ΜΑΘΗΜΑ 2: ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΚΑΚΩΣΕΩΝ Μουστάκα Φρίντα Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής, MSc, Med, PhD

Στο σημερινό μάθημα... αίτια αθλητικών κακώσεων κατανομή αθλητικών κακώσεων είδη αθλητικών κακώσεων συχνότερες αθλητικές κακώσεις προδιαθεσικοί παπαράγοντες προτεινόμενα μέτρα ασφαλείας

Ποσοστά αθλητικών κακώσεων

ΑΙΤΙΑ ΕΞΩΓΕΝΗ ΑΙΤΙΑ Α) Λανθασμένη προπόνηση Βαθμιαία αύξηση της έντασης, της επιβάρυνσης και της αντίστασης Ο απαραίτητος χρόνος προσαρμογής του μυοσκελετικού συστήματος

ΑΙΤΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ: Στον αριθμό των επαναλήψεων και το ρυθμό των προπονήσεων Η συχνή επανάληψη της ίδιας κίνησης (κακώσεις υπέρχρησης) Βαθμιαία αύξηση της επιβάρυνσης

ΑΙΤΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ: Ένταση της άσκησης Καθορίζεται από τις δυνάμεις που ενεργούν στο μυοσκελετικό σύστημα και από την ταχύτητα της κίνησης Αύξηση της έντασης Άυξηση της επιφόρτισης

ΑΙΤΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ: Τύπος της κίνησης Γενικευμένες κινήσεις: συμμετοχή όλου ή μεγάλου τμήματος του σώματος Εξειδικευμένες κινήσεις: συμμετοχή ορισμένων μελών ή τμημάτων του σώματος

ΑΙΤΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ: Τεχνική Λανθασμένη τεχνικήΣυχνές κακώσεις Συνδυασμός τεχνικής και εφαρμογής δύναμης

ΑΙΤΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ: Στην προθέρμανση και την προοδευτική αποθεραπεία Προοδευτική και ορθή προσαρμογή των συστημάτων του οργανισμού – αύξηση της ροής του αίματος και της θερμοκρασίας, η ταχύτητα των μυϊκών συστολών και η ευκαμψία των ιστών Προοδευτική αποθεραπεία

ΑΙΤΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ: Χρησιμοποίηση των κατάλληλων οργάνων για το αγωνιστικό επίπεδο και την ηλικία (π.χ. ρακέτα τένις)

ΑΙΤΙΑ Β) ο τάπητας του αγωνιστικού χώρου Γ) το αθλητικό υπόδημα Δ) οι καιρικές συνθήκες

ΑΙΤΙΑ ΕΝΔΟΓΕΝΗ ΑΙΤΙΑ Α) Ανατομικές ανωμαλίες (Σκολίωση, λόρδωση, κύφωση, διαφορά στο μήκος άνω και κάτω άκρων, ραιβοποδία, βλαισοποδία, πλατυποδία, υψηλή ποδική καμάρα)

ΑΙΤΙΑ ΕΝΔΟΓΕΝΗ ΑΙΤΙΑ Β) Μυϊκή ασυνέργια, μυϊκή ατροφία Η εκτέλεση της κίνησης είναι αποτέλεσμα της αρμονικής συνεργασίας ανάμεσα σε ομάδες μων αγωνιστών-ανταγωνιστών

ΑΙΤΙΑ ΕΝΔΟΓΕΝΗ ΑΙΤΙΑ Γ) Ελλιπής ευκινησία – ευλυγισία Σημαντικός παράγοντας για την απόδοση – επίδοση και την πρόληψη τραυματισμών

ΑΙΤΙΑ ΕΝΔΟΓΕΝΗ ΑΙΤΙΑ Δ) Ιστολογική και βιοχημική οργάνωση των μυών Οι διάφοροι τύποι άσκησης απαιτούν διαφοροποιήσεις στην ιστολογική οργάνωση των μυών (τύπος μυϊκών ινών, αιμάτωση, κατανομή ενζύμων)

ΑΙΤΙΑ ΕΝΔΟΓΕΝΗ ΑΙΤΙΑ Ε) Φύλο, ηλικία, μορφολογικά χαρακτηριστικά σώματος Αύξηση του σωματικού βάρους χωρίς ανάλογή αύξηση της μυϊκής δύναμης (γυναίκες) Έλλειψη ευκαμψίας (άνδρες, ηλικιωμένα άτομα)

Το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά τα κάτω άκρα (68,9%) ακολουθούν τα άνω άκρα (22,8%) και η σπονδυλική στήλη (4,7%) Κατάγματα οστών σε ηλικίες 4-10 ετών και άνω των 50 ετών Διαστρέμματα σε όλες τις υπόλοιπες ηλικίες

