ΔΙΕΘΝΗΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΞΑΡΤΗΣΗ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΦΡΑΓΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΟΝΔΡΟΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΖΕΡΒΟΓΙΑΝΝΗ Α. ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι εθνικές οικονομίες συνδέονται μεταξύ τους μέσω του διεθνούς εμπορίου, της διεθνούς κίνησης κεφαλαίων και της ανταλλαγής των εθνικών νομισμάτων Οι εθνικές οικονομίες συνδέονται μεταξύ τους μέσω του διεθνούς εμπορίου, της διεθνούς κίνησης κεφαλαίων και της ανταλλαγής των εθνικών νομισμάτων Παγκόσμια μεγέθη, όπως τα διεθνή επιτόκια, οι παγκόσμιες αποταμιεύσεις και ο ρυθμός μεγέθυνσης της παγκόσμιας οικονομίας προσδιορίζονται από το μέσο όρο των συμπεριφορών των δύο οικονομιών. Παγκόσμια μεγέθη, όπως τα διεθνή επιτόκια, οι παγκόσμιες αποταμιεύσεις και ο ρυθμός μεγέθυνσης της παγκόσμιας οικονομίας προσδιορίζονται από το μέσο όρο των συμπεριφορών των δύο οικονομιών.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η διεθνής αλληλεξάρτηση μεταξύ των οικονομιών αποτελεί λόγο για συντονισμό των δημοσιονομικών τους πολιτικών, καθώς η ανεξάρτητη επιλογή της δημοσιονομικής πολιτικής από κάθε μία χώρα δεν λαμβάνει υπόψη τις συνέπειες της στον υπόλοιπο κόσμο. Η διεθνής αλληλεξάρτηση μεταξύ των οικονομιών αποτελεί λόγο για συντονισμό των δημοσιονομικών τους πολιτικών, καθώς η ανεξάρτητη επιλογή της δημοσιονομικής πολιτικής από κάθε μία χώρα δεν λαμβάνει υπόψη τις συνέπειες της στον υπόλοιπο κόσμο.

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΚΕΫΝΣΙΑΝΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ Η πρώτη εκδοχή της Κεϋνσιανής προσέγγισης προσπαθεί να εξηγήσει γιατί οι συναλλαγματικές ισοτιμίες παρουσιάζουν μεγάλη μεταβλητότητα στη βραχυχρόνια περίοδο, η οποία δεν συνάδει με τις προβλέψεις του μονενταριστικού υποδείγματος.

YΠΟΔΕΙΓΜΑ MUNDELL FLEMING Υποθέτουμε µία µικρή ανοικτή οικονομία, η οποία λαμβάνει τις διεθνείς εξελίξεις ως δεδομένες (εξωγενείς), καθώς δεν έχει το μέγεθος για να τις επηρεάσει.Η ζήτηση εγχωρίων αγαθών και υπηρεσιών εξαρτάται από τρεις παράγοντες: Υποθέτουμε µία µικρή ανοικτή οικονομία, η οποία λαμβάνει τις διεθνείς εξελίξεις ως δεδομένες (εξωγενείς), καθώς δεν έχει το μέγεθος για να τις επηρεάσει.Η ζήτηση εγχωρίων αγαθών και υπηρεσιών εξαρτάται από τρεις παράγοντες:

YΠΟΔΕΙΓΜΑ MUNDELL FLEMING Εγχώριο εισόδημά(θετικά) Εγχώριο εισόδημά(θετικά) Το εγχώριο επιτόκιο (αρνητικά) Το εγχώριο επιτόκιο (αρνητικά) Και την πραγματική ισοτιμία Και την πραγματική ισοτιμία

Συνθήκη ισορροπίας στην αγορά αγαθών και υπηρεσιών (καμπύλη IS) y =δ(s + p*−p)+γy−σi + g

Συνθήκη ισορροπίας στην αγορά χρήματος (καμπύλη LM) m− p =φy− λi

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΙΣΟΤΙΜΙΑΣ Ο όρος ισοτιμία στις εμπορικές συναλλαγές μπορεί να αφορά τιμές προϊόντων, συναλλάγματος, αγοραστική δύναμη καθώς ακόμα και μισθούς

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ Ιδιαίτερα στις διεθνείς συναλλαγές η ισοτιμία αναφέρεται στην ανταλλαγή νομισμάτων των διαφόρων χωρών

