4 ο ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΟΜΑΤΑ Α. ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ Β. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ – Σ.ΤΕ.Γ. - ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ Εισηγητής: Δρ. Νίκη Ταβερναράκη

Μεταποίηση η βιομηχανοποίηση ενός πρωτογενούς γεωργικού προϊόντος = η επεξεργασία και ο μετασχηματισμός του σε άλλες μορφές προϊόντων, που ικανοποιούν νέες ανάγκες ανθρώπων (Κιτσοπανίδης – Καμενίδης 2003) Είναι αναγκαία γιατί κάποια προϊόντα δεν μπορούν κάποια προϊόντα δεν μπορούν να καταναλωθούν άμεσα ή δεν μπορούν να διατηρηθούν δεν μπορούν να διατηρηθούν για πολύ

Α. ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ - τομάτα ξεκίνησε το ταξίδι της από την Ν. Αμερική στην Ευρώπη, μέσω των Ισπανών (1540) ξεκίνησε το ταξίδι της από την Ν. Αμερική στην Ευρώπη, μέσω των Ισπανών (1540) μεγάλη ποικιλία σχημάτων και χρωμάτων, αν και έχουν επικρατήσει οι κόκκινες μεγάλη ποικιλία σχημάτων και χρωμάτων, αν και έχουν επικρατήσει οι κόκκινες ‘αναρριχώμενες’, ‘αυτοκλαδευόμενες’ βιομηχανικές και κερασοντομάτες ‘αναρριχώμενες’, ‘αυτοκλαδευόμενες’ βιομηχανικές και κερασοντομάτες Κυρίαρχο λαχανικό: 1 η ή 2 η, με την πατάτα Για νωπή κατανάλωση (κυρίως) Μεταποιημένο από το 1920

ΒΙΟΜ.ΤΟΜΑΤΑ= από τα πιο προβληματικά αγρ. προϊόντα Σοβαρά προβλήματα, κυρίως λόγω -Υψηλού κόστους παραγωγής -Μεγάλης ευπάθειας Οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς & εξαγωγείς στα προϊόντα τομάτας: Ιταλοί

Αναρριχώμενες (Θερμοκηπίου): φυτά που αναπτύσσονται καθ’ ύψος και φθάνουν στα 1, m φυτά που αναπτύσσονται καθ’ ύψος και φθάνουν στα 1, m ιδιαιτέρως παραγωγικές ιδιαιτέρως παραγωγικές χρειάζονται στήριξη= καλλιεργούνται κυρίως σε θερμοκήπια, αν και αρκετοί τις καλλιεργούν στην ύπαιθρο με κατάλληλη στήριξη. χρειάζονται στήριξη= καλλιεργούνται κυρίως σε θερμοκήπια, αν και αρκετοί τις καλλιεργούν στην ύπαιθρο με κατάλληλη στήριξη.

Αυτοκλαδευόμενες (Υπαίθριες): φυτά που μένουν χαμηλά σε ύψος (μέχρι 1,20 μ) σχηματίζοντας έναν μικρό θάμνο φυτά που μένουν χαμηλά σε ύψος (μέχρι 1,20 μ) σχηματίζοντας έναν μικρό θάμνο σχεδόν αποκλειστικώς στην ύπαιθρο καθώς είναι λιγότερο παραγωγικές από τις αναρριχώμενες σχεδόν αποκλειστικώς στην ύπαιθρο καθώς είναι λιγότερο παραγωγικές από τις αναρριχώμενες δεν χρειάζονται υποστήριξη ή είναι πιο απλή (και πιο κοντή) δεν χρειάζονται υποστήριξη ή είναι πιο απλή (και πιο κοντή)

Βιομηχανικές: όλες αυτοκλαδευόμενες όλες αυτοκλαδευόμενες καλλιεργούνται στην ύπαιθρο αποκλειστικώς καλλιεργούνται στην ύπαιθρο αποκλειστικώς Έχουν επιλεγεί για το μεγαλύτερο % σε ξηρά ουσία (γι αυτό έχουν πιο έντονη γεύση & άρωμα) Έχουν επιλεγεί για το μεγαλύτερο % σε ξηρά ουσία (γι αυτό έχουν πιο έντονη γεύση & άρωμα) Συνήθως είναι σε σχήμα αχλαδιού Συνήθως είναι σε σχήμα αχλαδιού