Κακώσεις δέρματος: α) εκδορές β) φλύκταινες (φουσκάλες), τύλοι (κάλοι) γ) μώλωπες

Κακώσεις μυών – τενόντων: Εφαρμογή θεραπευτικού πρωτόκολλου RICES Rest – ανάπαυση Ice – πάγος Compression – πίεση Elevation – ανύψωση Stabilization - σταθεροποίηση

Κακώσεις μυών – τενόντων: Α) Θλαση Η πιο συχνή κάκωση Ρήξη μυϊκών ινών σε διάφορες περιοχές Σε ταχυδυναμικά αθλήματα όπου υπάρχει μεγάλη επιβάρυνση σε μικρό χρόνο (πχ δρόμοι ταχύτητας, άλματα)

Α) Θλαση: α΄βαθμού: ρήξη μερικών μόνο μυϊκών ινών,, με απότέλεσμα την εμφάνιση πόνου, οιδήματος ή αιματώματος

Α) Θλαση: β΄βαθμού: μερική ρήξη μυός. Τα συμπτώματα εντονότερα

Α) Θλαση: γ΄βαθμού: ολική ρήξη μυός ή ρήξη του τένοντα ή απομάκρυνσή του από το οστό ή τον μυ. Πολύ δυνατό πόνο Οι τένοντες επανασυνδέονται με τους μυς ή τα οστά μέσα σε μερικές εβδομάδες με την εφαρμογή τ ης κατάλληλης θεραπείας

Α) Θλαση: α΄βαθμού – η κίνηση περιορίζεται κατά 30% β΄βαθμού – η κίνηση περιορίζεται κατά % γ΄βαθμού – η κίνηση περιορίζεται περισσότερο από 60%

Α) Θλαση: Αίτια Έλλειψη σωστής προθέρμανσης Καιρικές συνθήκες – ψύχος Επιστροφή στο άθλημα μετά από τρυματισμό χωρίς πλήρη αποκατάσταση Σε έκδηλη κόπωση - υπερπροπόνηση

Β) Αιμάτωμα μυών Στη διάρκεια της άσκησης η αιμάτωση των μυών που εργάζονται είναι έντονη, ένα βίαιο πλήγμα σ’αυτούς τους μυς προκαλεί ρήξη αγγείων Τοπικό οίδημα, πόνος, αδυναμία σύσπασης του μυός

Γ) Μυϊκοί σπασμοί – κράμπες Επώδυνες, ακούσιες, μεγάλης διάρκειας μυϊκές συσπάσεις Κατά την άσκηση μπορούν να προκαλέσουν ρήξη του μυός

Γ) Μυϊκοί σπασμοί – κράμπες Αίτια Μεταβολικές διαταραχές των μυών – έλλειψη ηλεκτρολυτών (κάλιο, μαγνήσιο, νάτριο), αφυδάτωση, κακή διατροφή, λανθασμένη προπόνηση Μάλαξεις, βαθμιαίες παθητικές διατάσεις

Κακώσεις άρθρώσεων: Τένοντες – προέκταση των μυών, πρόσφυση στα οστά - πραγματοποίηση της κίνησης Σύνδεσμοί – πρόσφυση στα άκρα των οστών – σταθερότητα της άρθρωσης Χόνδρος – περιβάλλει τις άκρες των οστών - προστασία

Κακώσεις άρθρώσεων: Α) Διάστρεμμα: Υπέρβαση του φυσιολογικού εύρους της άρθρωσης Αιφνίδια εφαρμογή εξωτερ. τραυματικού παράγοντα Διάταση ή ρήξη ενός η περισσότερων αρθρικών συνδέσμων

Α) Διάστρεμμα: Α΄βαθμού: Ρήξη μικρού αριθμού κολλαγόνων ινών. Τοπικά οίδημα, ελλάτωση της κινητικότητας Όχι αστάθεια της άρθρωσης

Α) Διάστρεμμα: Β΄βαθμού: Μερική ρήξη των συνδέσμων της άρθρωσης Η συστολή των μυών παρεμποδίζεται αρκετά Τοπικό οίδημα – πόνος Όχι αστάθεια στην άρθρωση

Α) Διάστρεμμα: Γ΄βαθμού: Ολική ρήξη συνδέσμων Αδυναμία εκτέλεσης κινήσεων Αστάθεια στην άρθρωση Οίδημα, έντονος πόνος, περιορισμός κινήσεων