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ Οι ισοτιμίες επιτυγχάνονται είτε με κρατικό παρεμβατισμό των κυβερνήσεων των διαφόρων χωρών είτε με παρέμβαση διεθνών οργανισμών όπως για παράδειγμα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο Οι ισοτιμίες επιτυγχάνονται είτε με κρατικό παρεμβατισμό των κυβερνήσεων των διαφόρων χωρών είτε με παρέμβαση διεθνών οργανισμών όπως για παράδειγμα το Διεθνές Νομισματικό ΤαμείοΔιεθνές Νομισματικό ΤαμείοΔιεθνές Νομισματικό Ταμείο

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ Η ισοτιμία υπολογίζεται λαμβάνοντας ως βάση τιμής ένα διεθνές νόμισμα ή παγκόσμιο νόμισμα όπως π.χ. το αμερικανικό δολάριο από την οποία και υπολογίζεται η αγοραστική δύναμη στο ΑΕΠδιεθνές νόμισμαπαγκόσμιο νόμισμαΑΕΠ

Η επίσημη ισοτιμία μεταξύ στερλίνας και δολαρίου το 1970

Ανατίμηση είναι η αύξηση της τιμής του εγχώριου νομίσματος σε όρους ξένου νομίσματος. Με άλλα λόγια αντιστοιχεί σε μία αύξηση της τιμής συναλλάγματος δηλαδή σε μια αύξηση της ισοτιμίας. Ανατίμηση είναι η αύξηση της τιμής του εγχώριου νομίσματος σε όρους ξένου νομίσματος. Με άλλα λόγια αντιστοιχεί σε μία αύξηση της τιμής συναλλάγματος δηλαδή σε μια αύξηση της ισοτιμίας. Π.χ Εάν το ευρώ αγοράζει περισσότερο από το ξένο νόμισμα τότε έχουμε ανατίμηση του ευρώ. Π.χ Εάν το ευρώ αγοράζει περισσότερο από το ξένο νόμισμα τότε έχουμε ανατίμηση του ευρώ.

Η εξέλιξη της πραγματικής ισοτιμίας μεταξύ Η.Π.Α και Μ.Βρετανίας μετά το 1970

Υποτίμηση είναι η μείωση της τιμής του εγχώριου νομίσματος σε όρους ξένου νομίσματος. Με άλλα λόγια αντιστοιχεί σε μία μείωση της τιμής συναλλάγματος δηλαδή σε μία μείωση της ισοτιμίας. Υποτίμηση είναι η μείωση της τιμής του εγχώριου νομίσματος σε όρους ξένου νομίσματος. Με άλλα λόγια αντιστοιχεί σε μία μείωση της τιμής συναλλάγματος δηλαδή σε μία μείωση της ισοτιμίας. Π.χ Εάν το ευρώ αγοράζει λιγότερο από το ξένο νόμισμα τότε έχουμε υποτίμηση του ευρώ. Π.χ Εάν το ευρώ αγοράζει λιγότερο από το ξένο νόμισμα τότε έχουμε υποτίμηση του ευρώ.

ΚΑΝΟΝΑΣ ΧΡΥΣΟΥ( )

Το νομισματικό σύστημα του χρυσού κανόνα βασίζεται στη χρήση του χρυσού ως το μόνο μέσο διεθνών πληρωμών. Η χρηματική κυκλοφορία κάθε χώρας προϋποθέτει συγκεκριμένο αντίκρισμα χρυσού.

ΚΑΝΟΝΑΣ ΧΡΥΣΟΥ( ) Μερικοί από τους λόγους που εξηγούν την εύρυθμη λειτουργία του νομισματικού αυτού συστήματος είναι :

ΚΑΝΟΝΑΣ ΧΡΥΣΟΥ( ) το ενιαίο της νομισματικής κυκλοφορίας ήταν παράγοντας οικονομικής σταθερότητας. Το σύστημα είναι βασικά απελευθερωμένο από κάθε κερδοσκοπική δραστηριότητα, που προκαλεί ανωμαλίες στη διεθνή χρηματαγορά. το ενιαίο της νομισματικής κυκλοφορίας ήταν παράγοντας οικονομικής σταθερότητας. Το σύστημα είναι βασικά απελευθερωμένο από κάθε κερδοσκοπική δραστηριότητα, που προκαλεί ανωμαλίες στη διεθνή χρηματαγορά.

