ΕΡΓΑΣΙΑ: Η υπέρμετρη ομορφιά είναι πηγή πόνου, πιστεύει η Ελένη. Εξετάστε πώς αντιμετωπίζεται το θέμα αυτό α) στη μυθολογία (π.χ. ο μύθος του Άδωνη και του Νάρκισσου), β) σε παραμύθια (π.χ. Χιονάτη), γ) σε δημοτικά τραγούδια (π.χ. Παραλογές, «Ο ζηλιάρης σύζυγος», επιμ. Γ. Ιωάννου, εκδ. Ερμής, ΝΕΒ), δ) στην αρχαία γραμματεία (π.χ. Ηρόδοτος 1, 8-12, «Η γυναίκα του Κανδαύλη»).

Η ομορφιά είναι πολύ σημαντικό στοιχείο σε κάθε άτομο, πόσο μάλλον σε μια γυναίκα. Δυστυχώς ή ευτυχώς η ομορφιά δεν είναι πάντα πλεονέκτημα. Μερικές φορές παίζει θετικό ρόλο στη ζωή μας, άλλες πάλι φέρνει δυστυχία και πόνο.

Η Ελένη, ο Άδωνις, ο Νάρκισσος, η Χιονάτη είναι κάποιοι από τους πρωταγωνιστές που υπέφεραν εξαιτίας της ομορφιάς τους. Η Ελένη, από τη γνωστή τραγωδία του Ευριπίδη, ένα τραγικό και βασανισμένο πρόσωπο, ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα γυναίκας που υπέφερε λόγω της εξωτερικής της εμφάνισης. Τη μισούσαν άνδρες, γυναίκες, Έλληνες και Τρώες για τις τεράστιες καταστροφές που προκάλεσε η ομορφιά της η οποία ήταν αυτή που την έκανε να νιώθει σύγκρουση με την πραγματική της φύση. Ένας άλλος γνωστός μύθος είναι αυτός του Άδωνη και του Νάρκισσου. Ο Άδωνις υπήρξε αντικείμενο πόθου της Αφροδίτης και της Περσεφόνης, του έρωτα δηλαδή και του θανάτου. Στη θεϊκή «διαμάχη» που προέκυψε μεταξύ της θεάς του Έρωτα και της θεάς του Θανάτου, ρυθμίστηκε από τον Δία ως εξής: Ο Άδωνις να μένει το ένα τρίτο του χρόνου στον Κάτω Κόσμο με την Περσεφόνη, το άλλο τρίτο του χρόνου να μένει στον Επάνω Κόσμο με την Αφροδίτη, και το υπόλοιπο τρίτο, όπου διάλεγε εκείνος.

Η Αφροδίτη χρησιμοποιώντας τη μαγική της ζώνη στην οποία δεν μπορούσε κανείς να αντισταθεί, κατάφερε να της αφιερώσει την επιλογή του. Έτσι, ο Άδωνις περνούσε τα δύο τρίτα του χρόνου με την Αφροδίτη και το ένα τρίτο με την Περσεφόνη. Σύμφωνα με κάποια από τις πολλές παραλλαγές του σχετικού μύθου, ο Άδωνις σκοτώθηκε στη διάρκεια κυνηγιού αιφνίδια, από αγριεμένο κάπρο (γουρούνι), τον οποίο είχε στείλει εναντίον του η Αρτέμις. Σύμφωνα με κάποια άλλη παραλλαγή τον σκότωσαν οι Μούσες με εντολή του Απόλλωνα.

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πρόσωπα στην Ελληνική Μυθολογία ήταν και ο Νάρκισσος. Ο Νάρκισσος σύμφωνα με το μύθο, πέθανε από μαρασμό, διότι, καθώς αντίκρισε για πρώτη φορά τη μορφή του, ερωτεύτηκε τον εαυτό του. Οι θεοί θέλοντας να τον τιμωρήσουν τον έκαναν λουλούδι και στη θέση εκείνη όπου και είχε πεθάνει μετά από λίγο φύτρωσε το ομώνυμο άνθος ως σύμβολο της φθοράς και των χθόνιων θεοτήτων. Νάρκισσος του Καραβάτζιο. Άνθος νάρκισσου.