Κακώσεις άρθρώσεων: Β) Εξάρθρημα Μόνιμη απομάκρυνση των αρθρικών επιφανειών

Β) Εξάρθρημα Πλήρες εξάρθρημα σημαντική παρεκτόπιση και πλήρης διακοπή της κανονικής επαφής των αθρικών επιφανειών Υπερεξάρθρημα μεταξύ των αρθρικών επιφανειών διατηρείται κάποιο σημείο επαφής – έκδηλη αρθρική παραμόρφωση

Κακώσεις οστών Κάταγμα - λύση της συνέχειας του οστού Εγκάρσια ή λοξά - ανάλογα με την πορεία της καταγματικής γραμμής Συντριπτικά – όταν το οστό σπάσει σε περισσότερα από ένα τμήματα

Κατάγματα Ενσφηνωμένα – όταν το ένα άκρο του οστού ενσφυνώνεται στο ελεύθερο άκρο του υπόλοιπου οστού Συμπιεστικά - Προκαλούνται στα σπογγώδη οστά (π.χ. κρανίου, λεκάνης)

Κατάγματα

Τέλεια – συνοδεύεται από ρήξη του περιόστεου πολύ επώδυνα διότι το περιόστεο φέρει νευρικές ίνες Ατελή – μικρά κατάγματα, χωρίς πλήρη ρήξη του οστού

Κατάγματα Ανοικτά ή κλειστά - ανάλογα με το άν το κάταγμα έρχεται σε επαφή με τον αέρα Συμπτώματα Πόνος, τοπικό οίδημα, ανικανότητα πραγματοποίησης φυσιολογικής κίνησης, παραμόρφωση, δυσμορφία, κυάνωση Θεραπεία – άμεση ιατρική

ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΓΟΝΑΤΟ κατάγματα επιγονατίδας (ρωγμώδη, αποσπαστικά, συντριπτικά) εξάρθρημα επιγονατίδας αλλοίωση αρθρικού χόνδρου (χονδρομαλάκυνση) από επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς της επιγονατίδας

ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΓΟΝΑΤΟ ρήξη μηνίσκων (απορροφούν τους κραδασμούς, έσω – έξω στροφή της κνήμης)

ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΓΟΝΑΤΟ ρήξη μηνίσκων (απορροφούν τους κραδασμούς, έσω – έξω στροφή της κνήμης) ‘Οταν η άρθρωση βρίσκεται σε κάμψη και γίνεται έντονη απαγωγή προς τα έξω Τοπικός πόνος, οίδημα, αδυναμία κίνησης Κρυοθεραπεία, αντιφλεγμωνώδη ενδυνάμωση τετρακεφάλου

ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΓΟΝΑΤΟ κακώσεις χιαστών συνδέσμων

ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΓΟΝΑΤΟ Κατά την πτώση από ύψος και στήριξη σε λυγισμένο γόνατο (ρήξη οπίσθιου χιαστού) Ρηξη πρόσθιου χιαστού – όταν το άνω άκρο της κνήμης κινηθεί βίαια προς τα εμπρός σε σχέση με τον μηρό

ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΗΛΗ ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ

ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΗΛΗ Οσφυϊκή μοίρα – οσφυαλγία Λανθασμένη στάση σώματος Ανύψωση βαρών, έλλειψη φυσιολογικής λόρδωσης ή υπερλόρδωση Ισχιαλγία - πίεση ή κάκωση του ισχιακού νέυρου προκαλεί πόνο σε όλο το κάτω άκρο ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ

ΣΠΟΣΝΤΔΗΥΛΛΗΙΚΗΣΠΟΣΝΤΔΗΥΛΛΗΙΚΗ

ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΗΛΗ Κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου Ανύψωση μεγάλου βάρους – τραυματισμός συνδέσμων και χόνδρινων μεσοσπονδύλιων δίσκων – πρόπτωση του πηκτοειδούς πυρήνα – πίεση των νεύρων που διέρχονται από τα μεσοσπονδύλια τρήματα ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ

ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΗΛΗ Σπονδυλόλυση – έντονες εκτάσεις και υπερεκτάσεις της ΣΣ – μετατόπιση ενός σπονδύλου – 5 ο οσφυϊκό ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ

ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΗΛΗ Σπονδυλοολίσθηση- η διατήρηση της επιβάρυνσης – μετακίνηση τμήματος της ΣΣ κυρίως πάνω στον 5 ο οσφυϊκό ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ

ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΗΛΗ Οσφυαλγία από θλάσεις μυών της οσφυϊκής χώρας, ρήξεις συνδέσμων- συγκρούσεις παικτών σε ομαδικά αθλήματα επαφής, υΣΣπερεκτάσεις σε αθληματα ενόργανης, ρυθμικής γυμναστικής, καταδύσεις, άλματα Πρόληψη – ασκήσεις ενδυνάμωσης και ευλυγισίας των μυών της ΣΣ ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