ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΥΓΡΩΝ
ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΕΓΧΥΣΗ ΥΓΡΩΝ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Χορήγηση υγρών και φαρμάκων με συνεχή και ακριβή τρόπο και στη σωστή συχνότητα μέσω του φλεβικού συστήματος με σκοπό Την επιθυμητή θεραπευτική δράση Την πρόληψη οποιονδήποτε επιπλοκών
ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΕΓΧΥΣΗ ΥΓΡΩΝ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΦΟΡΑ: ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΕΓΚΑΙΡΗ ΑΝΑΓΝΩΡΗΣΗ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΜΕΙΩΣΗ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ
Ο Νοσηλευτής οφείλει να ενημερώσει τον ασθενή για την διαδικασία που θα ακολουθηθεί, τον σκοπό χορήγησης, το είδος του Φαρμάκου ή του υγρού που θα χορηγηθεί ενδοφλέβια σε αυτόν
Ευθύνη του Νοσηλευτή αποτελούν: Ο έλεγχος των υγρών που θα χορηγηθούν και της συσκευασίας τους Η διασφάλιση ότι χορηγείται ενδοφλέβια στον σωστό ασθενή το φαρμακευτικό σκεύασμα ή υγρό που αναφέρει η ιατρική οδηγία Η παρατήρηση για διατήρηση της βατότητας της ενδοφλέβιας γραμμής Ο έλεγχος του σημείου εισαγωγής της βελόνας και αναφορά επιπλοκών Η διασφάλιση του ρυθμού ενδοφλέβιας ροής του υγρού ή του φαρμάκου Η παρακολούθηση της γενικής κατάστασης του ασθενή και αναφορά οποιονδήποτε μη φυσιολογικών αλλαγών Η ακριβής καταγραφή της διαδικασίας και των παρατηρήσεων στον φάκελο του ασθενή
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ/ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ + ΑΜΕΣΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ – ΑΚΡΙΒΗΣ ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΠΟΦΥΓΗ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΕΡΕΘΙΣΜΟΥ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΙΣ ΕΝΔΟΜΥΙΚΕΣ ΕΓΧΥΣΕΙΣ ΤΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΕΧΤΕΙ ΥΓΡΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΥΚΟΛΟΤΕΡΑ ΚΑΙ ΣΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΑΠΌ ΟΤΙ ΤΟ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟ Η ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΤΟΝ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ( ΣΥΝΕΧΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΔΙΑΚΕΚΚΟΜΕΝΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ -ΕΦΑΠΑΞ ΧΟΡΗΓΗΣΗ) - ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΝΑΚΛΗΣΗΣ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΙΡΕΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΓΡΗΓΟΡΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΡΟΗΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ SHOCK ΣΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΥΝΕΧΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗ Χορήγηση φαρμάκου σε μεγάλη διάλυση και διατήρηση σταθερού επιπέδου φαρμάκου στο αίμα ΔΙΑΚΕΚΟΜΜΕΝΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΦΑΠΑΞ ΧΟΡΗΓΗΣΗ
είναι η διαδερμική εισαγωγή βελόνας στη φλέβα. ΦΛΕΒΟΚΕΝΤΗΣΗ είναι η διαδερμική εισαγωγή βελόνας στη φλέβα. Σκοπός Αιμοληψία. Ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και φαρμάκων. Χορήγηση ολικής παρεντερικής σίτισης του αρρώστου (καθετηριασμός υποκλείδιας, σφαγίτιδας, μεσοβασιλικής φλέβας). Μέτρηση κεντρικής φλεβικής πίεσης (Κ. Φ. Π). Αφαίμαξη από αιμοδότη για μετάγγιση αίματος. Μετάγγιση αίματος και παραγώγων του
ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΕΝΕΣΗ (INTRAVENOUS [I.V] ) ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΦΛΕΒΑ Η φλέβα να είναι μεγάλη, ορατή, ευθεία, ψηλαφητή και σταθερή. Αποφεύγεται η φλεβοκέντηση σε ουλοποιημένα σημεία, σε φλεγμονώδεις περιοχές, θρομβωμένες φλέβες, πάνω σε άρθρωση, όπως η κοιλότητα του αγκώνα. (Εμποδίζει την κίνηση). Προσοχή σε υπερήλικες αρρώστους (εύθραυστες φλέβες)
Σε επανειλημμένες φλεβοκεντήσεις και ενδοφλέβια χορήγηση ερεθιστικών φαρμάκων, οι φλέβες σκληρύνονται, θρομβώνονται και γίνονται ακατάλληλες για ενδοφλέβια θεραπεία.
