Αναμόρφωση αιθρίου Χασιώτη Ελ Τρουκ Αναστασία εδαφολογική εξέταση ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ Πρακτική Άσκηση

ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ Η δειγματοληψία εδάφους είναι απαραίτητη διαδικασία για την ταξινόμηση των εδαφών και την εκτίμηση των εδαφογενετικών διεργασιών. ΑΡΧΕΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ Η θέση δειγματοληψίας να είναι αντιπροσωπευτική του εδάφους που πρόκειται να εξετασθεί. Η δειγματοληψία πρέπει να είναι αντιπροσωπευτική των οριζόντων ή λιθολογικών στρώσεων της εξεταζόμενης εδαφικής κατατομής (προφίλ). Η ποσότητα και το είδος του δείγματος (διαταραγμένο ή αδιατάρακτο) πρέπει να καλύπτουν τις ειδικές ανάγκες των αναλύσεων που θα γίνουν. Κατά τη δειγματοληψία πρέπει να περιγραφούν αναλυτικά οι μορφολογικές ιδιότητες της εδαφικής κατατομής, όπως επίσης να ληφθούν πληροφορίες για τις συνθήκες περιβάλλοντος (γεωμορφολογία, τοπογραφικά στοιχεία, μητρικό υλικό, κλίση, βλάστηση, ανθρώπινες επεμβάσεις κλπ). Στις 17/7/2012, πραγματοποιήθηκε συνάντηση με τους κυρίους Μπουράνη, Νικολογιάννη και Γασπαράτο με σκοπό να κατανοήσουμε τις διάφορες τεχνικές δειγματοληψίας εδάφους και να τις εφαρμόσουμε. Αναφερθήκαμε αναλυτικά στη σημασία της δειγματοληψίας εδάφους. Χρησιμοποιήσαμε τη μέθοδο ζικ ζακ για το επιφανειακό δείγμα βάθους 5cm, για να εξετάσουμε την επιφανειακή ρύπανση. Έπειτα πήραμε ένα τυχαίο δείγμα περίπου cm για να εξετάσουμε την γονιμότητα του εδάφους, εφόσον πρώτα διαπιστώσαμε βάση του χρώματος του ότι θα υπάρχει σχετική ομοιομορφία.

ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ Σχέδιο δειγματοληψίας Η επιλογή του σχεδίου δειγματοληψίας εξαρτάται από το σκοπό για τον οποίο πραγματοποιείται η δειγματοληψία. 1.Διερευνητική δειγματοληψία 2. Απλή τυχαιοποιημένη δειγματοληψία 3. Τυχαιοποιημένη δειγματοληψία με διαίρεση του πληθυσμού σε υποομάδες 4. Συστηματική δειγματοληψία ή grid sampling Στη προκειμένη περίπτωση επειδή ο χώρος του αιθρίου θεωρείται σχετικά μικρός, ακολουθήθηκε ως σχέδιο δειγματοληψίας η Απλή τυχαιοποιημένη δειγματοληψία ( 2), η οποία : επιτρέπει την επιλογή κάθε πιθανού συνδυασμού μονάδων δειγματοληψίας και οι οποίοι μειώνονται μόνο από το μέγεθος του δείγματος. Στην απλή τυχαία δειγματοληψία, οι πιθανότητες της επιλογής οποιουδήποτε δείγματος πρέπει να είναι ακριβώς ίδιες, δήλαδή, κάθε δείγμα από το πληθυσμό πρέπει να έχει ίση πιθανότητα για επιλογή. Η απλή τυχαία δειγματοληψία θεωρείται η βάση για όλες τις τεχνικές δειγματοληψίας που χρησιμοποιούνται στην εδαφολογία και χρησιμεύει συχνά ως ένα σημείο αναφοράς σύμφωνα με το οποίο αξιολογούνται διάφορες τροποποιήσεις που έχουν ως σκοπό να αυξήσουν την αξιοπιστία της δειγματοληψίας. Αριθμός δειγμάτων Η ακρίβεια, και η αξιοπιστία των εδαφικών αναλύσεων εξαρτώνται από τον αριθμό των εδαφικών δειγμάτων που συλλέγονται. Ο αριθμός δειγμάτων που απαιτείται εξαρτάται από την παραλλακτικότητα του εδάφους στον αγρό. Γενικά, όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των θέσεων δειγματοληψίας για μια δεδομένη έκταση, τόσο μειώνεται η παραλλακτικότητα των ιδιοτήτων που θα προσδιορισθούν. Συνήθως λαμβάνονται δείγματα από τυχαίες θέσεις ή από θέσεις σε διαδρομή ζιγκ-ζαγκ, ο αριθμός των οποίων αντιστοιχεί σε 2-3 ανά στρέμμα.

ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ Τύποι δειγματοληψίας Ι) Δειγματοληψία εδαφικής κατατομής ΙΙ) Δειγματοληψία εδαφικής μονάδας ΙΙΙ) Δειγματοληψία επιφανειακού ορίζοντα ή στρώσης IV) Επιλογή τύπου δειγματοληψίας

ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ Βάθος δειγματοληψίας Το βάθος δειγματοληψίας σε κάθε περίπτωση καθορίζεται από το σκοπό και το τύπο της δειγματοληψίας. Στην περίπτωση που απαιτείται προσδιορισμός της γονιμότητας των εδαφών, τα βάθη δειγματοληψίας που θα επιλεχθούν θα πρέπει να αντιπροσωπεύουν το βάθος του ριζικού συστήματος των καλλιεργούμενων φυτών. Έτσι: Για φυτά μεγάλης καλλιέργειας με σχετικά μικρό ριζικό σύστημα λαμβάνονται δείγματα από δύο βάθη, 0-20, cm ή 0-30, cm. Για δενδρώδεις ή θαμνώδεις (π.χ. αμπέλι) καλλιέργειες λαμβάνονται δείγματα από τρία βάθη, 0-30, 30-60, cm ή 0-40, 40-80, cm. Για επιπολαιόριζα φυτά, βοσκοτόπους και λειμώνες λαμβάνεται δείγμα από βάθος 0-20 cm ή δείγματα από δύο βάθη 0-10 και cm. Χρόνος δειγματοληψίας Η επιλογή του χρόνου δειγματοληψίας είναι σημαντική γιατί επηρεάζει τα αποτελέσματα που θα προκύψουν όπως και την ερμηνεία τους για αυτό θα πρέπει πάντα να σημειώνεται. Στην περίπτωση των αμμωδών εδαφών καλό είναι η δειγματοληψία να αποφεύγεται κατά τους θερινούς μήνες γιατί η μετακίνηση αλάτων που λαμβάνει χώρα μπορεί να επηρεάσει τις τιμές του pH. Το διάστημα από Οκτώβριο – Δεκέμβριο θεωρείται ιδανικό για δειγματοληψίες που αφορούν τις ανοιξιάτικες λιπάνσεις των εδαφών ενώ το διάστημα από Μάρτιο – Απρίλιο για δειγματοληψίες που αφορούν τις φθινοπωρινές λιπάνσεις των εδαφών. Επιλογή τύπου δειγματοληψίας. Η επιλογή του τύπου της δειγματοληψίας εξαρτάται από το σκοπό της δειγματοληψίας όπως φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα: ΣΚΟΠΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ ΤΥΠΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ Επιλογή κατάλληλης καλλιέργειας Δειγματοληψία Εδαφικής Μονάδας Καθορισμό κλάσεων αρδευσιμότητας Δειγματοληψία Εδαφικής Μονάδας Μελέτη γένεσης – ταξινόμησης εδάφους Δειγματοληψία Εδαφικής Κατατομής Προσδιορισμός γονιμότητας για δενδρώδεις καλλιέργεις Δειγματοληψία Εδαφικής Μονάδας Προσδιορισμός γονιμότητας για ετήσια επιπολαιόριζα φυτά Δειγματοληψία Επιφανειακού ορίζοντα ή στρώσης

Δειγματοληψία ζιγκ-ζαγκ: Σε ομοιόμορφο τμήμα εδάφους.Ο χώρος έχει χωρισθεί σε ομοιόμορφες ευδιάκριτες ζώνες (σύμφωνα με το τύπο του εδάφους, καλλιεργητικές τεχνικές, τοπογραφικό ανάγλυφο) και πραγματοποιείται δειγματοληψία σε διαδρομή ζιγκ-ζαγκ σε κάθε ζώνη χωριστά. Χωρίσαμε το χώρο σε ομοιογενείς ζώνες Επιλέξαμε το επιθυμητό βάθος,( όπου ανάλογα με την καλλιέργεια κυμαίνεται από 20cm-70cm). Συγκεκριμένα εφαρμόστηκε δειγματοληψία σε δύο βάθη. Αρχικά, σε βάθος 0.5cm με 8 δείγματα σε τυχαίες θέσεις για έλεγχο ρύπανσης του επιφανειακού εδάφους και στη συνέχεια σε βάθος 40cm για τον έλεγχο της γονιμότητας και της θρέψης του εδάφους. Συλλέξαμε ένα σύνθετο δείγμα αποτελούμενο από πολλά υποδείγματα με τη συνήθη μέθοδος συλλογής δειγμάτων zig zag. (Απαιτούμενο βάρος δείγματος περίπου 500γρ. για όλες τις αναλύσεις.) (Για τη δειγματοληψία λαμβάνονται 1-2 δείγματα ανά στρέμμα, κυρίως λόγω κόστους ανάλυσης.Η δειγματοληψία είναι ιδιαίτερα σημαντική διαδικασία διότι τυχόν σφάλμα δειγματοληψίας δεν διορθώνεται. Λάθος δείγμα μας οδηγεί σε λάθος αποτέλεσμα.) Ο Τρόπος δειγματοληψίας που ακολουθήθηκε αφορά τις παρακάτω διαδικασίες: ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ

