Καταπληξία ή Shock Προοδευτική και βαθμιαία κατάρρευση της λειτουργίας των ζωτικών οργάνων του οργανισμού. Σύνδρομο που οφείλεται ή συνοδεύεται από διαταραχή του μεταβολισμού των κυττάρων, λόγω κακής ιστικής κυκλοφορίας. 1852 - Samuel Gross - Shock: «βίαιος κλονισμός του μηχανισμού της ζωής» To Shock δεν συνίσταται: στη χαμηλή αρτηριακή πίεση στην αύξηση της συχνότητας του σφυγμού, αναπνοής ή το ψυχρό, κολλώδες δέρμα είναι εκδηλώσεις της Παθοφυσιολογικής διαδικασίας.
SHOCK Shock: είναι έλλειψη οξυγόνωσης των ιστών που οδηγεί στον αναερόβιο μεταβολισμό. Η έλλειψη διάχυσης του Οξυγονωμένου αίματος στα κύτταρα προκαλεί αναερόβιο μεταβολισμό. Ο αερόβιος μεταβολισμός βασίζεται στο O2 και απαιτεί Ο2 για να λειτουργήσει. Στο κύτταρο O2 και γλυκόζη ενέργεια και CO2 : Κανονικό σύστημα Παραγωγής Ενέργειας. Ο αναερόβιος μεταβολισμός δεν βασίζεται στο Ο2 Εφεδρικό σύστημα. Σύντομο χρονικό διάστημα ενέργεια Υποπροϊόντα ποσότητες οξέος και καλίου βλάβη - θάνατο κυττάρων.
Καταπληξία ή Shock Κλινική Διαίρεση (του Shock) της Καταπληξίας Μορφές (7) Ολιγαιμικό Σηπτικό (υπερδυναμικό, υποδυναμικό, σύνδρομο τοξικής καταπληξίας) Νευρογενές Καρδιογενές (έμφραγμα μυοκαρδίου, βαριά Πνευμονική Εμβολή, καρδιακός επιπωματισμός μετά από επεμβάσεις ανοικτής καρδιάς) Ψυχογενές Αλλεργικό Shock από: Υπογλυκαιμία Υπέρβαση δόσεως φαρμάκων ιδίως βαρβιτουρικών.
Παθολογική Φυσιολογία Ολιγαιμικό Shock Αιφνίδια του κυκλοφορούντος αίματος 15-25% (αιμορραγία - απώλεια πλάσματος ή ύδατος και ηλεκτρολυτών) (διάρροιες - εγκαύματα - εμετούς κλπ) Παθολογική Φυσιολογία Αντίδραση οργανισμού με σκοπό: διατήρηση ΑΠ (Κ.Φ) εξασφάλιση αιμάτωσης (καρδιάς, εγκεφάλου, πνευμόνων) Ο βαθμός και η ένταση: α) μέγεθος και ταχύτητα του ΚΟΑ β) ηλικία
Απότομη του ΚΟΑ φλεβικής επιστροφής καρδιά Όγκου Παλμού ΚΛΟΑ και ΑΠ Διέγερση τασεοϋποδοχέων (αορτικού τόξου, καρωτιδικών κόλπων και πνευμονικής) ερεθίσματα Προμήκη Μυελό διέγερση Συμπαθητικού NΣ (φάση ταχύτητας 30") έκκριση κατεχολαμινών (αδρεναλίνη - νοραδρεναλίνη) διέγερση α-αδρενεργικών υποδοχέων των αγγείων, σύσπαση αυτών - δέρμα (ωχρότητα, ψυχρότητα, εφίδρωση) νεφροί διούρησης αγγεία σπλάχνων, σύσπαση μεγάλων φλεβών φλεβική επιστροφή καρδιακή παροχή. Παράλληλα: Διέγερση των Β1 υποδοχέων ταχυκαρδία, > έντασης καρδιακής συστολής και διαστολή αρτηριδίων.
Γενικά Θεραπεία - Νοσηλευτική Παρέμβαση - (Νοσοκομείο) Γενικά Θεραπεία - Νοσηλευτική Παρέμβαση - (Νοσοκομείο) Συνεχής διαχρονική παρακολούθηση (Αρχική φάση). Καταγραφή των ευρημάτων. Διόρθωση οποιασδήποτε ανωμαλίας ή διαταραχής. Παράμετροι συνεχούς παρακολούθησης. 1. Ο αριθμός των σφύξεων και η ποιότητα του σφυγμού 2. Η καρδιακή συχνότητα και ο καρδιακός ρυθμός 3. Η ΑΠ (συστολική, διαστολική)
4. Η ΚΦΠ και σε επιλεγμένους αρρώστους (σηπτικό ή καρδιογενές shock, ηλικιωμένοι, πρόσφατο έμφραγμα) η πίεση ενσφήνωσης της πνευμονικής (PCWP) 5. Ο ρυθμός παραγωγής των ούρων (ml/h),η πυκνότητα του Να και η ωσμωτική πίεση των ούρων. 6. Ο αριθμός και το βάθος των αναπνοών. 7. Το pΗ και τα αέρια του αρτηριακού αίματος.
Αρχίζει η θεραπεία πριν την διάγνωση του αιτίου. Η ανεύρεση του ακριβούς αιτίου κρίνεται επιτακτική για την μετέπειτα αντιμετώπιση. Χρειάζεται: σύνεση ψυχραιμία γρήγορες και μεθοδευμένες κινήσεις συναισθηματικής φόρτισης από συγγενείς Οι αρχικές ενέργειες σκοπεύουν: στην υποστήριξη της ζωής
1. Εξασφάλιση αερισμού των Πνευμόνων και οξυγόνωσης του αίματος PaO2 < 80mmHg με: διασωλήνωση τραχείας αναρρόφηση των εκκρίσεων ειδική προσωπίδα παροχής Ο2 2. Εξασφάλιση δύο μεγάλων φλεβικών γραμμών για: Χορήγηση υγρών Αιμοδυναμική παρακολούθηση 3. Καθετηριασμός ουροδόχου κύστης
4. Χορήγηση υγρών (είδος, ποσότητα, ρυθμός εξ 4. Χορήγηση υγρών (είδος, ποσότητα, ρυθμός εξ. από αίτιο, αιμοδυναμικό) Αρχικά: Κρυσταλλοειδή διαλύματα: Ringers φυσιολογικός ορός, ουδέποτε σακχαρώδη διαλύματα (μειονέκτημα δημιουργία διάμεσου οιδήματος), διουρητικά Αίμα: σε αιμορραγίες απώλεια >1000 κ.εκ. Κολλοειδή: σε ορισμένες περιπτώσεις π.χ. έγκαυμα (διάμεσο οίδημα, δύσκολα δρουν τα διουρητικά)
Shock 5. Χορήγηση φαρμάκων 5. Χορήγηση φαρμάκων Κορτικοστεροειδή (σταθεροποίηση κυτταρικής μεμβράνης- Αναστολή παραγωγής ουσιών) Αντιβιοτικά (έλεγχος λοιμώξεων) Αγγειοκινητικές φαρμακευτικές ουσίες (τόνος των περιφερικών αγγείων - Πνευμόνων και συσταλτικότητα μυοκαρδίου) Προσοχή ταυτόχρονη Παρακολούθηση ΑΠ., ΚΦΠ, της PCWP, της ΚΠ και των αερίων του αίματος.