1 Απογραφή Η επιχείρηση είναι υποχρεωμένη να πραγματοποιεί πραγματική απογραφή των αποθεμάτων της τουλάχιστον μία φορά μέσα σε κάθε χρήση και συγκεκριμένα στο τέλος αυτής. Κατά την απογραφή πρέπει να αναγνωρίζονται, να καταμετρούνται και να καταγράφονται όλα τα αποθέματα κατά είδος, ποιότητα και ποσότητα και να γίνεται η κατάταξη αυτών σε κατηγορίες που να αντιστοιχούν στους επιμέρους λογαριασμούς των αποθεμάτων.

2 Απογραφή Διάφορα είδη που βρίσκονται σε τρίτους για πώληση, για ενέχυρο ή για άλλους λόγους καταχωρούνται σε ιδιαίτερους λογαριασμούς στην απογραφή.

3 Κανόνες αποτίμησης Αποθεμάτων Τα αποθέματα που προέρχονται από αγορές αποτιμώνται στην κατ’ είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτήσεως ή του κόστους παραγωγής τους και της τρέχουσας τιμής αγοράς.

4 Κανόνες αποτίμησης Αποθεμάτων Τα αποθέματα (εκτός από τα υπολλείματα και τα υποπροιόντα) που προέρχονται από την παραγωγή της επιχείρησης και προορίζονται είτε για πώληση ως έτοιμα προιόντα, είτε για παραπέρα επεξεργασία προς παραγωγή ετοίμων προιόντων αποτιμώνται στην κατ’ είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ των τιμών του ιστορικού κόστους παραγωγής και της καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας.

5 Κανόνες αποτίμησης Αποθεμάτων Τα υπολείματα αποτιμώνται στην πιθανή τιμή πωλήσεως τους, μειωμένη με τα άμεσα έξοδα που υπολογίζεται ότι θα πραγματοποιηθούν για την πώλησή τους.

6 Κανόνες αποτίμησης Αποθεμάτων Τα υποπροιόντα εφόσον προορίζονται για πώληση, αποτιμώνται στην πιθανή τιμή πωλήσεως τους, μειωμένη με τα άμεσα έξοδα πωλήσεως, όπως και στην περίπτωση των υπολειμμάτων. Αν όμως προορίζονται για να χρησιμοποιηθούν από την οικονομική μονάδα, αποτιμώνται στην τιμή που θα αγοράζονταν από την οικονομική μονάδα με σκοπό να χρησιμοποιηθούν από αυτή.

7 Κανόνες αποτίμησης Αποθεμάτων Αν η οικονομική μονάδα εφαρμόζει το σύστημα της πρότυπης κοστολόγησης, μπορεί να αποτιμήσει τα αποθέματά της σε τιμές πρότυπου κόστους, αλλά, τότε οι αποκλίσεις που προκύπτουν ανάμεσα στο ιστορικό και το πρότυπο κόστος πρέπει να κατανέμονται, με ιδιαίτερη λογιστική εμφάνιση, σε αυτές που αναλογούν στα πωληθέντα και στα απώλητα.

8 Υπολογισμός της τιμής κτήσεως Η τιμή κτήσεως των αποθεμάτων μπορεί να υπολογισθεί από μεθόδους που γίνονται δεκτές από την λογιστική θεωρία όπως: –την μέθοδο του μέσου σταθμικού κόστους –την μέθοδο του κυκλοφοριακού μέσου όρου ή των διαδοχικών υπολοίπων –την μέθοδο F.I.F.O. –την μέθοδο L.I.F.O. –την μέθοδο του βασικού αποθέματος –την μέθοδο του εξατομικευμένου κόστους και –την μέθοδο του πρότυπου κόστους

9 Μέθοδος του μέσου σταθμικού κόστους Κατά την μέθοδο αυτή η μέση σταθμική τιμή κτήσεως υπολογίζεται με τον εξής τύπο: –(αξία αποθέματος έναρξης της περιόδου+αξία αγορών της περιόδου στην τιμή κτήσεως)/ (ποσότητα αποθέματος ενάρξεως της περιόδου+ποσότητα που αγοράζεται στην περίοδο)

10 Μέθοδος του κυκλοφοριακού μέσου όρου ή των διαδοχικών υπολοίπων Κατά την μέθοδο αυτή μετά από κάθε εισαγωγή καθορίζεται η μέση τιμή του υπολοίπου με τον εξής τύπο: –(αξία προηγούμενου υπολοίπου+αξία νέας αγοράς στην τιμή κτήσεως)/(ποσότητα προηγούμενου υπολοίπου+ποσότητα νέας αγοράς)

11 Μέθοδος F.I.F.O. Κατά την μέθοδο αυτή θεωρείται ότι: –η πρώτη εισαγωγή (αγορά) εξάγεται πρώτη και ότι –τα αποθέματα της απογραφής προέρχονται από τις τελευταίες αγορές της χρήσεως και αποτιμούνται στις τιμές που αντίστοιχα αγοράστηκαν

