1 Εισηγητής : Χαράλαμπος Γ. Πλατής  Πολιτικός – Διοικητικός Επιστήμων  M.Sc. in Health Informatics  Διδάκτωρ Οργάνωσης και Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας Υπεύθυνος Σπουδών και Έρευνας ΕΚΔΔΑ ΕΣΔΔΑ - ΙΝ.ΕΠ.

2 Η σύγχρονη «Συστημική» κρίση στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας στην Ελλάδα

3 Η «σκοτεινή πλευρά» του ΕΣΥ :

4  Χαμηλή ικανοποίηση των Ελλήνων από το Σύστημα Υγείας, ιδιαίτερα σε σχέση με τις δαπάνες που καταβάλλονται. (Αξιολογήσεις πολιτών για τα Συστήματα Υγείας στην Ευρώπη, στην Ελλάδα κλπ)  Χρέη Υγειονομικών Οργανισμών  Διαφθορά  Υποστελέχωση, ανισοκατανομή υγειονομικού προσωπικού με κυρίαρχη την έλλειψη Νοσηλευτικού Προσωπικού  Ανεξέλεγκτες δαπάνες – προκλητή ζήτηση  Φαρμακευτική δαπάνη  Ζητήματα «Ποιότητας» που αφορούν στο Ελληνικό Σύστημα

5

6

7

8 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (24/05/2008) : “Δοκιμάζεται η ποιότητα ζωής στα αστικά κέντρα”

9

10

11

12

13

14 Διαφθορά – Χρηματισμός : Ίσως το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει το ΕΣΥ

15 Στα 59 δισ. ευρώ διαμορφώνεται σε ετήσια βάση η παραοικονομία στην Ελλάδα, αντιπροσωπεύοντας το 25% της επίσημης οικονομικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποίησε η Visa, το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο στην ευρωζώνη και από τα μεγαλύτερα στην ΕΕ. (Στοιχεία 2010).

16

17

18

19 Πανελλαδική έρευνα για την παραοικονομία στο σύστημα υγείας : Κατηγορία: Υγεία Πηγή Δημοσίευσης: Έντυπα / Ελευθεροτυπία Ημ. Δημοσίευσης: Πηγή: Εταιρείες Δημοσκοπήσεων : Καπα Research Πανεπιστήμια : Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

20

21 Έρευνα κ. Xριστίνα Tσιρωνά, 2010 (Πανεπιστήμιο Aθηνών, τμήμα Nοσηλευτικής, μεταπτυχιακό πρόγραμμα : Oργάνωση και Διοίκηση Yπηρεσιών Yγείας, επίβλεψη καθ. κ. Λυκ. Λιαρόπουλου).

22 Αρνητικών χαρακτηριστικών… συνέχεια… Υπερπληθυσμός – ανισοκατανομή ιατρών Υπερπληθυσμός – ανισοκατανομή ιατρών Υποστελέχωση σε νοσηλευτικό προσωπικό Υποστελέχωση σε νοσηλευτικό προσωπικό

23

24

25 Η Αγορά Φαρμάκου στην Ελλάδα – Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά : - Αύξηση όγκου Συνταγογράφησης Συνταγογράφησης - Υπερβολικό κόστος Συνταγογράφησης Συνταγογράφησης - Το ζήτημα των Γενοσήμων κ.ά.

26

27 «… πρόσφατοι υπολογισμοί συμπεραίνουν ότι κάθε χρόνο περισσότερο από 1 εκατομμύριο ασθενείς παθαίνουν βλάβες στην υγεία τους ενώ ήδη νοσηλεύονται στα νοσοκομεία και περίπου πεθαίνουν εξαιτίας αυτών των βλαβών. Είναι γεγονός ότι η σχετιζόμενη με τα φάρμακα νοσηρότητα και θνησιμότητα είναι συνήθεις καταστάσεις και υπολογίζεται ότι στοιχίζουν περισσότερο από 136 δις δολάρια το χρόνο...». «Ασθένειες Προκαλούμενες από Φάρμακα» (American Family Physician, 1/11/2007)