ΚΑΝΟΝΑΣ ΧΡΥΣΟΥ( ) Η διεθνής χρηματαγορά και κεφαλαιαγορά στην περίοδο αυτή ήτανπιο ενοποιημένη από ότι στη μεταπολεμική περίοδο. Αυτό είναιαπόρροια της σύνδεσης της χρηματικής κυκλοφορίας των χωρών μέσωτου χρυσού. Η διεθνής χρηματαγορά και κεφαλαιαγορά στην περίοδο αυτή ήτανπιο ενοποιημένη από ότι στη μεταπολεμική περίοδο. Αυτό είναιαπόρροια της σύνδεσης της χρηματικής κυκλοφορίας των χωρών μέσωτου χρυσού.

ΚΑΝΟΝΑΣ ΧΡΥΣΟΥ( ) Τόσο στην κεφαλαιαγορά όσο και στην αγορά προϊόντων, ο μηχανισμόςτης προσφοράς-ζήτησης ήταν ο καθοριστικός παράγοντας στη διαμόρφωση των τιμών. Η ροή κεφαλαίων δείχνει αξιοσημείωτη ανταπόκριση στις μεταβολές του επιτοκίου, ενώ οι τιμές αγαθών,υπηρεσιών και παραγωγικών συντελεστών δείχνουν ευκαμψία. Τόσο στην κεφαλαιαγορά όσο και στην αγορά προϊόντων, ο μηχανισμόςτης προσφοράς-ζήτησης ήταν ο καθοριστικός παράγοντας στη διαμόρφωση των τιμών. Η ροή κεφαλαίων δείχνει αξιοσημείωτη ανταπόκριση στις μεταβολές του επιτοκίου, ενώ οι τιμές αγαθών,υπηρεσιών και παραγωγικών συντελεστών δείχνουν ευκαμψία.

ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ BRETTON WOODS

Αυτό που προέκυψε από την συμφωνία του Bretton Woods ήταν η υιοθέτηση ενός συστήματος σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών, οι οποίες θα μπορούσαν να μεταβληθούν κάτω από ορισμένες συνθήκες.

ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ BRETTON WOODS Οι χώρες που είχαν «προσωρινά» ελλείμματα στο ισοζύγιο πληρωμών είχαν την δυνατότητα δανεισμού από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έτσι ώστε να υποβοηθείται η διατήρηση των σταθερών ισοτιμιών Οι χώρες που είχαν «προσωρινά» ελλείμματα στο ισοζύγιο πληρωμών είχαν την δυνατότητα δανεισμού από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έτσι ώστε να υποβοηθείται η διατήρηση των σταθερών ισοτιμιών

ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ BRETTON WOODS Το σύστημα του Bretton Woods λειτούργησε ως εξής: οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ανέλαβαν την υποχρέωση να διατηρούν σταθερή την ισοτιμία του δολαρίου ως προς τον χρυσό. Το σύστημα του Bretton Woods λειτούργησε ως εξής: οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ανέλαβαν την υποχρέωση να διατηρούν σταθερή την ισοτιμία του δολαρίου ως προς τον χρυσό.

ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ BRETTON WOODS Όλες οι άλλες χώρες ανέλαβαν την υποχρέωση να διατηρούν σταθερή την ισοτιμία των νομισμάτων τους έναντι του δολαρίου ή του χρυσού.

ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ BRETTON WOODS Το σύστημα του Bretton Woods ήταν μια παραλλαγή του κανόνα χρυσού- συναλλάγματος όπως στην εποχή του μεσοπολέμου. Το σύστημα του Bretton Woods ήταν μια παραλλαγή του κανόνα χρυσού- συναλλάγματος όπως στην εποχή του μεσοπολέμου. Εκεί που το σύστημα διέφερε ριζικά από τον κανόνα χρυσού, ήταν στο θέμα της μετατρεψιμότητας Εκεί που το σύστημα διέφερε ριζικά από τον κανόνα χρυσού, ήταν στο θέμα της μετατρεψιμότητας

Η ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ BRETTON WOODS Κατά την εικοσαετία το σύστημα Bretton Woods επέδειξε αξιοσημείωτη σταθερότητα. Κατά την εικοσαετία το σύστημα Bretton Woods επέδειξε αξιοσημείωτη σταθερότητα. Από το 1965 και μετά οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής άρχισαν να εφαρμόζουν επεκτατική νομισματική πολιτική, που συνδεόταν με την χρηματοδότηση του πολέμου του Βιετνάμ και των αυξημένων δαπανών των κοινωνικών προγραμμάτων. Από το 1965 και μετά οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής άρχισαν να εφαρμόζουν επεκτατική νομισματική πολιτική, που συνδεόταν με την χρηματοδότηση του πολέμου του Βιετνάμ και των αυξημένων δαπανών των κοινωνικών προγραμμάτων.

