Πνεύμων - βρογχικό δένδρο βρόγχοςβρογχιόλιοκυψελίδα
Καρκινώματα πνεύμονα Εξορμώνται από το επιθήλιο των βρόγχων, συνήθως γύρω στην πύλη Σχετίζονται συχνά με το κάπνισμα, κυρίως καρκίνωμα εκ πλακώδους επιθηλίου και μικροκυτταρικό καρκίνωμα (MK)
Ιστολογικοί τύποι Ι. Μη-μικροκυτταρικό (70-75%) Καρκίνωμα εκ πλακώδους επιθηλίου (25-30%) Αδενοκαρκίνωμα (βρογχοκυψελιδικό) (30-35%) Αδιαφοροποίητο εκ μεγάλων κυττάρων (10-15%) ΙΙ. Μικροκυτταρικό καρκίνωμα (20-25%) ΙΙΙ. Μικτοί τύποι (5-10%) Εκ πλακώδους επιθηλίου + Αδενοκαρκίνωμα Εκ πλακώδους επιθηλίου + Μικροκυτταρικό
Κλινικές εκδηλώσεις Βήχας (75%) Απώλεια βάρους (40%) Θωρακικό άλγος (40%) Δύσπνοια (20%) Παρανεοπλασματικά σύνδρομα
Βήχας……….. ερεθισμός αεραγωγών, περιφερική λοίμωξη, απόφραξη αεραγωγών από όγκο ή λεμφαδένες Αιμόπτυση ………….. εξέλκωση αεραγωγών, διάβρωση μικρών αγγείων από τον όγκο Δύσπνοια ………………. πλευριτική συλλογή Βράγχος φωνής …. παράλυση, λόγω διήθησης παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου Αδυναμία των μικρών μυών … διήθηση βραχιονίου πλέγματος Σύνδρ. Horner… προσβολή συμπαθητικού πλέγματος τραχήλου Παράλυση διαφράγματος …………Διήθηση φρενικού νεύρου σ. Άνω κοίλης φλέβας Κλινικές εκδηλώσεις
Επιθετικά νεοπλάσματα (κυρίως ΜΚ), διηθούν τους γύρω ιστούς και μεθίστανται σε ήπαρ επινεφρίδια εγκέφαλο οστά Συνθέτουν βιοδραστικές αμίνες (κυρίως το ΜΚ) και δίνουν παρανεοπλασματικά σύνδρομα
Υπονατριαιμία (απρόσφορη έκκριση ADH) – ΜΚ σ. Cushing (ACTH) – ΜΚ Υπερασβεστιαιμία (παραθορμόνη-like) - καρκίνωμα εκ πλακώδους επιθηλίου Υπασβεστιαιμία (καλσιτονίνη) – ΜΚ Γυναικομαστία (γοναδοτροπίνες) – ΜΚ Αιματολογικές εκδηλώσεις (μεταναστευτική θρομβοφλεβίτις, DIC) – αδενοκαρκίνωμα Πληκτροδακτυλία, υπερτροφική πνευμονική οστεοαρθροπάθεια Παρανεοπλασματικά σύνδρομα
Ιστολογικοί τύποι Ι. Μη-μικροκυτταρικό (~80) Καρκίνωμα εκ πλακώδους επιθηλίου Αδενοκαρκίνωμα (βρογχιολοκυψελιδικό) Αδιαφοροποίητο εκ μεγάλων κυττάρων ΙΙ. Μικροκυτταρικό καρκίνωμα (~20%) Μικτοί τύποι Εκ πλακώδους επιθηλίου + Αδενοκαρκίνωμα Εκ πλακώδους επιθηλίου + Μικροκυτταρικό
Καρκίνωμα εκ πλακώδους επιθηλίου Συχνότερο σε άνδρες Σχέση με κάπνισμα (>98%) Κεντρική εντόπιση Ταχεία ανάπτυξη / Τοπική επέκταση / Μχ σε προχωρημένο στάδιο Συμπτώματα λόγω απόφραξης 5/ετης: 15%
Καρκίνωμα εκ πλακώδους επιθηλίου 75%: κεντρικά σε κύριους, λοβαίους ή τμηματικούς βρόγχους Κλινικά: απόφραξη, ατελεκτασία, νέκρωση πνευμονικού παρεγχύματος Λευκή ή λευκόφαιη χροιά Θέσεις ανθράκωσης Δυνητικά μεγάλο μέγεθος, κεντρική σπηλαιοποίηση Διασπορά σε πυλαίους επιχώριους λεμφαδένες καθυστερημένη εξωθωρακική διασπορά