Γενικά από τη διαδικασία δειγματοληψίας εδάφους αποκομίσαμε ότι : o Αρχικά ελέγχουμε το έδαφος μακροσκοπικά, παρατηρώντας τα μορφολογικά του χαρακτηριστικά και την ομοιογένεια ή την ετερογένεια που εμφανίζεται. o Βασικά κριτήρια για τον παραπάνω έλεγχο είναι το χρώμα. Τυχόν διαφορές στο χρώμα. o Σε εδάφη με έντονο μαύρο χρώμα έχουμε παρουσία οργανικής ουσίας, σε εδάφη με κόκκινο χρώμα έχουμε παρουσία σιδήρου και τέλος σε εδάφη με λευκό χρώμα έχουμε παρουσία αλάτων. o Όταν στο ίδιο χωράφι έχουμε ζώνες με διαφορετικό χρώμα, χωρίζουμε το χωράφι σε υποομάδες ανάλογα το χρώμα και παίρνουμε δείγματα από κάθε υποομάδα, ενώ δεν αναμιγνύονται ποτέ. o Παραλληλα λόγω της κλίσης του εδάφους εμφανίζονται διαφορετικοί τύποι εδαφών λόγω συγκράτησης του νερού και διάβρωσης εδάφους,οπότε αναζητούμε και τις διαφορές στο ανάγλυφο του εδάφους(παρουσία πετρών ή κροκάλων).

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ Πρακτική άσκηση: εδαφολογική εξέταση αιθρίου Χασιώτη Στις 25/7/2012, πραγματοποιήθηκε συνάντηση όλης της ομάδας με τον κ.Γασπαράτο στο εργαστήριο Εδαφολογίας. Έπειτα απο λεπτομερή αναφορά και κατανόηση των διεργασιών που απαιτούνται για την πραγματοποίηση της ανάλυσης εδάφους, περάσαμε στη πράξη. Με ένα προγραμματισμό παράλληλων αναθετημένων εργασιών ολοκληρώσαμε τους προσδιορισμούς α) της κοκκομετρικής (μηχανικής) σύστασης του εδάφους, β) ικανότητας ανταλλαγής κατιόντων (Ι.Α.Κ.) γ) της οργανικής ουσίας του εδάφους κατά > δ) της ενεργότητας ιόντων υδρογόνου στο έδαφος –(pH) ε) των αδιάλυτων ανθρακικών –ασβεστόλιθος καθώς και στ) τον προδιορισμό φωσφόρου, αζώτου και καλίου (P:N:K) στο δείγμα μας.

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΚΚΟΜΕΤΡΙΚΗΣ (ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ) ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ Η γνώση της κοκκομετρικής σύστασης των εδαφών είναι σημαντική για τη μελέτη της γενεολογικής και μορφολογικής ταξινόμησης των εδαφών,το σχεδιασμό χρήσης της γής, τη στράγγιση, τον έλεγχο της διαβρώσεως των εδαφών κλπ. Γενικά στοιχεία για τη μηχανική σύσταση του εδάφους. Τα ανόργανα τεμαχίδια του εδάφους κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με το μέγεθός τους, ανεξάρτητα από τη χημική και ορυκτολογική τους σύσταση, οι οποίες ονομάζονται μηχανικά κλάσματα. Για την Εδαφολογία ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα τεμαχίδια του εδάφους με διάμετρο μικρότερη από 2 mm τα οποία αναφέρονται ως λεπτή γη. Οι τρεις ομάδες των μηχανικών κλασμάτων είναι: α. Η άμμος (Sand), η οποία περιλαμβάνει τεμαχίδια διαμέτρου από 2,00-0,05 mm. Οι κόκκοι της άμμου έχουν πολύ μικρή ειδική επιφάνεια, είναι χημικά αδρανείς, με αποτέλεσμα να μην αποτελούν πηγή θρεπτικών στοιχείων για τα φυτά. Επιτρέπουν την κίνηση του αέρα και του νερού χωρίς κανένα πρόβλημα. Συνεπώς, εδάφη με μεγάλα ποσοστά άμμου έχουν ευνοϊκές συνθήκες αερισμού, στράγγισης και ανάπτυξης του ριζικού συστήματος των φυτών. β. Η ιλύς (Silt), η οποία περιλαμβάνει τεμαχίδια διαμέτρου από 0,05-0,002 mm. Οι κόκκοι της ιλύος εμφανίζουν κάποια πλαστικότητα και συνοχή, ενώ συνήθως περιβάλλονται από άργιλο, η οποία της προσδίδει κάποιες από τις ιδιότητές της. Υψηλά ποσοστά ιλύος μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα δομής στα εδάφη. γ. Η άργιλος (Clay), η οποία περιλαμβάνει τεμαχίδια διαμέτρου < 0,002 mm. Τα τεμαχίδια της αργίλου αποτελούν την ανόργανη κολλοειδή φάση του εδάφους και εμφανίζουν υψηλή ικανότητα συγκράτησης νερού και θρεπτικών στοιχείων. Η άργιλος παρουσιάζει υψηλή συνεκτικότητα και πλαστικότητα με αποτέλεσμα να δημιουργεί δυσμενείς συνθήκες αερισμού, στράγγισης και ανάπτυξης του ριζικού συστήματος των φυτών.

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΚΚΟΜΕΤΡΙΚΗΣ (ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ) ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ Η εκατοστιαία αναλογία των μηχανικών κλασμάτων, δηλαδή της άμμου, της ιλύος και της αργίλου ονομάζεται κοκκομετρική (μηχανική) σύσταση του εδάφους. Η κοκκομετρική σύσταση του εδάφους αποτελεί τη θεμελιώδη φυσική ιδιότητα που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το σύνολο των φυσικοχημικών και βιολογικών εδαφικών ιδιοτήτων. Η γνώση της είναι απαραίτητη για 1) τη στράγγιση και την υδατοϊκανότητα των εδαφών 2) την κυκλοφορία του αέρα 3) την αντίσταση που παρουσιάζουν τα εδάφη στις καλλιεργητικές τεχνικές 4) τη γονιμότητά τους 5) τη διάβρωση τους και 6) τον τύπο και τον τρόπο εφαρμογής των λιπασμάτων. Για τους λόγους αυτούς ο προσδιορισμός της κρίνεται απαραίτητος για τη μελέτη της γένεσης, μορφολογίας και ταξινόμησης των εδαφών, τον σχεδιασμό χρήσεων γης, τον έλεγχο της διάβρωσης των εδαφών κλπ. Άμμος Άργιλλος Ιλύς ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ Η εργαστηριακή διαδικασία με την οποία προσδιορίζονται τα κατά βάρος ποσοστά των κλασμάτων αυτών, ονομάζεται μηχανική ανάλυση του εδάφους. Ο προσδιορισμός της κοκκομετρικής σύστασης των εδαφών πραγματοποιείται με τη μέθοδο Βουγιούκου η οποία έχει πάρει το όνομα της από τον ερευνητή που την ανέπτυξε. Τα κύρια στάδια της μεθόδου Βουγιούκου είναι: 1. Απομάκρυνση με κοσκίνισμα των εδαφικών τεμαχιδίων που έχουν διάμετρο > 2,00 mm, ώστε η ανάλυση να πραγματοποιηθεί στο κλάσμα της λεπτής γης. 2. Απομάκρυνση των παραγόντων συσσωμάτωσης, έτσι ώστε τα συσσωματώματα να διαχωριστούν στα επιμέρους μηχανικά κλάσματα. 3. Διασπορά των εδαφικών τεμαχιδίων με μηχανικά και χημικά μέσα. 4. Δείγμα γνωστού ξηρού βάρους διασπείρεται σε μια στήλη νερού και η πυκνότητα του αιωρήματος μετριέται σε προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα. Επειδή τα χονδρόκοκκα υλικά καθιζάνουν ταχύτερα από ότι τα λεπτόκοκκα εδαφικά υλικά επιλέγονται οι χρόνοι μέτρησης της πυκνότητας έτσι ώστε να έχει καθιζήσει αρχικά η άμμος και στη συνέχεια η ιλύς (η άργιλος παραμένει σε αιώρηση). Τα προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα μέτρησης της πυκνότητας του αιωρήματος καθορίζονται σύμφωνα με το νόμο του Stoke’ s. Μηχανική ανάλυση εδάφους

