ΙV εξάμηνο Τμήμα Νοσηλευτικής ΤΕΙ Λάρισας Βασικά στοιχεία για το τραύμα 11.V.’10 Δ. Παπαγόρας

επιδερμίδα χόριο υποδόριο

Προστασία από Αφυδάτωση, τοξίνες, μικρόβια [ επιθηλιακά, κερατινικά κύτταρα ] Ελαστικότητα – ανθεκτικότητα δέρματος Τροφοφόρος – θερμορρυθμιστική δράση Αυξητικοί παράγοντες – ανάπλαση [ ινοβλάστες – μακροφάγα ]

Μεσεγχυματικά κύτταρα Επενδύουν τα αγγεία Μεταναστεύουν στη περιοχή του τραύματος Μεσέγχυμα παραγωγή μέσω πολλαπλασιασμού πρωτεϊνών και μητρικής ουσίας Μεσέγχυμα Αυξητικοί παράγοντες Επιδερμικός αυξητικός παράγοντας επιθηλιοποίηση Μονοκύτταρα Μακροφάγα Ινοβλάστες Κερατινικά κύτταρα

Τραύμα Διακοπή συνέχειας ιστών Δέρματος Βλενογόννων Επιφάνειας οργάνων Μορφές τραυμάτων Μηχανική, θερμική, χημική, ηλεκτρική ακτινική ΚΑΚΩΣΗ ΙΑΤΡΟΓΕΝΗΣ ΚΑΚΩΣΗ (τομή, παρακέντηση, laser) Κατακλίσεις, άτονο φλεβικό έλκος, γάγγραινα, εξελκωμένοι όγκοι

Επούλωση Τραύματος Αποκατάσταση συνέχειας μαλακών μορίων Αντικατάσταση απολεσθέντος ιστού Οστά, δέρμα, εντερικός βλενογόννος Συνδετικός ιστός

Φάσεις επούλωσης Εξίδρωση / πήξη:1 η – 8 η ώρα προσωρινή κάλυψη τραύματος από πήγματα (ινική + θρομβοκύτταρα) Φλεγμονή / απορρόφηση:1 η – 3 η μέρα χείλη τραύματος: πολυμορφοπύρηνα λεμφοκύτταρα, μακροφάγα (διήθηση) Μεσολαβητές. Τοπικό οίδημα. Αποδόμηση Παραγωγή/ Επιθηλιοποίηση:3 η -10 η μέρα (συνδετικός ιστός) μετανάστευση αγγειοβλαστών, αγγειογένεση, επιθηλιοποίηση (χείλη τραύματος) Αναμόρφωση:>7 η μέρα διαμόρφωση ουλής, ωρίμανση, συρρίκνωση (επί χρόνια)

ΕΠΟΥΛΩΣΗ ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ Κατά πρώτο σκοπό: συμπλησίαση επαφή χειλιών τραύματος [Ταχεία επούλωση – καλή (ομαλή) εμφάνιση ουλής] Κατά δεύτερο σκοπό: ανάπτυξη κοκκιωματώδους ιστού (τραύμα δεν συμπλησιάστηκε) [Βραδεία επούλωση – δυσμορφία ουλής]

Αίτια διαταραχών επούλωσης Συστηματικοί παράγοντες:Μεγάλη ηλικία, κακή θρέψη, υποπρωτειϊναιμία, έλλειψη Vit C σακχαρώδης διαβήτης, κορτικοστεροειδή, ανοσοκατασταλτικά φάρμακα Τοπικοί παράγοντες:Ηλικία, θέση τραύματος, ξένο σώμα, επιμόλυνση, πλημμελής ακινητοποίηση συνοδές κακώσεις

DIDN’ T HEAL D= Diabetis I= Infection D= Drugs (steroids) N= Nutrinional Problems T= Tissue necrosis H= Hypoxia A= Another wound L= Low temperature

Χειρουργικές Λοιμώξεις IV εξάμηνο ΤΕΙ Λάρισας Τμήμα νοσηλευτικής 11.V.2010 Δ. Παπαγόρας

