ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ « ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ » ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΝΕΠΗΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑΣ ΘΕΣΗΣ ΒΟΛΟΣ – ΜΑΙΟΣ 2015-

Η Πολιτική Ανταγωνισμού Η πολιτική ανταγωνισμού : ορίζεται ως ένα σύνολο πολιτικών και νόμων που εξασφαλίζουν ότι ο ανταγωνισμός στην αγορά δεν περιορίζεται έτσι ώστε να είναι επιζήμιος για την κοινωνία (Motta 2004) προσδιορίζει τις ευκαιρίες και τα κίνητρα για τους καταναλωτές και τους παραγωγούς (Damro 2006) διασφαλίζει την αποτροπή μη ανταγωνιστικών πρακτικών έτσι ώστε οι αγορές να λειτουργούν πιο αποτελεσματικά (Buccirossi et al. 2013) ΒΟΛΟΣ

Η Πολιτική Ανταγωνισμού από την Σκοπιά της Ε.Ε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ορίζει την πολιτική ανταγωνισμού : ως το σύνολο των κανόνων που διασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία και τον επί ίσοις όροις ανταγωνισμό στην κοινή αγορά Με σκοπό την: Την βιώσιμη ανάπτυξη Την δημιουργία θέσεων απασχόλησης Την προαγωγή της καινοτομίας Την μείωση των τιμών και αλλά ΒΟΛΟΣ

Οι Πυλώνες της Πολιτικής Ανταγωνισμού της Ε.Ε. Οι κύριοι πυλώνες της πολιτικής ανταγωνισμού αναφέρονται σε: Α) Συμπράξεις και μη ανταγωνιστικές πρακτικές Άρθρο 101 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ε.Ε. Επιβάλλονται πρόστιμα σε όσους το παραβαίνουν Β) Κατάχρηση Δεσπόζουσας Θέσης Άρθρο 102 της Σ.Λ.Ε.Ε. Επιβάλλονται ποινές σε όσους το παραβαίνουν Γ) Συγκεντρώσεις Κανονισμός ΕΚ αριθμός 139/2004: Επιβάλλονται πρόστιμα σε όσους το παραβαίνουν Δ) Κρατικές Ενισχύσεις Άρθρα της Σ.Λ.Ε.Ε. : Αναστέλλονται όλες οι κρατικές ενισχύσεις οι οποίες δεν είναι σύμφωνες με τα παραπάνω άρθρα ΒΟΛΟΣ

Η Πολιτική Ανταγωνισμού της Ε.Ε. και η Σχέση της με την Κατάχρηση Δεσπόζουσας Θέσης Οι δυο έννοιες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους καθώς η πολιτική ανταγωνισμού που εφαρμόζει η Ε.Ε. καθορίζει εάν μια πράξη μιας επιχείρησης οδηγεί ή όχι σε κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης ΒΟΛΟΣ

Η Δεσπόζουσα Θέση Η δεσπόζουσα θέση μιας επιχείρησης (ή δεσποζουσών επιχειρήσεων) ορίζεται: ως η ικανότητα να εκμεταλλεύονται ένα στρατηγικό πλεονέκτημα εις βάρους του ανταγωνισμού ( Geroski and Jacquemin 1984) ως η θέση να ελέγχουν μια σχετική αγορά για ένα συγκεκριμένο αγαθό ή υπηρεσίες, ή ομάδα αγαθών και υπηρεσιών ( UNCTD 2007) ως η οικονομική δύναμη που δίνει την ικανότητα να συμπεριφέρονται ανεξάρτητα από τους ανταγωνιστές, πελάτες και τελικά τους καταναλωτές (United Brands Case) Για να ορίσουμε την δεσπόζουσα θέση πρέπει να ορίσουμε πρώτα την σχετική αγορά. Η σχετική αγορά συντίθεται από τη: σχετική αγορά του προϊόντος σχετική γεωγραφική αγορά ΒΟΛΟΣ

Για τον ορισμό της σχετικής αγοράς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει την υποκατάσταση από την πλευρά της ζήτησης και της προσφοράς χρησιμοποιώντας το SSNIP test The SSNIP test is crucial in competition law cases accusing abuse of dominance and in approving or blocking mergers. Competition regulating authorities and other actuators of anti-trust law intend to prevent market failure caused by cartel, oligopoly, monopoly, or other forms of market dominance. Μερικοί προσδιοριστικοί παράγοντες της δεσπόζουσας θέσης είναι:  μερίδια αγοράς από 50% και άνω  εμπόδια εισόδου  ο χρονικός παράγοντας  ανυπαρξία εναλλακτικού ανταγωνισμού και άλλα ΒΟΛΟΣ

H Κατάχρηση Δεσπόζουσας Θέσης Η έννοια της κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης μπορεί να χωριστεί σε δυο μέρη: Την καταχρηστική εκμετάλλευση (exploitative abuse): η οποία αναφέρεται σε οποιαδήποτε συμπεριφορά που προκαλεί «βλάβη» στους πελάτες της δεσπόζουσας επιχείρησης ή επιχειρήσεων Και την κατάχρηση συμπεριφοράς αποκλεισμού (exclusionary abuse) η οποία αναφέρεται σε οποιαδήποτε πρακτική η οποία οδηγεί σε αποκλεισμό των ανταγωνιστών από την αγορά ΒΟΛΟΣ

Ακόμη, η κατάχρηση μπορεί να είναι: άμεση ή έμμεση Το άρθρο 102 της Σ.Λ.Ε.Ε. διέπει το νομικό πλαίσιο για την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης και επιβάλλονται πρόστιμα και μέτρα έτσι ώστε να σταματήσουν άμεσα οι πρακτικές αυτές και να αποτραπεί η επανάληψη τους ΒΟΛΟΣ

ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΤΑΧΡΗΣΗΣ ΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑΣ ΘΕΣΗΣ Α) Μελέτη Περίπτωσης : AKZO Chemie BV (ΑΚΖΟ) Η ΑΚΖΟ αποτελεί μέρος της πολυεθνικής ΑΚΖΟ NV η οποία ασχολείται με την παράγωγη χημικών και ινών με έδρα στο Άμστερνταμ Η Δομή της Αγοράς Η αγορά αποτελείται μόνο από τα οργανικά υπεροξείδια καθώς δεν υπάρχουν υποκατάστατα Ανταγωνιστές H ECS H Diaflex (Ikast, Denmark) H τιμολογιακή πολιτική της ΑΚΖΟ Η οποία αύξανε 10% κάθε χρόνο τις τιμές όμως από το 1980 μέχρι το 1985 υιοθέτησε μια επιθετική πολιτική με σκοπό να εξαλείψει τον ανταγωνισμό των άλλων δυο. Η καταγγελία της ECS στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή H οποία έγινε στις 15 Ιουνίου του 1982 με το σκεπτικό ότι η ΑΚΖΟ καταχράστηκε την δεσπόζουσα θέση της ΒΟΛΟΣ

Η Απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ΒΟΛΟΣ

Συμπεράσματα Μέσα από την υπόθεση καθορίστηκε ότι: Μερίδα Αγοράς άνω του 50% (μπορεί να θεωρηθούν ως παράγοντες προσδιορισμού της δεσπόζουσας θέσης) Τιμές κάτω από το AVC πρέπει να θεωρούνται καταχρηστικές Τιμές κάτω από το ΑFC και πάνω από το AVC πρέπει να θεωρούνται καταχρηστικές μονό αν χρησιμοποιούνται για την εξάλειψη του ανταγωνισμού Όμως από την άλλη πλευρά Η νομολογία για τις τιμές είναι ανεπαρκής Η κατηγοριοποίηση του κόστους σε κυμαινόμενο και σταθερό είναι προβληματική Στην απόφαση δεν λήφθηκε υπόψη ότι οι τιμές του ανταγωνιστή ECS ήταν ήδη χαμηλότερες κατά 10% ΒΟΛΟΣ

2 η Μελέτη Περίπτωσης : Manufacture française de Pneumatiques Michelin ( Michelin France) ΒΟΛΟΣ Η Michelin France αποτελεί θυγατρική του ομίλου Michelin που ασχολείται με την παραγωγή διάφορων τύπων ελαστικών Η Δομή της Αγοράς: Αποτελείται από τα καινούργια και αναγομωμένα ελαστικά για φορτηγά και λεωφορεία τα οποία δεν είναι υποκατάστατα μεταξύ τους. Ανταγωνιστές Continental 17,1% (1995) Goodyear 13,3 (1995) και άλλοι με πολύ μικρά μερίδια αγοράς Η Εμπορική Πολιτική της Michelin Από το 1980 μέχρι το 1999 αναφέρεται σε συμβάσεις, και σε γενικούς ορούς πωλήσεων για τους πωλητές ελαστικών στην Γάλλια Η ερευνά έγινε αυτεπάγγελτα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 29 Ιουνίου του 1999

ΒΟΛΟΣ

Συμπεράσματα Ένα σύστημα εκπτώσεων αποτελεί μια πρακτική κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης όταν έχει σκοπό να δημιουργήσει πιστούς πελάτες και να αποκλείσει τον ανταγωνισμό Όμως από την άλλη πλευρά δεν λήφθηκε υπόψη: μια οικονομική προσέγγιση στο πρόγραμμα των εκπτώσεων αγνοήθηκαν οι ευνοϊκές επιδράσεις ενός συστήματος εκπτώσεων στον ανταγωνισμό όπως η μείωση των τιμών ΒΟΛΟΣ

Συμπεράσματα Η καταχρηστική συμπεριφορά οφείλεται: στην παραβίαση των κοινοτικών κανόνων για τη ΣΠΠ και στην διαγραφή της άδειας κυκλοφορίας των καψακίων Losec με σκοπό την μη εισαγωγή γενόσημων και την αποτροπή του παραλλήλου εμπορίου Ακόμη είδαμε ότι : η νομοθεσία για τον ανταγωνισμό είναι ένας διαθέσιμος μοχλός πολιτικής για να υπάρξει ισορροπία μεταξύ επώνυμων και γενόσημων φαρμάκων και ότι το δίκαιο ανταγωνισμού αλληλεπιδράει με την νομοθεσία για τα πνευματικά δικαιώματα όμως σε καμιά περίπτωση τα οπνευματικά δικαιώματα οδηγούν σε κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης ΒΟΛΟΣ

Η πολιτική ανταγωνισμού της Ε.Ε. έχει ως στόχο να διασφαλίσει την εύρυθμη λειτουργιά του ανταγωνισμού και τον επί ίσοις όροις ανταγωνισμό στην κοινή αγορά και ως σκοπό να εξασφαλίσει ότι οι επιχειρήσεις και τα κράτη μέλη δεν θα εφαρμόσουν μη ανταγωνιστικές πρακτικές που θα διαστρεβλώσουν τον ανταγωνισμό στην κοινή αγορά Αναφορικά με την κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης βλέπουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καθορίσει ένα συγκεκριμένο τρόπο ανάλυσης της κάθε περίπτωσης και προτείνει σε κάθε περίπτωση μέτρα αντιμετώπισης των παραβάσεων με σκοπό να αποτρέψει την επανάληψη καταχρηστικών πρακτικών και υιοθέτησης άλλων επιχειρήσεων καταχρηστικών πρακτικών ΒΟΛΟΣ