28

29

30 Μέση κατανάλωση αντιβιοτικών στα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2007

31

32

33 «Το κύκλωμα των φαρμάκων»

34

35

36 Στοιχεία για την Ηλεκτρονική Συνταγογραφηση: Το 35% των ασφαλισμένων πάσχουν από κάποια χρόνια πάθηση. Ασθενείς με χρόνιες παθήσεις καταναλώνουν πάνω από 15 διαφορετικά φάρμακα το μήνα (η πολυφαρμακία σε ασθενείς με χρόνιες παθήσεις είναι αιτία θανάτου). Υπάρχουν ιατροί οι οποίοι συνταγογραφούν για τον ίδιο ασθενή, με χρόνια πάθηση, πάνω από 10 συνταγές ανά μήνα, με 20 διαφορετικά φάρμακα. Χορηγούνται σε ασθενείς περισσότερα του ενός διαφορετικά φάρμακα, στην ίδια συνταγή, τα οποία ενδείκνυται για την ίδια πάθηση και ο ασθενής θα έπρεπε να λαμβάνει ένα από τα δύο. Υπάρχουν γεωγραφικές περιοχές στις οποίες δε δικαιολογείται το ύψος της συνολικής δαπάνης (στο φάρμακο ή στις ιατρικές πράξεις) σε σχέση με τον πληθυσμό τους (σε σύγκριση με το ύψος της δαπάνης περιοχών με πολύ μεγαλύτερο πληθυσμό). * Το 50% της συνολικής δαπάνης για την ηλεκτρονική συνταγογράφηση το συγκεντρώνουν περίπου 150 σκευάσματα (87 εμπορικά φάρμακα), ενώ το 80% της συνολικής δαπάνης το συγκεντρώνουν 555 σκευάσματα (319 εμπορικά φάρμακα), το 12% του συνόλου των σκευασμάτων το 20% του συνόλου των συνταγών της κοινωνικής ασφάλισης.

37

38

39

40

41 Πηγή : Αθ. Λοπατατζίδης, Επιτροπή Ασφαλιστικού, 2010

42

43

44

45

46 Αρνητικών χαρακτηριστικών… συνέχεια : Η «προσβασιμότητα» στις Υπηρεσίες του Δημόσιου Τομέα Υγείας … (και λίγα λόγια για το ρόλο του Ιδιωτικού Τομέα) …

47

48

49 Πηγή : Hellastat, 2010

50

51

52 Με τη γλώσσα των αριθμών 4,9% της συνολικής απασχόλησης στην Ελλάδα κάλυψε το 2008 ο κλάδος υγείας, έναντι 3,9% το % των επενδύσεων που γίνονται στον ιδιωτικό τομέα, στοχεύουν στην ιατρική τεχνολογία, τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό στο ΕΣΥ (που εστιάζει στην κατασκευή υποδομών), δεν ξεπερνά το 30% 15% του κύκλου εργασιών των ομίλων ιδιωτικής υγείας πραγματοποιείται μέσω διαγνωστικών κέντρων, κέντρων αποκατάστασης, μονάδων βλαστοκυττάρων (9%) και ιδιωτικών νοσοκομείων στην Τουρκία και σε βαλκανικές χώρες (6%) 1,5 φορά μεγαλύτερες από τον κύκλο εργασιών της αυτοκινητοβιομηχανίας και τριπλάσιες από τον κύκλο εργασιών της βιομηχανίας πληροφορικής είναι οι συνολικές δαπάνες υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο αύξηση κατά 3,5% του ΑΕΠ, θα παρουσιάσουν οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας, την περίοδο , ως συνέπεια της γήρανσης του πληθυσμού 64% των νοσηλευόμενων στα ιδιωτικά νοσοκομεία είναι χειρουργικά περιστατικά (έναντι ποσοστού 44% στα δημόσια νοσοκομεία). Ο μέσος χρόνος νοσηλείας των χειρουργικών περιπτώσεων είναι στα ιδιωτικά νοσοκομεία μικρότερος κατά 40%, σε σχέση με τα δημόσια. 5 μεγάλα επιχειρηματικά σχήματα κατέχουν το 50% της αγοράς των ιδιωτικών νοσοκομείων 60% των ιδιωτικών κλινικών είναι συγκεντρωμένες στην περιοχή της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.