Χειρουργική Λοίμωξη* Μη πιθανή η ανταπόκριση σε συντηρητική θεραπεία Λοίμωξη* σε »χειρουργημένη περιοχή» Κλινική έκφραση – αποτέλεσμα της διεργασίας επαφής του οργανισμού με «παράσιτα»

Ορολογία Μόλυνση: παρουσία – εισβολή μικροοργανισμών εκεί που φυσιολογικά δεν υπάρχουν Φλεγμονώδης αντίδραση τοπική ή συστηματική απάντηση σε ένα οποιοδήποτε βλαπτικό ερέθισμα Λοίμωξη:κλινική έκφραση της μόλυνσης

λοίμωξη βακτηριαμία ιαιμία παρασιταιμία μυκηταιμία τραύμα έγκαυμα παγκρεατίτιδα άλλα σηψαιμία SIRS

Παθογένεση Κλειστός – χωρίς - αιμάτωση χώρος Λοιμώδης παράγοντας Προσβαλλόμενος ξενιστής

Λοιμώδης παράγοντας Χρυσίζων σταφυλόκοκκος (staphylococcus aureus) Αερόβια μικρόβια Αναερόβιαμικρόβια Μύκητες Ζυμομύκητες

Προσβαλλόμενος ξενιστής Ειδική ανοσία Προηγούμενη έκθεση σε αντιγόνο Επεξεργασία από μακροφάγα Κινητοποίηση Τα και Β λεμφοκυττάρων Σχηματισμός ειδικού αντισώματος Μη ειδική ανοσία (συγγενής ανοσία) Αντιμικροβιακή δράση φαγοκυττάρων Ανεργία Απουσία φλεγμονώδους αντίδρασης [ανοσοκαταστολή] Σακχαρώδης διαβήτης Μειωμένη ανοσολογική απόκριση

Κλειστός – μη αιματούμενος χώρος Κακή αιμάτωση Υποξία Υπερκαπνία Οξείδωση

Μορφές χειρουργικών λοιμώξεων Ενδοπεριτοναϊκά αποστήματα Διαπύηση χειρουργικού τραύματος Νεκρωτικές φλεγμονές μαλακών μορίων Λοιμώξεις δέρματος Λοιμώξεις οργάνων (οξεία σκωληκοειδίτιδα, οξεία χολοκυστίτιδα)

Επακόλουθα σοβαρών – παραμελημένων ή υποθεραπευμένων χειρουργικών λοιμώξεων Σήψη Σηπτική καταπληξία Θάνατος από ανεπάρκεια πολλών οργάνων

Επέκταση των χειρουργικών λοιμώξεων Νεκρωτικές λοιμώξεις = κατά συνέχεια των ανατομικών δομών Αποστήματα = καταστροφή των περιβαλλόντων ιστών Επέκταση της λοίμωξης δια της λεμφικής και αιματογενούς οδού

Επιπλοκές χειρουργικών λοιμώξεων Συρίγγια Διαταραχές επούλωσης τραύματος Ανοσοκαταστολή και επιλοίμωξη Βακτηριαιμία Δυσλειτουργία οργάνων Σηψαιμία Σύνδρομο συστηματικής φλεγμονώδους αντίδρασης

Διάγνωση χειρουργικών λοιμώξεων Φυσική εξέταση Εργαστηριακά (γενική αίματος, αέρια αίματος) Καλλιέργειες Απεικονιστικές εξετάσεις Εστία της λοίμωξης

Θεραπεία χειρουργικών λοιμώξεων Χειρουργική Εξαίρεση Διάνοιξη και παροχέτευση Υποστήριξη της κυκλοφορίας Αντιβιοτικά Διατροφική υποστήριξη

Ειδικοί τύποι λοιμώξεων Λοιμώξεις του χειρουργικού πεδίου Κυτταρίτιδα Διάχυτες νεκρωτικές λοιμώξεις Δοθιήνας – ψευδάνθρακας – ιδραδενίτιδα Τέτανος Λύσσα

Ειδικοί τύποι λοιμώξεων λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου 1.Λοιμώξεις του εγχειρητικού πεδίου επιπολής (δέρμα και υποδόριοι ιστοί) εν τω βάθει (βαθύτερα μαλακά μόρια της τομής) 2.Λοιμώξεις οργάνων / ανατομικών χώρων οποιοδήποτε ανατομικό τμήμα εκτός των τοιχωματικών στοιβάδων του σώματος που παρασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της επέμβασης

