Αντικαρκινικά φάρμακα. Καρκίνος & στρατηγικές θεραπευτικής αγωγής Το 25% των κατοίκων των Η.Π.Α. κάποια στιγμή στη ζωή τους αναπτύσσουν καρκίνο ( κάθε.

Slides:



Advertisements
Παρόμοιες παρουσιάσεις
Αντικαρκινικά Φάρμακα
Advertisements

Αντιυπερλιπιδαιμικά Φάρμακα. Στεφανιαία νόσος (ΣΝ) ΣΝ = αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης LDL και τριγλυκεριδίων (TG) και χαμηλά επίπεδα ΗDL στο πλάσμα Παράγοντες.
Φυσιολογία Ζώων και Ανθρώπου, Διάλεξη 4/ Σπύρος Ευθυμιόπουλος Δυναμικό ενέργειας ή δυναμικό δράσης.
ΟΣΤΑ-ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ Δρ. Ευριπίδου Πολύκαρπος C.D.A. College Limassol 2014/2015.
Στον πλανήτη μας απαντώνται 92 χημικά στοιχεία ελεύθερα στο περιβάλλον. Από αυτά, 27 είναι απαραίτητα για τη σύσταση των οργανισμών. Χημικά στοιχεία όπως.
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ Ο ΚΟΣΜΟΣ Από οργανικά ανόργανα Από οργανικά ανόργανα Φυσ.σώματα φυσ.σώματα Φυσ.σώματα φυσ.σώματα (φυτά- ζώα έμβια όντα (λίθοι- μέταλλα.
Διατήρηση της γονιμότητας στον ογκολογικό ασθενή Κούκος Σωτήριος Μετεκπαιδευτικά Μαθήματα 17 Ιουνίου 2015 ΝΙΜΤΣ - ΑΘΗΝΑ.
ΘΕΣΜΟΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ Μ.Ε επιμέλεια : ΣΟΦΙΑ ΧΑΡΙΣΙΟΥ  ΘΕΜΑ Α   Α1 – β  Α2 – β  Α3 – δ  Α4 – γ  Α5 – γ.
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ 39-40, 28 Μα ΐ ου 2015 Π.Παπαζαφείρη Βασικοί μηχανισμοί προσαρμογής Προσαρμογή σε μοριακό και γονιδιακό επίπεδο Επίπεδα ελέγχου.
ΟΣΤΑ-ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ Δρ. Ευριπίδου Πολύκαρπος C.D.A. College Limassol 10/12/2015/2016.
Ενδοκρινολογικά Φαρμακα παθήσεων ενδοκρινών αδενων Χ Λιάπη Ενδοκρινολογος Αναπλ Καθηγήτρια Φαρμακολογιας Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ.
ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Τμήμα Τεχνολόγων Περιβάλλοντος Περιβαλλοντική Βιολογία Βιομόρια – Noυκλεϊκά οξέα & Υδατάνθρακες Περιβαλλοντική Βιολογία Βιομόρια – Noυκλεϊκά.
B Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία/Λέμφωμα από μικρό λεμφοκύτταρο
Α ) Κύτταρο Β ) Δομές DNA - RNA Παρουσίαση Βιολογίας.
Τοπικά προχωρημένος καρκίνος προστάτη. Νεότερα δεδομένα.
Το παιδί με καρκίνο.
Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2012 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης
Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ.
Αναπαραγωγική φυσιολογία άρρενος Αναπαραγωγική φυσιολογία θήλεος
ΥπOφυση: οι ορΜονεσ τησ
Γενετική μηχανική, ανασυνδυασμένο DNA, ΑΑΠ (PCR)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Β
ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΟΓΚΩΜΕΝΩΝ ΛΕΜΦΑΔΕΝΩΝ
Είμαστε η ομάδα survivor σήμερα θα κάνουμε ένα Quiz ιστορίας
ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΟΓΚΩΜΕΝΩΝ ΛΕΜΦΑΔΕΝΩΝ
2η διάλεξη: Αμινοξέα και πρωτεΐνες, μέρος Α
AIDS Σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας
Επιπλοκές Χημειοθεραπείας 
Η βιολογική εξέλιξη- O κόσμος του RNA
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ
Τα μόρια της ζωής.
Φυσικά πολυμερή: πρωτεΐνες, κυτταρίνη, οξική/νιτρική κυτταρίνη κλπ.
ΚΥΤΤΑΡΟ: Η ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
ΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ.
ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΔΥΟ ΠΑΙΚΤΩΝ
3η θεματική ενότητα Δόγμα Βιολογία
ΛΑΝΘΑΝΟΥΣΕΣ ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2012
ΚΥΤΤΑΡΟ: «Περιηγηση στο εσωτερικο του κυτταρου»
The new england journal of medicine
ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΝΕΟΠΛΑΣΙΩΝ
ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΝΕΟΠΛΑΣΙΩΝ
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ 2o ΓΕΛ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ.
Υδατάνθρακες: γλυκοί όπως η ζάχαρη και χρήσιμοι παντού, μόνοι
ΔΙΑΛΕΞΗ 5 Νοσήματα Αναπνευστικού Συστήματος Βρογχικό Άσθμα Πνευμονίες
Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΝΟΥΚΛΕΙΚΩΝ ΟΞΕΩΝ
ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 3ο Γυμνάσιο Ναυπάκτου Α. Δρίβας
ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 1
ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ.
Σπύρος Ευθυμιόπουλος Ιωάννα-Κατερίνα Αγγελή Αθηνά Μαρμάρη
Διαταραχές της ήβης- Σπάνια σύνδρομα και εγκυμοσύνη
ΝΟΥΚΛΕΪΚΑ ΟΞΕΑ.
ТАУ ЖЫНЫСТАРЫНЫҢ ФИЗИКАЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІНІҢ НЕГІЗДЕРІ
Παρατήρηση των χρωμοσωμάτων - καρυότυπος
Λειτουργίες του γενετικού υλικού
Φυσιολογία Ζώων και Ανθρώπου, Διάλεξη 3/ Σπύρος Ευθυμιόπουλος
Атырау облысы, Индер ауданы, Өрлік селосы
Καταμηνιοσ κυκλοσ Η ωοθήκη παρουσιάζει σημαντικές λειτουργίες γαμετογένεσης, οι οποίες σχετίζονται με την ορμονική δραστηριότητα της ωοθήκης. Στη γυναίκα.
ΓΟΝΑΔΟΤΡΟΠΙΝΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΑ ΓΟΝΑΔΟΤΡΟΠΙΝΩΝ
ΚΑΤΑΜΗΝΙΟΣ ΚΥΚΛΟΣ Στον άνθρωπο η ωρίμανση των θηλέων γαμετών (ωαρίων) μέχρι το τελικό εκείνο στάδιο στο οποίο γίνεται δυνατή η γονιμοποίησή τους από τον.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΤΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ 2017
Καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις του σώματος της μήτρας
Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου
Тригонометриялық функциялар.
δρασεισ γοναδοτροπινων
程式設計實習第十一次上課 傅榮勝.
Υδατάνθρακες Ποιοι είναι οι βασικοί ρόλοι των υδατανθράκων;
Μεταγράφημα παρουσίασης:

Αντικαρκινικά φάρμακα

Καρκίνος & στρατηγικές θεραπευτικής αγωγής Το 25% των κατοίκων των Η.Π.Α. κάποια στιγμή στη ζωή τους αναπτύσσουν καρκίνο ( κάθε χρόνο τίθεται η διάγνωση σε ένα εκατομμύριο νέους καρκινοπαθείς) Η στρατηγικές θεραπευτικής αγωγής μπορεί να περιλαμβάνουν: Xειρουργική επέμβαση ή και τοπική ακτινοθεραπεία (< 1/4 του συνόλου των καρκινοπαθών ) Χημειοθεραπεία (περίπου 10% καρκινοπαθών θεραπεύονται ή ωφελούνται από την παρατεταμένη ύφεση ενώ στην πλειοψηφία των περιπτώσεων προκαλείται απλώς μια υποχώρηση της νόσου, και οι επιπλοκές ή η υποτροπή της νόσου μπορούν τελικά να οδηγήσουν στο θάνατο) Η ολική πενταετής επιβίωση των καρκινοπαθών είναι περίπου 40%, γεγονός που κατατάσσει τον καρκίνο στη δεύτερη θέση των αιτίων θνησιμότητας μετά τις καρδιαγγειακές παθήσεις

Χημειοθεραπεία Στόχος: η πρόκληση θανατηφόρας κυτταροτοξικής βλάβης στα κύτταρα του όγκου, που μπορεί να αναχαιτίσει την αύξησή του Κατευθύνεται εναντίον κάποιων στρατηγικών σημείων του μεταβολισμού, που είναι ζωτικής σημασίας για την κυτταρική αναπαραγωγή, όπως λ.χ. η παροχή προδρόμων ουσιών των πουρινών και πυριμιδινών, που χρειάζονται για τη σύνθεση του DΝΑ ή του RNA Τα αντικαρκινικά φάρμακα δεν προσβάλλουν ειδικά μόνο τα νεοπλασματικά κύτταρα, αλλά όλα γενικά τα κύτταρα που πολλαπλασιάζονται, τόσο τα φυσιολογικά όσο και τα παθολογικά H καμπύλη δόσης-δράσης των αντικαρκινικών φαρμάκων, τόσο για τη θεραπευτική όσο και για την τοξική τους δράση, έχει απότομη κλίση, γι' αυτό, η δοσολογία τους πρέπει να προσαρμόζεται στη φυσική κατάσταση του εκάστοτε ασθενούς

Στρατηγικές της θεραπευτικής αγωγής  Στόχος της αγωγής: 1.Ίαση (μακροχρόνια επιβίωση χωρίς νόσο) 2.Ανακούφιση του ασθενούς, η οποία του επιτρέπει να διατηρήσει ένα "φυσιολογικό" τρόπο ζωής Είδος θεραπείας: 1.Ελαττώνεται αρχικά η μάζα των νεοπλασματικών κυττάρων χειρουργικά ή/και με ακτινοβολία 2.Ακολουθεί χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία ή συνδυασμός αυτών των θεραπευτικών μεθόδων  Ενδείξεις της θεραπείας: Η χημειοθεραπεία ενδείκνυται όταν τα νεοπλάσματα είναι διάσπαρτα και δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν χειρουργικώς και χρησιμοποιείται επίσης συμπληρωματικά της χειρουργικής θεραπείας και της ακτινοθεραπείας, για την αντιμετώπιση των μικρομεταστάσεων  Ευαισθησία του όγκου και κύκλος ανάπτυξής του: - Εξαρτάται από το ποσοστό των κυττάρων τους που βρίσκεται στο στάδιο αναδιπλασιασμού ("αυξητικό κλάσμα") - Τα ταχέως διαιρούμενα κύτταρα είναι γενικά πιο ευαίσθητα στα αντικαρκινικά φάρμακα, ενώ τα μη πολλαπλασιαζόμενα κύτταρα (αυτά που βρίσκονται στη φάση Go) συνήθως επιβιώνουν της τοξικής δράσης αυτών των ουσιών

 Ειδικότητα των φαρμάκων επί του κυτταρικού κύκλου: Οι χημειοθεραπευτικές ουσίες που επιδρούν αποτελεσματικά μόνο στα κύτταρα που αναπαράγονται, δηλαδή σ' αυτά που ακολουθούν τον κύκλο ανάπτυξης, λέγονται ειδικές για τον κυτταρικό κύκλο, ενώ οι άλλες ουσίες είναι μη ειδικές για τον κυτταρικό κύκλο Τα μη ειδικά φάρμακα, όπως οι αλκυλιούντες παράγοντες, αν και είναι πιο τοξικά για τα αναπαραγόμενα κύτταρα, είναι χρήσιμα για την αντιμετώπιση όγκων με χαμηλό ποσοστό αναπαραγομένων κυττάρων  Ρυθμός ανάπτυξης του όγκου: Ο ρυθμός ανάπτυξης των περισσότερων όγκων in νίνο είναι αρχικά γρήγορος, αλλά επιβραδύνεται όσο αυξάνεται το μέγεθος του όγκου, διότι η αιμάτωση του όγκου γίνεται ανεπαρκής και η παροχή οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών στα κύτταρά του ελαττώνεται Η χειρουργική ή ακτινοθεραπευτική ελάττωση της μάζας του όγκου εξωθεί τα εναπομένοντα κύτταρα σε ενεργό πολλαπλασιασμό και αυξάνει, έτσι, την ευαισθησία τους στις χημειοθεραπευτικές ουσίες

