Σοφία Μπάτσιου Μάρτιος 2012 ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Β΄ έτος

Συμπεριφορά είναι ό,τι κάθε άτομο κάνει ή δεν κάνει ως αντίδραση σε εσωτερικά ή εξωτερικά ερεθίσματα για να δηλώσει τη στάση του και τις διαθέσεις του προς τον εαυτό του ή το περιβάλλον του. Η αντίδραση αυτή πρέπει να μπορεί να παρατηρηθεί, να περιγραφεί ανεξάρτητα από ποιοτική αξιολόγηση (Χρηστάκης, σελ. 17, 45, 24, 25) Συμπεριφορά; Η συμπεριφορά ως έννοια και ως πράξη είναι περίπλοκη, πολυδιάστατη και γι΄ αυτό δύσκολα μπορεί να οριστεί με λόγια.

Σχηματική παράσταση της συμπεριφοράς Κατανοητή, ελέγχεται, προβλέπεται. Ποιος είναι ο ρόλος των αναπτυξιακών αλλαγών; Χρηστάκης, σελ. 28

Συναισθηματικές διαταραχές & διαταραχές συμπεριφοράς Για να περιγράψει ποικίλες ψυχικές διαταραχές με διαφορετική αιτιολογία Που χρησιμοποιείται ο όρος

Τι είναι η ψυχική υγεία;

Ψυχική Υγεία θεωρείται η κατάσταση εκείνη της συναισθηματικής ευεξίας, όπου το άτομο μπορεί να ζει και να εργάζεται με άνεση μέσα στην κοινότητα και να ικανοποιείται από τα προσωπικά του χαρακτηριστικά και επιτεύγματα. Ψυχική ή Συναισθηματική διαταραχή είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να εκφράσει ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων και εμπειριών που προκαλούν προβλήματα στη σκέψη, το συναίσθημα και τη συμπεριφορά του ανθρώπου αλλά και στην επικοινωνία του με τους άλλους

είναι ευτυχισμένο τον περισσότερο χρόνο, έχει ακριβή αντίληψη της πραγματικότητας, είναι ικανό να οργανώνει τις σκέψεις του με λογικό τρόπο, αποδίδει στα σχολικά αντικείμενα σύμφωνα με τις δυνατότητές του, βλέπει θετικά τον εαυτό του, δημιουργεί σχέσεις με τα άλλα παιδιά και γενικά συμπεριφέρεται όπως αναμένεται για ένα παιδί της ηλικίας και του φύλου του. Ψυχικά υγιές είναι το παιδί που:Ψυχικά υγιές είναι το παιδί που:

ψυχικές διαταραχές : αγχώδεις διαταραχές, πανικός, φοβία, ψυχαναγκαστική διαταραχή. συναισθηματικές διαταραχές, (κατάθλιψη, δυσθυμία, διπολική διαταραχή ) σχιζοφρένεια διαταραχές από την κατάχρηση του αλκοόλ και των τοξικών ουσιών διαταραχές προσωπικότητας αναπτυξιακές διαταραχές, όπως ο αυτισμός διαταραχές πρόσληψης τροφής, όπως η ανορεξία και η βουλιμία ψυχοσωματικές διαταραχές διαταραχές του ύπνου σεξουαλικές διαταραχές.

Συναισθηματικές διαταραχές Πρόβλημα ως προς : –ερμηνεία, αιτιολόγηση, αντιμετώπιση Π.χ. Επιθετικότητα; εξήγηση Ψυχοαναλυτών: έμφυτη & ενστικτώδης ενέργεια του θανάτου που είτε θα απελευθερωθεί προς τα έξω ως βίαιη συμπεριφορά είτε προς τα μέσα ως αυτοκαταστροφική πράξη Συμπεριφοριστές: αποτέλεσμα μαθησιακών διαδικασιών & κοινωνικών συνθηκών (π.χ. σκηνές βίας)

Συναισθηματικές διαταραχές Θέμα προσωπικών αντιλήψεων; Γονείς, δάσκαλοι; (φυσιολογική αυτή που δεν ενοχλεί;) Αξιολόγηση; ψυχιατρική συνέντευξη, παρατήρηση, τεστ συμπεριφοράς

Συναισθηματικά διαταραγμένο παιδί (εκπ/κό σύστημα Η.Π.Α.) Ανικανότητα για μάθηση (όχι πνευματικά, αισθητηριακά ή άλλα αίτια) ανικανότητα να δημιουργήσει και να διατηρήσει διαπροσωπικές σχέσεις ακατάλληλη συμπεριφορά και συναισθήματα κάτω από κανονικές συνθήκες διάχυτη τάση δυστυχίας ή απομόνωσης τάση για σωματικά συμπτώματα που συνδέονται με προσωπικά ή κοινωνικά προβλήματα