Η γνωστότερη όμως και περισσότερο διαδεδομένη παράδοση για τον Νάρκισσο ήταν η παρακάτω που οφείλεται στον Οβίδιο. Σύμφωνα μ' αυτή ο ωραίος Βοιωτός νέος, απασχολημένος να θαυμάζει την καθ' όλα άριστη σωματική του διάπλαση στα νερά ενός ποταμού δεν έδωσε καμία προσοχή ή δεν ανταποκρίθηκε στον εκδηλώμενο έρωτα της Νύμφης Ηχούς η οποία και συνεχώς τον καλούσε. Αποτέλεσμα ήταν η μεν φωνή της Ηχούς να εξασθενεί συνέχεια σε τρόπο ώστε ν' ακούγονται μόνο οι τελευταίες συλλαβές και να σβήνει, ο δε Νάρκισσος να πεθαίνει αυτοθαυμαζόμενος στο νερό του ποταμού που το χρησιμοποιούσε ως κάτοπτρο.

Όμως δεν έχουμε συναντήσει μονάχα στους μύθους βασανισμένες γυναίκες εξαιτίας της ομορφιά τους αλλά και σε παραμύθια και μυθιστορήματα. Το γνωστό παραμύθι της Χιονάτης είναι ένα καλό παράδειγμα. Η όμορφη Χιονάτη είναι ένα κορίτσι που έμεινε ορφανό νωρίς από μητέρα. Ο πατέρας της παντρεύτηκε μια κακή βασίλισσα η οποία ρωτούσε καθημερινώς τον καθρέφτη της αν είναι η πιο όμορφη. Αυτός απαντούσε ότι εκείνη ήταν η ομορφότερη. Η Χιονάτη μεγάλωσε κι έγινε μια όμορφη και ελκυστική γυναίκα. Όταν η βασίλισσα ρώτησε αν ήταν η ομορφότερη τής απάντησε ότι είναι όμορφη αλλά όχι όσο η Χιονάτη. Από εκείνη την ήμερα άρχισαν τα βάσανά της.

Η κακιά μητριά διέταξε έναν κυνηγό να την αφήσει στο δάσος με τα άγρια ζώα. Η Χιονάτη φοβήθηκε πολύ, όμως βρήκε καταφύγιο στο σπίτι των εφτά νάνων οι οποίοι με ευχαρίστηση δέχτηκαν να μείνει μαζί τους. Όταν η βασίλισσα έμαθε πως η Χιονάτη δεν πέθανε, πήγε στο σπίτι των νάνων. Μεταμφιέστηκε σε γριά χωριάτισσα, έδεσε σφιχτά τη Χιονάτη με μια δυνατή κορδέλα λιποθύμησε κι έπεσε κάτω. Όμως οι μικροί νάνοι την έσωσαν. Την άλλη φορά έφτιαξε ένα δηλητηριασμένο μήλο. Η βασίλισσα ντύθηκε σαν ζητιάνα και πρόσφερε στη Χιονάτη το δηλητηριασμένο μήλο. Η όμορφη Χιονάτη βασανίστηκε πολύ αλλά είχε ευτυχισμένο τέλος, αφού την έσωσε ένας πρίγκιπας με ένα του φιλί.

Γιώργος Ιωάννου (1927 – 16 Φεβρουαρίου 1985) Σημαντικός Έλληνας λογοτέχνης της μεταπολεμικής γενιάς. Το θέμα αυτό της υπέρμετρης ομορφιάς συναντάται και στα δημοτικά τραγούδια. Στο συγκεκριμένο δημοτικό τραγούδι ο σύζυγος άκουσε στην ταβέρνα να μιλούν για την ομορφιά της γυναίκας του. Μεθυσμένος λοιπόν καθώς ήταν και τυφλωμένος από την αρρωστημένη ζήλια του, γυρίζοντας στο σπίτι του σκοτώνει τη γυναίκα του.

William Etty "Ο Κανδαύλης, βασιλιάς της Λυδίας, επιδεικνύει κρυφά τη γυναίκα του στον Γύγη, καθώς αυτή πηγαίνει γυμνή στο κρεβάτι του" (1820, Πινακοθήκη Υόρκης, Αγγλία). Στην αρχαία γραμματεία το θέμα της υπέρμετρης ομορφιάς διακρίνεται σε κάποιο απόσπασμα της ιστορίας του Ηρόδοτου. Το απόσπασμα αναφέρει πως ο Κανδαύλης καμάρωνε για την ομορφιά της συζύγου του και κάποια στιγμή την επέδειξε στον Γύγη, χωρίς εκείνη να το γνωρίζει. Το γεγονός ότι ο άνδρας της τη χρησιμοποίησε σαν να ήταν αντικείμενο προκάλεσε την οργή της γυναίκας, η οποία πήρε εκδίκηση δολοφονώντας τον, με σύνεργο και εκτελεστικό όργανο μάλιστα τον ίδιο το Γύγη. Ο οποίος στη συνέχεια έγινε βασιλιάς της Λυδίας με σύζυγό του την πρώην σύζυγο του Κανδαύλη.