Mεταγγισεις αιματος
Μεταγγίσεις αίματος Η μετάγγιση είναι ιατρική πράξη της οποίας η εκτέλεση πρέπει να αποφασίζεται ύστερα από ώριμη σκέψη και μελέτη και να αποτελεί το τελευταίο εγχείρημα σε περιπτώσεις απώλειας αίματος.
Καταστάσεις που απαιτούν μετάγγιση 1 Απώλεια αίματος: σε βαρειές και μεγάλες αιμορραγίες 2. Αναιμίες: μόνο σε βαρειές αναιμίες που οφείλονται σε συστηματικά νοσήματα ή σε χρόνιες λοιμώξεις, αλλά και σε οξεία απώλεια αίματος ( πχ σε χρονία νεφρική ανεπάρκεια, σε αιμοσφαιρινοπάθειες, σε απλαστικές καταστάσεις ή σε οξεία απώλεια αίματος (ρήξη σπληνός, ήπατος, μεγάλων αγγείων)
Καταστάσεις που απαιτούν μετάγγιση 3. Αιμορραγικά νοσήματα και καταστάσεις ( πορφύρες) 4. Τοξικές καταστάσεις ( αντιμετωπίζονται με αφαιμαξομετάγγιση) Oι καταστάσεις που αναφέρθηκαν μπορεί να απαιτούν τη χορήγηση αίματος πλήρους ή ορισμένων παραγόντων του ή ορισμένων υποκατάστατων αυτού.
Μεταγγίσεις Πλήρες αίμα θα χορηγήσουμε: Σε μεθαιμορραγικές καταστάσεις όπως ακρωτηριασμούς , γαστρορραγία κτλ Στις αναιμίες θα χορηγήσουμε συμπυκνωμένα ερυθρά Σε αιμορραγικά νοσήματα χορηγούνται αιμοπετάλια ή παράγοντες πήξης Σε εγκαυματίες χορηγούμε πλάσμα
Διατήρηση του αίματος Μετά τη λήψη του αίματος υπο άσηπτες συνθήκες από υγιείς δότες, το αίμα συλλέγεται σε πλαστικούς ασκούς που περιέχουν αντιπηκτικό. Γίνεται ο προσδιορισμός της ομάδας αίματος και του παράγοντα Rhesus και η φιάλη διατηρείται στους 4ο C . Το αίμα διατηρείται και μπορεί να χορηγηθεί μέχρι και 21 μέρες μετά τη συλλογή του.
Προϊόντα ( παράγωγα ) του αίματος Σαν προϊόντα ( παράγωγα του αίματος ) θεωρούνται: Αιμοπετάλια Προϊόντα περιέχοντα παράγοντες πήξης Λευκωματίνη Ινωδογόνο Γλοβουλίνη Ξηρός ορός ή πλάσμα
Προ της μετάγγισης Παίρνουμε αίμα από τον ασθενή που πρόκειται να μεταγγιστεί: πλήρες αίμα για τον προσδιορισμό της ομάδας αίματος και του παράγοντα Rhesus και ξηρό σωληνάριο χωρίς αντιπηκτικό για τη δοκιμασία έμμεσου Coombs και τη δοκιμασία διασταύρωσης. Αποστέλλεται η φιάλη στην Αιμοδοσία όπου αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του ασθενούς, η ηλικία του, η πάθηση από την οποία πάσχει και ο αριθμός των φιαλών αίματος που ζητούνται.
Προ της μετάγγισης Ανευρίσκεται το αίμα με την κατάλληλη ομάδα αίματος. Εκτελείται η έμμεσος Coombs στον ορό του ασθενή που θα μεταγγιστεί Εκτελείται η δοκιμασία διασταύρωσης με το προς μετάγγιση αίμα.
