα προτείνατε για να μειώσετε το κόστος του λογισμικού; ΛογισμικόΠεριγραφήΚόστος

2o μάθημα: 4.2 Λειτουργικό σύστημα

Λειτουργικά Συστήματα Το υλικό του υπολογιστικού συστήματος αποτελείται από μονάδες μνήμης, μονάδες εκτέλεσης αριθμητικών και λογικών πράξεων, μονάδες επικοινωνίας, μονάδες εκτύπωσης, μονάδες εισόδου και μονάδες εξόδου. Αυτές οι επιμέρους μονάδες του υλικού αποτελούν και τους πόρους (resources) - δηλαδή τον πλούτο- του υπολογιστικού συστήματος. Από την άλλη πλευρά του υπολογιστικού συστήματος βρίσκονται οι χρήστες οι οποίοι διατυπώνουν αιτήματα προς το υπολογιστικό σύστημα και αναμένουν την ικανοποίησή τους. Τα αιτήματα αυτά απαιτούν τη χρήση των πόρων για να ικανοποιηθούν. Υπάρχει λοιπόν η ανάγκη ενός καλού «κυβερνήτη», που θα δέχεται τα αιτήματα του χρήστη ή των χρηστών, θα εκτιμά τη διαθεσιμότητα και τις δυνατότητες των πόρων και θα τους διαχειρίζεται με στόχο την ικανοποίηση των αιτημάτων των χρηστών.

Λειτουργικά Συστήματα Το λειτουργικό σύστημα παίζει το ρόλο του «κυβερνήτη», ο οποίος: 1. λαμβάνει τα αιτήματα των χρηστών 2. τα αναλύει σε επιμέρους λειτουργίες 3. σχεδιάζει με ποιο τρόπο θα κάνει τη βέλτιστη χρήση του υλικού για την ικανοποίηση αυτών των αιτημάτων 4. παρακολουθεί την εκτέλεση των απαραίτητων λειτουργιών και 5. συνθέτει τις απαντήσεις και τις προωθεί στον χρήστη.

Εργασία Το λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή που χρησιμοποιώ είναι: Το λειτουργικό σύστημα, εκτός των άλλων, μου προσφέρει ένα γραφικό περιβάλλον για να χρησιμοποιήσω εύκολα και γρήγορα το σύστημά μου. Η πρώτη οθόνη ονομάζεται «Επιφάνεια Εργασίας» και εδώ ξεκινώ τη δουλειά μου επιλέγοντας το κατάλληλο πρόγραμμα (συνώνυμα λογισμικό, εφαρμογή). Κάντε δεξί κλικ πάνω στο «Ο Υπολογιστής μου», επιλέξτε ιδιότητες και γράψτε τα παρακάτω στοιχεία: CPU:RAM: Ρυθμίσεις που αφορούνε την κάρτα γραφικών και την εμφάνιση του γραφικού περιβάλλοντος: Με δεξί κλικ πάνω στην επιφάνεια εργασίας επιλέξτε Ιδιότητες, μετά Ρυθμίσεις και συμπληρώστε την «Ανάλυση της οθόνης»:«Βάθος (ποιότητα) χρώματος»: «Συχνότητα Ανανέωσης Οθόνης» (Προχωρημένους  Οθόνη): Βάλτε για προφύλαξη οθόνης το κείμενο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ να εμφανίζεται μετά από 5 λεπτά μη χρήσης του υπολογιστή. Φόντο: Ζωγραφίστε στο λογισμικό της ζωγραφικής (ομάδα βοηθήματα) μία εικόνα σε 5 λεπτά και τοποθετείστε την σαν φόντο της επιφάνειας εργασίας: Από την επιλογή Έναρξη  Ρυθμίσεις  Εκτυπωτές ανοίξτε την ουρά εκτύπωσης του εγκαταστημένου εκτυπωτή HP Laser 1200 και βρείτε με ποια εντολή σταματάμε προσωρινά μία δρομολογημένη εκτύπωση: Βρείτε τον πίνακα ελέγχου και γράψτε δύο ρυθμίσεις που μπορούμε να κάνουμε στο ποντίκι: Πως λέγετε το εργαλείο του πίνακα ελέγχου που μας βοηθά να αφαιρέσουμε ένα εγκαταστημένο πρόγραμμα; Επιλέξτε Σύστημα  Υλικό  Διαχείριση Συσκευών και γράψτε το όνομα της μονάδα σκληρού δίσκου και του προσαρμογέα δικτύου που χρησιμοποιείται στο σύστημα: Επιλέξτε «Ημερομηνία και Ώρα» και αν σας επιτρέπεται από τα διαχειριστικά δικαιώματα που έχουν δοθεί στο λογαριασμό του μαθητή, βρείτε πότε πέφτει η Πρωτομαγιά του χρόνου, Ακυρώστε την επιλογή σας: Μπορείτε να βρείτε πως μπορώ να αντιστοιχήσω ένα αγαπημένο μου ήχο κατά την «Εκκίνηση των Windows».

