Παύλος Στέκας Α ’2

‘Εβριο(Erbium)  Το Έρβιο είναι χημικό στοιχείο της σειράς των λανθανιδών, με το σύμβολο Er. Όταν απομονωθεί τεχνητά είναι αργυρόλευκο στερεό μέταλλο. Το φυσικό Έρβιο βρίσκετα πάντα σε χημικό συνδυασμό με άλλα στοιχεία στη Γη  To έβριο ανακαλύφθηκε από τον Carl Gustaf Mosander το Το νέο στοιχείο ονομάστικε από το χωριό Ytterby όπου μεγάλες συγκεντρώσεις εβρίων βρίσκονται εκεί. Ατομικός αριθμός : 68 Σχετική ατομική μάζα (Ar): 167,26 g/mol Σημείο τήξεως : ο C Σημείο ζέσεως : 860 ο C Πυκνότητα : 9,1 gr/cm3

Τελλούριο(Tellurium)  To τελλούριο είναι το χημικό στοιχείο με χημικό σύμβολο Te. Ανήκει στην ομάδα 16 (VI A, με την παλαιότερη ταξινόμηση ) του περιοδικού πίνακα, στην περίοδο 5  To χημικά καθαρό τελλούριο, στις συνηθισμένες συνθήκες, είναι εύθραυστο, κονιορτοποιείται εύκολα, ήπια τοξικό, σπάνιο, αργυρόλευκοστερεό μεταλλο - ειδές, που φαίνεται ( οπτικά ) όμοιο με τον κασσίτερο, αλλά από χημικής άποψης είναι συγγενικό με το σελήνιο και το θείο.  Το τελλούριο αναλύφθηκε το 1782 από τον Φρανζ - Τζόζεφ Μύλλερ φον Ρέιχενσταϊν σε ορυκτό που περιείχε τελλούριο και χρυσό. Το 1798 ο Μάρτιν Χάιντριχ Κλάπροθ (Martin Heinrich Klaproth) ονόμασε το ( τότε ) νέο στοιχείο από το λατινικό όνομα για τη Γη : tellus. Τα ορυκτά τελλουριούχου χρυσού είναι οι πιο αξιοσημείωτες φυσικές ενώσεις του χρυσού. Ατομικός αριθμός : 52 Σχετική ατομική μάζα (Ar): 127,60 g/mol Σημείο τήξεως : 449,51°C Σημείο ζέσεως : 988°C Πυκνότητα : 6,24 g/cm 3

Άφνιο(Hafnium)  Το χημικό στοιχείο Άφνιο είναι ένα μέταλλο με σύμβολο Hf. Ανήκει στην 3 η κύρια ομάδα της σειράς των στοιχείων μετάπτωσης και έχει αργυρόλευκο χρώμα.  Το άφνιο πήρε το όνομά του από το λατινικό όνομα της Κοπεγχάγης, Hafnia. E ίναι ένα από τα στοιχεία που ανακαλύφθηκαν σχετικά αργά, μετά δηλαδή το Όταν ανακάλυψαν την τοποθέτηση των στοιχείων στον περιοδικό πίνακα με βάση τον ατομικό αριθμό και όχι τη μάζα τους, όπως πίστευε ο Μεντελέγεφ κατάλαβαν πως στη θέση με ατομικό αριθμό 72 έπρεπε να υπάρχει στοιχείο που ακόμη δεν είχε βρεθεί. Ο Δανός Νιλς Μπορ προέβλεψε ότι αυτό το στοιχείο έπρεπε να μοιάζει με το ζιρκόνιο. Το 1923 οι Ντερκ Κόστερ και Γκέοργκ φον Χεβέσι δουλεύοντας σε εργαστήριο της Κοπεγχάγης με ορυκτό δείγμα ζιρκονίτη από τη Νορβηγία, κατάφεραν με τη βοήθεια ακτίνων Χ να διακρίνουν το άφνιο. Καθαρό το μέταλλο κατάφεραν να το έχουν άλλοι ερευνητές μόλις δύο χρόνια μετά. Ατομικός αριθμός :72 Σχετική ατομική μάζα : 178,49 g/mol Σημείο τήξεως : 2233 °C Σημείο ζέσεως : 4603 °C ​ Πυκνότητα : 13,31 g/cm3