12 Μέθοδος L.I.F.O. Κατά την μέθοδο αυτή θεωρείται ότι: –η πρώτη εξαγωγή προέρχεται από την τελευταία εισαγωγή και ότι –τα αποθέματα τέλους χρήσης προέρχονται από τις παλαιότερες εισαγωγές

13 Μέθοδος του βασικού αποθέματος Κατά την μέθοδο αυτή τα αποθέματα τέλους χρήσεως διακρίνονται σε δύο μέρη: –το ένα αντιστοιχεί στο βασικό απόθεμα που αντιπροσωπεύει την ελάχιστη ποσότητα (stock αποθέματος) η οποία κρίνεται αναγκαία για την ομαλή διεξαγωγή της συνήθους δραστηριότητας της επιχείρησης

14 Μέθοδος του βασικού αποθέματος Κατά την μέθοδο αυτή τα αποθέματα τέλους χρήσεως διακρίνονται σε δύο μέρη: –το άλλο προορίζεται: για την εξηπηρέτιση μελλοντικών αναγκών πωλήσεων, όταν πρόκειται για υλικά, για εμπορεύματα ή έτοιμα προιόντα ή για την εξυπηρέτιση αναγκών βιομηχανοποιήσης, όταν πρόκειται για υλικά που αναλώνται στην παραγωγική διαδικασία

15 Μέθοδος του βασικού αποθέματος Το βασικό απόθεμα αποτιμάται: –στην αξία της αρχικής κτήσεως του ενώ το υπόλοιπο (υπεραπόθεμα) αποτιμάται: –με μια από τις μεθόδους υπολογισμού της τιμής κτήσεως

16 Μέθοδος του εξατομικευμένου κόστους Κατά την μέθοδο αυτή τα αποθέματα παρακολουθούνται όχι μόνο κατά είδος, αλλά και κατά συγκεκριμένες παρτίδες αγοράς ή παραγωγής, οι οποίες έτσι αποκτούν αυτοτέλεια κόστους. Κατά την αποτίμηση των αποθεμάτων της απογραφής, αυτά αναλύονται σε ποσότητες κατά παρτίδα από την οποία προέρχονται και αποτιμούνται στο κόστος της συγκεκριμένης παρτίδας, ανεξάρτητα από το χρόνο παραγωγής ή αγοράς τους.

17 Μέθοδος του Πότυπου κόστους Κατά την μέθοδο αυτή τα αποθέματα αποτιμούνται στην τιμή του πρότυπου κόστους.

18 Τέχουσα τιμή αντικαταστάσεως Είναι η τιμή αντικάταστάσεως του συγκεκριμένου αποθέματος, δηλαδή η τιμή στην οποία η επιχείρηση έχει την δυνατότητα να προμηθευτεί το αγαθό, κατά την ημέρα συντάξεως της απογραφής από την συνήθη αγορά, με συνήθεις όρους και κάτω από κανονικές συνθήκες χωρίς να λαμβάνονται υπόψη περιπτωσιακά και προσωρινά γεγονότα που προκαλούν αδικαιολόγητες προσωρινές διακυμάνσεις τιμών. Η τρέχουσα τιμή αγοράς διαμορώνεται με το συνυπολογισμό όλων των στοιχείων του κόστους κτήσεως.

19 Ιστορικό κόστος παραγωγής Είναι το άμεσο κόστος αγοράς (η τιμή κτήσεως) των πρώτων υλών και των διαφόρων υλικών που χρησιμοποιήθηκαν στην παραγωγή των αγαθών, προαυξημένο με τα γενικά έξοδα αγορών, καθώς με τα άμεσα και τα έμμεσα έξοδα παραγωγής (κόστος κατεργασίας) που δαπανήθηκαν για να φτάσουν τα παραγμένα αγαθά στη θέση και κατάσταση που βρίσκονται κατά την απογραφή.

20 Καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία Είναι η τιμή πωλήσεως του αποθέματος στην οποία υπολογίζεται ότι αυτό θα πωληθεί κάτω από συνθήκες ομαλής πορείας των εργασιών της επιχειρήσης μειωμένη με το κόστος ολοκληρώσεως της επεξεργασίας (όταν πρόκειται για ημιτελή αποθέματα ή αποθέματα που βρίσκονται στο στάδιο της κατεργασίας) και με τα έξοδα που υπολογίζεται ότι θα πραγματοποιηθούν για την επίτευξη της πωλήσεως.

21 Παράδειγμα 1 Η επιχείρηση «ΑΛΦΑ» πωλεί πετρέλαιο σε φιάλες των 100 κιλών οι οποίες επιστρέφονται από τον πελάτη. Η επιχείρηση «ΒΗΤΑ» αγοράζει δύο φιάλες με πίστωση. Γίνεται η υπόθεση ότι το πετρέλαιο χρεώνεται προς 4€ το κιλό και ότι η φιάλη προς 80€ το κιλό.