Τα θεραπευτικά σχήματα και ο προγραμματισμός τους Λογαριθμική φάση καταστροφής (log kill): Η καταστροφή των καρκινικών κυττάρων από τις χημειοθεραπευτικές ουσίες ακολουθεί κινητική πρώτης τάξεως δηλαδή, μια συγκεκριμένη δόση του φαρμάκου καταστρέφει ένα σταθερό ποσοστό κυττάρων Φαρμακευτικά καταφύγια: Τα λευχαιμικά και τα άλλα νεοπλασματικά κύτταρα βρίσκουν συχνά άσυλο σε ορισμένους ιστούς, όπως στο ΚΝΣ, στο οποίο ορισμένες χημειοθεραπευτικές ουσίες και φάρμακα δεν μπορούν να εισέλθουν λόγω περιορισμών στη μεταφορά τους και της έλλειψης ικανότητας τους να διεισδύσουν σε ορισμένες περιοχές συμπαγών όγκων Θεραπευτικά πρωτόκολλα: Η χορήγηση συνδυασμού χημειοθεραπευτικών είναι αποτελεσματικότερη από την αγωγή με ένα μόνο φάρμακο Ιδιότητες συνδυασμών φαρμάκων: 1. επιτρέπουν τη μέγιστη δυνατή καταστροφή κυττάρων μέσα σε ανεκτά όρια τοξικότητας 2. είναι αποτελεσματικοί εναντίον ενός ευρύτερου φάσματος κυτταρικών κλώνων μέσα στον ετερογενή πληθυσμό του όγκου 3. επιβραδύνουν ή αποτρέπουν την εμφάνιση ανθεκτικών κυτταρικών κλώνων

Προβλήματα που σχετίζονται με τη χημειοθεραπεία Ανθεκτικότητα: ορισμένα νεοπλασματικά κύτταρα, όπως αυτά του μελανώματος, έχουν έμφυτη ανθεκτικότητα προς τα περισσότερα αντικαρκινικά φάρμακα Πολυφαρμακευτική ανθεκτικότητα: οφείλεται στη σταδιακή επιλογή ενός γονιδίου με ενισχυμένη έκφραση, το οποίο κωδικοποιεί μία διαμεμβρανική πρωτεΐνη και στην άντληση και αποκομιδή του φαρμάκου εκτός του κυττάρου, που γίνεται με τη βοήθεια της γλυκοπρωτείνης-Ρ και με κατανάλωση ΑΤΡ Τοξικότητα: η θεραπεία προσβάλλει και τα φυσιολογικά κύτταρα που πολλαπλασιάζονται γρήγορα Συνήθεις ανεπιθύμητες ενέργειες:. σοβαροί έμετοι, στοματίτιδα και αλωπεκία, σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό, καταστολή του μυελού των οστών, καρδιοτοξικότητα (με δοξορουβικίνη) και πνευμονική ίνωση (με μπλεομυκίνη) Ελαχιστοποίηση ανεπιθύμητων ενεργειών: τοπική έγχυση στον όγκο, αφαίρεση ποσότητας του μυελού των οστών και επανεμφύτευση, χορήγηση φυλλικού οξέως για την αντιμετώπιση μεγαλοβλαστικής αναιμίας και διεγερτικού παράγοντα ανάπτυξης ουδετερόφιλων για την ουδετεροπενία Όγκοι που δημιουργεί η θεραπευτική αγωγή: επειδή τα περισσότερα αντινεοπλασματικά φάρμακα είναι μεταλλαξογόνα, είναι πιθανό να αναπτυχθούν νεοπλάσματα (όπως λ.χ. οξεία μη λεμφοκυτταρική λευχαιμία)σε 1Ο ή και περισσότερα χρόνια μετά την ίαση από τον αρχικό καρκίνο