Ταντάλιο(Tantalum) O Το χημικό στοιχείο ταντάλιο είναι ένα μέταλλο με σύμβολο Ta που ανήκει στην 3 η ομάδα της κύριας σειράς των στοιχείων μετάπτωσης. O Το ταντάλιο ανακαλύφθηκε το 1802 από τον Σουηδό ερευνητή Άντερς Έκεμπεργκ (Anders Ekeberg). Αρχικά πιστευόταν ότι το ταντάλιο ήταν το ίδιο στοιχείο με το Νιόβιο και η αντίληψη αυτή παρέμεινε μέχρι το 44’ οπότε καταδείχθηκε ότι το νιοβικό και το τανταλικό οξύ δεν ήταν τα ίδια από τους Ρόβε (Rowe) και Μαρινιάκ (Marignac). Καθαρό ταντάλιο παρασκεύασε το 1903 ο φον Μπόλτον (von Bolton). Ατομικός αριθμός : 73 Σχετική ατομική μάζα (Ar): 180,947 g/mol Σημείο τήξεως : 2996 C° Σημείο ζέσεως : 5425 C° Πυκνότητα : 16,7 gr/cm 3

Ίνδιο(Indium) O Το χημικό στοιχείο ίνδιο είναι σπάνιο, μαλακό, εύτηκτο, πτητικό, ελατό και όλκιμο αργυρόλευκο μέταλλο με στιλπνή μεταλλική λάμψη και σύμβολο In και ανήκει στην ομάδα 13, στην περίοδο 5. O Η ανακάλυψή του ανακοινώθηκε το 1863 από τους Γερμανούς χημικούς Φέρντιναντ Ράιχ και Ιερώνυμο Τέοντορ Ρίχτερ και ήταν το 49 ο χημικό στοιχείο που τοποθετήθηκε στον περιοδικό πίνακα. Πήρε το όνομά του από τη φωτεινή μπλε (indigo blue, ινδικό μπλε ) γραμμή στο ατομικό του φάσμα και η οποία ήταν η πρώτη ένδειξη για την ύπαρξή σε μεταλλεύματα, ενός νέου και άγνωστου μέχρι τότε στοιχείου. Ατομικός αριθμός : 49 Σχετική ατομική μάζα (Ar): 114,818 g/mol Σημείο τήξης : 156,6 °C Σημείο βρασμού : 2072 °C Πυκνότητα : 7,31 g/cm3

Δυσπρόσιο(Dysprosium) O Το χημικό στοιχείο Δυσπρόσιο είναι μέταλλο με σύμβολο το Dy. Το στοιχείο αυτό ανήκει στη κατηγορία των σπάνιων γαιών ή λανθανιδών στο περιοδικό πίνακα. O Το 1886 ο Πολ Εμίλ Λεκόκ ντε Μπουαμποντράν ( ) στο Παρίσι ξεκινούσε μια προσπάθεια διαχωρισμού στα συστατικά τους από δείγματα ορυκτών που ανήκαν στις λεγόμενες σπάνιες γαίες. Από όχι καθαρό οξείδιο του υτρίου κατάφερε να πάρει έρβιο και τέρβιο μαζί με κάποιες προσμείξεις. Προχωρώντας στο δείγμα με το έρβιο βρήκε να συγκατοικούν δύο ακόμη οξείδια με όλμιο και θούλιο. Στο δείγμα του οξειδίου με το όλμιο, που κι αυτό δεν ήταν εντελώς καθαρό, όπως του έδειχνε η φασματοσκοπική ανάλυση, υπήρχε ένα ακόμη οξείδιο. Το επεξεργάστηκε διαλύοντάς το με οξύ και προσθέτοντας αμμωνία για να προκύψει σαν ίζημα το υδροξείδιο του στοιχείου που έψαχνε. Οσο εύκολα περιγράφεται αυτή η διαδικασία τόσο δύσκολα δίνει αποτελέσματα, αφού χρειάστηκε να την επαναλάβει 32 φορές, να πάρει περίπου 26 φορές ίζημα μέχρι να μπορέσει να φθάσει στη δυσπροσία, δηλαδή ένα οξείδιο του δυσπροσίου (Dy2O3). Ατομικός αριθμός ( Ζ ): 66 Σχετική ατομική μάζα (Ar): g/mol Σημείο τήξης : 1407 °C Σημείο βρασμού : 2562 °C Πυκνότητα : g/cm 3