Κερασοτομάτες: αναρριχώμενες τομάτες με καρπό με πολύ μικρή διάμετρο, από εκ., σε μεγάλα τσαμπιά αναρριχώμενες τομάτες με καρπό με πολύ μικρή διάμετρο, από εκ., σε μεγάλα τσαμπιά Έχουν πιο ισχυρό άρωμα και γεύση από τις άλλες τομάτες Έχουν πιο ισχυρό άρωμα και γεύση από τις άλλες τομάτες Επειδή είναι πιο ανθεκτικά φυτά, συνιστώνται για ερασιτέχνες και μπαλκόνια Επειδή είναι πιο ανθεκτικά φυτά, συνιστώνται για ερασιτέχνες και μπαλκόνια

κριτήρια επιλογής ποικιλίας τομάτας 1. Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά: γεύση και άρωμα, απουσία λευκών ξυλωδών αποφύσεων στον καρπό 2. Τοπική εμπειρία (Κρήτη/Κεντρική ή Βόρεια Ελλάδα) 3. Τύπος καλλιέργειας Θερμοκήπιο: λιγότερο φύλλωμα (καλύτερος αερισμός) Θερμοκήπιο: λιγότερο φύλλωμα (καλύτερος αερισμός) υπαίθρια: όχι ψηλή υπαίθρια: όχι ψηλή 4. Εποχή τομάτα κατάλληλη για νωρίς την άνοιξη, ακατάλληλη για το καλοκαίρι = Μια υπερπρώιμη υπαίθρια μπορεί να φυτευθεί τον Μάρτιο ή τον Ιούλιο, αλλά όχι τον Μάιο τομάτα κατάλληλη για νωρίς την άνοιξη, ακατάλληλη για το καλοκαίρι = Μια υπερπρώιμη υπαίθρια μπορεί να φυτευθεί τον Μάρτιο ή τον Ιούλιο, αλλά όχι τον Μάιο 5. Άλλα τεχνικά χαρακτηριστικά: ανθεκτικότητες σε ασθένειες, το μέγεθος και την ομοιομορφία των καρπών και άλλα  Επιθυμία πελατών > ανθεκτικότητα των φυτών / παραγωγικότητα / πόσο σκληρός είναι ο καρπός

Επιθυμητά χαρακτηριστικά ποικιλιών βιομηχανικής τομάτας Έντονο κόκκινο χρώμα Έντονο κόκκινο χρώμα Ο.Σ.Σ.: 5,5 – 7,0 Brix Ο.Σ.Σ.: 5,5 – 7,0 Brix Ο.Ο.: 0,35 – 0,55 % Ο.Ο.: 0,35 – 0,55 % pH: 4,0 - 4,4 pH: 4,0 - 4,4 <10% ξένα σώματα, άρρωστοι ή πράσινοι καρποί <10% ξένα σώματα, άρρωστοι ή πράσινοι καρποί Βιταμίνη C > 200 mg / 100 gr Βιταμίνη C > 200 mg / 100 gr Για κονσέρβα ολόκληρης τομάτας οι καρποί : Για κονσέρβα ολόκληρης τομάτας οι καρποί : ωοειδείς ή με κυλινδρικό σχήμα, ωοειδείς ή με κυλινδρικό σχήμα, ομοιόμορφο μέγεθος και βάρος gr ομοιόμορφο μέγεθος και βάρος gr να ξεφλουδίζεται εύκολα να ξεφλουδίζεται εύκολα

Κατηγορίες βιομηχανικής τομάτας με βάση το Βrix Κατηγορία Βrix 9η9η9η9η 4,00 - 4,19 8η8η8η8η 4,20 – 4,39 7η7η7η7η 4,40 – 4,59 6η6η6η6η 4,60 – 4,79 5η5η5η5η 4,80 – 4,99 4η4η4η4η 5,00 – 5,19 3η3η3η3η 5,20 – 5,39 2η2η2η2η 5,40 – 5,59 1η1η1η1η 5,60 – και άνω