22 Παράδειγμα 1 (συνέχεια) Αρχικά, θεωρούμε ότι η επιχείρηση «ΑΛΦΑ» έχει περιλάβει τα είδη συσκευασίας στο τιμολόγιο. Η εγγραφή που θα πραγματοποιηθεί είναι η ακόλουθη:

23 Παράδειγμα 1 (συνέχεια) Θα χρεώσουμε τον λογαριασμό (30) Πελάτες με 960€ ((4*100)*2) + (80*2)) (και τον (30.00) Πελάτες εσωτερικού) (και τον (30.00) Πελάτης Χ και Θα πιστώσουμε τον λογαριασμό (70) Πωλήσεις εμπορευμάτων με 800€ (και τον (70.00) Πωλήσεις πετερλαίου) καθώς επίσης Θα πιστώσουμε τον λογαριασμό (30) Πελάτες με 160€ (και τον (30.07) Πελάτες-αντίθετος λογαριασμός ειδών συσκευασίας) (και τον ( ) Πελάτης Χ)

24 Παράδειγμα 1 (συνέχεια) Γίνεται η υπόθεση ότι επιχείρηση «ΒΗΤΑ» δεν επιστρέφει τις φιάλες στην προβλεπόμενη ημερομηνία και η επιχείρηση «ΑΛΦΑ» θα προβεί σε τιμολόγησή τους. Η σχετική ημερολογιακή εγγραφή είναι η ακόλουθη:

25 Παράδειγμα 1 (συνέχεια) Θα χρεώσουμε τον λογαριασμό (30) Πελάτες με 160€ (και τον (30.07) Πελάτες-αντίθετος λογαριασμός ειδών συσκευασίας) (και τον ( ) Πελάτης Χ) και Θα πιστώσουμε τον λογαριασμό (72) Πωλήσεις λοιπών αποθεμάτων και άχρηστου υλικού με 160€ (και τον (72.28) Πωλήσεις ειδών συσκευασίας)

26 Παράδειγμα 1 (συνέχεια) Στην συνέχεια, γίνεται η υπόθεση ότι η επίχειρηση «ΑΛΦΑ» δεν έχει τιμολογήσει τα είδη συσκευασίας αλλά έχει εισπράξει εγγύηση 160€. Οι εγγραφές που θα πραγματοποιηθούν είναι η ακόλουθες:

27 Παράδειγμα 1 (συνέχεια) θα χρεώσουμε τον λογαριασμό (30) Πελάτες με 800€ (και τον λογαριασμό (30.00) Πελάτες εσωτερικού) (και τον ( ) Πελάτης Χ) και Θα πιστώσουμε τον λογαριασμό (70) Πωλήσεις εμπορευμάτων με 800€ (και τον (70.00) Πωλήσεις πετρελαίου)

28 Παράδειγμα 1 (συνέχεια) Θα χρεώσουμε τον λογαριασμό (38) Χρηματικά διαθέσιμα με 160€ (και τον (38.00) Ταμείο) και Θα πιστώσουμε τον λογαριασμό (30) Πελάτες με 160€ (και τον λογαριασμό (30.04) Πελάτες- εγγυήσεις ειδών συσκευασίας) (και τον ( ) Πελάτης Χ)

29 Παράδειγμα 1 (συνέχεια) Γίνεται η υπόθεση ότι η επιχείρηση «ΒΗΤΑ» δεν θα επιστρέψει τις φιάλες στην προβλεπόμενη ημερομηνία και ότι η επιχείρηση «ΑΛΦΑ» έχει προβεί σε τιμολόγησή τους. Η εγγραφή που θα πραγματοποιηθεί είναι η ακόλουθη:

30 Παράδειγμα 1 (συνέχεια) Θα χρεώσουμε τον λογαριασμό (30) Πελάτες με 160€ (και τον (30.04) Πελάτες εγγυήσεις ειδών συσκευασίας) (και τον ( ) Πελάτης Χ) και Θα πιστώσουμε τον λογαριασμό (72) Πωλήσεις λοιπών αποθεμάτων και άχρηστου υλικού με 160€ (και τον (72.28) Πωλήσεις ειδών συσκευασίας)

31 Παράδειγμα 2 Η επιχείρηση «ΚΑΠΑ» αποστέλλει εμπορεύματα τα οποία τα έχει ασφαλίσει συνολικά αντί 1.000€ σε πελάτη της. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τα εμπορεύματα κλέπτονται και μετά από τις σχετικές διαδικασίες, η ασφαλιστική εταιρία καταβάλλει 1.000€.

32 Παράδειγμα 2 Θα χρεώσουμε τον λογαριασμό (38) Χρηματικά διαθέσιμα με (και τον (38.00) Ταμείο) και Θα πιστώσουμε τον λογαριασμό (72) Πωλήσεις λοιπών αποθεμάτων και άχρηστου υλικού με 1.000€ (και τον (72.10) Ασφαλιστική αποζημίωση κλαπέντων ή απωλεσθέντων αποθεμάτων)