Σημεία για φλεβοκέντηση Φλέβες για φλεβοκέντηση είναι: Το φλεβικό πλέγμα της ραχιαίας επιφάνειας των άνω και κάτω άκρων Φλέβες του αντιβραχίου – πρόσθια και οπίσθια επιφάνεια και της κοιλότητας του αγκώνα. Υποκλείδια, σφαγίτιδα (χρησιμοποιούνται για τη χορήγηση υγρών ή ολική παρεντερική σίτιση). και μηριαία φλέβα. Φλέβες κρανίου σε βρέφη και παιδιά Ωστόσο Αποφεύγονται οι φλέβες του άκρου ποδιού και των σφυρών (η κυκλοφορία είναι βαρύτερη & υπάρχει πιθανότητα θρομβοφλεβίτιδας).
Η επιλογή της φλέβας γίνεται κατά την κρίση του Νοσηλευτή μετά από ψηλάφιση Το σημείο της φλεβοκέντησης στους ενήλικες είναι συνήθως η έσω επιφάνεια του αγκώνα και προτιμούνται οι μεγάλες φλέβες του βραχίονα, βασιλική, κεφαλική και συνηθέστερα η λοξή ή μέση φλέβα που ενώνει τη βασιλική με την κεφαλική. Φλέβες που δεν εντοπίζονται εύκολα μπορούν να αποκαλυφθούν με ήπια χειρομάλαξη του αντιβραχίου από τον καρπό προς τον αγκώνα και ζεσταίνοντας την περιοχή της φλεβοκέντησης με ελαφρά χτυπήματα ή ήπια εντριβή της επιφάνειας, χειρισμοί που αποσκοπούν στο ζέσταμα του χεριού. Ο καθαρισμός της περιοχής του δέρματος όπου θα γίνει φλεβοκέντηση γίνεται με γάζα ή βαμβάκι ποτισμένο με οινόπνευμα. Προσοχή για απομάκρυνση τυχόν υπολειμμάτων αλκοόλης στο σημείο στο σημείο της φλεβοκέντησης (επώδυνο αίσθημα, πρόκληση αιμόλυσης)
Το τροχοφόρο ή ο δίσκος νοσηλείας πρέπει να έχει Σε λήψη αίματος για εργαστηριακές εξετάσεις Ιατρική παραγγελία ενυπόγραφη Σωληνάριο με ή χωρίς αντιπηκτικό Έδρανο για τα σωληνάρια Στο τροχοφόρο πρέπει να υπάρχουν και αναληπτικά φάρμακα. Σύριγγες, γάζες αποστειρωμένες. Βελόνες. Φλεβοκαθετήρες – Συσκευές ορού. Λάστιχο περίδεσης. Οινόπνευμα. Τολύπια βάμβακος ή γάζες. Ποβιδόνη ιωδιούχος Betadine solution. Γάντια. Λευκοπλάστ, μεμβράνη Ψαλίδι. Τετράγωνο – αδιάβροχο χαρτοβάμβακα. Νάρθηκας χεριού. Στήλη ορού. Ορός – φάρμακα σύμφωνα με ιατρική οδηγία.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΟΡΟΥ
Σύστημα ορού Αποτελείται: Ρύγχος. Αεραγωγό. Θαλαμίσκο. Σωλήνα. Κλείστρο. Άκρο.
ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑΣ
Ανοίγουμε τον αεραγωγό Γεμίζουμε το θαλαμίσκο κατά το 1/3 Αφαιρούμε τον αέρα από το σύστημα Συνδέουμε το three way στο σύστημα(αφαιρούμε τον αέρα) Μετά την φλεβοκέντηση συνδέουμε το σύστημα με τον φλεβοκαθετήρα, ή την πεταλούδα.
Σειρά εργασίας Ενημερώνουμε τον ασθενή. Επιλέγουμε το σημείο που θα φλεβοκεντήσουμε. Ετοιμάζουμε φλεβοκαθετήρα ή πεταλούδα. Τοποθετούμε το άκρο σε επίπεδη επιφάνεια & από κάτω τετράγωνο & αδιάβροχο. Κάνουμε περίδεση πιο πάνω από το σημείο φλεβοκέντησης. Κάνουμε αντισηψία. Συστήνουμε να ανοιγοκλείσει το χέρι & να το κρατήσει κλειστό. Ψηλαφούμε τη φλέβα με τον δείκτη.
Ακινητοποιούμε τη φλέβα με τον αντίχειρα ενώ συγχρόνως τεντώνουμε το δέρμα προς τα κάτω. Με το άλλο χέρι παίρνουμε τον φλεβοκαθετήρα, ωθούμε σταθερά στη φλέβα, αρχικά σε γωνία 35ο περίπου & μετά παράλληλα προς τη φορά της φλέβας. Αφαιρείται κατά το ήμισυ ο οδηγός. Ελέγχουμε αν είμαστε στη φλέβα & τότε αφαιρείται η περίδεση. Βάζουμε γάζα κάτω από τον φλεβοκαθετήρα. Παίρνουμε το σύστημα, αφαιρούμε τον οδηγό από το φλεβοκαθετήρα & το συνδέουμε. Ανοίγουμε τον ορό & δένουμε.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΤΑΥΡΟΕΙΔΗΣ Α ΜΕΘΟΔΟΣ UΣΕ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ Β
Α) α) Καλύπτουμε το σημείο φλεβοκέντησης με αποστειρωμένη γάζα ή αυτοκόλλητη ταινία και περνούμε την ταινία του λευκοπλάστ κάτω από το σωλήνα. β)Αναδιπλώνουμε τα άκρα της ταινίας σταυροειδώς. γ) Τοποθετούμε 2-3 ταινίες οριζόντια για στερέωση της βελόνας ή του καθετήρα και του σωλήνα συσκευής. Β) α) Καλύπτουμε το σημείο φλεβοκέντησης με γάζα ή αυτοκόλλητη ταινία. Περνάμε ταινία λευκοπλάστ κάτω από το σωλήνα. β) Αναδιπλώνουμε τα άκρα της ταινίας λευκοπλάστ πάνω στις πλευρές της πεταλούδας. γ) Τοποθετούμε οριζόντιες ταινίες για στερέωση της βελόνας και του σωλήνα της συσκευής.
Τρόπος Υπολογισμού Σταγόνων κατά 1 λεπτό. Με πόσες σταγόνες κατά 1 λεπτό πρέπει να πέσει το διάλυμα. Ποσόν διαλύματος Αριθμός σταγ ανά ml(20) Χ Χρόνος χορήγησης (ώρες) Αριθμός λεπτών ανά ώρα(60) Ιατρική οδηγία να χορηγηθούν 500cc διαλύματος Dextrοse 5% σε 5 ώρες: 1 ώρα 60’. 1 ml 20 σταγόνες. 20 10000 33 σταγόνες = = Χ 300 5
Παράγοντες που επηρεάζουν τη ροή των υγρών μετά τη ρύθμισή τους. Αλλαγή θέσεως του ασθενούς. Αναδίπλωση σωλήνα συσκευής. Μετακίνηση βελόνας. Έλλειψη αεραγωγού. Κλειστό ή χαλαρό πίεστρο. Άδεια φιάλη. 1ml = 20 μεγαλοσταγόνες ανά λεπτό 1 μεγαλοσταγόνα = 3 μικροσταγόνες 1ml = 60 μικροσταγόνες ανά λεπτό.