Αγορανομικός κώδικας προϊόντων μεταποίησης τομάτας (άρθρο 124) 1. Τοματοπολτός: από συμπύκνωση σαρκώδους χυμού νωπών καρπών τομάτας, με αποβολή μέρους του νερού τους 2. Χυμός τομάτας : ασυμπύκνωτος φυσικός χυμός, χωρίς φλοιούς και σπέρματα, με ΟΣΣ 3-6 %, ίσως + ζάραρη<1,5% 3. Ελαφρώς συμπυκνωμένος χυμός: από ελαφρά συμπύκνωση, ώστε τα ΟΣΣ>6% 4. Κοκτέιλ χυμού τομάτας: χυμός τομάτας + αρτύματα + ξύδι + ζάχαρη ως 3%

Αγορανομικός κώδικας προϊόντων μεταποίησης τομάτας (άρθρο 124) Κέτσαπ: από ειδική επεξεργασία είτε ακατέργαστης σάρκας είτε τοματοπολτού, + αλάτι, ξύδι, αρτύματα, μπαχαρικά, φυσικές γλυκαντικές ύλες – ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΛΕΞΗ ΤΟΜΑΤΑ Κέτσαπ: από ειδική επεξεργασία είτε ακατέργαστης σάρκας είτε τοματοπολτού, + αλάτι, ξύδι, αρτύματα, μπαχαρικά, φυσικές γλυκαντικές ύλες – ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΛΕΞΗ ΤΟΜΑΤΑ Αποφλοιωμένη ολόκληρη κονσερβοποιημένη Αποφλοιωμένη ολόκληρη κονσερβοποιημένη Σπασμένη αποφλοιωμένη τομάτα Σπασμένη αποφλοιωμένη τομάτα

Στάδια επεξεργασίας β.τ. 1. Συγκομιδή - μεταφορά στο εργοστάσιο μεταποίησης, Ποιοτικός έλεγχος και παραλαβή της τομάτας 2. Τροφοδότηση – πλύσιμο – διαλογή 3. Σπάσιμο (πολτοποίηση) – προθέρμανση 4. Διήθηση - Παραγωγή χυμού 5. Συμπύκνωση – παραγωγή τοματοπολτού 6. Παστερίωση τοματοπολτού 7. Γέμισμα και κλείσιμο κουτιών 8. Συμπληρωματική παστερίωση – ψύξη – στέγνωμα κουτιών 9. Εγκιβωτισμός – παλετάρισμα – εναποθήκευση 10. Τοποθέτηση ετικετών – συσκευασία - διάθεση

Συγκομιδή και μεταφορά στο εργοστάσιο μεταποίησης Κριτήρια συγκομιδής: Κριτήρια συγκομιδής: Έντονο κόκκινο χρώμα Έντονο κόκκινο χρώμα Ο.Σ.Σ.: 5,5 – 7,0 Brix, Ο.Σ.Σ.: 5,5 – 7,0 Brix, Ο.Ο.: 0,35 – 0,55 % pH: 4,0 - 4,4 Ο.Ο.: 0,35 – 0,55 % pH: 4,0 - 4,4 <10% ξένα σώματα, άρωστοι ή πράσινοι καρποί <10% ξένα σώματα, άρωστοι ή πράσινοι καρποί Βιταμίνη C > 200 mg / 100 gr Βιταμίνη C > 200 mg / 100 gr Για κονσέρβα ολόκληρης τομάτας οι καρποί να είναι: Για κονσέρβα ολόκληρης τομάτας οι καρποί να είναι: ωοειδείς ή με κυλινδρικό σχήμα, ωοειδείς ή με κυλινδρικό σχήμα, ομοιόμορφο μέγεθος και βάρος gr ομοιόμορφο μέγεθος και βάρος gr να ξεφλουδίζεται εύκολα να ξεφλουδίζεται εύκολα

Ποιοτικός έλεγχος και παραλαβή της τομάτας Ρυθμός - ομαλή λειτουργία εργοστασίου Ρυθμός - ομαλή λειτουργία εργοστασίου σε 24ωρη βάση και να μην μένουν φορτία σε 24ωρη βάση και να μην μένουν φορτία Έλεγχος για προστασία και των δύο μερών Έλεγχος για προστασία και των δύο μερών