Τεχνήτιο(Technetium)  Το χημικό στοιχείο Τεχνήτιο είναι μέταλλο και ανήκει στην ομάδα της 2 ης κύριας σειράς των στοιχείων μετάπτωσης. Είναι ασημόχρωμο και κηλιδώνεται στον αέρα. Πρόκειται για το ελαφρύτερο στοιχείο του οποίου όλα τα ισότοπα είναι ραδιενεργά.  Το Τεχνήτιο είναι ένα από τα τρία τελευταία στοιχεία που ανακαλύφθηκαν, με ατομικό αριθμό μικρότερο του Ουρανίου. Στη φύση το στοιχείο απαντά σε ασήμαντες ποσότητες, δηλαδή γραμμάρια σε ένα τόννο ναστουράνη. Επειδή δεν ήταν δυνατόν να βρεθεί στην φύση δημιουργήθηκε τεχνητά το 1937 στο πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ από τους Εμίλ Σεγκρέ και Σαρλ Περιέ. Επειδή ήταν το πρώτο στοιχείο που σχηματίστηκε εξ ολοκλήρου εργαστηριακά ονομάστηκε Τεχνήτιο. Το Τεχνήτιο είναι εξαιρετικά ασταθές στοιχείο. Το σταθερότερό του ισότοπο, το 97 Tc έχει χρόνο ημιζωής μόνο χρόνια, που είναι μικρό χρονικό διάστημα σε σύγκρισή με την ηλικία της Γης. Ατομικός αριθμός ( Ζ ): 43 Σχετική ατομική μάζα (Ar): 98,9062 g/mol Σημείο τήξης : 2157 °C Σημείο βρασμού : 4265 °C Πυκνότητα : 11 g/cm 3

Ευρώπιο(Europium)  Το χημικό στοιχείο Ευρώπιο είναι μέταλλο με σύμβολο Eu. Το ευρώπιο σχηματίζει ασθενώς ροδόχροο οξείδιο το Eu2O3 και άλατα. Τα διαλύματα αυτών δίνουν αδύνατο αλλά χαρακτηριστικό φάσμα απορρόφησης. Το στοιχείο αυτό ανήκει στη κατηγορία των σπάνιων γαιών ή λανθανιδών στο περιοδικό πίνακα.  Υπάρχουν μερικά στοιχεία που έχουν πάρει το όνομά τους από χώρες αλλά το ευρώπιο πήρε το όνομά του καθαρά από την ευρωπαϊκή ήπειρο. Το 1901 στο Παρίσι ο υπομονετικός Demarçay κατόρθωσε έπειτα από πέντε χρόνια να απομονώσει το νέο στοιχείο, ανακατεμένο με άλλα γνωστά και αξεχώριστο σχεδόν σε ένα δείγμα από σπάνιες γαίες. Και ονόμασε το στοιχείο αυτό ευρώπιο. Ατομικός αριθμός : 63 Ατομικό βάρος : g/mol Σημείο τήξης : 822 o C Σημείο ζέσης : o C

Τέρβιο(Terbium) O Το χημικό στοιχείο Τέρβιο είναι μέταλλο με x ημικό σύμβολο Tb. Το τέρβιο σχηματίζει μαύρο σταθερό οξείδιο το Tb4O7. Τα άλατα και τα διαλύματά του είναι σχεδόν άχροα. Το στοιχείο αυτό ανήκει στη κατηγορία των σπάνιων γαιών ή λανθανιδών στον περιοδικό πίνακα. O T ο Ytterby, λίγο έξω και βόρεια της Στοκχόλμης, ανάμεσα στα άλλα στοιχεία που έδωσε ένα ορυχείο της περιοχής ήταν και το τέρβιο. Ο Καρλ Γκούσταφ Μοσάντερ έφθασε το 1843 από εξορυγμένα δείγματα οξειδίου του υττρίου και στο οξείδιο του τερβίου. Το ίδιο το στοιχείο απομονώθηκε το 1904 από τον γάλλο χημικό Ζορζ Υρμπέν. Αυτό το τελευταίο που εκφράζεται μέσα σε μια μικρή πρόταση χρονικά εκτείνεται σε ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα διότι ο Υρμπέν χρειάστηκε να πραγματοποιήσει χιλιάδες χρονοβόρες κρυσταλλώσεις για να καταφέρει να ξεχωρίσει τα διάφορα στοιχεία που ανήκαν στην αρκετά σφιχτά συσπειρωμένη οικογένεια των σπάνιων γαιών ή λανθανιδών. Ατομικός αριθμός : 65 Ατομικό βάρος : 158,9254 g/mol Σημείο τήξης : 1360 C° Σημείο ζέσης : 3041 C° Πυκνότητα : 8,23 gr/cm3