ΑΝΤΙΜΕΤΑΒΟΛIΤΕΣ Σχετίζονται δομικά με φυσιολογικά συστατικά του κυττάρου Σε γενικές γραμμές παρακωλύουν την παροχή των φυσιολογικών προδρόμων ουσιών των πουρινικών ή πυριμιδινικών νουκλεοτιδίων είτε εμποδίζοντας τη σύνθεσή τους είτε συναγωνιζόμενοι μ’ αυτές στη σύνθεση DΝΑ ή RNA

Θεραπευτική χρήση αντιμεταβολιτών Μεθοτρεξάτη : είναι αποτελεσματική για την οξεία λεμφοκυτταρική λευχαιμία, το χοριοκαρκίνωμα, το λέμφωμα Burkitt των παιδιών, τον καρκίνο του μαστού και τους καρκίνους της κεφαλής και του τραχήλου 6-Μερκαπτοπουρίνη: 6-Μερκαπτοπουρίνη:διατήρηση της ύφεσης στην οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία (ΟΜ) 6-Θειογουανίνη: 6-Θειογουανίνη:θεραπεία της οξείας μη λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας σε συνδυασμό με δαουνορουβικίνη και κυταραβίνη Φλουδαραβίνη: αντιμετώπιση λευχαιμίας από τριχωτά κύτταρα και βραδείας ανάπτυξης μη Hodgkin λεμφωμάτων Κλαδριβίνη: αποτελεσματική στη χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία στομη Hodgkin λέμφωμα και στη λευχαιμία εκ τριχωτών κυττάρων 5-Φθοριοουρακίλη: 5-Φθοριοουρακίλη: αντιμετώπιση συμπαγών όγκων που αναπτύσσονται αργά (π.χ. καρκινώματα παχέος εντέρου και ορθού, μαστού, ωοθηκών, παγκρέατος και στομάχου) Καπεσιταβίνη: αντιμετώπιση μεταστατικού καρκίνου του μαστού που είναι ανθεκτικός στην θεραπεία πρώτης γραμμής Κυταραβίνη: Κυταραβίνη: αντιμετώπιση της οξείας μη λεμφοκυτταρικής (μυελογενούς) λευχαιμίας, σε συνδυασμό με 6-TG και δαουνορουβικίνη Γκεμσιταβίνη: Γκεμσιταβίνη: αντιμετώπιση του τοπικά εκτεταμένου ή μεταστατικού καρκίνου του παγκρέατος

ΑΝΤΙΒIΟΤΙΚΑ Οφείλουν την κυτταροτοξική τους δράση στις αλληλεπιδράσεις τους με το DΝΑ, οι οποίες αποδιοργανώνουν τη λειτουργία του Είναι ειδικά για τον κυτταρικό κύκλο

Θεραπευτική χρήση Αντιβιοτικών Δακτινομυκίνη: Δακτινομυκίνη: γνωστή ως ακτινομυκίνη D, ήταν το πρώτο αντιβιοτικό που βρήκε εφαρμογή στη χημειοθεραπεία των όγκων (ανοσοκατασταλτικό) και χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με χειρουργική εκτομή και με τη βινκριστίνη για την αντιμετώπιση όγκου του Wilms Δοξορουβικίνη και δαουνορουβικίνη: Δοξορουβικίνη και δαουνορουβικίνη: θεραπεία σαρκωμάτων, ποικίλων καρκινωμάτων (π.χ μαστού, πνεύμονα) και της οξείας λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας και λεμφωμάτων Μπλεομυκίνη: Μπλεομυκίνη: χρησιμοποιείται στη θεραπεία όγκων των όρχεων σε συνδυασμό με βινμπλαστίνη ή ετοποσίδη και είναι δραστική χωρίς να επιφέρει ίαση στους όγκους από πλακώδη κύτταρα και στα λεμφώματα