Τροφοδότηση – πλύσιμο – διαλογή 1. Πλυντήριο – φύλλα στελέχη χώματα 2. Κυρίως πλύση – με αέρα από σωληνώσεις, ώστε να αναδεύονται και να πλένονται καλά οι τομάτες 3. Με εκτόξευση νερού πάνω στη μεταφορική ταινία (έχει κλίση) προς την ταινία διαλογής Το νερό: 35-40°C Το νερό: 35-40°C Συνήθως στην ταινία διαλογής Συνήθως στην ταινία διαλογής υπάρχουν περιστρεφόμενοι κύλινδροι, για να περιστρέφουν τις τομάτες, ώστε να διευκολύνεται ο έλεγχος

Σπάσιμο (πολτοποίηση) – προθέρμανση Σπαστήρας: δύο κύλινδροι με δόντια ή περιστρεφόμενες λεπίδες – οι τομάτες περνούν ανάμεσα τους και κόβονται Σπαστήρας: δύο κύλινδροι με δόντια ή περιστρεφόμενες λεπίδες – οι τομάτες περνούν ανάμεσα τους και κόβονται Προώθηση της τεμαχισμένης τομάτας σε δεξαμενή με ειδικό πλωτήρα και από εκεί με αντλία στον προθερμαντήρα (η σάρκα και ο χυμός) Προώθηση της τεμαχισμένης τομάτας σε δεξαμενή με ειδικό πλωτήρα και από εκεί με αντλία στον προθερμαντήρα (η σάρκα και ο χυμός) Αν συλλέγονται οι σπόροι, αυτό γίνεται στον πλωτήρα Αν συλλέγονται οι σπόροι, αυτό γίνεται στον πλωτήρα Προθερμαντήρας: σωλήνες, που θερμαίνονται εξωτερικά με ατμό, από όπου περνά η πολτοποιημένη τομάτα σε θερμοκρασία περίπου 90°C (επηρεάζει το ιξώδες): Προθερμαντήρας: σωλήνες, που θερμαίνονται εξωτερικά με ατμό, από όπου περνά η πολτοποιημένη τομάτα σε θερμοκρασία περίπου 90°C (επηρεάζει το ιξώδες): Cold Break = °C Cold Break = °C (υδαρής υφή, ιξώδες >10) για προϊόν με υψηλό ιξώδες Hot Break = °C Hot Break = °C (πιο συνεκτική υφή, ιξώδες < 9) για προϊόν με χαμηλό ιξώδες

Παραγωγή χυμού - Διήθηση Μετά την προθέρμανση, Μετά την προθέρμανση, στο συγκρότημα διήθησης: σειρά κοσκίνων σε κυλινδρικό περίβλημα, όπου η τεμαχισμένη τομάτα οδηγείται διαδοχικά τομάτα οδηγείται διαδοχικά Το πέρασμα από το συγκρότημα γίνεται σε γρήγορους ρυθμούς, με τη βοήθεια σπατουλών που περιστρέφονται Το πέρασμα από το συγκρότημα γίνεται σε γρήγορους ρυθμούς, με τη βοήθεια σπατουλών που περιστρέφονται Οι σπάτουλες αναγκάζουν τη σπασμένη τομάτα να πάει στο εσωτερικό των κοσκίνων: τοματοχυμός και σπόροι περνούν από τις τρύπες των κοσκίνων ενώ οι φλούδες και οι ίνες βγαίνουν έξω από το μηχάνημα λόγω κλίσης Οι σπάτουλες αναγκάζουν τη σπασμένη τομάτα να πάει στο εσωτερικό των κοσκίνων: τοματοχυμός και σπόροι περνούν από τις τρύπες των κοσκίνων ενώ οι φλούδες και οι ίνες βγαίνουν έξω από το μηχάνημα λόγω κλίσης Φιλτράρεται τελικά ο χυμός και συγκεντρώνεται σε δεξαμενές (με αναδευτήρες για αποφυγή καθιζήσεων) Φιλτράρεται τελικά ο χυμός και συγκεντρώνεται σε δεξαμενές (με αναδευτήρες για αποφυγή καθιζήσεων) Τα υποπροϊόντα της διαδικασίας ξηραίνονται για ζωοτροφή ή σπορελαιουργία, ή νωπά έξω Τα υποπροϊόντα της διαδικασίας ξηραίνονται για ζωοτροφή ή σπορελαιουργία, ή νωπά έξω