Βρογχικό επιθήλιοΠλακώδης μετ α πλασ ία δυσπλασίαIn situ καρκίνωμα πρόδρομες αλλοιώσεις: Πλακώδης μεταπλασία δυσπλασία πλακώδους επιθηλίου καρκίνωμα in situ (ασυμπτωματικές βλάβες),
Καρκίνωμα εκ πλακώδους επιθηλίου Ιστολογικά χαρακτηριστικά: παρουσία κερατινοποίησης 1.σε μεμονωμένα κύτταρα 2.μεσοκυττάριες γέφυρες 3.πέρλες κερατίνης
Αδενοκαρκίνωμα Συχνότερα σε γυναίκες, μη καπνιστές Αναπτύσσεται περιφερικά σε ουλές βραδέως Μεθίσταται πρώϊμα 5/ετης: 19%
Αδενοκαρκίνωμα πνεύμονα Πρόδρομες αλλοιώσεις: άτυπη αδενωματώδης υπερπλασία, αδενοκαρκίνωμα in situ Περιφερικές βλάβες –προσβολή υπεζωκότα ή θωρακικού τοιχώματος Συνυπάρχουσα ουλή πνευμονικού παρεγχύματος
Αδενοκαρκίνωμα πνεύμονα Ιστολογικά χαρακτηριστικά: σχηματισμός αδένων ή παραγωγή βλέννης από κυλινδρικά ή κυβοειδή κύτταρα (Clara, Πν/κύτταρα τύπου ΙΙ) με ποικίλου βαθμού ατυπία, συχνά πολυεστιακή βλάβη
Βρογχιολοκυψελιδικό καρκίνωμα μονήρης μάζα ή πολυεστιακό Παραγωγή βλέννης (80%) Είναι μη διηθητικό (in situ) αδενοκαρκίνωμα
Αδιαφοροποίητο καρκίνωμα εκ μεγάλων κυττάρων Στερείται διαφοροποίησης Μεγάλο μέγεθος Περιφερική εντόπιση Κακή πρόγνωση Μεταστάσεις πρώιμα (κατά τη Δχ >50% σε ΚΝΣ) 5/ετης: 2-3%
Μικροκυτταρικό αδιαφοροποίητο καρκίνωμα (oat cell) Ιδιαίτερα επιθετικό (ταχεία ανάπτυξη) Σχέση με κάπνισμα (~ 1% μη καπνιστές) Άνδρες:Γυναίκες 2:1 Κεντρική εντόπιση Νευροεκκριτικά κοκκία
Μικροκυτταρικό καρκίνωμα πνεύμονα Από μικρά κύτταρα με ελάχιστο κυτταρόπλασμα, ασαφή κυτταρικά όρια, λεπτοκοκκώδη χρωματίνη, απουσία ή σπάνια παρουσία πυρηνίου. άφθονες μιτώσεις Νέκρωση Κύτταρα σε συμπαγείς ομάδες, χορδές ή ροζέττες
Μεταστατικά νεοπλάσματα
Περίπτωση 1η Άνδρας 56 ετών με ιστορικό ΧΑΠ Κατάχρηση αλκοόλ και τσιγάρων (3 πακέτα/ημέρα για 37 χρόνια) Παραπονείται για βραχύτητα αναπνοής από διμήνου, απώλεια βάρους (18 κιλά το τελευταίο εξάμηνο), και αίμα στα πτύελα (από 4ημέρου) Φ.Ε: ελαττωμένο αναπνευστικό ψιθύρισμα και αμβλύτητα κατά την επίκρουση δεξιά
Α/α θώρακος: μάζα 3,5 εκ στη δεξιά πύλη CT: περιπυλαία λεμφαδενοπάθεια Βρογχοσκόπηση και βιοψία
Πέρλα κερατίνης Μεσοκυττάριες γέφυρες
Πλακώδες καρκίνωμα πνεύμονα
Περίπτωση 2 η Άνδρας 60 ετών με βήχα από 10μήνου και δύσπνοια επιδεινούμενη το τελευταίο 15ήμερο Καπνιστής (1.5 πακ/μέρα Χ35 έτη) ΦΕ: πληκτροδακτυλία ΕΕ: σιδηροπενία, υπερασβεστιαιμία
Μικροκυτταρικό καρκίνωμα
Περίπτωση Γυναίκα 42 ετών εργάτρια σε εργοστάσιο Χαμηλή πυρετική κίνηση από 2μήνου Α/α: μικρή νομισματοειδής σκίαση δε άνω λοβού Βιοψία αλλοίωσης
Διάγνωση Αδενοκαρκίνωμα πνεύμονα υψηλής βαθμίδος διαφοροποίησης
Περίπτωση 4 η Γυναίκα 49 ετών με πόνο στη ράχη και ιστορικό χρόνιας παγκρεατίτιδας Παραπονείται για βήχα και πόνο στο θώρακα από 15μέρου Α/α θώρακος:
Διάγνωση Μεταστατικό αδενοκαρκίνωμα παγκρέατος