. Κατά τη μέθοδο αυτή,το εδαφικό δείγμα,γνωστού ξηρού βαρους διασπείρεται σε μια στήλη ύδατος και η πυκνότητα του αιωρήματος μετράται σε προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα.Επειδή τα περισσότερα χονδρόκοκκα υλικά καθιζάνουν ταχύτερα απ’ότι τα λεπτόκοκκα εδαφικά υλικά (ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ STOKE’S ) επιλέγονται οι χρόνοι μετρήσεως της πυκνότητας έτσι ώστε να έχουν καθιζησει η άμμος και δεύτερον η αμμος και ιλύς,καθώς η αργυλλος παραμένει σε αιώρηση. Κατόπιν υπολογίζεται η εκατοστιαία αναλογία άμμου,ιλύος και αργίλλου στο έδαφος. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΚΚΟΜΕΤΡΙΚΗΣ (ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ) ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ – ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ STOKE’S Η αρχή της μεθόδου του προσδιορισμού της εκατοστιαίας αναλογίας των μηχανικών κλασμάτων του εδάφους στηρίζεται στην ταχύτητα καθίζησης των εδαφικών τεμαχιδίων, η οποία περιγράφεται από το νόμο του Stoke’s. O νόμος του Stoke’s σχετίζει την ταχύτητα πτώσης των εδαφικών τεμαχιδίων σε ένα ομογενές υδατικό μέσο με την ακτίνα τους. Για αυτό ακριβώς το λόγο τα εδαφικά τεμαχίδια με το μεγαλύτερο μέγεθος (άμμος) καθιζάνουν ταχύτερα σε σχέση με τα τεμαχίδια που έχουν μικρότερο μέγεθος (ιλύς, άργιλος). Για να ισχύει ο νόμος του Stoke’s σε ένα εδαφικό αιώρημα, ορισμένες παραδοχές θεωρούνται απαραίτητες: Η ομαλή ταχύτητα επιτυγχάνεται αμέσως με την έναρξη της πτώσης των τεμαχιδίων. Η αντίσταση στην πτώση των τεμαχιδίων οφείλεται αποκλειστικά στο ιξώδες του αιωρήματος. Τα εδαφικά τεμαχίδια είναι λεία και σφαιρικά. Δεν υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ των τεμαχιδίων στο αιώρημα.

Απομάκρυνση των παραγόντων συσσωμάτωσης Η απομάκρυνση των παραγόντων συσσωμάτωσης θεωρείται απαραίτητη διαδικασία τόσο για την αποφυγή συσσωμάτωσης των εδαφικών τεμαχιδίων κατά τη διάρκεια της μηχανικής ανάλυσης, όσο και για την ικανοποιητική διασπορά των δειγμάτων. Παράγοντες που προκαλούν συσσωμάτωση στο έδαφος είναι: α) Τα ανθρακικά άλατα β) Η οργανική ουσία γ) Τα οξείδια του σιδήρου α) Ανθρακικά άλατα Σε ασβεστούχα εδάφη η επίδραση των ανθρακικών αλάτων στη συσσωμάτωση των εδαφικών τεμαχιδίων θεωρείται σημαντική. Η απομάκρυνση των ανθρακικών αλάτων γίνεται με τη χρήση οξέων. Έχει βρεθεί ότι η χρήση του υδροχλωρικού οξέος (HCl) μπορεί να προκαλέσει σοβαρές μεταβολές στην κρυσταλλική δομή των αργιλικών ορυκτών και για αυτό το λόγο ο χειρισμός του δείγματος με οξικό νάτριο (NaOAC) σε pH = 5 προτιμάται. Αντιδραστήρια 1. Οξικό νάτριο 1 M: Διαλύονται 136 g CH3COONa σε 800 mL απιονισμένου νερού. Το pH του διαλύματος ρυθμίζεται σε pH = 5 με τη βοήθεια προσθήκης 27 mL CH3COOH. Ο όγκος του διαλύματος συμπληρώνεται στο 1 L. ή Υδροχλωρικό οξύ 0,5 Ν: Αραιώνονται 42 mL πυκνού υδροχλωρικού οξέος (12 Ν) σε 1 L απιονισμένου νερού. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΚΚΟΜΕΤΡΙΚΗΣ (ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ) ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Διαδικασία Απομάκρυνσης Το εδαφικό δείγμα τοποθετείται σε πλαστικό μπουκάλι των 200 mL και ταυτόχρονα προστίθενται 50 mL απιονισμένου Η2Ο και 10 mL 1 Μ CH3COONa (pH = 5). Πραγματοποιείται ανακίνηση για μισή ώρα και στη συνέχεια για να επιταχυνθεί η ταχύτητα της αντίδρασης γίνεται θέρμανση στους 80οC για 15 λεπτά. Αφού το δείγμα κρυώσει από τη θέρμανση, πραγματοποιείται φυγοκέντρηση στις 1500 rpm για 10 λεπτά περίπου. Το επιπολάζον υγρό απομακρύνεται και το δείγμα ξεπλένεται 2 φορές με 50 mL απιονισμένου νερού. Εάν κατά το τελευταίο ξέπλυμα, το επιπολάζον υγρό δεν είναι διαυγές είναι απαραίτητη η επανάληψη της διαδικασίας.

β) Οργανική ουσία Η οργανική ουσία συσσωματώνει ισχυρά τα εδαφικά τεμαχίδια και ιδιαίτερα αυτά με διαστάσεις αργίλου με αποτέλεσμα να εμποδίζει την διασπορά του εδάφους όταν η περιεκτικότητά της στο έδαφος είναι μεγάλη (> 5%). Η απομάκρυνσή της γίνεται χημικά χρησιμοποιώντας ισχυρούς οξειδωτικούς παράγοντες όπως το υποχλωριώδες νάτριο και το υπεροξείδιο του υδρογόνουΑντιδραστήρια 1. Υπεροξείδιο του υδρογόνου (Η2Ο2) 30% Διαδικασία Απομάκρυνσης Το εδαφικό δείγμα τοποθετείται σε ποτήρι ζέσεως των 500 mL και προστίθενται 50 mL απιονισμένου νερού και 20 mL Η2Ο2 30%. Πραγματοποιείται ανάδευση και στη συνέχεια το στόμιο του ποτηριού ζέσεως καλύπτεται. Αν το δείγμα αντιδράσει με έντονο αναβρασμό, προστίθενται επιπλέον 20 mL Η2Ο2 30% μετά το τέλος της αντίδρασης. Στη συνέχεια πραγματοποιείται θέρμανση στους 90οC με ελεύθερο το στόμιο του ποτηριού. Συνεχίζεται η προσθήκη υπεροξειδίου του υδρογόνου μέχρι το μεγαλύτερο ποσοστό της οργανικής ουσίας να καταστραφεί (όπως προκύπτει από το χρώμα του δείγματος και την ένταση της αντίδρασης μετά από κάθε προσθήκη του υπεροξειδίου). Μετά από την τελευταία προσθήκη του υπεροξειδίου, το δείγμα πρέπει να θερμανθεί για μισή ώρα επιπλέον, έτσι ώστε να καταστραφεί κάθε περίσσεια του υπεροξειδίου χωρίς όμως το δείγμα να στεγνώσει. Η χρήση του υπεροξειδίου του υδρογόνου πρέπει να γίνεται ιδιαίτερα προσεκτικά με τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας (γάντια και προστατευτικά γυαλιά). Σε εδάφη τα οποία περιέχουν οξείδια του μαγγανίου (συγκρίματα, εξανθήσεις κλπ.) θεωρείται απαραίτητη η προσθήκη οξικού οξέος για να αποφευχθεί η διάσπαση του υπεροξειδίου από τα οξείδια του μαγγανίου Σε εδάφη με υψηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία, όπου η αντίδραση με το υπεροξείδιο είναι ιδιαίτερα έντονη, η προσθήκη αμυλικής αλκοόλης βοηθά στην αποφυγή απώλειας του δείγματος. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΚΚΟΜΕΤΡΙΚΗΣ (ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ) ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ γ) Οξείδια του σιδήρου Τα οξείδια, υδροξείδια και οξυ-υδροξείδια του Fe θεωρούνται ισχυροί παράγοντες συσσωμάτωσης, οι οποίοι παρεμποδίζουν την ικανοποιητική διασπορά του αργιλικού κλάσματος. Η απομάκρυνσή τους από το δείγμα επιτυγχάνεται με τη μέθοδο του διθειονικού νατρίου (CBD) των Mehra and Jackson, Αντιδραστήρια 1.Διάλυμα 0,3 Μ κιτρικού νατρίου: Διαλύονται 88,2 g tri-sodium citrate dihydrated (Na3C6H5O7·2H2O) σε 1 L απιονισμένου νερού. 2. Διάλυμα 1 Μ όξινου δισανθρακικού νατρίου: Διαλύονται 84 g sodium bicarbonate (NaHCO3) σε 1 L απιονισμένου νερού. 3. Διθειονικό νάτριο (Na2S2O4): Διάλυμα 0,5 Ν χλωριούχου νατρίου: Διαλύονται 29,25 g NaCl σε 1 L απιονισμένου νερού. 4. Διάλυμα 3 Ν χλωριούχου καλίου: Διαλύονται 223,5 g KCl σε 1 L απιονισμένου νερού. 5. Διάλυμα 1 N χλωριούχου μαγνησίου: Διαλύονται 203,3 g MgCl2·6H2O 2.σε 1 L απιονισμένου νερού. Διαδικασία Απομάκρυνσης Το εδαφικό δείγμα τοποθετείται σε πλαστικό μπουκάλι των 100 mL και προστίθενται 40 mL του διαλύματος του κιτρικού νατρίου και 5 mL του διαλύματος του όξινου ανθρακικού νατρίου (σε τροποποιημένη εκδοχή της μεθόδου τα διαλύματα αυτά μπορούν να αναμιχθούν). Πραγματοποιείται ανάδευση και στη συνέχεια τοποθέτηση του δείγματος σε υδατόλουτρο στους 75-80oC για 15 περίπου λεπτά. Όταν η θερμοκρασία του διαλύματος φτάσει τα επιθυμητά όρια (μέχρι 80oC) προστίθεται 1 g διθειονικού νατρίου και στη συνέχεια γίνεται γρήγορη ανάδευση για ένα περίπου λεπτό. Αφήνεται το δείγμα να αντιδράσει για περίπου 5 λεπτά. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται για ακόμα 2 φορές και μετά τα δείγματα παραμένουν στο υδατόλουτρο για 15 περίπου λεπτά. Στη συνέχεια πραγματοποιείται φυγοκέντρηση για 5 λεπτά στις rpm. Το έδαφος που απομένει ξεπλένεται με κορεσμένο διάλυμα του χλωριούχου νατρίου ή χλωριούχου καλίου ή χλωριούχου μαγνησίου για 2 φορές. Το έδαφος, το οποίο παραμένει στα πλαστικά μπουκάλια μετά τη διαδικασία θα πρέπει να έχει πάρει ένα γκριζοπράσινο χρώμα εξαιτίας της αναγωγής του τρισθενή σιδήρου σε δισθενή και τη μετακίνηση του στο διάλυμα. Στην περίπτωση που τα δείγματα εξακολουθούν να έχουν καφέ ή κόκκινο χρώμα θα πρέπει να επαναληφθεί η διαδικασία, ώστε η αναγωγή του σιδήρου να είναι πλήρης.

