ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΛΗΣ & ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΧΙΟΥ

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ μια αρχαία λέξη σε μια Νέα Εποχή Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ". 2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Έννοια και περιεχόμενο της Καινοτομίας 2. Βασικά είδη Καινοτομίας 3. Εκπαιδευτική Καινοτομία 4. Πεδία εκπαιδευτικής καινοτομίας στο Δημοτικό Σχολείο 5. Καινοτόμα προγράμματα στο Δημοτικό Σχολείο 6. Συμπερασματικά Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ". 3

1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ  Καινοτομώ < αρχ. καινοτομώ (- έω ) [ ήδη από τον 5 ο αι. π. χ.] αρχική σημ. « διανοίγω όρυγμα για να βρω νέο μετάλλευμα » < καινο τομ ( ώ )< τομή. Ήδη αρχ. Η γενική σημ. « αρχίζω κάτι νέο, νεωτερίζω ».  νεωτερίζω αρχ. < νεώτερ ( ος ) ( συγκρ. Βαθμός του επιθ. νέος ) + παραγ. τέρμα – ίζω. Γ. Μπαμπινιώτη, (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Αθήνα : Κέντρο Λεξικολογίας Ε. Π. Ε. 4 Ετυμολογία Ερμηνεία  Καινοτομώ [< αρχ. καινοτομέω - ώ < καινοτόμος ] - είς, - εί ρ. ( καινοτόμ - ησα ) ανοίγω νέους δρόμους, εισάγω καινούριες μεθόδους, νεοφανείς τρόπους, νεοτερίζω  Καινοτόμος [< αρχ. επίθ. καινοτόμος < καινός + τέμνω ] ( ο, η ) ουσ. νεοτεριστής | μεταρρυθμιστής Μείζον Ελληνικό Λεξικό : Τεγόπουλος Φυτράκης Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ".

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ≠ ΝΕΩΤΕΡΙΣΜΟΣ Η Καινοτομία περιλαμβάνει απαραίτητα νέα στοιχεία ή νεωτεριστικά στοιχεία. Κάθε Νεωτερισμός, όμως, δεν αποτελεί απαραίτητα και Καινοτομία. Το γεγονός ότι εισάγονται νέα στοιχεία σε μια δράση δεν την καθιστούν από μόνα τους καινοτόμο. 5 Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ".

1.1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ : Η Καινοτομία ως μοχλός αλλαγής για βελτίωση και αποτελεσματικότητα Καινοτομία - Γενικά : Μια ενέργεια που σηματοδοτεί βασική αλλαγή στον παραδοσιακό τρόπο προσέγγισης ενός θέματος ή μιας κατάστασης, χαρακτηρίζεται από νέα δημιουργική και πρωτότυπη θέαση της πραγματικότητας και προωθείται μέσα από καινούργιους τρόπους δράσης και πρακτικής. Καινοτομία - Ειδικότερα : Η καινοτομία ορίζεται ως διαδικασία προώθησης αλλαγών σε κάτι παγιωμένο με την εισαγωγή νέων στοιχείων και στόχο τη βελτίωση. Η καινοτομία μπορεί να αφορά σταδιακές ή ριζοσπαστικές αλλαγές σε προϊόντα, διαδικασίες ή υπηρεσίες. Πηγή : 6 Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ".

2. Βασικά Είδη Καινοτομίας Η τεχνολογική καινοτομία βασίζεται στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογικών εξελίξεων, νέων συνδυασμών υπαρχουσών τεχνολογιών και αναφέρεται : α. Στην εισαγωγή ενός νέου ή σημαντικά βελτιωμένου προϊόντος ( υλικού αγαθού ή υπηρεσίας ) σε σχέση με τα βασικά του χαρακτηριστικά, τις τεχνικές προδιαγραφές, ή άλλα μη υλικά συστατικά, προστιθέμενες χρήσεις ή τη φιλικότητα προς τον χρήστη. β. Στην εισαγωγή μίας νέας ή σημαντικά βελτιωμένης διαδικασίας παραγωγής, μεθόδου παροχής και διανομής ή διαδικασίας υποστήριξης για τα αγαθά ή τις υπηρεσίες. 7 Τεχνολογική Μη Τεχνολογική Η μη τεχνολογική καινοτομία αναφέρεται στην εφαρμογή νέων μεθόδων ή μεταβολών των μεθόδων, σχετικά με τη δομή ή τη διοίκηση του οργανισμού, που αποσκοπούν στη βελτίωση της χρήσης των γνώσεων, της ποιότητας των αγαθών και των υπηρεσιών ή της αποτελεσματικότητας της οργανωσιακής κουλτούρας του οργανισμού. Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ".

ΣΤΟΧΟΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Το σχολείο αλλάζει και αναπτύσσει καινοτομίες ώστε να :  αντιμετωπίσει συγκεκριμένα προβλήματα  διατηρήσει την ποιότητα εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων και σχολικής ζωής σε διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες,  βελτιώσει την ποιότητα μάθησης και εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων « κάθε αλλαγή δεν εξασφαλίζει βελτίωση, αλλά κάθε βελτίωση αποτελεί αλλαγή » Hopkins, D., Ainsow, M. & West, M. (Eds.) (1994). School improvement in an era of change. London: Cassell. 8 Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ".

3. Εκπαιδευτική Καινοτομία Η εισαγωγή μιας καινοτομίας στο εκπαιδευτικό σύστημα ουσιαστικά αποτελεί μια προσπάθεια αλλαγής των συνθηκών ή επίδρασης σε παραμέτρους που επικρατούν στην παροχή εκπαιδευτικού για αντιμετώπιση προβλημάτων που έχουν ήδη δημιουργηθεί και διαπιστωθεί από την εξουσία, αλλά μπορεί να αποτελέσουν και μια προσπάθεια ανανέωσης της καθιερωμένης πρακτικής και των ορίων που η καθημερινότητα έχει ήδη επιβάλλει. Παπακωνσταντίνου, Γ. (2008). Εισαγωγή καινοτομιών στην εκπαιδευτική μονάδα : ο ρόλος του διευθυντή. Οδηγός Επιμόρφωσης - Διαπολιτισμική Εκπαίδευση και Αγωγή, σελ Θεσσαλονίκη : Α. Π. Θ. 9 Η υιοθέτηση και εφαρμογή πρωτοβουλιών μια νέα αντίληψη για την έκφραση της εκπαιδευτικής αλλαγής που συνδέεται κυρίως με την εκπαιδευτική μονάδα και τον εκπαιδευτικό της πράξης Δεν εφαρμόζεται ως επιβολή Σιακοβέλη, Π. (2011). Ζητήματα Οργάνωσης και Διοίκησης Εκπαιδευτικών Μονάδων. Πάτρα : Συγγραφέας. Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ".

Η Εκπαιδευτική Καινοτομία :  δεν είναι απαραίτητα θεσμοθετημένη, με την προϋπόθεση ότι δίνεται η σχετική ελευθερία στους υπευθύνους για την εφαρμογή της,  Χαρακτηρίζεται από τα πλεονεκτήματα της ευελιξίας και της εστίασης σε ορισμένες πτυχές του εκπαιδευτικού συστήματος,  έχει στόχο τη βελτίωση,  η εισαγωγή και η εφαρμογή της απαιτεί συνδυασμό πολιτικών και εκπαιδευτικών δυνάμεων Μαυροσκούφης, Δ. (2002). Η εισαγωγή και η υποδοχή των καινοτομιών στα σχολεία : Θεωρητικό πλαίσιο και πρακτικά προβλήματα. Νέα Παιδεία, τα. 103, Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ".

Η Εκπαιδευτική Καινοτομία σηματοδοτεί :  Αλλαγή στάσεων και πεποιθήσεων  Αλλαγή Εκπαιδευτικού « παραδείγματος » και Υιοθέτηση νέων διεπιστημονικών προσεγγίσεων της Αγωγής,  Εφαρμογή νέων παιδαγωγικών και διδακτικών μεθόδων,  Αξιοποίηση νέων μέσων διδασκαλίας Fullan, M. (2001). The New Meaning of Educational Change. 4 th Ed. London: Routledge Falmer. 11 Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ".