Εκτίμηση της συμπεριφοράς Ακραία; (ένταση & συχνότητα που ξεπερνά τα φυσιολογικά όρια) Χρόνια ή παροδική ; (αντίδραση σε κάποιες αλλαγές των συνθηκών της ζωής του, π.χ. απώλεια ενός γονιού;) Μη Αποδεκτή (ως προς την ηλικία, φύλο) Ένα ή περισσότερα συμπτώματα; Ικανοποιούνται οι ανάγκες του παιδιού; (περιβάλλον;) Λογικές οι απαιτήσεις του περιβάλλοντος ; (σύμφωνα με τις ικανότητές του. Υπερβολικά μεγάλες απαιτήσεις των γονιών) Δυσκολία στη δημιουργία σχέσεων;

Ταξινόμηση; Θεωρητική : ψυχαναλυτική σχολή Περιγραφική: Ομαδοποίηση –Quay: διαταραχές διαγωγής διαταραχές προσωπικότητας ανωριμότητα κοινωνικές παραβάσεις

Quay Διαταραχές διαγωγής Ανυπακοή Διαπληκτισμοί Καταστρεπτικές τάσεις Κρίσεις θυμού, Αυθάδεια, Θρασύτητα, Ασέβεια, Ζήλεια, Αναζήτηση προσοχής Διαταραχές προσωπικότητας Συναισθήματα μειονεξίας Απομόνωση Άγχος Υπερευαισθησία Ξέσπασμα σε κλάμα Δάγκωμα νυχιών Λυπημένο ύφος Ντροπαλότητα

Ανωριμότητα Μικρή διάρκεια προσοχής Αδεξιότητα Παθητικότητα Ονειροπόληση Φυγόπονος Γέλια χωρίς λόγο Ανικανότητα ν΄ αντιμετωπίσει δύσκολες καταστάσεις Σύγχυση Αντικοινωνική συμπεριφορά (κοινωνικές παραβάσεις) –Φυγή από το σχολείο –Μικροκλοπές –Συμμορίες

Ελαφρές Συναισθηματικές διαταραχές διαγωγής διαταραχές νευρωτικές αντικοινωνική συμπεριφορά άγχος, μελαγχολία, συναισθηματική κατωτερότητα, υπερευαισθησία, ενδοστρέφεια

Όροι που χρησιμοποιούνται στο εκπαιδευτικό σύστημα Ελαφρά ή μέτρια συναισθηματική διαταραχή –αντιμετώπιση –Γονείς, δάσκαλοι + ψυχολόγος Βαριά ή σοβαρή συναισθηματική διαταραχή –Απαιτείται –εντατική & συνεχόμενη θεραπευτική αγωγή

Συναισθηματικές διαταραχές Κοινωνικο-οικονομική κατάσταση (29,9% χαμηλά στρώματα, 11,8% ανώτερα) 2-22% του γενικού πληθυσμού (διαφορές ως προς τη μεθοδολογία) Φύλο : αγόρια: διαγωγής, κορίτσια: νευρωτικού αναλογία: Α/Κ=2/1 ή 5/1 Ηλικία: 9-10χρ. & 14-15χρ.

Κατανομή των προβλημάτων συμπεριφοράς ανάλογα με το φύλο ΕΙΔΟΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣΑΓΟΡΙΑ %ΚΟΡΙΤΣΙΑ % 1. ΑΝΤΙΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Πείσμα4838 Ανησυχία4026 Ευερεθιστικότητα4038 Υπερκινητικότητα3218 ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΑΝΑΣΤΟΛΗ Κλαίει πολύ εύκολα4558 Ταράσσεται εύκολα και τα χάνει4958 Άγχος65 ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ- ΑΝΩΡΙΜΟΤΗΤΑ Λέει ψέματα3934 Διάσπαση προσοχής76 Αδεξιότητα116 Ταράσσεται εύκολα1827 ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ Πόνοι στην κοιλιά179 Ναυτία, έμμετοι1110 Πονοκέφαλοι1213 Έρευνα Κυπρίων Ψυχολόγων

Αιτιολογία Πολυπαραγοντική αιτιολογία: –οργανικοί παράγοντες –παθολογικές σχέσεις στην οικογένεια –αρνητικές εμπειρίες στο σχολείο

Οικογενειακό περιβάλλον Ψυχαναλυτές: μητέρα-παιδί ΓονείςΠαιδί Σχολικό περιβάλλον Όσο η παθολογία των γονέων μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά του παιδιού, τόσο και η παθολογία του παιδιού μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά των γονέων

Διαταραχές νευρωτικού τύπου Ποικιλία συμπτωμάτων και διάρκειας. Κοινό σημείο ΟΛΩΝ είναι το ΑΓΧΟΣ Διαφορετική διάρκεια Κάθε αναπτυξιακή περίοδο