Ειδικοί τύποι λοιμώξεων λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου Κατάταξη των εγχειρήσεων σε 4 κατηγορίες ανάλογα με το βαθμό της διεγχειρητικής μόλυνσης 1.Καθαρές (καμία μόλυνση) [ μαστός, θυρεοειδής, βουβωνοκήλη ] 2.Καθαρές μολυσμένες (ελαφριά μόλυνση) [ γαστρεκτομή, χολοκυστεκτομή ] 3.Βαριά μολυσμένες [ επεμβάσεις σε απροετοίμαστο έντερο, διάτρηση λεπτού εντέρου ] 4.Διαπυημένες [ πυώδης – κοπρανώδης περιτονίτιδα ] Ποσοστά διαπύησης τραύματος % % 3.5 – 30 % 4.>30 %

Ειδικοί τύποι λοιμώξεων λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου Χαρακτηριστικά του ασθενούς που αυξάνουν τον κίνδυνο λοίμωξης Σακχαρώδη διαβήτης κάπνισμα Μακροχρόνια Λήψη στεροειδών Κακή θρέψη Κακή υγιεινή δέρματος Υποξαιμία Υποθερμία Λευκοπενία

Ειδικοί τύποι λοιμώξεων λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου Περιεγχειρητικοί παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα λοίμωξης χειρουργικού πεδίου Ξύρισμα της χειρουργικής περιοχής Σφάλματα στην άσηπτη χειρουργική τεχνική «αποικισμένο» χειρουργικό προσωπικό Κακής ποιότητας αέρας στη χειρουργική αίθουσα Αποικισμός των εργαλείων Κακή μετεγχειρητική φροντίδα του τραύματος Ανορθόδοξη εφαρμογής προφυλακτικής αντιβιοτικής αγωγής

Ειδικοί τύποι λοιμώξεων λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου πρόληψη Προσεκτική άρτια εκτελούμενη χειρουργική επέμβαση Μείωση της μόλυνσης [ μπάνιο του ασθενούς, άσηπτα εργαλεία ] Υποστήριξη αμυντικών μηχανισμών [ θρέψη, αντιβίωση, οξυγόνο, αναλγησία ]

Ειδικοί τύποι λοιμώξεων λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου διάγνωση – θεραπεία Διάγνωση: κλινική εξέταση Θεραπεία: παροχέτευση

Κυτταρίτιδα Διηθητική μη πυώδης λοίμωξη του συνδετικού ιστού Φλεγμονή δέρματος και υποδορίου Κόκκινη – καφεοειδής περιοχή δέρματος με οίδημα Σαφώς καθορισμένο όριο = ερυσίπελας

Διάχυτες νεκρωτικές λοιμώξεις Επικίνδυνες Δύσκολη εντόπιση Γρήγορη επέκταση Τοξικές Επιθετικός Χειρουργικός καθαρισμός Μη καλά οξυγονούμενη περιοχή (αναερόβιο τραύμα) Βακτηριακές εξωτοξίνες Βακτηριακή συνέργεια Θρόμβωση αγγείων

Διάχυτες νεκρωτικές λοιμώξεις Κλωστηριδιακές νεκρωτική κυτταρίτιδα μυοσίτιδα Μη κλωστηριδιακές νεκρωτική λοίμωξη απονευρώσεων στρεπτοκοκκική γάγγραινα

Κλωστηριδιακές λοιμώξεις Clostridium perfrigens Clostridium novyi Clostridium septicum Αυστηρά αναερόβιοι μικροοργανισμοί Κακή αιμάτωση Μυϊκός τραυματισμός Νεκρώματα Τοπικό οίδημα Ξένα σώματα Υπερκατανάλωση οξυγόνου από άλλους μικροοργανισμούς Βιολογικές τοξίνες

Μη κλωστηριδιακές λοιμώξεις Μικροαερόφιλοι στρεπτόκοκκοι Σταφυλόκοκκοι Αερόβια gram αρνητικά βακτήρια Αναερόβιοι μικροοργανισμοί [πεπτοστρεπτόκκοι]