4. Πεδία Εκπαιδευτικής Καινοτομίας στο Δημοτικό Σχολείο Σχολική Τάξη 1. Ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών στο πλαίσιο διδασκαλίας των μαθημάτων του Αναλυτικού Προγράμματος 2. Σχεδιασμός, ανάπτυξη και αποτελεσματική διάχυση διαθεματικών δραστηριοτήτων και καινοτόμων δράσεων ( Σχέδια Εργασίας, διδ. σενάριο ). 3. Αξιοποίηση ενεργητικών, συνεργατικών και βιωματικών εκπαιδευτικών τεχνικών ( ομαδοσυνεργατική, παιχνίδι ρόλων, καταιγισμός ιδεών ). 12 Σχολική Μονάδα 1. Διοικητική και οργανωτική λειτουργία σχολικής μονάδας 2. Σχέσεις σχολείου – οικογένειας ( ενημέρωση, επιμόρφωση και συνεργασία με συλλόγους γονέων ) 3. Άνοιγμα του Σχολείου στην κοινωνία, συνεργασία με κοινωνικούς φορείς και δημοσιοποίηση καλών εκπαιδευτικών πρακτικών ( σχολική εφημερίδα, ιστοσελίδα, ιστολόγιο ). Σχολική Ζωή 1. Προώθηση και ανάπτυξη θετικού ψυχολογικού κλίματος και συνεργατικών διαπροσωπικών σχέσεων 2. Πρόληψη, διαχείριση και αντιμετώπιση προβλημάτων παραβατικής συμπεριφοράς 3. Διασχολικές συνεργασίες με σχολεία διαφορετικής βαθμίδας ( διευκόλυνση μετάβασης Νηπιαγωγείο - Δημοτικό - Γυμνάσιο ) σε τοπικό - εθνικό - Ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν ορίζονται σαφή όρια μεταξύ τους. Αλληλοε π ηρεάζονται και αλληλο π ροσδιορίζονται. Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ".

5. Καινοτόμα Προγράμματα στο Δημοτικό Σχολείο (1)  Ευέλικτη Ζώνη,  Αγωγή Σταδιοδρομίας,  Αγωγή Υγεία, ( Αγωγή καταναλωτή, Κυκλοφοριακή αγωγή ),  Περιβαλλοντική Εκπαίδευση,  Πολιτιστικά Θέματα,  Ευρωπαϊκά Προγράμματα : Erasmus, Comenius, Leonardo da Vinci, eTwinning 13 Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ".

Καινοτόμα Προγράμματα στο Δημοτικό Σχολείο (2) Τα καινοτόμα προγράμματα στο Δημοτικό Σχολείο εκπονούνται στη διάρκεια του ωρολογίου προγράμματος :  στο πλαίσιο της Ευέλικτης Ζώνης,  με αξιοποίηση και διάχυση σε όλα τα διδακτικά αντικείμενα,  του ολοήμερου σχολείου. 14 Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ".

6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ Η Καινοτομία στην Εκπαίδευση :  Είναι αναγκαία λόγω των κοινωνικοοικονομικών και τεχνολογικών εξελίξεων στο σύγχρονο κόσμο της πληροφορίας και της γνώσης,  Συνδέεται με τη σχολική αποτελεσματικότητα και τη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου του σχολείου,  Αποτελεί διαρκή διαδικασία και όχι μεμονωμένο γεγονός,  Δεν αποτελεί απαραίτητα νομική / θεσμική υποχρέωση και δεν επιβάλλεται,  Εξαρτάται από τις αντιλήψεις και τη στάση των εκπαιδευτικών, που αποτελούν το βασικό παράγοντα εφαρμογής της και καθορίζουν σημαντικά το βαθμό επιτυχίας της,  Μετατρέπει τα σχολεία σε κοινότητες μάθησης, όπου τα μέλη τους συνεργάζονται για να αναπτύξουν μια αυθεντική και αυτόνομη μαθησιακή διαδικασία 15 Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ".

16 Ευχαριστούμε για την προσοχή σας! Χίος, 16-18/6/2015 " Καλές Πρακτικές ".