Η ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ BRETTON WOODS Αυτό είχε σαν συνέπεια τον κλονισμό της εμπιστοσύνης των κεντρικών τραπεζών διάφορων χωρών ως προς την ικανότητα των Η.Π.Α να μετατρέπουν τα δολάρια σε χρυσό και την απροθυμία να διακρατούν το δολάριο ως αποθεματικό μέσο.

Η ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ BRETTON WOODS Η γενική δυσπιστία προς το δολάριο και η σημαντική μείωση των αποθεμάτων χρυσού της ομοσπονδιακής Τράπεζας σε σχέση με τις εξωτερικές υποχρεώσεις της, ανάγκασαν την αμερικάνικη κυβέρνηση να αναστείλει το 1971 τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου σε χρυσό. Η αναστολή της μετατρεψιμότητας ουσιαστικά σήμανε το τέλος του συστήματος του Bretton Woods και την αντικατάστασή του με ένα σύστημα που βασιζόταν στον κανόνα δολαρίου. Η γενική δυσπιστία προς το δολάριο και η σημαντική μείωση των αποθεμάτων χρυσού της ομοσπονδιακής Τράπεζας σε σχέση με τις εξωτερικές υποχρεώσεις της, ανάγκασαν την αμερικάνικη κυβέρνηση να αναστείλει το 1971 τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου σε χρυσό. Η αναστολή της μετατρεψιμότητας ουσιαστικά σήμανε το τέλος του συστήματος του Bretton Woods και την αντικατάστασή του με ένα σύστημα που βασιζόταν στον κανόνα δολαρίου.

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ

Καθώς η ισοτιµία αποτελεί µία σχετική τιµή, κάθε µεταβολή αυτής της τιµής επηρεάζει όλες τις σχετικές τιµές στην οικονοµία, υποβάλλοντας σε διαδικασία προσαρµογής κρίσιµα οικονοµικά µεγέθη. Καθώς η ισοτιµία αποτελεί µία σχετική τιµή, κάθε µεταβολή αυτής της τιµής επηρεάζει όλες τις σχετικές τιµές στην οικονοµία, υποβάλλοντας σε διαδικασία προσαρµογής κρίσιµα οικονοµικά µεγέθη.

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ Η ονοµαστική συναλλαγµατική ισοτιµία καθορίζεται από την κυβέρνηση, συχνά έπειτα από διαβουλεύσεις ή συµφωνίες µε άλλες χώρες και επιτρέπεται να διακυµαίνεται µέσα σε µία στενή και προκαθορισµένη ζώνη.

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ Μειονέκτηµα των συστηµάτων σταθερής συναλλαγµατικής ισοτιµίας : Μειονέκτηµα των συστηµάτων σταθερής συναλλαγµατικής ισοτιµίας : συναλλαγµατική ισοτιµία που καθορίζεται από την κυβέρνηση συχνά µπορεί να είναι διαφορετική από εκείνη που προσδιορίζεται από την προσφοράκαι τη ζήτηση στην αγορά συναλλάγµατος συναλλαγµατική ισοτιµία που καθορίζεται από την κυβέρνηση συχνά µπορεί να είναι διαφορετική από εκείνη που προσδιορίζεται από την προσφοράκαι τη ζήτηση στην αγορά συναλλάγµατος

ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ Υπερτιµηµένη συναλλαγµατική ισοτιµία ή υπερτιµηµένο νόµισµα. Επίσηµη συναλλαγµατική ισοτιµία υψηλότερη από το βασικό της επίπεδο.