άγχος Η φυσιολογική εγρήγορση του ανθρώπου που μέσω του Α.Ν.Σ. εκδηλώνεται σε διάφορες λειτουργίες του και ρυθμίζει τη συμπεριφορά του, η οποία είναι υψηλή ή χαμηλή σύμφωνα με τις ανάγκες που πρέπει κάθε φορά να εκπληρώσει λειτουργεί ως σήμα που προειδοποιεί τον οργανισμό για έναν επερχόμενο ‘’κίνδυνο’’ και τον προετοιμάζει να ανασυνταχθεί, να κινητοποιήσει την άμυνά του για να αντιμετωπίσει την απειλή, να διαφύγει ή να μειώσει τις επιπτώσεις της. Φυσιολογικό Άγχος: Μικρή διάρκεια & έλεγχος

ΑΓΧΟΣ Π.Α. Μόνιμοφόβος ή πανικός νοητική απόδοση μια διάχυτη, δυσάρεστη και ακαθόριστη αίσθηση ανησυχίας, που συνήθως συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα: εφίδρωση, ζάλη, ταχυκαρδία, αίσθημα πνιγμού, αστάθεια, βάρος στο στήθος, μυς που τρέμουν Παθολογικό

χειρισμός υπερβολικού άγχους υπεραγχωτική απόσυρση αντίδραση Αόριστο συναίσθημα έντασης & φόβου Έλλειψη αυτοπεποίθησης απομόνωση & αδράνεια ντροπαλότητα, δειλία, εξάρτηση, συναισθηματική ανωριμότητα, έλλειψη αυτοπεποίθησης και διαρκή αναζήτηση αποδοχής και ενθάρρυνσης. Δεν εκφράζουν επιθετικότητα και όταν νοιώθουν έτσι ανησυχούν και γι αυτό

Φόβοςφοβία ? Απασχολείται συνεχώς με την πηγή του φόβου. Τακτοποιεί τη ζωή και τις δραστηριότητές του με τρόπο που να την αποφεύγει. Σχολείο ? Αύξηση ή μείωση του προβλήματος

Διαταραχές διαγωγής: Επιθετικότητα & αντικοινωνικότητα Παρορμητική ; Ηλικία ; Στο μικρό δε θεωρείται παθολογική, στο 12χρονο θεωρείται διαταραχή. Δημοφιλή ; Όχι εκτός και αν ανήκουν σε συμμορία Τιμωρία ; Τιμωρούνται τόσο συχνά που η τιμωρία δεν έχει πλέον κανένα νόημα και δε φέρνει αποτέλεσμα. –Η τιμωρία σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί ν΄ αυξήσει την επιθετικότητα όταν π.χ. δεν είναι σταθερή, καθυστερεί, είναι η ίδια παράδειγμα βιαιότητας ή όταν δεν προσφέρονται παράλληλα άλλες θετικές επιλογές.

Αντιμετώπιση ; Ιατρικό ; πρόβλημα Εκπαιδευτικό ; Σε ποιο Σχολείο φοιτούν; Τυπικό ειδικό Εκπαιδευτικό πρόγραμμα μαθησιακές εμπειρίες συναισθηματική αποκατάσταση κοινωνικές δεξιότητες

Νευρογενής (ψυχογενής) ανορεξία Κορίτσια /αγόρια: 10/1 Εφηβεία :1/100 Επίσημη άρνηση λήψης τροφής και μεγάλη καχεξία, με απώλεια βάρους > 25% του αρχικού και απουσία οργανικής νόσου Η νευρική ανορεξία είναι μία διατροφική διαταραχή με ισχυρό ψυχολογικό υπόβαθρο

Νευρογενής (ψυχογενής) ανορεξία Έντονος φόβος παχυσαρκίας Διαταραχή αντίληψης της ισχνής εικόνας του σώματος Άρνηση για απόκτηση του ελάχιστου φυσιολογικού βάρους Αμηνόρροια Καρδιακή αρρυθμία, διαταραχές ύπνου, υποθερμία, ενδοκρινικές διαταραχές, αναιμία, υποπλασία του μυελού των οστών, οστεοπόρωση

αιτιολογία Κοινωνικοί αλλά και οικογενειακοί παράγοντες (πολυπαραγοντική αιτιολογία) σύγχρονο κοινωνικό γίγνεσθαι ομορφιά αναγκαίο προσόν ενός ευτυχισμένου ατόμου Οικογενειακοί λόγοι «Κοιτάξτε με. Είμαι και εγώ εδώ!» βιολογικό υπόβαθρο δυσλειτουργία του υποθαλάμου

Ψυχογενής βουλιμία Επίγνωση του ατόμου ότι δεν μπορεί να ελέγξει τη βουλιμία του Λήψη μεγάλων ποσοτήτων τροφής Αυτοπροκαλούμενοι εμετοί ή αυστηρές δίαιτες 2 επεισόδια /εβδομάδα/ 3 μήνες Σοβαρές ψυχολογικές διαταραχές & κατάθλιψη