ΑΛΚΥΛΙΟΥΝΤΕΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Μεχλωραιθαμίνη : έχει την ιδιότητά να προκαλεί λεμφοκυτταροπενία χρησιμοποιήθηκε στους καρκίνους του λεμφικού ιστού, στη θεραπεία του νόσου Hodgkin και ίσως να έχει θέση και στη θεραπεία ορισμένων συμπαγών όγκων Κυκλοφωσφαμίδη και ιφωσφαμίδη: χρησιμοποιούνται είτε μόνες τους είτε ως τμήμα χημειοθεραπευτικού σχήματος για την αντιμετώπιση ευρείας ποικιλίας νεοπλασιών (π.χ. λέμφωμα Burkitt και καρκίνο του μαστού) και διάφορες μη νεοπλασματικές νόσοι (π.χ. νεφροσικό σύνδρομο, ρευματοειδής αρθρίτιδα) Νιτροζουρίες: λόγω της ικανότητάς τους να διεισδύουν στο ΚΝΣ χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο στη θεραπεία εγκεφαλικών όγκων Τεμοζολόμίδη & δακαρβανίδη: η τεμοζολομίδη χρησιμοποιείται για τα ανθεκτικά στη θεραπεία γλοιώματα και αναπλαστικά αστροκυττώμτα, ενώ η δακαρβανίδη για τη θεραπεία των μελανώματων αλλα και οι δύο πρέπει να βιοσχηματιστούν προς το δραστικό μεταβολίτη μεθυλυδραζίνη Μελφαλάνη & χλωραμβουκίλη: χρησιμοποιούνται στη θεραπεία πολλαπλού μυελώματος και της χρόνιας λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας Βουσουλφάνη: είναι αποτελεσματική στη χρόνια κοκκιοκυτταρική λευχαιμία

ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΣΩΛΗΝΙΣΚΩΝ Η μιτωτική άτρακτος αποτελεί τμήμα του ευρύτερου ενδοκυττάριου σκελετού (κυτταροσκελετού) και είναι απαραίτητη για την ισοκατανομή του DΝΑ στα δύο θυγατρικά κύτταρα που σχηματίζονται όταν διαιρείται ένα ευκαρυωτικό κύτταρο Βινκριστίνη και βινμπλαστίνη - Σταματούν τη μίτωση στη φάση της μετάφασης - Η βινκριστίνη χρησιμοποιείται στη θεραπεία της οξείας λεμφοβλαστικής λευχαιμίας των παιδιών, του όγκου του Wilm, του σαρκώματος Ewing των μαλακών μορίων και των λεμφωμάτων Hodgkin και μη Hodgkin - Η βινμπλαστίνη χορηγείται μαζί με μπλεομυκίνη και σισπλατίνη για τη θεραπεία του μεταστατικού καρκινώματος του όρχεως και των συστηματικών λεμφωμάτων Hodgkin και μη Hodgkin Πακλιταξέλη (ταξόλη) - Είναι το πρώτο μέλος της οικογένειας των ταξανών που χρησιμοποιήθηκε στη χημειοθεραπεία του καρκίνου - Σήμερα κυκλοφορεί μία ημισυνθετική μορφή, που παράγεται με χημική τροποποίηση μιας πρόδρομης ουσίας που βρίσκεται στις βελόνες ενός είδους ακακίας - Χρησιμοποιείται εναντίον του προχωρημένου καρκίνου των ωοθηκών και του μεταστατικού καρκίνου του μαστού

ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥΣ Οι όγκοι που είναι ευαίσθητοι στις στεροειδείς ορμόνες μπορούν: - να ανταποκρίνονται στις ορμόνες (όταν ο όγκος υποχωρεί μετά τη θεραπεία με συγκεκριμένη ορμόνη) - ή να εξαρτώνται από ορμόνες (όταν η αφαίρεση ενός ορμονικού ερεθίσματος προκαλεί υποχώρηση του όγκου ) - ή να συμβαίνουν αμφότερα Η ορμονοθεραπεία των ανταποκρινόμενων όγκων είναι συνήθως μόνο ανακουφιστική, με εξαίρεση την κυτταροτοξική επίδραση των γλυκοκορτικοειδών (π.χ. της πρεδνιζόνης) στα λεμφώματα Η στέρηση των ορμονοεξαρτώμενων όγκων από τα ορμονικά ερεθίσματα μπορεί να επιτευχθεί: - Εγχειρητικά (π.χ. με ορχεκτομή σε ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο του προστάτη) - Φαρμακευτικά (π.χ. καρκίνος του μαστού με χορήγηση ταμοξιφαίνης) Για να επιδράσει μία στεροειδής ορμόνη σ' ένα κύτταρο, πρέπει αυτό να διαθέτει κυτταροπλασματικούς υποδοχείς που είναι ειδικοί γι' αυτή την ορμόνη

ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥΣ Πρεδνιζόνη = Πρεδνιζόνη = ισχυρό συνθετικό αντιφλεγμονώδες κορτικοστεροειδές με ασθενέστερη αλατοκορτικοειδή δράση από την κορτιζόλη Τομιξιφαίνη = Ανταγωνιστής οιστρογόνων, δομικά συγγενής με το συνθετικό οιστρογόνο διαιθυλοστιλβεστρόλη Αναστολείς αρωματάσης (αμινογλουταιθιμίδη, αναστροζόλη & λετροζόλη,εξεμεστάνη) Προγεστερόνα (οξική μεγεστρόλη) Οιστρογόνα (αιθινυλοιστραδιόλη, διαιθυλοστιλβεστρόλη) Λευπρολίδη και γοσερελίνη = ανάλογα της εκλυτικής ορμόνης γοναδοτροπινών (GnRH, LHRH) Φλουταμίδη, νιλουματίδη & διακαλουματίδη = συνθετικά μη στεροειδές αντιανδρογόνα

Θεραπευτική χρήση στεροειδών ορμονών & ανταγωνιστών Πρεδνιζόνη: Πρεδνιζόνη: Χρησιμοποιείται πρωταρχικά για να επιτευχθεί ύφεση σε ασθενείς με οξεία λεμφοκυτταρική λευχαιμία και για τη θεραπεία τόσο των Hodgkin όσο και των μη Hodgkin λεμφωμάτων Αναστολείς αρωματάσης (αμινογλουταιθιμίδη, αναστροζόλη & λετροζόλη, εξεμεστάνη) : θεραπεία μεταστατικού καρκίνου του μαστού σε μετεμμηνοπαυσικές γυναίκες Προγεστερόνα: ήταν το φάρμακο εκλογής στην θεραπέια των μεταστατικών ορμονοεξαρτώμενων νεοπλασιών μαστού και ενδομητρίου αλλά σταδιακά αντικαθιστούνται από τους αναστολέις αρωματάσης Οιστρογόνα: χρησιμοποιούνται στη θεραπεία καρκίνου του προστάτη Λευπρολίδη και γοσερελίνη: προσφέρουν κάποιο όφελος στις προεμμηνοπαυσικές γυναίκες με προχωρημένο καρκίνο του μαστού και έχουν αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τα οιστρογόνα στη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη Φλουταμίδη, νιλουματίδη & διακαλουματίδη: χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη

ΑΛΛΕΣ ΧΗΜΕIΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ Σισπλατίνη και Καρβοπλατίνη Έχει συνεργική κυτταροτοξικότητα με την ακτινοβολία και άλλα χημειοθεραπευτικά φάρμακα Χρησιμοποιείται ευρέως στη θεραπεία συμπαγών όγκων Προκαρβαζίνη Είναι νευροτοξική και προκαλεί συμπτώματα που κυμαίνονται από νύστα έως ψευδαισθήσεις και παραισθήσεις. Είναι μεταλλαξιογόνος και καρκινογόνος. Σε ασθενείς που έλαβαν αυτό το φάρμακο έχει εμφανιστεί μη λεμφοκυτταρική λευχαιμία L L -Ασπαραγινάση Ορισμένα νεοπλασματικά κύτταρα χρειάζονται μια εξωτερική πηγή ασπαραγίνης, λόγω της περιορισμένης ικανότητάς τους να συνθέτουν αρκετή ασπαραγίνη για την ανάπτυξη και τη λειτουργία τους Χρησιμοποιείται στη θεραπεία της οξείας λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας των παιδιών, σε συνδυασμό με βινκριστίνη και πρεδνιζόνη

ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ Αποτελούν ένα πεδίο με έντονη δραστηριότητα στην ανάπτυξη φαρμάκων για την αντικαρκινική θεραπεία και για άλλες νεοπλασματικές παθήσεις επειδή κατευθύνονται ενάντια σε συγκεκριμένους στόχους και έχουν λίγες ανεπιθύμητες ενέργειες Παράγονται από Β-λεμφοκύτταρα (από ανοσοποιημένα ποντίκια) που συντήκονται με αθάνατα κύτταρα από Β λεμφοκυττάριους όγκους Σήμερα κυκλοφορούν αρκετά μονοκλονικά αντισώματα στις ΗΠΑ τα οποία είναι «εξανθρωπισμένα» και δεν έχουν ανοσολογικά προβλήματα

Θεραπευτική χρήση μονοκλωνικών αντισωμάτων Τραστουζουμάμπη: συνήθως χορηγείται μαζί με πακλιταξέλη και μπορεί να προκαλέσει υποστροφή του καρκίνου του μαστού και των μεταστάσεων σε μικρό ποσοστό Ριτουξιμάμπη: είναι αποτελεσματική στη θεραπεία των λεμφωμάτων μετα από μεταμόσχευση και στη χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία Μπεβασιζουμάμπη: είναι φάρμακο 1 ης γραμμής ενάντια στο μεταστατικό καρκίνο του παχέως εντέρου και χορηγείται σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία βασισμένη σε 5-FU Σετουξιμάμπη: εγκρίθηκε πρόσφατα για τον καρκίνο παχέως εντέρου

ΆΛΛΕΣ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ Σύμπλοκα λευκόχρυσου: η σιπλατίνη χρησιμοποιείται ευρέως στη θεραπεία συμπαγών όγκων και η καρβοπλατίνη χρησιμοποιείται όταν οι ασθενείες δεν μπορούν να ενυδατωθούν εντατικά όπως απαιτείται (π.χ. σε νεφροπαθείς) Τοποτεκάνη: μεταστατικό καρκίνο των ωοθηκών όταν αποτύχει η 1 η θεραπεία και στη θεραπεία μικροκυττάρικου καρκίνου του πνέυμονα Ιρινοτεκάνη: φάρμακο 1 ης γραμμής για την θεραπεία του καρκινώματος του παχέως εντέρου Ετοποσίδη: θεραπεία του μικροκυτταρικού καρκινώματος του πνεύμονα και σε συνδυασμό με μπλεομυκίνη και σισπλατίνη κατά του ανθεκτικού στη θεραπεία καρκίνου του όρχεως Ιματινίβη: βλαστικές κρίσεις της χρόνιας μυελοειδούς λευχαιμίας και των στρωματικών γαστρεντερικών όγκων

ΆΛΛΕΣ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ Γεφιτινίβη: θεραπεία του μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνέυμονα που δεν ανταποκρίνεται σε άλλες θεραπείες Προκαρβαζίνη : θεραπεία της νόσου του Hodgkin ως συστατικό του σχήματος “MOPP” καθώς και άλλων καρκίνων L – Ασπαραγινάση : θεραπεία της οξείας λεμφοκυτταρικής λευχαιμίας των παιδιών, σε συνδυασμό με βινκριστίνη και πρεδνιζόνη Ιντερφερόνες: - Η α2(Α) ιντερφερόνη χρησιμοποιείται σήμερα για την αντιμετώπιση της λευχαιμίας από τριχωτά κύτταρα (> 90% των ασθενών που θεραπεύονται με α ιντερφερόνη εμφανίζουν άρση της κυτταροπενίας και ελάττωση της επίπτωσης σοβαρών λοιμώξεων και της ανάγκης για μεταγγίσεις) - Άλλες ιντερφερόνες δοκιμάζονται στη θεραπεία διαφόρων όγκων (π. χ. καρκίνος εκ πλακωδών κυττάρων, το μελάνωμα και το πολλαπλό μυέλωμα)