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ Όταν το νόµισµα µίας χώρας είναι υπερτιµηµένο, τότε υποχρεούται να προβεί είτε στην υποτίµησή του, είτε στη µεταβολή της πολιτικής της, ώστε να αυξήσει τη βασική συναλλαγµατική της ισοτιµία

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ

Η επίδραση της µακροοικονοµικής πολιτικής στις εγχώριες µεταβλητές, όπως είναι το εισόδηµα και το πραγµατικό επιτόκιο, δεν παρουσιάζει σηµαντική αλλαγή όταν προστίθεται το εξωτερικό εµπόριο στην περίπτωση όπου το σύστηµα των συναλλαγµατικών ισοτιµιών είναι κυµαινόµενο

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ Δύο βασικές µορφές : Στη «γνήσια» μορφή του, το ύψος της ισοτιµίας διαµορφώνεται αποκλειστικά από τις οικονοµικές µονάδες και τις αυτόνοµες αποφάσεις τους

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ Στη «μη γνήσια» μορφή του συστήματος, το ύψος της ισοτιμίας διαμορφώνεται τόσο με βάση τις αυτόνομες αποφάσεις των μικροοικονομικών μονάδων όσο και των διορθωτικών παρεμβάσεων της κεντρικής τράπεζας στην αγορά συναλλάγματος.

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ Η αύξηση του εισοδήµατος προκαλεί πτώση της συναλλαγµατικής ισοτιµίας Η αύξηση του εισοδήµατος προκαλεί πτώση της συναλλαγµατικής ισοτιµίας Αύξηση του πραγµατικού επιτοκίου καθιστά τα εγχώρια χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία ελκυστικότερα για τους ξένους αποταµιευτές Αύξηση του πραγµατικού επιτοκίου καθιστά τα εγχώρια χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία ελκυστικότερα για τους ξένους αποταµιευτές Άρα η αύξηση του πραγµατικού επιτοκίου προκαλεί άνοδο της συναλλαγµατικής ισοτιµίας Άρα η αύξηση του πραγµατικού επιτοκίου προκαλεί άνοδο της συναλλαγµατικής ισοτιµίας

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ η µείωση του εγχώριου εισοδήµατος, προκαλώντας µείωση της εγχώριας ζήτησης για αγαθά, τείνει να αυξήσει τις καθαρές εξαγωγές της ηµεδαπής οικονοµίας

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ Η µείωση της εγχώριας προσφοράς χρήµατος οδηγεί και την ξένη οικονοµία σε κάµψη. Αντίθετο αποτέλεσµα επιφέρει η ανατίµηση του εγχώριου νοµίσµατος. Όµως, µακροχρόνια η µεταβολή της εγχώριας προσφοράς χρήµατος δεν επηρεάζει τις πραγµατικές µεταβλητές, ούτε στην εγχώρια οικονοµία, αλλά ούτε και στην ξένη.

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ Εποµένως, στο βασικό κλασσικό υπόδειγµα, οι µεταβολές της νοµισµατικής πολιτικής δεν έχουν καµία επίπτωση στην πραγµατική συναλλαγµατική ισοτιµία ή τις εµπορικές ροές, αλλά επηρεάζουν µόνο το επίπεδο των τιµών. Εποµένως, στο βασικό κλασσικό υπόδειγµα, οι µεταβολές της νοµισµατικής πολιτικής δεν έχουν καµία επίπτωση στην πραγµατική συναλλαγµατική ισοτιµία ή τις εµπορικές ροές, αλλά επηρεάζουν µόνο το επίπεδο των τιµών.

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ µία αύξηση των διεθνών επιτοκίων οδηγεί σε απώλειες συναλλαγματικών διαθέσιμων και υποτίμηση του εγχωρίου νομίσματος. Οδηγεί σε αύξηση της εγχώριας ζήτησης, καθώς οι περιοριστικές επιπτώσεις από την αύξηση των επιτοκίων υπερκαλύπτονται από τις επεκτατικές επιπτώσεις της υποτίμησης του νομίσματος.

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΚΑΙ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ Το κύριο χαρακτηριστικό των σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών είναι ότι η οικονομική πολιτική ενός κράτους επηρεάζεται σε σημαντικό βαθμό από τον εξωτερικό τομέα της οικονομίας. Το σύστημα των κυμαινόμενων ισοτιμιών παρέχει μεγαλύτερη ανεξαρτησία στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής.