Συμπύκνωση χυμού Ο διηθημένος χυμός συμπυκνώνεται με θερμική μέθοδο σε κενό (μικρή αλλοίωση οργανοληπτικών και βιολογικών χαρακτηριστικών των προϊόντων), όχι πιά σε χάλκινο καζάνι, αλλά σε ειδικούς συμπυκνωτές κενού: ~ Απλής ενέργειας~ συνεχούς ροής ~ Διπλής ενέργειας ~ Τριπλής ενέργειας ~ Τετραπλής ενέργειας Πάντα έχει μορφή σφαίρας (μπούλα), όπου ~ στο κάτω ημισφαίριο υπάρχει διπλός πυθμένας όπου κυκλοφορεί ατμός ~ Στο πάνω ημισφαίριο συγκεντρώνονται οι ατμοί της συμπύκνωσης, που διοχετεύονται με σωλήνες στη στήλη συμπίεσης, όπου υγροποιούνται και βγαίνουν έξω

Παστερίωση τοματοπολτού Σε δεξαμενή από ανοξείδωτο χάλυβα – πάντα ανάδευση, για αποφυγή καθιζήσεων Σε δεξαμενή από ανοξείδωτο χάλυβα – πάντα ανάδευση, για αποφυγή καθιζήσεων Παστεριωτής (90 °C) και μετά στο γεμιστικό μηχάνημα Με την παστερίωση επιτυγχάνεται η πλήρωση των συνθηκών υγιεινής και το αναλλοίωτο των ιδιοτήτων του τοματοπολτού Παστεριωτής (90 °C) και μετά στο γεμιστικό μηχάνημα Με την παστερίωση επιτυγχάνεται η πλήρωση των συνθηκών υγιεινής και το αναλλοίωτο των ιδιοτήτων του τοματοπολτού Αν το προϊόν διατηρείται σε κονσέρβες, Αν το προϊόν διατηρείται σε κονσέρβες, θερμοκρασία = σταθερή για αποφυγή τυχόν αλλοιώσεων Αν γεμίζει βαρέλια, ο τοματοπολτός Αν γεμίζει βαρέλια, ο τοματοπολτός ψύχεται σε ειδικό ψυκτήρα και η θερμοκρασία μειώνεται στους 35-40

Γέμισμα κουτιών – συμπληρωματική παστερίωση Με το γεμιστικό μηχάνημα γεμίζουν τα κουτιά, που έχουν και αυτά παστεριωθεί κενά Με το γεμιστικό μηχάνημα γεμίζουν τα κουτιά, που έχουν και αυτά παστεριωθεί κενά Ελέγχεται το βάρος για πλήρες γέμισμα Ελέγχεται το βάρος για πλήρες γέμισμα Τα γεμάτα κατευθύνονται σε κλειστικό Τα γεμάτα κατευθύνονται σε κλειστικό μηχάνημα (μπαίνει & κλείνει το καπάκι) Συμπληρωματική παστερίωση Συμπληρωματική παστερίωση στο καπάκι, με τη βοήθεια ψυκτήρα στο καπάκι, με τη βοήθεια ψυκτήρα (νερό που κρυώνει σταδιακά, από 90 σε 60) Στέγνωμα κουτιών (συνήθως από λευκοσίδηρο) Στέγνωμα κουτιών (συνήθως από λευκοσίδηρο) ΝΕΑ ΜΕΘΟΔΟΣ: τοματοπολτός σε μεγάλη συσκευασία = ασηπτική σε σάκους και βαρέλια, χωρητικότητας λίτρα ΝΕΑ ΜΕΘΟΔΟΣ: τοματοπολτός σε μεγάλη συσκευασία = ασηπτική σε σάκους και βαρέλια, χωρητικότητας λίτρα για εξαγωγή προϊόντων τομάτας για εξαγωγή προϊόντων τομάτας Παρουσιάζει πολλά ποιοτικά και οικονομικά προτερήματα Παρουσιάζει πολλά ποιοτικά και οικονομικά προτερήματα