Oμάδες αίματος: αντιγόνα - αντισώματα
Συμβάματα λόγω μεταγγίσεων Πυρετικές αντιδράσεις Εμφανίζονται 30’ εως 3 ώρες από την έναρξη της μετάγγισης και οφείλονται σε Ευαισθησία στο πλάσμα του δότη Αντισώματα που κυκλοφορούν ενάντια στα λευκά ή στα αιμοπετάλια του δότη ( μετά από πολλές μεταγγίσεις) Ύπαρξη πυρετογόνων ουσιών στο μεταγγιζόμενο υγρό ( υγρό πλύσης ή στη συσκευή μετάγγισης)
Συμβάματα λόγω μεταγγίσεων Υπερφόρτωση της κυκλοφορίας Σε πολύ μικρούς ή μεγάλους ανθρώπους, ιδίως αν υπήρχε αναιμία από πολύ καιρό. Στους ανθρώπους αυτούς ο όγκος του κυκλοφορούντος αίματος δεν υπολείπεται του φυσιολογικού, οπότε με χορήγηση 300- 1000 ml αίματος, επιβαρύνεται η καρδιακή λειτουργία.
Συμβάματα λόγω μεταγγίσεων Αλλεργικές αντιδράσεις Συνήθως σε άτομα που είναι αλλεργικά Εμβολή αέρος Θρομβοφλεβίτιδα Συμβαίνει στις περιπτώσεις που οι μεταγγίσεις διαρκούν πολλή ώρα και μάλιστα πάνω από 6 ώρες
Συμβάματα λόγω μεταγγίσεων Σηψαιμία Οφείλεται σε επιμόλυνση του αίματος είται από μικρόβια του δέρματος, είται του αέρα όταν μάλιστα το συλλεγέν αίμα δεν τοποθετηθεί στο ψυγείο, αλλά παραμείνει σε θερμοκρασία δωματίου. Προληπτικώς ελέγχεται η φιάλη για λευκό υμένιο και για αιμόλυση
Συμβάματα λόγω μεταγγίσεων Αιμοσιδήρωση Παρατηρούνται σε άτομα πολυμεταγγιζόμενα ( που ζούν με μεταγγίσεις). Θεραπευτικά εφαρμόζεται πρόγραμμα αποσιδήρωσης με δεσφεριοξαμίνη
Συμβάματα λόγω μεταγγίσεων Μετάδοση νοσημάτων Βρουκέλωση, τοξοπλάσμωση, ιλαρά σπανίως μεταδίδονται Σύφιλη: για την αποφυγή μετάδοσής της καλό είναι να φυλάγεται το αίμα στο ψυγείο για 3-4 μέρες Ελονοσία σπάνια Ηπατίτιδες
Συμβάματα λόγω μεταγγίσεων Αιμολυτικές αντιδράσεις Λόγω ασυμβατότητας αίματος δότη και λήπτη- ασυμβατότητα ομάδας ΑΒΟ - ασυμβατότητα Rh - ασυμβατότητα άλλων ομάδων Χορήγηση παλαιού αίματος Χορήγηση αίματος που θερμάνθηκε Χορήγηση αίματος που ψύχθηκε <4 οC Χορήγηση αίματος που δεν συντηρήθηκε σωστά
Μέτρα πρόληψης συμβαμάτων Εμπειρο προσωπικό Σωστή εκτέλεση του προσδιορισμού των ομάδων αίματος, παράγοντα Rhesus, δοκιμασία συμβατότητας. Οι παραγγελίες να δίνονται γραπτώς Το αίμα να χορηγείται αμέσως πριν τη μετάγγιση Φιάλη αίματος που παρέμεινε 2 ώρες εκτός ψυγείου δεν πρέπει να χρησιμοποιείται, ούτε να επιστρέφεται στο ψυγείο. Να γίνεται επιλογή του δότη…
Προϋποθέσεις δότη αίματος Ηλικία >18 και < 65 ετών Νηστικός από 2 ώρου Ανδρες Hb>15,5 και γυναίκες Hb>12,5 Βάρος όχι μικρότερο από 50 κιλά Να μην έχει υπόταση Να μην είναι τοξικομανής ή επιληπτικός, να μην πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη ή αιμορραγικά νοσήματα
Προϋποθέσεις δότη αίματος Να μην νόσησε από ελονοσία, σύφιλη, ηπατίτιδα ή βρουκέλωση ή να μην έχει ενεργό φυματίωση Οι γυναίκες να μην κυοφορούν ή να μην έχουν γεννήσει σε χρόνο λιγότερο των 6 μηνών Να έχει περάσει μια εβδομάδα από οποιοδήποτε εμβολιασμό Να έχει περάσει ένα έτος από την εκτέλεση αντιλυσσικού εμβολιασμού και 45 ημέρες από προηγούμενη χορήγηση αίματος