Αναρρόφηση Απαγορεύεται σε Νοσηλευτή αυτή η διαδικασία. Γίνεται μόνο από γιατρό. Λύση της περίδεσης και χορήγηση φαρμάκου.
ΡΥΘΜΙΣΗ ΡΟΗΣ ΥΓΡΩΝ Η ρύθμιση ροής των υγρών επηρεάζεται από τους παρακάτω παράγοντες: Τις ανάγκες του ασθενούς σε υγρά(αφυδάτωση, αιμορραγία, shock κ.α) Την κατάσταση του αρρώστου. Σε καρδιοπαθείς η ροή των υγρών πρέπει να είναι βραδεία. Την ηλικία. Στα παιδιά χορηγούνται μικρές ποσότητες. Στους υπερήλικες η ροή είναι βραδεία. Το είδος του διαλύματος, την πυκνότητα και τη δραστικότητα. Ο όρος με κάλιο πρέπει να χορηγείται αργά(γιατί το κάλιο επιβραδύνει την καρδιακή λειτουργία). Το εύρος της φλέβας, της βελόνας ή του καθετήρα. Τον τύπο της συσκευής (μικρές – μεγάλες σταγόνες). Το ύψος της φιάλης από το σημείο φλεβοκέντησης.
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΑΡΡΩΣΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Εξηγούμε στον άρρωστο ότι πρέπει να μας ενημερώσει όταν: Παρατηρήσει ερυθρότητα ή οίδημα στο σημείο φλεβοκέντησης. Αν αισθανθεί πόνο, κάψιμο, κνησμό(καλιούχα). Αν διαπιστώσει διαρροή από κάποιο σημείο της συσκευής ή αποκόλληση των ταινιών λευκοπλάστ. Αν παρατηρήσει αίμα στο σωλήνα της συσκευής ή διακοπή της ροής του ορού. Αν πλησιάζει να τελειώσει ο ορός. Να μην αναδιπλωθεί ο σωλήνας της συσκευής κάτω από το σώμα του. Η φιάλη πρέπει να βρίσκεται ψηλότερα από το σημείο φλεβοκέντησης περ. 40 – 80 εκ.
Βασικές αρχές ακινητοποίησης βελόνας. Δείχνουμε πώς να μετακινεί το στύλο ορού. Μετακινούμε τα αντικείμενα που δεν είναι απαραίτητα από την πλευρά που είναι ορός. Βασικές αρχές ακινητοποίησης βελόνας. Βεβαιωνόμαστε ότι ο άρρωστος δεν είναι αλλεργικός στο λευκοπλάστ. Διατηρούμε την ασηψία κατά τη στερέωση της βελόνας. Έχουμε έτοιμες ταινίες λευκοπλάστ. Σημειώνουμε πάνω στην ταινία ημερομηνία & ώρα φλεβοκέντησης.
ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΜΕΣΩ ΣΥΣΚΕΥΗΣ ΟΡΟΥ Χορηγούμε το φάρμακο με αργό ρυθμό. Η γρήγορη εισαγωγή φαρμάκου στην κυκλοφορία, διαταράσσει τη φυσικοχημική ισορροπία του αίματος και των κολλοειδών ουσιών. Μπορεί να έχουμε έντονη αντίδραση, γρήγορη και απότομη πτώση πιέσεως που μπορεί να είναι θανατηφόρα.