53

54 Διευκολύνουν οι ελλείψεις Οι «ισχυρές τάσεις ανάπτυξης, η συγκέντρωση της αγοράς σε μεγάλους ομίλους, οι υψηλές δαπάνες σε τεχνολογία και εξειδικευμένο προσωπικό και η προσπάθεια εξειδίκευσης των παρεχόμενων υπηρεσιών» αποκαλύπτουν την «υποβάθμιση του δημόσιου τομέα». Είναι χαρακτηριστική η πρώτη σε ιεράρχηση από «ευνοϊκών προοπτικών για επενδύσεις κεφαλαίων στο χώρο της υγείας»: «Πηγάζει, υπογραμμίζεται, από τα διαρθρωτικά προβλήματα του ΕΣΥ, που εντοπίζονται κυρίως σε ελλιπείς υποδομές, στην τεχνολογική υστέρηση, στην έλλειψη κατάλληλου ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού». Επίσης, στις αιτίες ανάπτυξης του Ιδιωτικού τομέα, μεταξύ των άλλων: - Η γεωγραφική ανισοκατανομή των νοσηλευτικών ιδρυμάτων η οποία δημιουργεί ευκαιρίες ανάπτυξης είτε μέσω εξαγορών μικρότερων περιφερειακών μονάδων και κέντρων υγείας, είτε μέσω δημιουργίας νέων κλινικών και διαγνωστικών κέντρων. - Η επέκταση των ιδιωτικών κλινικών σε νέα εξειδικευμένα τμήματα με σύγχρονο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό. Αρκετοί όμιλοι περιλαμβάνουν, εκτός από γενικές κλινικές, τμήματα μαιευτικής κλινικής, μονάδες εξωσωματικής γονιμοποίησης, βλαστοκύτταρα και διαγνωστικά κέντρα.

55

56

57 Ποιότητα υπηρεσιών υγείας και κόστος  ανάπτυξη πρωτοβουλιών για τη συγκράτηση ή και περιστολή των δαπανών υγείας. Κοινός στόχος όλων των συστημάτων υγείας, είναι πλέον η συγκράτηση του κόστους παροχής των υπηρεσιών υγείας. Η ανεξέλεγκτη αυτή αύξηση των δημοσίων δαπανών υγείας κρίνεται αναγκαίο να ελεγχθεί, διότι οδηγεί στην περικοπή δημόσιων δαπανών από τους υπόλοιπους κοινωνικούς τομείς (παιδεία, κοινωνική ασφάλιση κλπ.). Στον ιδιωτικό τομέα, ο έλεγχος επιβάλλεται λόγω της πληθωριστικής τάσης του κόστους των υπηρεσιών υγείας.

58 Το 20 – 30% του λειτουργικού κόστους ενός νοσοκομείου είναι αποτέλεσμα λαθών, αναποτελεσματικότητας, επαναλαμβανόμενων προβλημάτων, μη εκπαιδευμένου προσωπικού, παράλληλων ενεργειών και γραφειοκρατικών συστημάτων (Αγγελόπουλος, 1995).

59

60

61

62

63

64

65 The Extraction of the Stone of Madness (The Cure of Folly) by Hieronymus Bosch The surgeon's consultation room, a painting by Balthasar van den Bossche

66

67 Ο γιατρός σου είναι εδώ και σε περιμένει… Θα τον εμπιστευτείς;