Η παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας με αποτέλεσμα τη μεταβολή των συναλλαγματικών διαθεσίμων και κατά συνέπεια της προσφοράς χρήματος, υπόκειται στην επίδραση του εξωτερικού τομέα της οικονομίας. Σημαντικό πλεονέκτημα του συστήματος των κυμαινόμενων ισοτιμιών είναι η ύπαρξη μεγαλύτερης αυτονομίας στην άσκηση της νομισματικής πολιτικής. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΚΑΙ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ

Στην περίπτωση των σταθερών ισοτιμιών, η εφαρμογή διασταλτικής πολιτικής μέσω της αύξησης των κρατικών δαπανών ή της προσφοράς χρήματος για την μείωση της ανεργίας και για την επίτευξη του επιπέδου της πλήρους απασχόλησης, συντελεί σε παθητικό ισοζύγιο πληρωμών και σε μεγάλη απώλεια των συναλλακτικών διαθεσίμων. Στο σύστημα των κυμαινόμενων ισοτιμιών οι νομισματικές αρχές έχουν μεγαλύτερο έλεγχο της ονομαστικής προσφοράς χρήματος με αποτέλεσμα τη χρησιμοποίηση της νομισματικής πολιτικής για την επίτευξη των εσωτερικών στόχων

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΚΑΙ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα του συστήματος των κυμαινόμενων ισοτιμιών είναι η εξισορρόπηση του ισοζυγίου πληρωμών μέσω των μεταβολών της συναλλαγματικής ισοτιμίας χωρίς την ύπαρξη κρατικής παρέμβασης. Επίσης, το σύστημα των κυμαινόμενων ισοτιμιών συντελεί στη μεγαλύτερη ρευστότητα της οικονομίας.

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΚΑΙ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ Ένα σημαντικό μειονέκτημα του συστήματος των κυμαινόμενων ισοτιμιών είναι η κερδοσκοπία μεγάλης έκτασης, η οποία συντελεί στην αποσταθεροποίηση της οικονομίας. Για παράδειγμα, οι κερδοσκόποι μπορεί να επιταχύνουν την υποτίμηση ενός νομίσματος μιας χώρας με πληθωριστικές πιέσεις, προβαίνοντας σε μαζικές πωλήσεις του στην αγορά συναλλάγματος.

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΚΑΙ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ Επίσης, η αβεβαιότητα και ο κίνδυνος που δημιουργεί η αστάθεια της συναλλαγματικής ισοτιμίας είναι δυνατόν να προκαλέσει αρνητικές συνέπειες για το παγκόσμιο εμπόριο και την κίνηση κεφαλαίων

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΚΑΙ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΣΟΤΙΜΙΩΝ Αντίθετα, στο σύστημα των σταθερών ισοτιμιών είναι περιορισμένη η αβεβαιότητα και ο κίνδυνος που προέρχονται από τις συνεχόμενες μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Το σημαντικότερο πλεονέκτημα του συστήματος των σταθερών ισοτιμιών είναι η πειθάρχηση της οικονομικής πολιτικής που επιβάλλει η διατήρηση της ισορροπίας του εξωτερικού τομέα της οικονομίας.

ΘΕΩΡΙΑ ΑΡΙΣΤΩΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Η εισαγωγή μιας χώρας σε νομισματική ένωση έχει σημαντικές επιπτώσεις στις αγορές και την οικονομία της. Η αντικατάσταση του εθνικού νομίσματος με το ενιαίο της ένωσης, αποτελεί την αφετηρία για μια σειρά από αλλαγές που συμβάλλονται στην κοινωνία.

Σύγκριση κόστους – οφέλους και κριτήρια άριστων νομισματικών περιοχών Ένας τρόπος σύγκρισης του κόστους και του οφέλους που προκύπτουν από την ένταξη σε ΝΕ, είναι μέσω του διαγράμματος των γραμμών κόστους και οφέλους, με κριτήριο το βαθμό ανοίγματος μιας χώρας στο διεθνές εμπόριο.

Σύγκριση κόστους – οφέλους και κριτήρια άριστων νομισματικών περιοχών Σύμφωνα με τη μονεταριστική άποψη, η χρήση της συναλλαγματικής ισοτιμίας τελικά επιδεινώνει τη θέση των χωρών, αφού δεν μπορεί να διορθώσει αποτελεσματικά τις διαφορετικές εξελίξεις στις επιμέρους χώρες.

