Δ/ΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΗΣ & ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΛΕΒΑΚΟΣ Σωτήριος Αστυνόμος Β΄ (Ειδικών καθηκόντων )

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Tα τελευταία έτη επήλθαν καθοριστικές αλλαγές στους βασικότερους φορολογικούς νόμους, όπως :  Ο Κ.Β.Σ. (Π.Δ.186/1992) αντικαταστάθηκε από τον Κ.Φ.Α.Σ. (Ν.4093/2012) και στη συνέχεια από τα Ε.Λ.Π. (Ν.4308/2014)  Ο Κ.Φ.Ε. (Ν.2238/1994) αντικαταστάθηκε από νεότερο Κώδικα (Ν.4172/2013)  Θεσπίστηκε Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2013), ο οποίος υφίσταται συνεχείς τροποποιήσεις

Φοροδιαφυγή : μη συμμόρφωση του υπόχρεου σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας. Το μέγεθος της φοροδιαφυγής, θεωρείται συνάρτηση της διαπιστωθείσας απόκλισης μεταξύ της φορολογικής συμπεριφοράς του ελεγχόμενου και των προβλέψεων της φορολογικής νομοθεσίας. Παρά τις συνεχείς αλλαγές της φορολογικής νομοθεσίας και των φορολογικών υποχρεώσεων, δεν επήλθαν ουσιαστικές μεταβολές ως προς την έννοια της φοροδιαφυγής βάσει των αρχικών προβλέψεων του ν.2523/1997.

 Με το Ν.2523/1997, μεμονωμένα φορολογικά λογιστικά ή λοιπά γεγονότα που βάσει των σχετικών διατάξεων συνιστούσαν φορολογικές παραβάσεις, θεμελίωναν υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις τα αδικήματα της φοροδιαφυγής.  Με τον Ν.4337/2015 : καταργήθηκαν τα άρθρα 17, 18, 19 του ν. 2523/1997 για τα αδικήματα της φοροδιαφυγής, το άρθρο 20 για τους αυτουργούς συνεργούς και το άρθρο 21 για την ποινική δίωξη, μηνυτήρια αναφορά, παράσταση πολιτικής αγωγής, κ.λπ.

Με τον Ν.4337/2015 : Εισήχθη στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας νέο Κεφάλαιο Δωδέκατο με τίτλο : «ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣ - ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ»  Άρθρο 66 του Κ.Φ.Δ. (Εγκλήματα Φοροδιαφυγής),  Άρθρο 67 του Κ.Φ.Δ. (Αυτουργοί –συνεργοί)  Άρθρο 68 του Κ.Φ.Δ. (Ποινική Δίωξη, παραγραφή, μηνυτήρια αναφορά, κ.λπ)

Έγκλημα φοροδιαφυγής διαπράττεται όταν ο δράστης (φυσικό πρόσωπο) ενεργεί με πρόθεση ώστε να αποφύγει την πληρωμή των εξής φόρων: Φόρο Εισοδήματος Ε.Ν.Φ.Ι.Α. Ε.Φ.Α. Φ.Π.Α. Φόρο Κύκλου Εργασιών Φόρο Ασφαλίστρων Λοιπούς παρακρατούμενους, επιρριπτόμενους φόρους, τέλη, ή εισφορές Φόρο Πλοίων

Έγκλημα φοροδιαφυγής επίσης διαπράττει όποιος :  Εκδίδει πλαστά ή εικονικά φορολογικά στοιχεία και όποιος αποδέχεται εικονικά φορολογικά στοιχεία, ή νοθεύει τέτοια στοιχεία  Eκδίδει ή αποδέχεται εικονικά φορολογικά στοιχεία για ανύπαρκτη συναλλαγή στο σύνολό της ή για μέρος αυτής.

ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ – ΑΞΙΕΣ ΦΟΡΩΝ, ΚΛΠ (ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος) ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΗ ΠΟΙΝΗ Εάν στο Φόρο Εισοδήματος, ΕΝ.Φ.Ι.Α. – Ε.Φ.Α. η αξία είναι > € Φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών. Εάν στο ΦΠΑ, η αξία είναι > € Φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών. Εάν στο Φόρο Εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ – ΕΦΑ η αξία είναι > € Κάθειρξη Εάν στο ΦΠΑ η αξία είναι > € Κάθειρξη Έκδοση πλαστών/εικονικών φορολογικών στοιχείων/ αποδοχή εικονικών / νόθευση τέτοιων στοιχείων (αξία > €1) Φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών Έκδοση ή αποδοχή εικονικών φορολογικών στοιχείων, συνολικής αξίας > € Φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους Έκδοση ή αποδοχή εικονικών φορολογικών στοιχείων, συνολικής αξίας > € Κάθειρξη έως δέκα (10) έτη