Piggy Back Χρήση δεύτερης Ε.Φ γραμμής ως Piggy Back Τα φάρμακα προστίθενται σε ήδη υπάρχουσα Ε.Φ γραμμή. Τα set Βασικής χορήγησης διαθέτουν μία ή δύο θυρίδες εισόδου για την προσθήκη φαρμάκου. Η δεύτερη φιάλη που περιέχει το φάρμακο αναρτάται ελαφρώς υψηλότερα από το επίπεδο του υγρού στη βασική Ε.Φ γραμμή, έτσι ώστε να εκκενωθεί πρώτη με τη βοήθεια της βαρύτητας. Δεν θα υπάρχει ροή έως ότου εγχυθεί το υγρό του δευτέρου περιέκτη που είναι αναρτημένος υψηλότερα.
BOLUS Bolus αποκαλείται η ταχεία χορήγηση του φαρμάκου στη φλέβα μέσα σε λίγα λεπτά. Το φάρμακο είναι δυνατόν να ενσταλλαχθεί μέσω του στομίου(θυρίδας) έγχυσης του Ε.Φ σωλήνα ή μέσω ενός ηπαρινισμένου φλεβοκαθετήρα ή χορηγείται κατευθείαν στη φλέβα. Ο νοσηλευτής χορηγεί το φάρμακο bolus γι’ άμεση δράση. (το κάλιο δεν χορηγείται ποτέ Bolus διότι μπορεί να προκαλέσει καρδιακή αρρυθμία και ανακοπή). Συμπτώματα shock μετά από ταχεία χορήγηση: ζάλη, συσφικτικό αίσθημα στο στήθος, ερυθρότητα προσώπου & ακανόνιστος σφυγμός.
Φλεβοκέντηση Το σημείο εισόδου του φλεβοκαθετήρα αλλάζει κάθε 72 ώρες σε περιφερική επίδεση. Σε υποκλείδια φλέβα μπορεί να παραμείνει 6 – 8 εβδομάδες. Πεταλούδα χρησιμοποιείται μόνο για βραχεία θεραπεία γιατί μπορεί να παραβλάψει το αγγείο & η εξαγγείωση των χορηγουμένων υγρών & η διήθηση των παρακείμενων ιστών είναι συχνές. Κανένα φάρμακο δεν πρέπει να χορηγείται σε λιγότερο από 1 λεπτό. Ο ηπαρινισμός σε ορισμένα νοσοκομεία έχει αντικατασταθεί με έκπλυση που γίνεται με φυσιολογικό ορό.
HEPARIN(ΗΠΑΡΙΝΗ) Δράση : Συνδέεται με την αντιθρομβίνη ΙΙΙ Η νατριούχος ηπαρίνη με περιεκτικότητα 1000 IU/ml χρησιμοποιείται για την πρόληψη της πήξης του αίματος σε ιατρικά μηχανήματα, σωλήνες και σύριγγες. Η νατριούχος ηπαρίνη με περιεκτικότητα 5000 ΙU/ml χρησιμοποιείται για την προφύλαξη και θεραπεία των επιπλοκών της πήξης του αίματος. Αντενδείξεις Η ηπαρίνη δεν πρέπει να δίνεται σε ασθενείς με υψηλό κίνδυνο για αιμορραγία σε ασθενείς με υπέρταση, με αλλεργία. Ανεπιθύμητες ενέργειες Αιμορραγίες, τοπικός ερεθισμός, πόνος, νέκρωση δέρματος. Αντίδοτο Θειϊκή πρωταμίνη
Πρέπει να γνωρίζετε Φλεβοκέντηση. Υλικό. Φλεβοκέντηση με φλεβοκαθετήρα. Φλεβοκέντηση με πεταλούδα. Σύνδεση συστήματος με φλεβοκαθετήρα και ορό. Σύνδεση συστήματος με ένα three way , με δεύτερο three way. Χορήγηση φαρμάκου ή ορού από θυρίδα. Ηπαρινισμός.