Περισσότερα για το Λειτουργικό Σύστημα Εργασίες λειτουργικών συστημάτων 4.3 Μέρη λειτουργικού συστήματος

Εργασίες λειτουργικών συστημάτων To λειτουργικό σύστημα εξασφαλίζει ένα περιβάλλον για την εκτέλεση προγραμμάτων. Εκτέλεση προγραμμάτων. O χρήστης «διατυπώνει» στο λειτουργικό σύστημα την επιθυμία του να εκτελεστεί ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα. Στη συνέχεια το λειτουργικό σύστημα αναλαμβάνει όλες τις απαραίτητες εργασίες, ώστε το πρόγραμμα από την περιφερειακή μνήμη να φορτωθεί στην κεντρική μνήμη, να εκτελεστεί κάθε εντολή από την KME και να φθάσουν τα αποτελέσματα στο χρήστη. Λειτουργίες εισόδου/εξόδου. π.χ. επικοινωνία με ποντίκι, εύρεση της αρχής ενός αρχείου σε μια συσκευή μαγνητικής ταινίας, απεικόνιση γραφικών στην οθόνη, κλπ. Διαχείριση του συστήματος αρχείων. Ανίχνευση λαθών. Κατανομή πόρων. Απολογιστικά στοιχεία. Προστασία - Ασφάλεια.

Μέρη λειτουργικού συστήματος Εάν το λειτουργικό σύστημα είναι ένας ενδιάμεσος μεταξύ του χρήστη και του υλικού, ο πυρήνας (Kernel) είναι το μέρος εκείνο που βρίσκεται πλησιέστερα στο υλικό. Επιτελεί δηλαδή τον ρόλο του ενδιάμεσου «κρίκου» μεταξύ τουυλικού και του υπόλοιπου λειτουργικού συστήματος. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι η μία εφαρμογή μπορεί να υλοποιείται με πολλές διεργασίες(processes) και κάθε διεργασία να εκτελείται σε πολλά νήματα (threads) εκτελώντας σε κάθε νήμα μία λειτουργία (task). Διαχείριση KME - πολυπρογραμματισμός Διαχείριση κεντρικής μνήμης - ανταλλαγή (swapping) - χώρος φυσικών διευθύνσεων - χώρος των εικονικών διευθύνσεων Διαχείριση συστήματος αρχείων Διαχείριση περιφερειακών μονάδων

Διαχείριση συστήματος αρχείων To σύστημα αρχείων (file system). Κάθε αποθηκευτικό μέσο έχει ιδιαιτερότητες. Το λειτουργικό σύστημα εξασφαλίζει έναν ομοιόμορφο τρόπο για να αντιλαμβανόμαστε την αποθήκευση της πληροφορίας, με τη χρήση της έννοιας «αρχείο».

Διαχείριση συστήματος αρχείων Το αρχείο είναι μια σειρά από bit, το νόημα των οποίων ορίζεται από αυτόν που το δημιουργεί, ενώ για την αποθήκευσή τους σε μια συσκευή περιφερειακής μνήμης μεριμνά το λειτουργικό σύστημα. Κάθε αρχείο έχει συνήθως: όνομα τύπο χρόνο δημιουργίας ή/και χρόνο τροποποίησης ή/και χρόνο τελευταίας ανάγνωσης μέγεθος δημιουργό δικαιώματα πρόσβασης.

Διαχείριση συστήματος αρχείων Το λειτουργικό σύστημα μας εξασφαλίζει τη δυνατότητα να εκτελούμε μια σειρά από πράξεις σε κάθε αρχείο. α) δημιουργία αρχείου με προσδιορισμό ονόματος και τύπου διαγραφή αρχείου αντιγραφή αρχείου σε άλλο αρχείο αλλαγή ονόματος αρχείου αντιγραφή ή μετακίνηση αρχείου σε άλλη περιφερειακή συσκευή αντιγραφή ή μετακίνηση αρχείου από μία ομάδα σε άλλη ομάδα αρχείων στην ίδια περιφερειακή συσκευή.

Εργασία στη διαχείριση φακέλων

Διαχείριση συστήματος αρχείων Όλα τα αρχεία που αποθηκεύονται σε μια περιφερειακή συσκευή καθώς και η οργάνωσή τους αποτελούν ένα σύστημα αρχείων. Πληροφορίες σχετικές με το σύστημα αρχείων καταχωρίζονται σε έναν ειδικό χώρο του μέσου αποθήκευσης και περιλαμβάνουν το όνομα κάθε αρχείου, τον τύπο του, το μέγεθός του και τις θέσεις που χρησιμοποιήθηκαν για την αποθήκευσή του πάνω στη συσκευή. Τα αρχεία οργανώνονται σε ομάδες. Κάθε ομάδα αποτελεί ένα κατάλογο (directory) ή φάκελο (folder). Κάθε κατάλογος έχει όνομα και αποτελείται από αρχεία και ίσως κάποιους υποκαταλόγους (subdirectories) ή υποφακέλους. Το σύστημα αρχείων επομένως είναι οργανωμένο με ένα δενδροειδή τρόπο (tree).

Διαχείριση συστήματος αρχείων Υπάρχει πάντα ένας αρχικός κατάλογος που ονομάζεται ριζικός κατάλογος (root directory) και συνήθως συμβολίζεται με «\» ή «/», ανάλογα με το λειτουργικό σύστημα. O κατάλογος αυτός περιλαμβάνει αρχεία και υποκαταλόγους. Τα αρχεία του καταλόγου Δ έχουν διαδρομές: \Α\Δ\Χ1 \Α\Δ\Χ2 ενώ του καταλόγου B έχουν διαδρομές: \Β\Χ1 \Β\Χ3 \Β\Χ4.

Διαχείριση συστήματος αρχείων