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΚΚΟΜΕΤΡΙΚΗΣ (ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ) ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ Διασπορά Διασπορά του εδαφικού δείγματος επιτυγχάνεται μετά την απομάκρυνση των παραγόντων συσσωμάτωσης με το συνδυασμό διαφόρων μεθόδων. Οι μέθοδοι αυτοί ταξινομούνται σε 2 κατηγορίες: χημικές και φυσικές. Η χημική διασπορά στηρίζεται στην άπωση των εδαφικών τεμαχιδίων μετά από κορεσμό της κολλοειδούς φάσης του εδάφους με νάτριο. Αντιδραστήρια όπως το εξαμεταφωσφορικό νάτριο ((NaPO3)6), καυστικό νάτριο (NaOH), ανθρακικό νάτριο (Na2CO3) έχουν χρησιμοποιηθεί για διασπορά του εδάφους. Η αποτελεσματικότητα του μέσου διασποράς εξαρτάται από την ικανότητά του όχι μόνο να δημιουργεί, αλλά και να διατηρεί ισχυρές δυνάμεις άπωσης μεταξύ των εδαφικών τεμαχιδίων. Από τα διάφορα μέσα διασποράς το εξαμεταφωσφορικό νάτριο σε συνδυασμό με το ανθρακικό νάτριο (Calgon) είναι το αντιδραστήριο που χρησιμοποιείται ευρύτατα. Η χημική διασπορά ακολουθείται από μηχανική διασπορά, η οποία πραγματοποιείται με τη βοήθεια μηχανικών αναδευτήρων. Μεθοδολογία Απαιτούμενα υλικά 1. Εργαστηριακή ζυγαριά 2. Ηλεκτρικός αναμείκτης μηχανικής ανάλυσης 3. Κύλινδρος Βουγιούκου 4. Πλαστικά πώματα κυλίνδρων Βουγιούκου 5. Πυκνόμετρο (ASTM-152H) 6. Θερμόμετρο Αντιδραστήρια 1. Διάλυμα διασποράς: Διαλύονται 102 g μεταφωσφορικού νατρίου (NaPO3) g Na2CO3 σε 1 L απιονισμένου νερού (Calgon) 2. Αμυλική αλκοόλη Διαδικασία Από το αεροξηραμένο, λειοτριβημένο και κοσκινισμένο (διάμετρος εδαφικών κόκκων < 2,00 mm) αντιπροσωπευτικό εδαφικό δείγμα ζυγίζονται 50 g (100 g εάν το δείγμα έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε άμμο) και τοποθετούνται στο κύπελλο του αναμείκτη. Στη συνέχεια προστίθενται 40 mL από το διάλυμα διασποράς και απιονισμένο νερό μέχρι 5 cm κάτω από το χείλος του κυπέλλου. Πραγματοποιείται ανάδευση σε χαμηλές στροφές για 5 λεπτά (εάν το δείγμα έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε άργιλο ο χρόνος ανάδευσης φτάνει τα 8 λεπτά). Το περιεχόμενο του κυπέλλου μεταφέρεται ποσοτικά στον ειδικό ογκομετρικό κύλινδρο (Βουγιούκου) και τοποθετείται το πυκνόμετρο. Συμπληρώνεται ο όγκος με απιονισμένο νερό μέχρι την πρώτη χαραγή του κυλίνδρου (ώστε να περιέχει 1000 mL Η2Ο + δείγμα + Calgon + πυκνόμετρο, δηλ mL για 50 g δείγματος) και στη συνέχεια απομακρύνεται το πυκνόμετρο. Ταυτόχρονα ένας άλλος κύλινδρος Βουγιούκου πληρώνεται μόνο με απιονισμένο νερό και διάλυμα διασποράς και σημειώνεται η ένδειξη του πυκνόμετρου (μάρτυρας). Το στόμιο του κυλίνδρου κλείνεται με πλαστικό πώμα και αναμειγνύεται το περιεχόμενό του αναστρέφοντας τον κύλινδρο αρκετές φορές. Αφήνεται ο κύλινδρος σε σταθερό σημείο και γρήγορα τοποθετείται το πυκνόμετρο. Σταγόνες αμυλικής αλκοόλης προστίθενται για την απομάκρυνση των αφρών που εμποδίζουν την ανάγνωση του πυκνόμετρου. Με την πάροδο 40 δευτερολέπτων λαμβάνεται η πρώτη ένδειξη του πυκνόμετρου (ένδειξη Α) και ταυτόχρονα με το θερμόμετρο σημειώνεται η θερμοκρασία του αιωρήματος. Στη συνέχεια απομακρύνεται προσεκτικά το πυκνόμετρο και ξεπλένεται με άφθονο απιονισμένο νερό. Η ένδειξη Α αποτελεί το σύνολο των εδαφικών κόκκων με διάμετρο < 0,05 mm, δηλαδή του αθροίσματος της ιλύος και της αργίλου εφόσον το σύνολο της άμμου έχει καθιζάνει. Ο κύλινδρος αφήνεται σε απόλυτη ηρεμία και με την παρέλευση δυο ωρών λαμβάνονται πάλι μετρήσεις με το πυκνόμετρο (ένδειξη Β) και το θερμόμετρο. Η ένδειξη Β αντιστοιχεί στους εδαφικούς κόκκους με διάμετρο < 0,002 mm, δηλαδή της αργίλου εφόσον το σύνολο της ιλύος έχει καθιζάνει. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ

Υπολογισμοί Επειδή η ταχύτητα πτώσης των εδαφικών κόκκων μέσα στον κύλινδρο εξαρτάται από το απόλυτο ιξώδες του μέσου, το οποίο είναι συνάρτηση της θερμοκρασίας, είναι απαραίτητο να γίνει διόρθωση των τιμών του πυκνόμετρου λόγω θερμοκρασίας ως εξής: Τ = (Θερμοκρασία αιωρήματος – 20οC) · 0,3 Επομένως η διορθωμένη ένδειξη του πυκνόμετρου θα προκύπτει ως: Δ = Ένδειξη Πυκνόμετρου + Τ – Μάρτυρας Α Ένδειξη Διορθωμένη (%) ΑΡΓΙΛΟΣ (%) ΑΡΓΙΛΟΣ ΙΛΥΣ (%) ΑΜΜΟΣ Β Ένδειξη Διορθωμένη (%) ΑΡΓΙΛΟΣ Παράδειγμα Σε δείγμα εδάφους 50 g κατά την εκτέλεση της μηχανικής ανάλυσης ελήφθησαν οι ακόλουθες τιμές: 40 δευτερόλεπτα Ένδειξη Α = 15 g / L Θερμοκρασία = 19oC 2 ώρες Ένδειξη Β = 6 g / L Θερμοκρασία = 19oC Αρχικά διορθώνονται οι τιμές του πυκνόμετρου λόγω θερμοκρασίας και μάρτυρα ο οποίος στη συγκεκριμένη περίπτωση έχει τιμή μηδέν. Τ = (19oC – 20oC) · 0,3 = -0,3 ΔA = 15 – 0,3 – 0 = 14,7 g / L ΔΒ = 6 – 0,3 – 0 = 5,7 g / L Επομένως: ΙΛΥΣ + ΑΡΓΙΛΟΣ = (14,7 / 50) · 100 = 29,4% ΑΜΜΟΣ = 100 – 29,4 = 70,6% ΑΡΓΙΛΟΣ = (5,7 / 50) · 100 = 11,4% ΙΛΥΣ = 29,4 – 11,4 = 18%. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΚΚΟΜΕΤΡΙΚΗΣ(ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ) ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ Έδαφος σε διασπορά H2OH2O Άμμος Ιλύς Άργιλος Ανάδευση Έναρξη 0 sec 40 sec 2 h Ιλύς Άργιλος Μηχανικά κλάσματα στο αιώρημα Συστάσεις Η ανάδευση του εδάφους με τον ηλεκτρικό αναμείκτη δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 8 λεπτά, γιατί τότε οι κόκκοι της άμμου υφίστανται απόξεση. Σε εδάφη με υψηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία, όπως peats και mucks, δεν εφαρμόζεται η μέθοδος του Βουγιούκου. Το πυκνόμετρο θα πρέπει να είναι καθαρό πριν από κάθε μέτρηση. Η διόρθωση της τιμής του πυκνόμετρου λόγω θερμοκρασίας (0,3 για κάθε βαθμό oC) είναι μια προσέγγιση. Για αυτό το λόγο ακραίες θερμοκρασίες 30oC κατά τη διάρκεια των μετρήσεων θα πρέπει να αποφεύγονται. Ένα περιβάλλον σταθερής θερμοκρασίας (≈20oC) είναι επιθυμητό. Είναι σημαντικό η έλικα του αναμείκτη να μην έχει υποστεί φθορά

Τα εδάφη ανάλογα με τα ποσοστά των μηχανικών κλασμάτων που περιέχουν κατατάσσονται σε ορισμένες κατηγορίες, οι οποίες ονομάζονται κλάσεις κοκκομετρικής σύστασης (υφή - texture). Κάθε κλάση περιλαμβάνει ποσοτικούς συνδυασμούς άμμου, ιλύος και αργίλου, οι οποίοι προσδίδουν στο έδαφος ιδιότητες που διαφέρουν από τις ιδιότητες άλλης κλάσεως. Η κατάταξη γίνεται με τη χρήση του συστήματος τριγωνικών συντεταγμένων του Αμερικάνικου Υπουργείου Γεωργίας, σύμφωνα με τον ακόλουθο τρόπο. Από το σημείο της τιμής της αργίλου χαράσσεται παράλληλη ευθεία προς την πλευρά της άμμου, καθώς και από το σημείο της τιμής της άμμου χαράσσεται παράλληλη ευθεία προς την πλευρά της ιλύος. Το σημείο τομής των δυο ευθειών καθορίζει την κλάση του εδαφικού δείγματος αφού και η τρίτη παράλληλη ευθεία από την ιλύ προς την άργιλο θα περάσει από το ίδιο σημείο τομής. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΚΚΟΜΕΤΡΙΚΗΣ (ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ) ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΚΛΑΣΕΙΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ Σχήμα 3. Τρίγωνο κλάσεων κοκκομετρικής σύστασης του εδάφους.

Οι κλάσεις της κοκκομετρικής ή μηχανικής σύστασης είναι συνολικά 12 και ομαδοποιούνται ως εξής: Κλάση Μηχανικής ΣύστασηςΣυμβολισμόςΧαρακτηρισμόςΟμάδα Μηχανικής Σύστασης 1.Αμμώδης (Sand) S Χονδρόκοκκα Αμμώδη (Ελαφρά Εδάφη) 2.Πηλοαμμώδης (Loamy Sand)LS 3.Αμμοπηλώδης (Sandy Loam)SLΜετρίως Χονδρόκοκκα Πηλώδη (Μέσης Σύστασης ) 4.Πηλώδης (Loam)L Μέσα ή Μέσης Σύστασης 5.Ιλυοπηλώδης (Silty Loam)SL 6.Ιλυώδης (Silt)Si 7.Αμμοαργιλοπηλώδης (Sandy Clay Loam)SCL Μετρίως Λεπτόκοκκα 8.Αργιλοπηλώδης (Clay Loam)CL 9.Ιλυοαργιλοπηλώδης (Silty Clay Loam)SiCL 10.Αμμοαργιλώδης (Sandy Clay)SC Λεπτόκοκκα Αργιλώδη (Βαριά Εδάφη) 11.Ιλυοαργιλώδης (Silty Clay)SiC 12.Αργιλώδης (Clay)C ΚΛΑΣΕΙΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ

Αμμώδη Εδάφη Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει τα εδάφη στα οποία το ποσοστό της άμμου είναι μεγαλύτερο από 70% και το ποσοστό της αργίλου είναι μικρότερο από 15%. Γενικά στα εδάφη αυτά κυριαρχούν οι ιδιότητες της άμμου. Δηλαδή έχουν μικρή ικανότητα συγκράτησης υγρασίας και θρεπτικών στοιχείων, μικρή ρυθμιστική ικανότητα, δεν εμφανίζουν συνεκτικότητα και πλαστικότητα και οι καλλιεργητικές πρακτικές πραγματοποιούνται με ευκολία. Η κίνηση του αέρα και του νερού μέσα στο έδαφος είναι ανεμπόδιστη και η ανάπτυξη του ριζικού συστήματος των φυτών χωρίς προβλήματα. Αργιλώδη Εδάφη Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει εδάφη τα οποία περιέχουν τουλάχιστον 35 % άργιλο αν και στις περισσότερες περιπτώσεις το ποσοστό αυτό είναι > 40 %. Επομένως οι ιδιότητες των εδαφών αυτών καθορίζονται από τις ιδιότητες της αργίλου. Είναι εδάφη με μεγάλη ικανότητα συγκράτησης υγρασίας και θρεπτικών στοιχείων, εμφανίζουν υψηλή συνεκτικότητα και πλαστικότητα, με αποτέλεσμα οι καλλιεργητικές πρακτικές να πραγματοποιούνται με δυσκολία και μόνο μέσα σε καθορισμένα και στενά όρια υγρασίας των εδαφών. Συχνά εμφανίζουν προβλήματα στράγγισης και αερισμού, ενώ η ανάπτυξη του ριζικού συστήματος των φυτών πολλές φορές παρεμποδίζεται. Παρακάτω δίνεται μια γενική περιγραφή των ιδιοτήτων των εδαφών των τριών ομάδων μηχανικής σύστασης : Πηλώδη Εδάφη Στα εδάφη αυτά τα τρία κλάσματα μηχανικής σύστασης βρίσκονται σε ίσες περίπου αναλογίες. Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει 7 κλάσεις μηχανικής σύστασης και είναι η περισσότερη περίπλοκη ομάδα μηχανικής σύστασης. Τα εδάφη της ομάδας αυτής εκδηλώνουν μόνο τις επιθυμητές ιδιότητες της άμμου και της αργίλου με αποτέλεσμα μια μέση μηχανική σύσταση να θεωρείται κατάλληλη για την ανάπτυξη των φυτών χωρίς προβλήματα. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ

Η Ικανότητα Ανταλλαγής Κατιόντων (Ι.Α.Κ.) εκφράζει το φορτίο των κολλοειδών του εδάφους, που εξουδετερώνεται από προσρόφηση κατιόντων, τα οποία μπορεί να ανταλλάσσονται με κατιόντα του εδαφικού διαλύματος σε ορισμένη τιμή pH. Η Ι.Α.Κ. ενός εδάφους είναι συνάρτηση: 1. Της περιεκτικότητας του εδάφους σε άργιλο και μάλιστα είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητα της αργίλου σε ορυκτά τύπου 2:1. 2. Της περιεκτικότητας του εδάφους σε οργανική ουσία. 3. Του pH. ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΚΑΤΙΟΝΤΩΝ (Ι.Α.Κ.) Η συμμετοχή της οργανικής ουσίας στην Ι.Α.Κ. των Ελληνικών γεωργικών εδαφών ποικίλει και είναι κατά μέσο όρο μικρότερη από 4 molC / kg εδάφους, διότι η περιεκτικότητα των εδαφών αυτών σε οργανική ουσία είναι συνήθως μικρότερη από 2%. Ο προσδιορισμός της Ι.Α.Κ. επιτρέπει τον υπολογισμό του βαθμού κορεσμού ενός εδάφους με βάσεις και εν συνεχεία τον υπολογισμό των ποσοτήτων Ca ή S που χρειάζονται για την διόρθωση της οξύτητας ή της αλκαλικότητας των εδαφών, αντίστοιχα. Με τον ίδιο τρόπο υπολογίζονται και οι ποσότητες CaSO4 που απαιτούνται για την βελτίωση των αλκαλιωμένων εδαφών. Η Ι.Α.Κ. είναι μία από τις πιο σημαντικές χημικές ιδιότητες του εδάφους και βοηθά στην κατανόηση και την επίλυση προβλημάτων της εδαφολογίας, αλλά και της θρέψης των φυτών. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ

Αρχή της μεθόδου Στο πρώτο στάδιο τα ανταλλάξιμα κατιόντα του κολλοειδούς αντικαθίστανται από κατιόντα Na+. Έπειτα, στο δεύτερο στάδιο απομακρύνεται η περίσσεια των ιόντων Na+. Τέλος, στο τρίτο στάδιο τα προσροφηθέντα ιόντα Na+ αντικαθίστανται από κατιόντα NH4+. Η συγκέντρωση των ιόντων Na+ του εκχυλίσματος, προσδιορίζεται με την βοήθεια φλογοφωτόμετρου. 3. Ισοπροπυλική Αλκοόλη 99%. Για αναλύσεις ρουτίνας, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και αιθυλική αλκοόλη. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ Ι.Α.Κ. – ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΤΟΥ ΟΞΙΚΟΥ ΝΑΤΡΙΟΥ Αντιδραστήρια 1. 1 N CH3COONa (pH = 8,2). Διαλύονται 136 g οξικού νατρίου (CH3COONa∙H2O) σε 1 L απιονισμένου νερού. To pH του διαλύματος ρυθμίζεται στο 8,2 με προσθήκη ανάλογης ποσότητας οξικού οξέος ή υδροξειδίου του νατρίου Ν CH3COONH4 (pH = 7,0). Διαλύονται 77,08 g οξικού αμμωνίου (CH3COONH4) σε 1 L απιονισμένου νερού. To pH του διαλύματος ρυθμίζεται στο 7,0 με προσθήκη ανάλογης ποσότητας NH4OH ή CH3COOH εάν είναι μικρότερο ή μεγαλύτερο, αντίστοιχα. Εάν δεν διατίθεται CH3COONH4, τότε παρασκευάζεται ως εξής: σε ογκομετρική φιάλη των 2 L προστίθεται 114 mL CH3COOH 99,5%, και περίπου 1 L απιονισμένου νερού. Στην συνέχεια προστίθενται 138 mL πυκνό υδροξείδιο του αμμωνίου. Συμπληρώνεται η φιάλη με απιονισμένο νερό μέχρι τα 1980 mL. Ρυθμίζεται το pH του διαλύματος, όπως περιγράφεται και παραπάνω, ώστε να έχει την τιμή 7,0. Τέλος, συμπληρώνεται η φιάλη με απιονισμένο νερό, μέχρι να συμπληρωθεί ο όγκος των 2 L. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ

Ζυγίζονται 5 g εδάφους και τα τοποθετούνται σε πλαστικό φιαλίδιο των 50 mL (κατάλληλο για φυγοκέντριση). Προστίθενται 33 mL 1 N CH3COONa. Πωματίζονται τα φιαλίδια και ανακινούνται μηχανικώς για 5 λεπτά. Κατόπιν φυγοκεντρούνται τα δείγματα για 3 λεπτά στις στροφές / λεπτό, έτσι ώστε το υπερκείμενο υγρό να καταστεί διαυγές. Απομακρύνεται το υπερκείμενο διαυγές υγρό από τα φιαλίδια. Επαναλαμβάνεται η παραπάνω διαδικασία άλλες 2 φορές. Στην συνέχεια προστίθενται 33 mL ισοπροπυλικής αλκοόλης. Πωματίζονται τα φιαλίδια και ανακινούνται μηχανικώς για 5 λεπτά. Κατόπιν φυγοκεντρούνται τα δείγματα για 3 λεπτά στις στροφές / λεπτό, έτσι ώστε το υπερκείμενο υγρό να καταστεί διαυγές. Εκτέλεση πειράματος ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ Ι.Α.Κ. Απομακρύνεται το υπερκείμενο διαυγές υγρό από τα φιαλίδια. Η παραπάνω διαδικασία γίνεται για την απομάκρυνση της περίσσιας οξικών ή χλωριούχων αλάτων του Na και επαναλαμβάνεται άλλες 2 φορές. Κατόπιν στο δείγμα προστίθενται 33 mL 1 Ν CH3COONH4. Πωματίζονται τα φιαλίδια και τα ανακινούνται μηχανικώς για 5 λεπτά και έπειτα τοποθετούνται στην φυγόκεντρο για 3 λεπτά στις στροφές / λεπτό, όπως ακριβώς έγινε η διαδικασία και με τα προηγούμενα 2 αντιδραστήρια. Αυτή την φορά όμως, το υπερκείμενο διαυγές υγρό συλλέγεται σε ογκομετρική φιάλη των 100 mL. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται άλλες δύο φορές. Τέλος, συμπληρώνεται η ογκομετρική φιάλη με οξικό αμμώνιο 1 Ν μέχρι την κατάλληλη χαραγή (100 mL). ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ

ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΟΥΣΙΑ Η οργανική ουσία περιλαμβάνει φυτικά και ζωικά υπολείμματα σε διάφορα στάδια και βαθμό αποσύνθεσης, ζωντανούς μικροοργανισμούς του εδάφους, καθώς και καινούριες (νέο-σχηματισθείσες) ενώσεις, οι οποίες είναι αποτέλεσμα συνθετικής δραστηριότητας των μικροοργανισμών του εδάφους. Δεν περιλαμβάνει αδρομερή φυτικά υπολείμματα (βλαστούς, κορμούς) και σπονδυλωτά. Η οργανική ουσία είναι αποτέλεσμα, αφενός χημικής και βιολογικής αποδόμησης των φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων και αφετέρου συνθετικής δραστηριότητας των μικροοργανισμών, επί των προϊόντων αποδόμησης, δηλαδή είναι αποτέλεσμα αποσυνθετικής και συνθετικής δραστηριότητας των μικροοργανισμών. Η οργανική ουσία του εδάφους είναι μία πλούσια πηγή θρεπτικών συστατικών για τα φυτά, όπως του αζώτου, του φωσφόρου, του καλίου και άλλων. Η παρουσία της επηρεάζει πολλές φυσικοχημικές ιδιότητες του εδάφους, όπως την απορρόφηση και συγκράτηση υγρασίας, την Ικανότητα Ανταλλαγής Κατιόντων (Ι.Α.Κ.), καθώς και την δημιουργία και διατήρηση καλής δομής στο έδαφος. Η ύπαρξη οργανικής ουσίας προσδίδει στο έδαφος σκούρο χρώμα και αυτό με την σειρά του επηρεάζει την θερμοκρασία του. Η περιεκτικότητα των ελληνικών εδαφών σε οργανική ουσία κυμαίνεται συνήθως από 1% - 5%. Στα γεωργικά εδάφη το ποσοστό αυτό είναι μικρότερο του 2%. o Διάφορες μέθοδοι χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της οργανικής ουσίας στο έδαφος η οποία συνήθως προσδιορίζεται εμμέσως. o Μία κατηγορία μεθόδων βασίζεται στο προσδιορισμό του ποσού του εκλυόμενου CO2 κατά την καύση της οργανικής ουσίας. o Άλλη κατηγορία μεθόδων βασίζεται στο προσδιορισμό του ποσού του οργανικού άνθρακα ο οποίος οξειδώνεται από ένα ισχυρό οξειδωτικό μέσο. o Τέλος, μία απλή μέθοδος δέχεται σαν οργανική ουσία την απώλεια σε ξηρό βάρος του εδάφους, μετά την καύση σε θερμοκρασία oC. Αυτή η μέθοδος εφαρμόζεται όταν τα δείγματα έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε οργανική ουσία. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ

ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΚΑΤΑ «WALKLEY – BLACK». Στηρίζεται στην οξείδωση του οργανικού άνθρακα, με ένα ισχυρό οξειδωτικό μέσο (K2Cr2O7), σε ισχυρά όξινο περιβάλλον (πυκνό H2SO4). Η μέθοδος αυτή δίνει ικανοποιητικά αποτελέσματα ενώ χρησιμοποιούνται μικρές ποσότητες αντιδραστηρίων. Αντιδραστήρια 1. 1 N (M/6) K2Cr2O7 (διχρωμικό κάλιο). Ζυγίζονται 49,04 g K2Cr2O7 και διαλύονται σε 1 L H2O. 2. Πυκνό H3PO4 (φωσφορικό οξύ 85%). 3. Διφαινυλαμινοσουλφονικό βάριο (0,15% w/v) ή διάλυμα διαφαινυλαμίνης 0,5% (δείκτης). Ζυγίζονται 0,5 g δείκτη και διαλύονται σε 20 mL H2O και 100 mL H2SO ,5 N (M/2) FeSO4∙7H2O (θειικός σίδηρος δισθενής). Σε μία φιάλη του 1 L διαλύονται 139 g FeSO4∙7H2O ή 196,1 g FeSO4∙(ΝΗ)2SO4∙6H2O (άλας του MOHR). Κατόπιν προστίθενται mL πυκνού H2SO4 και συμπληρώνεται με νερό μέχρι την κατάλληλη χαραγή. Το διάλυμα αυτό είναι πολύ ευαίσθητο και πρέπει να ελέγχεται ο τίτλος του ανά τακτά χρονικά διαστήματα. 5. Πυκνό H2SO4, (θειικό οξύ) άνω του 96%. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ

Αρχή της μεθόδου Ο προσδιορισμός του επί τις % CaCO3 στηρίζεται στην ογκομέτρηση του εκλυόμενου CO2, το οποίο παράγεται κατά την αντίδραση του HCl με τα ανθρακικά άλατα του εδάφους: CaCO3 + 2HCl  CaCl2 + H2O + CO2↑ Με την μέθοδο αυτή, προσδιορίζονται όλες οι μορφές των ανθρακικών αλάτων του εδάφους, κυρίως του Ca και του Mg και εκφράζονται σε g CaCO3 / 100 g εδάφους. Αν V ο όγκος του εκλυόμενου CO2 σε mL, σε ένα δείγμα εδάφους G g υπό συνθήκες πειραματισμού t = txoC και P = Po - h (όπου h = η τάση ατμών του νερού σε t = txoC), τότε ο όγκος Vo του CO2 σε κανονικές συνθήκες (t = 0oC και P = Po = 700 mmHg) θα είναι: (1) ) 1 () ( X o o O ta P V h P V όπου α = 1 / 273 Η τιμή του λόγου σε θερμοκρασίες δωματίου, είναι πολύ μικρή και μπορεί να θεωρηθεί αμελητέα, οπότε η εξίσωση (1) γίνεται: o oP Ph ) ( X O t a V V 1 Επομένως: ) 1 400( εδάφυος g G / CaCO g Ισοδύναμα 3 X t a V ή GV k G t a V CaCO x ) 1 400( (%) Ισοδύναμο 3 Στον παρακάτω πίνακα δίνονται οι τιμές της παράστασης (1 + α·tx) καθώς και αυτές της για διάφορες τιμές της θερμοκρασίας α·tx. ) 1 400( k x t a ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΚΑΤΑ «WALKLEY – BLACK». ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ

Εκτέλεση πειράματος Ζυγίζονται 1,0 g δείγματος και μεταφέρονται σε κωνική φιάλη των 500 mL. Στην περίπτωση που το εδαφικό δείγμα περιέχει μεγάλο ποσοστό οργανικής ουσίας, ζυγίζονται 0,5 g εδάφους. Με την βοήθεια προχοΐδας προστίθενται 10 mL διαλύματος 1 N K2Cr2O7, ενώ συγχρόνως γίνεται ανάδευση προκειμένου να αναμειχθεί πολύ καλά το δείγμα με το αντιδραστήριο. Σε ένα ογκομετρικό κύλινδρο μετρούνται 20 mL πυκνού H2SO4 και προστίθενται στην κωνική φιάλη. Γίνεται ανάδευση περιστρέφοντας την φιάλη για δευτερόλεπτα με μεγάλη προσοχή, διότι δεν είναι επιθυμητό να κολλήσουν τα τεμαχίδια του εδαφικού δείγματος στα τοιχώματα της φιάλης. Η φιάλη αφήνεται σε ηρεμία για 30 λεπτά περίπου. Στην συνέχεια, προστίθενται 200 mL απιονισμένου νερού και 10 mL H3PO4 και αφήνεται να ψυχθεί. Μετά την ψύξη προστίθενται σταγόνες διαλύματος δείκτη διφαινυλαμινοσουλφονικού βαρίου και γίνεται τιτλοδότηση της περίσσειας του K2Cr2O7, με δισθενή θειικό σίδηρο (FeSO4∙7H2O). Όταν η τιτλοδότηση φτάνει προς το τέλος, το διάλυμα αποκτά κυανό χρώμα. Από αυτό το σημείο και έπειτα, προστίθεται σταγόνα - σταγόνα ο θειικός σίδηρος, ενώ ταυτόχρονα αναδεύεται πολύ καλά. Στο σημείο εξουδετέρωσης, το χρώμα του διαλύματος θα αλλάξει απότομα σε πράσινο. Σε αυτό το σημείο σταματά και η τιτλοδότηση. Σημειώνεται με προσοχή ο όγκος του δισθενούς θειικού σιδήρου που καταναλώθηκε στην τιτλοδότηση. Εάν για την οξείδωση της οργανικής ουσίας έχουν καταναλωθεί περισσότερα από 8 mL K2Cr2O7 (καταναλωθέντα mL διαλύματος θειικού Fe2+ < 4), τότε επαναλαμβάνεται ο προσδιορισμός λαμβάνοντας μικρότερη ποσότητα εδάφους ή προσθέτοντας μεγαλύτερη ποσότητα διαλύματος K2Cr2O7. Η ίδια τεχνική ακολουθείται και για την τιτλοδότηση μάρτυρα, με την διαφορά όμως ότι δεν προστίθεται καθόλου εδαφικό δείγμα. Η τιμή των mL του μάρτυρα δίνει τον τίτλο του διαλύματος του δισθενούς θειικού σιδήρου. ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΚΑΤΑ «WALKLEY – BLACK». ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΙΟΝΤΩΝ Η+ ΣΤΑ ΕΔΑΦΗ (pH) Ο προσδιορισμός του pH μπορεί να γίνει είτε χρωματομετρικά είτε ηλεκτρομετρικά με τη χρήση ηλεκτροδίου. Η χρωματομετρική μέθοδος στηρίζεται στην ιδιότητα κάποιων χημικών ενώσεων (οργανικών χρωστικών ή δεικτών) να μεταβάλλουν το χρώμα τους σε διαφορετικές τιμές pH. Η μεταβολή του χρώματος του δείκτη εξαρτάται από την ενεργότητα των ιόντων H+, ενώ η έντασή του καθορίζεται από τη σχέση των εν διαστάσει και αδιάστατων μορίων του δείκτη. Για παράδειγμα, ο δείκτης φαινολοφθαλεΐνη είναι άχρωμος, σε διάλυμα με pH μικρότερο του 8,2 και κόκκινος, με pH μεγαλύτερο του 8,2. Η ηλιανθίνη είναι κόκκινη σε pH 4,5. Το κυανό της βρωμοθυμόλης είναι κίτρινο σε pH 8,3, ενώ σε ενδιάμεσες τιμές pH είναι πράσινο. Αντίθετα το βάμμα του ηλιοτροπίου είναι κόκκινο παρουσία οξέων και μπλε παρουσία αλκαλίων. Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή χρησιμοποιείται πεχαμετρικό χαρτί, δηλαδή ειδικό χαρτί διαποτισμένο με μείγμα δεικτών (Σχήμα 5) και ακολουθείται η εξής διαδικασία: Σε αιώρημα εδάφους : νερού (αναλογία 1:1) τοποθετείται το πεχαμετρικό χαρτί, το οποίο μετά από μερικά λεπτά αποκτά συγκεκριμένο χρώμα. Η σύγκριση του χρώματος αυτού με ειδικούς χρωματικούς πίνακες οδηγεί σε μια καλή προσέγγιση για το pH του διαλύματος. Η μέθοδος αυτή προσδιορίζει το εδαφικό pH με ακρίβεια 0,2-1,0 μονάδας και χρησιμοποιείται κυρίως για την εκτίμηση του pH στον αγρό Α. Χρωματομετρικά ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ

Β. Ηλεκτρομετρικά Λειτουργία πεχάμετρου Η μέθοδος του ηλεκτρομετρικού προσδιορισμού του pH στηρίζεται στη μέτρηση της διαφοράς δυναμικού που αναπτύσσεται στη μεμβράνη του ηλεκτροδίου της υάλου, και πραγματοποιείται με ειδικά όργανα που καλούνται πεχάμετρα. Το πεχάμετρο αποτελείται από ένα βολτόμετρο, ένα ηλεκτρόδιο υάλου, ένα ηλεκτρόδιο αναφοράς και ένα αισθητήρα θερμοκρασίας (Σχήμα 6). Στο εσωτερικό του ηλεκτροδίου υπάρχει σύρμα αργύρου βυθισμένο σε ένα διάλυμα. 0,1 Μ HCl, δηλαδή γνωστής ενεργότητας ιόντων υδρογόνου. Εξωτερικά του διαλύματος υπάρχει γυάλινη μεμβράνη, πάχους 0,2-0,5 cm κατασκευασμένης από γυαλί ειδικής ποιότητας (SiO2, Na2O). Όταν το ηλεκτρόδιο εμβαπτισθεί στο αιώρημα εδάφους : διαλύματος η γυάλινη μεμβράνη ενυδατώνεται σχηματίζοντας ένα λεπτό επιφανειακό στρώμα σαν gel και δρα ως ιοντοεναλλάκτης. Συνεπώς σε ένα διάλυμα άγνωστης συγκέντρωσης, τα ιόντα Η+ διαχέονται και αντικαθιστούν τα ιόντα Na+ του ενυδατωμένου στρώματος, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη ισορροπίας σύμφωνα με την αντίδραση: SiO- Na+ + Η+  SiO- Η+ + Na + Με τη διαδικασία αυτή δημιουργείται ένα δυναμικό στη διαχωριστική επιφάνεια της κάθε πλευράς της γυάλινης μεμβράνης, του οποίου το μέγεθος εξαρτάται από τη συγκέντρωση των ιόντων Η+ του διαλύματος. Αν λοιπόν βυθισθεί το ηλεκτρόδιο υάλου σε διάλυμα αγνώστου pH και συνδεθεί με ένα ηλεκτρόδιο αναφοράςviii μπορεί να υπολογισθεί η άγνωστη συγκέντρωση των ιόντων Η+ του διαλύματος. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΙΟΝΤΩΝ Η+ ΣΤΑ ΕΔΑΦΗ (pH) ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΙΟΝΤΩΝ Η+ ΣΤΑ ΕΔΑΦΗ (pH) Διαδικασία - Εκτέλεση Αρχικά 20 g εδάφους τοποθετούνται σε ποτήρι ζέσεως ή πλαστικό των 50 mL και προστίθενται 20 mL απιονισμένου νερού (αναλογία εδάφους : νερού, 1:1). Στη συνέχεια ακολουθεί ανάδευση του αιωρήματος με γυάλινη ράβδο κάθε 10 λεπτά, για χρονικό διάστημα μιας ώρας. Μετά το πέρας της μίας ώρας βυθίζονται τα ηλεκτρόδιαix και ο αισθητήρας θερμοκρασίας του πεχάμετρου στο αιώρημα και λαμβάνεται η μέτρηση του pH. Μετά τη μέτρηση τα ηλεκτρόδια του οργάνου ξεπλένονται με απιονισμένο νερό. Τα ηλεκτρόδια υάλου φυλάσσονται μετά τη χρήση τους πάντα μέσα σε απιονισμένο νερό ή άλλο διάλυμα σταθερού pH. Μέτρηση pH 20 gr δείγματος χασιώτη + ογκομετρήσαμε 20 ml H2O Αναδεύσαμε κάθε 5 λεπτά για μία ώρα (11.45 με με βαση το δικό μας ρολόι )- Είχαμε 3 ρυθμιστικά διαλύματα Buffer για το πεχάμετρο Ενα για να το μηδενίσουμε Αποτέλεσμα pH = 8.04 ΑΛΚΑΛΙΚΟ ( ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΟΥΜΕ ΠΕΡΑΙΤΈΡΩ ΠΑΡΈΜΒΑΣΗ ΣΤΟ ΈΔΑΦΌΣ ΜΑΣ..) ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ

ΑΔΙΑΛΥΤΑ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΑΛΑΤΑ – ΑΣΒΕΣΤΟΛΙΘΟΣ ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ ΑΛΑΤΩΝ ΚΑΤΑ «BERNARD» 1. 1 M HCl. Εκτέλεση πειράματος Ζυγίζονται 1,0 g εδάφους και τα τοποθετούνται στην κωνική φιάλη της συσκευής του Σχήματος 7 Στην ίδια φιάλη εισάγεται ένας μικρός δοκιμαστικός σωλήνας, στον οποίο προστίθεται διάλυμα 1 Μ HCl, που καταλαμβάνει τα 2/3 του όγκου του (Σχήμα 8). Ο μικρός δοκιμαστικός σωλήνας τοποθετείται με μεγάλη προσοχή στην κωνική φιάλη, ώστε να μην έρθει σε επαφή το διάλυμα του HCl με το εδαφικό δείγμα, διότι θα χαθεί ποσότητα του εκλυόμενου CO2. Η συσκευή επίσης περιλαμβάνει την χοάνη και τον ογκομετρικό σωλήνα. Ο ογκομετρικός σωλήνας είναι γεμάτος με νερό και συγκοινωνεί με την χοάνη. Πριν την αντίδραση του εδάφους με το HCl, πωματίζεται η κωνική φιάλη, έτσι ώστε η στάθμη του νερού της χοάνης να βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με το “μηδέν” της κλίμακας του ογκομετρικού σωλήνα (Σχήμα 7). Η κωνική φιάλη κρατιέται με το δεξί χέρι από τον λαιμό και όχι από την βάση της, προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα που ίσως παρουσιαστούν από την θέρμανσή της. Η κωνική φιάλη πρέπει να βρίσκεται πάντα κάτω από το επίπεδο χοάνης – δοκιμαστικού σωλήνα (Σχήμα 7). Η κωνική φιάλη ανακινείται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να χυθεί το διάλυμα HCl του δοκιμαστικού σωλήνα και να γίνει πλήρη ανάμιξη του HCl με το εδαφικό δείγμα. Εάν υπάρχουν ανθρακικά ορυκτά θα γίνει έκλυση CO2. Το εκλυόμενο CO2 θα προσπαθήσει να διαφύγει, οπότε θα πιέσει την στάθμη του νερού του κυλινδρικού σωλήνα και στην συνέχεια θα ανέβει η στάθμη του νερού στην χοάνη (Σχήμα 9). Ταυτόχρονα μετακινείται το αριστερό χέρι που βαστά την χοάνη προς τα κάτω, ώστε η στάθμη του νερού στην χοάνη και τον ογκομετρικό σωλήνα να βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο (Σχήμα 10). Όταν η έκλυση CO2 σταματήσει, διαβάζονται τα cm3 CO2 στον ογκομετρικό σωλήνα.

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ -ΜΈΤΡΗΣΗ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ζυγίσαμε 1gr του δείγματός μας σε φυάλη κονική κυψελίδα χωρίς να χυθεί Ανθρακικό οξύ 1:1 + H2O απιονισμένο Αρχίσαμε την αναδευση Υπήρξε έκλυση διοξειδίου του άνθρακα Αρχική ενδεξη στο δείγμα μας 3,5 μετα αρχισαμε να προσθέτουμε και παραλληλα να Αναδεύουμε μετά απο την ανάδευση μετρησαμε το νερο που καταναλωθηκε Στο δειγμα μας,λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε ανθρακικό ασβεστιο χρειαστηκε να επαναλαβουμε,αυτή τη φορά όμως με 0.5 gr δείγματος στη λογικη οτι το μηχανημα μας δε μπορει να αναγνωρισει παρα μονο μικρό εύρος ανθρακικού τη πρώτη φορα ριξαμε ολο το απιονισμένο H2O τη δεύτερη ειχαμε αρχικό 3.5 ml και μετά την ανάδευση 55 ml οπότε =51,5 k v/G όπου v=51,5 G=0.5 k =0.40 -à41.2 CaCO3 ΜΕΤΡΗΣΗ ΦΩΣΦΟΡΟΥ Μετρήσαμε 5 gr δείγματος και τα τοποθετήσαμε σε μια φυαλη Και επισης πηραμε αλλα 5 gr για επαναληπτικο δείγμα -προσθέσαμ 90 ml όξινο ανθρακικό νατριο στο καθ’ενα - τα τοποθετήσαμε για 30 λεπτα στην αναδευση ( μμ) -για 5 λεπτα στη φυγοκέντρηση -επειτα διηθησαμε Ανάπτυξη χρώματος 50 ml Murqby Riley (αντιδραστήριο) είχαμε δύο δείγματα και ενα δείκτη -0,2 gr ασκουρβικό οξύ 5 ml για κάθε δείγμα Ξεπλύναμε με απιονισμένο + 10 μλ αντιδραστήριο και έως τη χαραγη απιονισμένο

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ ΜΕΤΡΗΣΗ ΚΑΛΙΟΥ Νατριο ασβέστιο μαγνήσιο με τον ίδιο τρόπο 3 φορές φυγοκεντρησαμε διηθήσαμε και φλογομετρησαμε Εδαφικές Ιδιότητες Άμμος (%) 47.1 Ιλύς (%)26.3 Άργιλος (%)26.6 ΥφήSCL (Αμμοαργιλοπηλώδες) CaCO3 (%)41.2 pH8.04 Οργανική ουσία (%)1.21 Ν (%)0.13 P (mg kg-1)46.9 K (mg kg-1)704 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