Με το νέο άρθρο 66 του ΚΦΔ εισάγονται οι έννοιες :  της πρόθεσης, με σκοπό την αποφυγή της πληρωμής του φόρου, τέλους ή εισφοράς, της τέλεσης του εγκλήματος φοροδιαφυγής.  της απόπειρας τέλεσης του εγκλήματος φοροδιαφυγής, όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 66 του Κ.Φ.Δ. (σχετ. διάτ. άρθρο 55 Α του ΚΦΔ)

Με το νέο άρθρο 66 του ΚΦΔ εισάγονται οι έννοιες :  Της φαινομενικής συρροής των φορολογικών εγκλημάτων – πράξεων που αφορούν την έκδοση, λήψη εικονικών φορολογικών στοιχείων, έκδοση πλαστών φορολογικών στοιχείων, νόθευση φορολογικών στοιχείων και των λοιπών εγκλημάτων φοροδιαφυγής του άρθρου 66 του ΚΦΔ που τελούνται σε σχέση με τους φόρους, τέλη, εισφορές.

Νέο άρθρο 66 του ΚΦΔ και συρροή :  Η τέλεση πράξεων έκδοσης εικονικών, πλαστών, λήψης εικονικών, νόθευσης στοιχείων δεν τιμωρείται, εφόσον συντελούν στη θεμελίωση εγκλήματος φοροδιαφυγής στους φόρους τέλη ή εισφορές.  Στις περιπτώσεις αυτές ο δράστης τιμωρείται μόνο για το έγκλημα φοροδιαφυγής στους φόρους, τέλη, εισφορές και όχι για τις πράξεις που σχετίζονται με τα φορολογικά στοιχεία.

 Οριοθετείται το έγκλημα της φοροδιαφυγής και σε «φόρους κεφαλαίου» (ΕΝ.Φ.Ι.Α. - Ε.Φ.Α.)  Εξορθολογίζονται τα όρια τέλεσης των εγκλημάτων στο Φ.Π.Α., παρακρατούμενους, επιρριπτόμενους φόρους τέλη εισφορές και τίθεται πλέον όριο ( ευρώ ή ευρώ κατά περίπτωση) για την τέλεση του εγκλήματος.

Απάλειψη ορισμένων αδικημάτων:  Δεν συνιστά πλέον αδίκημα η πράξη της μη έκδοσης στοιχείων που όριζαν οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 19 του ν.2523/1997.  Δεν θεωρείται εικονικό για τον λήπτη, το φορολογικό στοιχείο που αφορά υπαρκτή συναλλαγή, αν το πρόσωπο του εκδότη είναι διαφορετικό από το αναγραφόμενο σε αυτό.

 Προσδιορίζονται τα πρόσωπα - αυτουργοί των εγκλημάτων φοροδιαφυγής στα νομικά πρόσωπα ή στις νομικές οντότητες, (με βάση τη νομική μορφή και την ιδιότητα που κατείχαν).  Ποινική ευθύνη του άμεσου συνεργού για τον εν γνώσει υπογράφοντα ανακριβή φορολογική δήλωση ως πληρεξούσιος, ή για όποιον εν γνώσει συμπράττει ή προσφέρει άμεση συνδρομή στην τέλεση των παραπάνω εγκλημάτων.  Αυτουργοί ή συμμέτοχοι των εγκλημάτων φοροδιαφυγής θεωρούνται σε κάθε περίπτωση και όσοι ασκούν εν τοις πράγμασι τις εξουσίες και αρμοδιότητες που αντιστοιχούν στις ιδιότητες και θέσεις που ορίζει το άρθρο 67 παρ. 1.

 Η ποινική δίωξη ασκείται αυτεπαγγέλτως  Αρμοδιότητα της Οικονομικής Αστυνομίας της Ελληνικής Αστυνομίας για υποβολή μηνυτήριας αναφοράς (άρθρο 68 του ΚΦΔ) σε σχέση με τα φορολογικά εγκλήματα.  Η μηνυτήρια αναφορά υποβάλλεται αμελλητί

 Ρητή πρόβλεψη για μη επηρεασμό της ποινικής διαδικασίας από την άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής και την άσκηση προσφυγής στο διοικητικό δικαστήριο.  Επίδραση της διοικητικής στην ποινική δίκη: η ποινική δίκη μπορεί να αναστέλλεται μέχρι την τελεσίδικη κρίση του διοικητικού δικαστηρίου.  Η μηνυτήρια αναφορά υποβάλλεται ανεξάρτητα από την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής (άρθρ. 63 ΚΦΔ), ή από την άσκηση προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου.