Σύγκριση κόστους – οφέλους και κριτήρια άριστων νομισματικών περιοχών Στο άλλο άκρο βρίσκεται η κεϋνσιανή άποψη. Σύμφωνα με αυτή, η χρήση της συναλλαγματικής ισοτιμίας εξαλείφει τις ακαμψίες στις αγορές εργασίας.

Οι χώρες που έχουν οικονομίες με χαμηλό βαθμό ακαμψίας μισθών και τιμών, αντιμετωπίζουν χαμηλότερο κόστος όταν εντάσσονται σε μια ΝΕ. Συνεπώς μια μείωση της ακαμψίας των τιμών και των μισθών, όπως και η αύξηση στην κινητικότητα της εργασίας (Mundell 1961) μεταξύ των χωρών- μελών, μετατοπίζει την καμπύλη κόστους του διαγράμματος προς τα κάτω και αριστερά και κάνει πιο ελκυστική μια ΝΕ

Δημοσιονομικές πολιτικές στη θεωρία των άριστων νομισματικών περιοχών

Τι θα συμβεί, εάν οι δύο χώρες συμμετείχαν σε ΝΕ χωρίς να υπάρχει κεντρική οργάνωση του κρατικού τους προϋπολογισμού ;

Τα φορολογικά έσοδα της Γαλλίας μειώνονται ενώ τα επιδόματα ανεργίας που καταβάλλει στην ευρωπαϊκή κυβέρνηση αυξάνονται. Οι αρνητικές επιδράσεις της διαταραχής θα οδηγήσουν σε αύξηση του ελλείμματος του προϋπολογισμού της γαλλικής κυβέρνησης. Τα ποσά που δανείζεται θα αυξάνονται, με συνέπεια το εξωτερικό της χρέος να μεγεθύνεται συνεχώς.

Από την άλλη, ο προϋπολογισμός της γερμανικής κυβέρνησης θα γνωρίσει αυξανόμενα πλεονάσματα (ή μειούμενα ελλείμματα). Η γερμανική οικονομία θα είναι σε θέση να δανείσει στη Γαλλία την απαραίτητη οικονομική ενίσχυση, με την προϋπόθεση ότι μελλοντικά θα επιστραφεί.

Συμπεράσματα Για την αποφυγή δραματικών μεταβολών στις επιμέρους εθνικές παραγωγές στο εισόδημα και την απασχόληση είναι επιθυμητή η κεντρική υπερεθνική οργάνωση των προϋπολογισμών των χωρών-μελών μιας ΝΕ.

Στις χώρες που αντιμετωπίζουν τις αρνητικές διαταραχές της ζήτησης, θα πρέπει να επιτρέπεται να δημιουργούν κρατικά ελλείμματα μέσω των ενσωματωμένων (ή αυτόματων) δημοσιονομικών σταθεροποιητών.

ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ανοικτή ονομάζεται μια οικονομία που δημιουργεί ελεύθερες αλληλεπιδράσεις με άλλες οικονομίες στον κόσμο. Σε αυτές τις οικονομίες υπάρχουν εξαγωγές-εισαγωγές αγαθών και κίνηση κεφαλαίων (χρηματοοικονομικές αγορές).

ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ-ΡΟΕΣ Εμπορικές ροές είναι οι αγορές και πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ των χωρών. Αξία των αγαθών που πουλάει μια χώρα σε άλλες χώρες μείον την αξία των αγαθών που αγοράζει η χώρα από άλλες χώρες.

Η Ιαπωνία εξάγει περισσότερα αγαθά σε διεθνείς πελάτες σε σχέση με αυτά που εισάγει από τις ξένες αγορές. Το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών στην Ιαπωνία αντιστοιχεί στο 3% του ΑΕΠ.

ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ-ΕΞΑΓΩΓΕΣ Εξαγωγές είναι τα αγαθά και υπηρεσίες που παράγονται στο εσωτερικό και πωλούνται στο εξωτερικό. Εισαγωγές είναι τα αγαθά και υπηρεσίες που παράγονται στο εξωτερικό και πωλούνται στην εγχώρια αγορά. Καθαρές εξαγωγές (NX) είναι η αξία των εξαγωγών μιας χώρας μείον την αξία των εισαγωγών. Οι καθαρές εξαγωγές ονομάζονται και εμπορικό ισοζύγιο.

Αναπαράσταση της εξέλιξης των εξαγωγών και εισαγωγών των Η.Π.Α από το 1950 μέχρι το 2005

ΧΩΡΑΠΟΣΟΣΤΟΕΞΑΓΩΓΩΝ % Η.Π.Α11 ΙΑΠΩΝΙΑ18 ΓΕΡΜΑΝΙΑ30 ΜΕΓ. ΒΡΕΤΑΝΙΑ48 ΕΛΒΕΤΙΑ54 ΑΥΣΡΙΑ62 ΟΛΛΑΝΔΙΑ80 ΒΕΛΓΙΟ92 ΠΗΓΗ:ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΟΟΣΑ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ Α.Ε.Π ΓΙΑ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ, 2006

Οι βασικοί παράγοντες πίσω από διαφορές στις αναλογίες των εξαγωγών είναι το μέγεθος και η γεωγραφία της χώρας. Η απόσταση από άλλες αγορές. Το μέγεθος μετράει επίσης: Όσο μικρότερη είναι η χώρα, τόσο περισσότερο θα πρέπει να ειδικεύεται στην παραγωγή και την εξαγωγή μόνο ενός μικρού αριθμού προϊόντων και να βασίζεται στις εισαγωγές για άλλα προϊόντα.

ΡΟΕΣ-ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Οι κεφαλαιακές ροές αντανακλούν χρήματα που επενδύονται σε μια χώρα από χαρτοφυλάκια άλλων χωρών. Οι κεφαλαιακές ροές μετρούν την καθαρή αξία του νομίσματος που αγοράζεται ή πωλείται για κεφαλαιακές επενδύσεις. Η βασική ιδέα πίσω από τις ροές κεφαλαίων είναι το ισοζύγιο.

Π.χ Π.χ το χρηματιστήριο της Μεγ. Βρετανίας παρουσιάζει καλές αποδόσεις, ενώ η αμερικάνικη χρηματιστηριακή αγορά υποαποδίδει. Σε αυτή την περίπτωση: Οι Αμερικανοί επενδυτές θα πουλήσουν δολάρια και θα αγοράσουν στερλίνες για να επωφεληθούν της ανάκαμψης στη βρετανική οικονομία. Η ζήτηση για στερλίνες θα αυξηθεί, ενώ η ζήτηση για δολάριο θα μειωθεί, με αποτέλεσμα η αξία του δολαρίου να διολισθαίνει έναντι της στερλίνας.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ Όπως παρατηρούμε από την παραπάνω ανάλυση οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει έντονη αλληλεξάρτηση μεταξύ των εθνικών οικονομιών η οποία καθίσταται πιο έντονη με την αύξηση του εμπορίου, την παγκοσμιοποίηση και των αγορών κεφαλαίου.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ Σημαντική η συνεργασία που πρέπει να υπάρξει μεταξύ των βιομηχανικά ανεπτυγμένων χωρών Οι λόγοι που κρίνεται αυτό απαραίτητο είναι οι εξής:

ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ Είναι συχνές οι διαταραχές που αφορούν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες και τα ισοζύγια πληρωμών των διαφόρων χωρών. Η τόσο μεγάλη αλληλεξάρτηση των εθνικών οικονομιών καθιστά δυσχερή την προσπάθεια των κυβερνήσεων να επιτύχουν τους στόχους τους για συγκεκριμένες οικονομικές πολιτικές Οι μεταβολές στην πολιτική μιας βιομηχανικής χώρας επηρεάζουν τις οικονομίες άλλων χωρών

ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΕΘΝΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟ Υποθέτουμε ότι οι οικονομικές αρχές κάθε χώρας επιδιώκουν δύο στόχους: Τη διατήρηση του προϊόντος στο επίπεδο της πλήρους απασχόλησης. Τη σταθερότητα του γενικού επιπέδου τιμών με τη χρήση νομισματικής πολιτικής, σε καθεστώς κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών.

ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΕΘΝΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟ

  Ισορροπία Stackelberg   Ισορροπία χωρίς συνεργασία   Ισορροπία με συνεργασία

Σύγκριση καταστάσεων ισορροπίας Στην ισορροπία με συνεργασία και οι δύο χώρες επιλέγουν μια μη επεκτατική νομισματική πολιτική σε σχέση με την ισορροπία Stackelberg. Η λύση Stackelberg είναι κατώτερη απ‘ τη λύση με συνεργασία. Μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα με τη συνεργασία.