Ύττριο(Yttrium)  Το Ύττριο είναι χημικό στοιχείο με σύμβολο Y. Είναι αργυρόχρωμο μέταλλο μετάπτωσης χημικά παρόμοιο με τις λανθανίδες και ιστορικά έχει κατηγοριοποιηθεί ως μια από τις σπάνιες γαίες. Το ύττριο βρίσκεται πάντα συνδυασμένο με λανθανίδες και δεν βρίσκεται ποτέ στη φύση ως ελεύθερο στοιχείο.  Το 1787, ο Καρλ Άξελ Αρρένιους ανακάλυψε ένα νέο ορυκτό κοντά στο Ύττερμπυ στη Σουηδία και το ονόμασε υττερβίτη, από το όνομα του χωριού. Ο Γιόχαν Γκάντολιν ανακάλυψε οξείδιο του υττρίου σε δείγμα του Αρρένιους το 1789, και ο Άντερς Γκούσταφ Έκεμπεργκ ονόμασε το νεό οξείδιο υττρία. Το στοιχείο ύττριο απομονώθηκε πρώτη φορά το 1828 από τον Φρίντριχ Βέλερ. Ατομικός αριθμός ( Ζ ): 39 Ατομικό βάρος : g/mol Σημείο τήξης : 1979 °C Σημείο βρασμού : 3336 °C Πυκνότητα : g/cm3

Λανθάνιο(Lanthanum) O Το χημικό στοιχείο Λανθάνιο είναι μέταλλο με σύμβολό το La. Στον περιοδικό πίνακα είναι το πρώτο μέλος της σειράς των Λανθανιδών. O Το όνομά του προκύπτει από το αρχαίο ελληνικό ρήμα λανθάνειν. Ανακαλύφθηκε από τον Mosander το 1839 σε ορυκτά του δημητρίου, ο οποίος το ονόμασε έτσι επειδή στην αρχή του ήταν αδύνατο να το ταυτοποιήσει με τις κλασσικές μεθόδους, αφού έδινε τις ίδιες ακριβώς αντιδράσεις με το Δημήτριο. Ατομικός αριθμός ( Ζ ): 57 Ατομικό βάρος :138,90547 g/mol Σημείο τήξης : 920°C Σημείο βρασμού : 3464°C Πυκνότητα : 6,162 g/cm3

Δημήτριο(Cerium) O Το χημικό στοιχείο Δημήτριο είναι μέταλλο με χημικό σύμβολο Ce. Ακόμη ανήκει στις σπάνιες γαίες ή « λανθανίδες » και στον Περιοδικό πίνακα κατατάσσεται στη πρώτη ομάδα. O Το στοιχείο Δημήτριο ανακαλύφθηκε το 1803 από τους Χίζινγκερ και Μπερτζέλιους και από τον Κλάπροτ σε ορυκτό Σουηδικής προέλευσης, το οποίο ονομάστηκε, αργότερα δημητρίτης. Έλαβε το όνομά του από τους Χίζινγκερ και Μπερτζέλιους προς τιμή της ανακάλυψης από τον Πιάτζι (1801) του αστεροειδούς " Δήμητρα ". Ατομικός αριθμός ( Ζ ): 58 Ατομικό βάρος : g/mol Σημείο τήξης : 795°C Σημείο βρασμού : 3443°C Πυκνότητα : 6,770 g/cm3

Πηγές O F%81%CF%8E%CF%80%CE%B9%CE%BF F%81%CF%8E%CF%80%CE%B9%CE%BF O O O F%87%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B9%CE% BF F%87%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B9%CE% BF O