 Τα νέα όρια καταλαμβάνουν όσα εγκλήματα τελούνται από και μετά  Παλαιές παραβάσεις που διαπιστώνονται σήμερα, δεν συνιστούν εγκλήματα φοροδιαφυγής, εάν δεν πληρούνται τα όρια τέλεσης του εγκλήματος της φοροδιαφυγής και οι λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 66 του Κ.Φ.Δ.

 Απουσία πρόβλεψης σε σχέση με την υποχρέωση υποβολής (ή μη) της μηνυτήριας αναφοράς σε διαπιστωμένο έγκλημα φοροδιαφυγής εφόσον η σχετική οφειλή εξοφλείται (και δεν αμφισβητείται) εν λόγω ή εν μέρει από τον δράστη.  Συνέπειες ως προς τον φορολογούμενο - παραβάτη και την επιβάρυνση της ποινικής δικαιοσύνης.  Υπάρχει η ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης ;

Δ/ΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΗΣ & ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΛΕΜΟΝΙΔΟΥ Ελένη Αστυνόμος Β΄ (Ειδικών καθηκόντων )

Προσθήκες - τροποποιήσεις - καταργήσεις που επήλθαν στις διατάξεις των φορολογικών νόμων:  Ν.4174/2013 « Κώδικας φορολογικών διαδικασιών »  Ν.2523/1997 « Διοικητικές και Ποινικές κυρώσεις στη φορολογική νομοθεσία »  N.1882/1990 « Μέτρα για την περιστολή της φοροδιαφυγής, διαρρυθμίσεις στην άμεση και έμμεση φορολογία και άλλες διατάξεις »

 Ν.4174/2013 Άρθρο 54 « Διαδικαστικές παραβάσεις » :  μη υποβολή ή εκπρόθεσμη υποβολή φορολογικών δηλώσεων και δηλώσεων φορολογικού χαρακτήρα  μη υποβολή ή εκπρόθεσμη υποβολή παρακρατούμενων φόρων  μη ανταπόκριση – συνεργασία με τη Φορολογική Αρχή κατά τη διενέργεια έλεγχου  μη γνωστοποίηση εκπροσώπου  μη εγγραφή στο φορολογικό μητρώο  μη συμμόρφωση με τις κατά το άρθρο 13 του ν.4174/2013 υποχρεώσεις

Ενιαίο ύψος προστίμου για όλες τις φορολογικές διατάξεις που παραβιάζονται Πρόστιμο ανάλογο της κατηγορίας των τηρούμενων βιβλίων Εισαγωγή της έννοιας «φορολογία κεφαλαίου»

Αυτοτελής παράβαση κατά τον Ν. 2523/1997 Επέσυρε κυρώσεις διοικητικές και ποινικές Διοικητικές κυρώσεις: Κατηγορία τηρούμενων βιβλίων, πλήθος, προηγούμενη διάπραξη της ίδιας παράβασης εντός της χρήσης Ποινικές κυρώσεις: Πλήθος και αξία

Ενιαία διαδικαστική παράβαση, κατ' εφαρμογή των υποχρεώσεων που προβλέπονται από τα ελληνικά λογιστικά πρότυπα. Οι διοικητικές κυρώσεις αποσυνδέονται από το πλήθος των μη εκδοθέντων στοιχείων Στόχος να συνδεθεί με την ουσιαστικές παραβάσεις της φοροδιαφυγής

Στόχος της Διοίκησης: οι παραβάσεις της μη έκδοσης ή της ανακριβούς έκδοσης φορολογικών στοιχείων να συνδέονται με τις ουσιαστικές παραβάσεις της φοροδιαφυγής/ φόρος που διαφεύγει. Οι Φορολογικοί έλεγχοι: Διάγνωση της γενικής φορολογικής συμπεριφοράς του ελεγχόμενου, σε διάστημα φορολογικού ή διαχειριστικού έτους, με σκοπό την πάταξη των εγκλημάτων της φοροδιαφυγής.

 Ν.4174/2013 Άρθρο 55A « Παραπομπή εγκλημάτων φοροδιαφυγής σε ποινική δίκη »: Με την Εισαγωγή της διάταξης αυτής,  Με τη νέα αυτή διάταξη εντάσσονται συστηματικά στον Κ.Φ.Δ. τα εγκλήματα φοροδιαφυγής  ο ΓΓΔΕ υποβάλλει άμεσα μηνυτήρια αναφορά για τις περιπτώσεις της τέλεσης ή απόπειρας τέλεσης του εγκλήματος της φοροδιαφυγής.  Η άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής και προσφυγής ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων δεν επηρεάζει την ποινική διαδικασία.