Εναποθήκευση – συσκευασία Τοποθέτηση κουτιών γεμάτων και στεγνών, σε κιβώτια, σε παλέτες και στην αποθήκη Τοποθέτηση κουτιών γεμάτων και στεγνών, σε κιβώτια, σε παλέτες και στην αποθήκη Η αποθήκη πρέπει να είναι μονωμένη, ξηρή (χωρίς υγρασία) και η θερμοκρασία στους 10 ο. Η αποθήκη πρέπει να είναι μονωμένη, ξηρή (χωρίς υγρασία) και η θερμοκρασία στους 10 ο. Όσο παραμένουν εδώ, έλεγχοι για διασφάλιση ποιότητας προϊόντος Όσο παραμένουν εδώ, έλεγχοι για διασφάλιση ποιότητας προϊόντος

Προϊόντα Τοματοπολτός (πελτές) Τοματοπολτός (πελτές) Ελαφρά συμπυκνωμένος (passata) Ελαφρά συμπυκνωμένος (passata) Ψιλοκομμένο τοματάκι Ψιλοκομμένο τοματάκι Ολόκληρο αποφλοιωμένο τοματάκι Ολόκληρο αποφλοιωμένο τοματάκι Χυμός τομάτας Χυμός τομάτας Κέτσαπ Κέτσαπ Έτοιμες σάλτσες Έτοιμες σάλτσες

Α. ΤΟΜΑΤΟΠΟΛΤΟΣ Από συμπύκνωση χυμού τομάτας Ημισυμπυκνωμένος Ο.Σ.Σ. 16% Ημισυμπυκνωμένος Ο.Σ.Σ. 16% Απλής συμπύκνωσης Ο.Σ.Σ. 22% Απλής συμπύκνωσης Ο.Σ.Σ. 22% Διπλής συμπύκνωσης Ο.Σ.Σ. 28% Διπλής συμπύκνωσης Ο.Σ.Σ. 28% Τριπλής συμπύκνωσης Ο.Σ.Σ. 36% Τριπλής συμπύκνωσης Ο.Σ.Σ. 36% Πελτές ΄Αργους Ο.Σ.Σ. 40% Πελτές ΄Αργους Ο.Σ.Σ. 40% Πελτές ΘήραςΟ.Σ.Σ. 45% Πελτές ΘήραςΟ.Σ.Σ. 45%

Β. ΧΥΜΟΣ ΤΟΜΑΤΑΣ Ασυμπύκνωτο υγρό από ώριμη κόκκινη τομάτα, με ψυχρή ή θερμή κατεργασία και διήθηση Γ. ΚΕΤΣΑΠ Βγαίνει από τον τοματοπολτό, με προσθήκη ζάχαρης, ξηδιού, αλατιού, σκόρδου ή κρεμμυδιού, διάφορα καρικεύματα, αρώματα και κόκκινο πιπέρι (Ο.Σ.Σ, 16-35%)

Δ. ΑΠΟΦΛΟΙΩΜΕΝΗ ΤΟΜΑΤΑ Ολόκληρες τομάτες χωρίς φλοιό, σε γυάλινα δοχεία, ή σε κουτιά από λευκοσίδηρο μαζί με χυμό Ολόκληρες τομάτες χωρίς φλοιό, σε γυάλινα δοχεία, ή σε κουτιά από λευκοσίδηρο μαζί με χυμό Δεν ενδείκνυνται όλες οι ποικιλίες βιομηχανικής τομάτας γι αυτό Δεν ενδείκνυνται όλες οι ποικιλίες βιομηχανικής τομάτας γι αυτό Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία: ποικιλίες με επιμήκη καρπό Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία: ποικιλίες με επιμήκη καρπό ΗΠΑ, Καναδάς, Βουλγαρία: στρογυλόκαρπες ΗΠΑ, Καναδάς, Βουλγαρία: στρογυλόκαρπες

ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΜΑΤΑΑ 1. Κομματιασμένη αποφλοιωμένη τομάτα 2. Σκόνη τομάτας 3. Νιφάδες αφυδατωμένης τομάτας