Μάθημα 1 Μ. Γκουτζιούδης

 Επιστήμη - « ιερά επιστήμη » ( θεολογία )  Ιστορική συγκυρία - θέση θεολογίας εντός της ακαδημαϊκής κοινότητας  Η θεολογία ως η αρχαιότερη επιστήμη εντός του « πανεπιστημίου »

 « τοῦτο γάρ ἐστιν τὸ αἷμά μου τῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυννόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν » Μτ. 26,28 παρ.  « Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται, φησὶν κύριος, καὶ διαθήσομαι τῳ ̂ οἴκῳ Ισραηλ καὶ τῳ ̂ οἴκῳ Ιουδα διαθήκην καινήν...» Ιερ 38,31.  Διάκριση Π. Δ. – Κ. Δ. = Β΄ - Γ΄ μ. Χ.

 Διαθήκης – Νόμου ( στην Π. Δ ).  Ευχαριστίας – Αγίας Γραφής ( ως βιβλίου ).  Ευαγγελίου ( ως χαρμόσυνου μηνύματος ) – και ευαγγελίων ( ως βιβλίων ).

 Η Κ. Δ. δεν υποκαθιστά την Εκκλησία. Αποτελεί όμως το σημαντικότερο στάδιο έκφρασής της.  Διαλεκτική ιστορικού - χαρισματικού τρόπου έρευνας, ανάλυσης και γνώσης του θεολογικού επιστητού.

 « Καὶ ὁ λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν » ( Ιω 1,14)  « Θησαυρός της πίστεως » - « οστράκινο σκεύος » ( Β ’ Κορ 4,7)

 Προ - νεωτερικότητα (premodernity) Νεωτερικότητα (modernity) M ετα - νεωτερικότητα (postmodernity).  Εισαγωγή Κ. Δ. = αμυντική θωράκιση χριστιανισμού  F. J. Foakes Jackson-K. Lake, The Beginnings of Christianity  John Lock, The Reasonableness of Christianity, as Delivered in the Scriptures  Καινή Διαθήκη / Αγία Γραφή ως “Grand narrative” (Derrida etc.)

 New Literary Criticism (structuralism/semiotic analysis, narrative critisism/reader- oriented [response] analysis, rhetorical analysis, chiasmus)  Cultural anthropology Σχέση λατρείας - πολιτισμού (cult-culture) A νάδειξη της λειτουργικής έκφρασης των κάθε λογής θρησκευτικών συστημάτων, ( ευχαριστιακή θεολογία )  Νέα αντίληψη περί ιστορίας και χρόνου

1. Ιστορία του κειμένου ( χειρόγραφου και έντυπου ) 2. Ιστορία της συγκρότησης του « κανόνα » της Κ. Δ. 3. Γλώσσα συγγραφής

 Χρόνος συγγραφής  Τόπος συγγραφής  Συνθήκες συγγραφής  Περιεχόμενο βιβλίων

 Α. Πατερική περίοδος  « υποθέσεις » - ( Παπίας )  Κανόνας του Μουρατόρι (2 ος αι. μ. Χ.)  Αντιμαρκιωνιτικοί πρόλογοι (2 ος αι. μ. Χ.)  Αδριανός ο Αντιοχέας (450 μ. Χ.) Εισαγωγή εις τας Αγίας Γραφάς

 Richard Simon (1689) ( Πατέρας της Εισαγωγής )  F. Chr. Baur 19 ος αι. ( θέση - αντίθεση - σύνθεση )  « Θρησκειοϊστορική » σχολή (Bousset, Cumont, Loisy)  « Εσχατολογική » σχολή (J. Weiss, A. Schweitzer / « Συνεπής εσχατολογία ») και (C.H. Dodd « Πραγματοποιηθείσα εσχατολογία »)  « Μορφοϊστορική » σχολή (R. Bultmann θεωρία της απομύθευσης, M. Dibelius, K. L. Schmidt)

 Ιστορία των Πηγών  Ιστορία των Μορφών (= Formgeschichte των R. Bultmann M. Dibelius, K. L. Schmidt)  Ιστορία των Σύνταξης ή Αναθεώρησης (= Redaktionsgeschichte των Marxsen Bornkamm, Conzelmann)  Ιστορία των φιλολογικών ειδών (=Gattungsgeschichte των H.Koester-J. Robinson)

 Εισαγωγές στην Κ. Δ.  Λεξικά της Κ. Δ.  Ταμεία και Συνόψεις  Σειρές Υπομνημάτων Κ. Δ.  Λοιπά επιστημονικά βοηθήματα

Ιλαρίων Τυρνόβου ( )- Οικονόμος (1844 εξ ) Β. Ιωαννίδη (1960) Σ. Αγουρίδη (1971) Ι. Καραβιδόπουλου (1998 ) Ι. Παναγόπουλου (1993) Th. Stylianopoulos (1997)

 Stylianopoulos Th., The New Testament. An Orthodox Perspective, Vol. 1: Scripture, Tradition, Hermeneutics,  R. Brown, An Introduction to the New Testament,  W. G. Kummel, Einleitung in das Neue Testament,  Η. Koester,Introduction to the Ν. Τ., 1: History, Culture and Religion of the Hellenistic Age. 2: History and Literature of Early Christianity,  Ph. Vielhauer, Geschichte der urchristlichen Literatur, 1975.

Κωνσταντίνου Γ., Λεξικόν των Αγίων Γραφών, 1888 ( φωτ. ανατ. 1968). Ευστρατιάδη Σ., Λεξικόν της Καινής Διαθήκης, Κωνσταντινίδη Γ., Νέον εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν της Αγίας Γραφής, Bauer-Arndt-Gingrich, A Greek-English Lexicon of the N.T. and Other Christian Literature, Leon-Dufour Χ., Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας (1980 ελλ. μετ. του Vocabulaire de Theologie Biblique, 1974).

- Moulton-Geden, A Concordance of the N.T.,1963. Ταμιείον της Αγίας Γραφής. - Huck-Lietzmann, Synopsis of the First Three Gospels, K.Aland, Synopsis Quattuor Evangeliorum, 1966 εξ.

Ελληνικές Ερμηνεία Καινής Διαθήκης, (= ΕΚΔ επιμ Π. Βασιλειάδης, Ί. Γαλάνης και Ί. Καραβιδόπουλος ). Ν. Δαμαλά, Ερμηνεία εις την Καινήν Διαθήκην, 2-4, 1892 εξ. Α. Μακράκη, Ερμηνεία όλης της Καινής Διαθήκης, 1-3, Π. Τρεμπέλα, Υπομνήματα στα βιβλία της Καινής Διαθήκης ( εκτός Αποκάλυψης ), Αθήνα 1951 εξ.

 1. Δελτίο Βιβλικών Μελετών, Ειδικό επιστημονικό βιβλικό περιοδικό, Άρχισε να εκδίδεται το  2. Βιβλική Βιβλιοθήκη ( = ΒΒ επιμ. Π. Βασιλειάδης, Ί. Γαλάνης και Ί. Καραβιδόπουλος ).  3. Εισηγήσεις Συνάξεων ' Ορθόδοξων Βιβλικών Θεολόγων.  4. Ελληνική Βιβλική Βιβλιογραφία του 20 ου αιώνα ( ), ΒΒ 10, Θεσσαλονίκη  5. Σχολιασμένη Ορθόδοξη Βιβλική Βιβλιογραφία ( υπό έκδοση ).