Με ενιαίο τρόπο, οι προϋποθέσεις εισαγωγής των υποθέσεων εγκλημάτων φοροδιαφυγής στην ποινική διαδικασία Η διασύνδεση, υπό προϋποθέσεις, των πράξεων της έκδοσης, λήψης εικονικών, έκδοσης πλαστών, και νόθευσης στοιχείων με τα «βασικά» εγκλήματα επί των φόρων τους οποίους διαφεύγει ο παραβάτης.

 Ν.4174/2013 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ  Άρθρο 66 «Εγκλήματα φοροδιαφυγής»  Άρθρο 67 «Αυτουργοί και συνεργοί»  Άρθρο 68, 69, 70 και 71 (ζητήματα σχετικά με ποινική δίωξη, παραγραφή και λοιπές διαδικασίες, ρητή κατάργηση των αδικημάτων φοροδιαφυγής του ν.2523/1997, ρύθμιση εκκρεμών υποθέσεων στην ποινική δικαιοσύνη)

 Ν.4174/2013 Άρθρο 67 « Αυτουργοί και συνεργοί » Ενδεικτικώς, με βάση τις ιδιότητες προσώπων και τη νομική μορφή, αυτουργοί - συνεργοί εγκλήματος φοροδιαφυγής :  Στις Α.Ε.: οι Πρόεδροι και οι Διευθύνοντες Σύμβουλοι, οι λοιποί εντεταλμένοι ή συμπράττοντες σύμβουλοι, διοικητές, διευθυντές και εν γένει κάθε πρόσωπο που δρα για λογαριασμό της διοίκησης  Στις Ο.Ε. και Ε.Ε. Στις Ε.Π.Ε. και Ι.ΚΕ. : οι διαχειριστές και τα εντεταλμένα από αυτούς πρόσωπα  Στις αστικές εταιρείες – συνεταιρισμούς – αφανείς εταιρείες : οι εκπρόσωποι αυτών

Με βάση τις πράξεις, ή την κατάσταση του δράστη σε σχέση με το νομικό πρόσωπο ή την οντότητα.  Οι εν γνώσει υπογράφοντες ανακριβείς φορολογικές δηλώσεις και όποιος συμπράττει ή προσφέρει άμεση συνδρομή στην τέλεση των εγκλημάτων της φοροδιαφυγής  Σε κάθε περίπτωση εγκλήματος φοροδιαφυγής όσοι ασκούν εν τοις πράγμασι τις εξουσίες και αρμοδιότητες που αντιστοιχούν στην διοίκηση της οντότητας.

Με τις διατάξεις του συγκεκριμένου άρθρου: Διευρύνεται ο κύκλος των προσώπων που βάσει ιδιότητας ή συγκεκριμένης συμπεριφοράς θεωρούνται, σύμφωνα με το νόμο αυτουργοί, συνεργοί, συμμέτοχοι των εγκλημάτων της φοροδιαφυγής.

 Ν.4174/2013 Άρθρα 68 και 69  Με τις διατάξεις του άρθρου 68 προστίθεται άρθρο στον ν. 4174/2013 και ρυθμίζονται ποινικά δικονομικά θέματα, καθώς και η παραγραφή των εγκλημάτων φοροδιαφυγής.  Με τις διατάξεις του άρθρου 69 ορίζονται θέματα μετατροπής και αναστολής των ποινών.

 Ν.4174/2013 Άρθρα 70 και 71  Στις διατάξεις του άρθρου 70 περιέχονται μεταβατικές διατάξεις ενόψει της κατάργησης με το άρθρο 71 των άρθρων 17, 18, 19, 20 και 21 του ν. 2523/1997 σχετικά με υποθέσεις που έχουν εισαχθεί στο αρμόδιο δικαστήριο ή έχουν εκδικαστεί χωρίς εκτέλεση των αποφάσεων.  Ειδικά για τις εκκρεμείς μηνυτήριες αναφορές για εγκλήματα των παραπάνω διατάξεων δεν εισάγονται για συζήτηση και οι σχετικές δικογραφίες τίθενται στο αρχείο.

Ν.1882/1990 «Μέτρα για την περιστολή της φοροδιαφυγής, διαρρυθμίσεις στην άμεση και έμμεση φορολογία και άλλες διατάξεις» Άρθρο 25 : «Ποινικό αδίκημα μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους» Μη καταβολή ληξιπροθέσμων χρεών προς το Δημόσιο: τροποποιούνται τα ποσά του ορίου του σε και €, αντίστοιχα (από και €, αντίστοιχα), ενώ η ποινική κύρωση παραμένει ως έχει (φυλάκιση 1 και 3 ετών, αντίστοιχα).

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας !